Alexandri Massariae Vicentini, ... Practica medica. In qua methodus accuratissima traditur, & cognoscendi, & rectissime curandi omnes humani corporis morbos, ... Cui recenter suis inserti locis ex ipsius auctoris autographo desumpti conspiciuntur bin

발행: 1607년

분량: 603페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

421쪽

stantIa medἰeamen a quae eonstat esse venenata nais vitae hominis aduersari. Contra vero sentit Hippoc 6. Epid. s. Mulier, capra 3 elaterium aut cucumerem ly Deprem edentes, pueris purgatio. Hre semetia, indui Gai in eo m .eonducit &ad medicorum usum,&ad naturale deeretum: namq; volentes purgare infantes aut

matri laetanti, aut caprae eiusmocii aliquid exhibetes, sic eos purgabimus: atq; hine illi refutantur, hut con tendunt, nullam vim ex iis quae ab initio in alimenti, fuerant, post concisionem & sanguinis conuei foue . Posse remanere: quam eandem sententiam,&lactis sa liatem aequi sitam ea alimentis, Gal.mrsum e pli cat. R multis historiis confirmat, a. de alim. Dcul eap. dis . se scribit Dioscorides lib. a cap o a. pecora quae ve- sutri et scammonio, helleboro, & smilibus, lac purga

tuum esse ete: ι ira a Mena capras quae ro re,lenti

sco,&alias adsti ingentibus vela uotur,lae adstringenseenerare. Ex quo cito debetis praeceptum maximi mn imenti colligere,& ad usum reuocare.r De quotiescunque vestris aegrotis exhibebitis lac. - rumanum Hia fin num,udi caprinum vel cuiuisseti, malis ut dii ligenter eanea as,ne illa nox um aliquod, & malignuedus sumant.t o vero viae dimodatis attinen vis, seu ti res postula .nutriantur, quos tuae fites de cullarone febrium hect caruin accurate conabimur de monstrare. Praterea Gal. in consilio profueri, epit piseo affirmar, ante Omnia accedet e vere sepae

Tum purgandum esse moderata pinea gonrideqvi Mir. Bello et uno noulla dubitant,sit De lcgriimus Gal. ta in sine dubio nullum dogma videtur continere, quod a Mah dogmatibus si alienum.itaq; asserendum es , de sententia tipp.& GaL pueros omnino p'sse ringari.

.ictentes quidem cum lacte alterata . Iui nutricis, aurasterius an idialis: non lactentes fru p attribus, H tdicamentis,qui tamen tam inittis , uitam in istis snt. Perpetuo lotiora.Hanc di et ripam cor firmat ex per hilareamq; mutis in locis ac potiminum Me et Patri mrotant quou)s morbo ulte res dimini eos verroibusiaborare, quibus familiariter exhilaensa eariei cum Oxymel ιe,i x a medicamento diu gantur sm m. numero cop Ole, di iuuantur. ste passim de nutricibus laetatibuI & ip is pueris inaudibus natu solemus ex hibere cassiam aloet , rabit harum, 'gaticum,& alia id genus,neque sine euidenti utilitate. Sed tespondeamus ad obiectis rationes,& primum ad audi oritatem Gal. 3 mci ho respondendum, eum loqui desectione uenae, quae iure in pueris est super sua, squidem illi propter copia meatoris innati,atque t habitum corporis calidioremi rumidiorem, facile ex seipsis distas Mutuur, Se id commodum consequuntur, quod alioqui laetio venae solet praestare. nate eaderesponso potest etiam diaetans Mari ad theriacam,' quae eum sit admodum cesida.& maxim ε attiuitatis, tanquam ignis, subeantiam puerorum silapte natura Itih icam facile potest dissipareiadeo ut non possint ea

miserre eat vero aliter se rex habet de medicamento, etenim cum illud p uiget unum aut alterum laumor quod pueri nequeunt ex se esseere neque ita possit tu riorum calidum innatum, & substantiam dii luere, fi euti sectio venat de thetiaca, potissimum si fuerit moderatum, iure es concludendum, pueros luto eat etione qua diximus, posse ex nari.

aalii rea. in cuius literae explicatione interpretes vehemanenter la rant,sed sustra .Quoniana reuera ex huius

an Odi verbis nullus commodus sensus potest haberi ean noua autem 'nuessone pellunensis legitur.

euretauo optima est,fle hunc senium Babet: s febria simul fuerit cu dolore colico, neq; sui apertae vis in- etflictorum, pit aura excremenia possuit educi, tunc

minimo dandam esst aquam h0rdei,hoe est siceu pti. salia , quoniam hoc thmee nia eorrumpatinae inise sita utir, dolore sua auden u , sed eram radi dum esse a palli,imponendatis es, uerni pineuia AEa quih.com-n odestces emolliri atq; educi possum, ae demum si ita necesse fuerit, piis nam posse ea hiberi de ni re stat li,de quo pri erito anno dissule dirimus. araetates dolorem tolicu. Iudini emia llud unum dico apti d Ga LN Memem illud a itim mollire di mouere. Nisi exero

stenta tuerint re est swpportune eah heri. His intino

di autem sentem ram forte Atiit. accepit ex Hi p.& G1La. de talione victus 31. Qibus cibus statim inclusus I et ii s quis no eo vacuato scit hiricinem dederit,dolo item si dest augebit,s non adest protinus indutetsi

arem hae retia contineat nonnullos eis es & re

gulas quarum prima est a si quis aempore a statis laboret se eoida non debet ine edi domum sigida, γ Mentrisq; expcisuam, & mm inae quando ille sudat, ne

ii 3ria levia luuniis retro edat di impediam r. Avic .aut stirpidam fetitem imi:lligit qua hii moto frigido, pituita es melanchosia pexediatunquae sane sententia cum hae ιι eia ess manifesta Sed sciendum ess hanc particulam aliter testi m notia cinaruersione,hoe modo. Eafι,uhaa a suras a M. quae noua lectio & ni ei pre mi vide curauit eis ara M. O. meth ε s. me. h. . qui di,ces, homines laborantes sciuibus acusis de hecticis, Ecferendos esse in domosi obteiraneas,quae frigidis; rex Titi ,de inarai perstaες i&a d septentrionem misitae. Ei s quis obiiciat, harus modi raternum aerem fiuisti bieni haruere,frdoremq; contis: L a cutis eua- , si, lasonetri r edi Mehuae etcs modo Gal. aerem sei- - sidiim cui emit , quare fus re pirando attrahitur, uti qui eat sem qui in eor deest admodum restisteret, non lanula qua senus exemuecus corporis si poscie, per- at tineat,q uppe empus deusa isque cutem,& putria

sed tum putradarum non conuenire medicam eta, qua

habeant v uti adsti ingenda uel potius quae habeat utini apti endi, quo loco nos impiobauimus de trochiscos, de caetera omnia quacunque adstrictione sunt pis diista Ergo fise secun est regula,quς idem repetit & docet,huiusmodi medicamenta non conuenire, nis post

humorum eon etionem & vacuationem. ει ιν sim quid re agi claruatum las cte in Aui dia hue magis dimine docet usum talium meo cament

rum,qui ait illa conuenire, ubi febris adhareat ventri- sdidi in illo quas sebris hectica sedem habeata deo , vi veniticulus insilia caluia intemperie aisciatur: ita qne in hoe casu hu usmodi trochisci refrigerantes maxime eonveniunt, quoniam statim occurrunt membiola tam ha tq; illud facile postunt alietare. Nam scuti

scribit Gal. io metho. g. quemac modum ex aere a tr cito per respirationem immediate ipsum cor alteratur,itGer ea qus comeduntur & h1huntur,ilatim sulcariam ur ips venuitat huic enim parti illa cum totis suis visibus occurrunt sicuti cordi inspiratus aetet vade re gula optima est,&consentit Galeno. Etiam θεν ea. atu is inomonisas... 9 sensus eris quispiam praetermittat consuetudinem , exempla pratia,exercitationis,hasneiaut smilis res, is quanti que ineidii in febrem, quae non est ana periculosa, cum pendeat ea rausa manifesta, ac sperandum sit, Aa s id i

422쪽

illum ubi ad pristinam redirerit onsuetudi ne malabre

tent,ubi vitam hixuriosam viuere assueti , agere luxu riose desinant,scuri euenit Dionyso Tyranno Siraculano. qui vitiis obsidone deficieme commeatu , quod aliquantum temporis a solitis delit is abflinueris, i terea tabe protinus laborauit: ae res pondet consuet dinem unicuique rem magnam esse,cum se me in mistum habitum permutetur: quare inquit philoiophus, scuti pisces inter aer εώ ut homo in aqua degens male habent,ita qui morem solitum murauerit, aegre atque moleste ex eonsaetis discedit& eodem rediisse saluberrimum est. Derande quasi ad suae naturae statum re dieriirqui praecia re huius problematis rationem reddit , ac multa l oquitur de consuetudine, quae sunt diagna maxima nota lone. I aque sententia Aule ex Ari . tot tam de Mna quam de mala consuetudine intellia genda est. quod praeceptum Hippoci.quoque videtur confirmare et aphor. s.cum inquit. eonlueta longo tempore etiam fideteriora sint, ii suetis minus molesta

esse solent: quae eadem sententia speciatim de alimetisnt sustineredieratq; sperare, eos in reliquo tempore metum aliquem ex meliore consuetuitne posse pu-cipere. Ex quibus eum satis facile sit unicuiqι ad Ohitactas rationes respondere, non est ut de hac re lauilius

agamus.

DIxerat Aule. primi e 3,quod acceperat a Gal. .

derone victus s. nee non 3. de med .secun d.pen. a ars plicem esse materiam, per quam uniuersa perfici tur medicina,victus rationem,manus operario em,&medicamenta. Cum itaq; ille in c. r. tractasset de euridis febribus putr: dis per se etionem ven e , & medie menta, in praesenti eap.intendit agere de victus rati ne,quod facit generaliter, oui spectatim quoq; de e dem re posterius acturus est. Quoniam vero Aule. satis confuse hanc rem tractat, unde vix possumus certain iis& potionibus habetur a.deratione victus M.&ite capitis diuisionem iligere , antequam venio ad lit rum x. de ratione victus a rex. Io. usque ad 36. Ionga i tam conabor ouantum licet, ordinate illius sententi ἀoratione plurima resert incommoda Ae perieula, quae ex mutatione conluetudinis solent hominibus conis

tiustere .

mestic Verumtamen de hae re dubium est, siquidem noqiis. videtur verisimile, neque rationi consentaneum fore, ut prs termissa consuetudine, ae potissimum fi ea mala fuerit homo laedatiat. & aliquo morbo laboret: ad quemodum stribu G alen.ln lib. de consuetudine, possi

mix verhis: qui malam victus rationem n tuani, de alia menti copia aliquid detrahentes, exercitationem v ro addentes : absque morbo incolumes seruati, illosqιer hae inuta inconsuevidine non solum non laedi, sed etiam maanopere ivva'i: quae sane doctrina maxime conuenit didri arae Nit me. ε epid. 41 a. nec no Arist.

lecto. i probi. 47 qui me iisdem verbis scribunt , esse precipuum raput saniratis non repleri cibis usque ad satietatem,& impigrum esse ad labores quod si quis animia erupula deo iose eonvertat ad moderatam viatius rationem, atque ad effercitationem , nullo modo videtur seri posse, ut ille ea hac mutat tone consuetudinis aliquod periculum incurrataea quo non sine ra tione Hippa. aphoris. vnium se horiatur homines, ut non per peruo eandem consuetudinem teneantata ad inlaeta quoque mutationem faciant. Ad hane dubitatiorem pro veritate respodendum est,ex una parte mulationem consuetudinis, siue bo nae,sive mala , quae assatim & repente fiat , perpetuo futiendam di noriam esseo deo ut eis neetae non est homin m protinus aegrotare, tamen necesse sit hominem laedi:ex altera autem mutationem consuetudinis in meliorem. oua paulatim & temporis progressione fiat,licitam & lalutarem esse: quae responso est Hipp.re G H. tum aliis locis,tum maxime a aph I. s . Pluri- reum at ue repente vacuare, ves replere. vel calefac re,vel leti igerare,sue quouis alio modo corpus mouere periculosum omne enim nimium naturae inimicu, ted quod paulatim fit,tutum ei , cum alia ,tum qua summatiin colligere,& vcibis explicare: itaque tracta himus primum qualis esse debeat victus febricitanti ursecundo,qualisnam esse deheant alimenta terito,qua- um. quarto, quomodo: quinto, quando illa oporteat ea hibere.

Quod ad primum pertinet cie dum est, qualitatem

alimenti in statibus indicari a rebus, vel naturalibus, vel praeter naturam, vel non naturalibus: si considerentur res naturales, stas,temperies, consuenado, & simi-Ies, ills perpetuo similia indicant: s eonsderentur res pester naturam, morbus, causa morbi, symptoma,hσ: semper contraria postulant: si considerentur res nonna ruralesia eraegio, tempus anni, & similes, iis quandoq; fimiliavitiandoq; cotraria requirunt. H doetitiana est Gat s. meth .s I. de rat .viet. 44. de qua tamen dubitarat nonnulli, quatenus pertinet ad res naturales, quas contendunt non perpetuo similia, sed quandoq; contraria indicare. EI.gr.in senectute admonet Gal. s. de tuenda valetudine,conuenire calida,ia humida,cunihilominus senes fini frigidi,& sceis se passim in te peramento calido, & seco laudat potionem aquς, alia menta frie ira, qui ei ε eorporis, qus sunt eonti uia,nosmilia eoi potis biliolis: sic in ptςcedente lectione vidimus ex Gal. malas consiletudines iuuenibus muta 3as esse,qus non simili ruis, sed contrariis murantiar. Sedhreuiter ad hμ respondeatis ex Gats .meth. .nec noeap. 86. artis medicς, qui docet temperamenta quadaesse ineulpata, & optima, qusdam vitiosa & improbarex quibus priora qus optima sunt,perpetuo fimilia postulant, a quihus postiat conserem, posteriora queasui bonitate deficiunt, eontraria requirunt, ex quibus possatae in meliorem statum deduci,& prs seruari, in deterius labantur. Quod vero de temperie dictum in demde etate,consuetudine, 8e reliquis flatuendii est. Erpo Deonsderetur natura febris quam constat esse paruonem calidam & sccim, nulli dubium est, quin illi conueniat alimenta contraria frigi uati hu

do ab altero ad alterum fit transius. Quae eadem senis . mida: verum eum huiusmodi alimenta talia esse posistentia habetur, a. de ratione victus variis in loris, in quibus ricin aliud Hipp. & GaI.conantur demonstra re nis subitam consuetudinis permutationem non partium corporibus afferre detrimentum: ea quo iactum est,ut Gal. s.de tuenda valet. o. velit, senes potius eo suetis operibus exercitari, ametsi illis non sim commoda &salutaria,quam consuetudinem mutare, cu istud

fim,vel potestate, vel actu, qupitur quomodo intelIigendum fit, alimenta Digida, & humida febrici antivus conuenire: ae prunum de frigiditate, si ti omnes fatemur conuenire alimenta qus refrigerandi vim habeat,sicuti est laetura, ptisana, &similia, ita no cois uenit inter oes, an frigida actu, vel potestate debeant

exhiberii etenim aIiis placet illa da da esse ae tu frigida,

illis non liceat nisi lonso tepore ac sensim iacere,pro . qui affirmant hac utraq; rone,& actu, N potestatem ptereaq; tempus iliis deficiat, quo meliore consueril- ga refrigefan ventriculum,& alias partes, nec non redine uti possent: non aliter, inquit Ges .aes quis et frigerationem posse adhuc magis, ta facilius e di toia genarius artem aliquam addiscere tirapiat:qui contra municari: alii vero contra opinantur huiusmodi alia Iuuenes horiatur, ut omnino malas consuetudines de- meata potestate frigida nonnis actu inlida exhibεda donatκtiamsi a pueris iis maxime fuerint assueti AEum esse, propterea quod hoc modo facilius a natura dedia habean v Ira quae inoderate sciam mutationeta posis cantar ad actum, di concoquantur. Difficultatem is

423쪽

sit Gass. o.metho. I. qui scribit alimenia quidem da ea esse frigida sed non valde meida, sicuti potionem

cuius diuersitatis rationem reddit, quod potio facile tam incalescat, tum per corpus digeratur, alimenta antem eum, lus temporis in ventriculo maneant. r- teipsum possent magis quam deceat,refrigerare. D inde nec dubium es,quin alimenta humida potesate' esse debeant: sed praeterea scribit Gai in libello de optima secta ad Thrasybulti . . si modo hie liber inter Gal. legitimos est enumerandus, sed & hoe idem habetur

e .apho. I t scribit,inquam,Gal.alimenta actu quoque humida esse debere, ut facilius concoquantur di distrihuantur Quatenus igitur pertinet ad qualitatem , ex natura fibris conrueniunt alimenta frigida potestate &actu, sed tamen moderate, ae potius tepida, sicuti est aqua fontana tempore aellatis: potio autem conuenit valde frigida , pati ter conueniunt alimenta humida ,

utroque modo, qualis inter caetera omnia pi uana principem locum obtinet.

, tum verum secundo loco, quinam sunt isthaee alimenta altimet νη- f istida & humidale Non certe omnia, sed quae sint bo-

. . ni succi,quae facile concoqua utut, quae diis cile putrescant, non adstrinstant, non exasperent vias, leniant aluum,prouoce ni lotium, qualia apud Galen. & vel Tes admodum pauca uia merantiir, ut inuisa & suectis pii san ,quam pii sanam De atim scribu Galen. i. de Tatione victus 18. habere omnes conditiones, quaecunque ad victum fibricitantium fuerint acco .nmodatae. Quanta autem .dimenta se ci antibus frit ex hi iam . henvia, ex duobus rapit bus debet intelligi edi s Itibus agrotantis, di ilatir trothir namque si vir querint mahussa, 'e natira proximis,vel nullo prorsus alimento,' vel saltem leui Gro, ac sola po in ne a per nutriendus est fio vires suerint imbecit es ita tis autem s logior, ea conueniunt alimenta,quae valde nutriam, sed mino . i quantitate, einmpli gratis ova recentiarquod si si a tus adhuc magis futurus sit longior ut in seine quartana,& tertiana no ha, inlii tuendus est victia plenior, quales sunt carnes piissoriam au cularum, di s milium. Haec habentur apud Hipp.&Gai. I. apho. nee non deratione vicius i. plurnus locis.

Cmmada mario loco quomodo alimenta sint distribuendαθθω .m a semelne an saepius Uiud noὐpradiclared et Gai cum exha..da. alii, locis, tum maxime r. apho. ir. nέque enim satis est,nouissean ea pediat plus minusve dare, aut alimento uti vel de si cante,vel humeciante sed praeterea eos derandum est, temet ne an saepius in die aut nocte conueuiat alimenta ea hi 'e: quae quidem indieati nes primum ex moibo ipso & viribus egrotantis , deinde ab Ote. empore consuetud: ne,&s milibus sunt accipiendς, qilae omnia dissule & sigilla tun explica tur a Gal. v talia explicabone non sit opus. Postremo alimeta in febribus danda sunt,si fuerint intermittentes in intermissione, si fuerint continuae,indeclinatrone si fuerint in eodem statu, in tempore per Ianitatem consueto : quam rem luperius explicatam,

nolo iterum repetere.

Ea sciata quad omianismisse alm sbjMiamibus. Dηι-hisinia. )Eu vulgat is apho. I 6. particulae primaeκnius duplex habetur lectior xtera, victus h midus omnibus febricitanti se sert: altera: Omnis ictus humidus coiisert se, testantibus; ad quem mmdum Galen. videtur letisse s mei ho. s. de qua dicti nis varietate non multum laboro, qui censeo, sin Odoilipp.& Gas.mens probe intelligatur,utramque lectionem veritatem continere .

De hae sententia scio multas proponi dissicultates,

ex quibus id tantum mihi libet quaerere in praetentia, quamobrem Hi p. ti illius imitatione Auic. nihil dixe rit de victu frigido, tu reuera ea natura febris, magis qua humida illi videantur conuenire. Ad hanc apparete absurditatem sunt mulieresponsones:primu aiunt nonnulli, frigiditatem fuisse ab Hipp. praetermissam, tanquam rem mam lectam , cum nulli duhium esse de

beant, quin febris & cimenta di caetera frigida conum

niant:hie enim fuit mos Hippoc.ut norat Galen. Hed si respira . r. nimirum praetermittendi uulearia, de quae omnibus nota sunt, sicuti contra mos fuerat Thu didis omnia seri reaetiam nota idiotis.& nihil ipso um penitns praetermittere ed nemo nestat,febrem esse morbum calidum,multi autem negant esse mor fictum. II. alii resposident, Hipp. meminisse alimenti duntaxat hnmid 3,prstermis trigida, propterea qui alimenta humida omnlh. sebi antibus conueniunt, frigida autem minime: sicuti euenia in quotidiana de quartana,in quibus ex piae cepto Galen. s. meth. vlt. sumendoi indicationem ab humoribus putrescentibus pituita de melancholia,qui sunt frigidi,certum eis aliis menta calida conuenire. Il I. sunt qui asserant, Hipp. praetermittendo alimenta frigida, nos voluisse tunia dos aut saltem tautos reddere circa illorum admini ias rationem,quoniam, si ti scribit Galen. io. metho. .

refiigeratio in f htibus, quod per cistacissimam qu litatem inducatur. N parui temporis es ,& periculmsa: contra veto humetiatio & longioris tempora, est opus,& minus est quam refrigeratio periculis ea posta, IV.Et quidem nobiliores interpretes prope omnisi a statuunt, Hipp. antiquae breuitati studios stimum; unius contrarietatis mentionem faciente, quae ad humiditatem,& siceitatem pertinet*lteram quoq; con narietatem,quae in caliditate, & frigiditate versatur , intestigere voluisse. Tot, forte etiam plures sunt interpretationes huius senten iis, de quibus cum nolim in praesentia iudicium facere, tes enim sciret longissma , mihi si iis suerit aliam resposionem proserre, qua cer feci ad mentem Hipp.& Gal. eateris omnibus esse magis accommodatam. Itaque memoria est repetendum

H pp. eon filium & propos tum, quod illo aphor. sumtae, radere indieationem alimenti, no a solu ex re pr.eyer naturam,febre, sed etiam rebus naturalibus, ditateti consuetudine, atque simul utramque indicationem comungere; quare mea quidem sententia neque de huit,neque potuit frigida alimeta commemorara, quae scuti conueniunt febricitantibus, ita pueris, & iis qui tali victu uti consueuerunt, nullo pacto possunt con uenire:atque hinc saltum est, ut Gai quoque,etsi asse rit mrem calidam esse passionem, tamen frigidi alumeri nullam stentionem facetat,cum probe intelligeret,il la neque puerorum qiati, neque consuetudim conue- . nitetquam sane interpretationem ille videtur adhue planius explicasse,cum inquit p.metho 9. Ira H p e. mihi videtur sentire: hi ait, omnis v eius humidus febricitantibus est idoneus,potissimum pueras, die. F hticitantibus enim,in quam si lcbrica am, ex ipsa comtrariorum indicatione humidus victus condicti, pueris ex smilium quod nem de consuetudine dicendum est. Η re Gal. Itaque ei bi conuenientiores febricitania

peraefliat tetiris cum sicci tate excreme totum alui, inequit Aule votiam non fore nutriendum, priusquam excrementa egrediatumquae fuit sententia Hipp. I. derat. vilius 43. quare oportebit vos perpetuo interrogate vestros aegroto , quomodo aluus respodear,

ut possitis opportime illis alime in exhibere. Et si quis

iunior quaerat, ut m sit necesse quotidie N ante lingula alimenta, vel clysteribus, vel alia ratione aegrum excrementa deponeretis sciat de hac re nihil certi stitui posse sed pro ratione eorum,qus assumuntur, mortis,& uinum rerum,modo lςpius,modo rarius aluum mouendam esse.'etenim,gratia exempli,si quis laboret sebre, in qua propter summam iecoris caliditatem exiscrementa induretur,& exiccentur, huic bene erit quotidie rinigerantia, Se mollien ria ovsteria imponere ἐν sin autem nulla adsit tanta siccitas, & vitio excrementorum,latis tuerit, ζ ita usus obtinuit, ut saltem alter nis diebus excrementa alui deponamur. Ea si met πιπιπιν sua vacui in Prςcept lim ei tmilissimu ac pei petuo ubseri a usi, neptv Rarorysim, in quantum fieri poli non reperia t alimenta in ventriis A a 4 cillo,

424쪽

eu lo alioqui natura intenta eocti ni alimenti,eesrahita coctione morbi,qui propterea si et dissi ellior,& pto rogabitur.quare aegri semper nutriendi sunt in dedi narrone, vel in.febricitatione: quod si aeger hoe tepore fuerit assiimas alimenta assumere, tunc oceasio dandi alimenti magis opportuna censenda est. Haec sentetiae si Auioquam ille accepit ex Hippoc. Ze Gai. r. aph. l.

1 . r. de ra . Vet. Iε. II. metho. x .de qua re semel atque

iterum diximus, neque eadem saepius sunt inutiliter

repetenda.

da eibar;ana. o νου. miae ast, ouod est μό- ίι,alia. PIIx fenus docuit Ais cenna,quallinam alia menta. di quo tempore febricitantibus conueniant rnunc tertium capretas irreditur, quod ad quantitatem pertinet, 1raque hane facit victus diuisionem : victus

quidam est tenuis valde, quidam erassus valde. quida

in eclius, uter virumque. Uictas tenuis valde est omni iam da alimenti. te potus abstinentiar Crassus valde est cibus sanorum hominum: medius inter utrumque est duplex, aber qui declinat ad victum tenuem valde, qualis est succus granatorum, mulsa, succus p tisanae, holera,& similia: alter qui declinat ad victum erassum valde,qualia suntona sorbilia,pulli,stallinae,&e. Auic.

sorte hane diuisonem accepit ex Gal. qui r .aph . totam victus rationem diuidit in plenum, tenuem, mois delatum, quorum quidem variorum vi auu m natura

ex variis unu scuiusque ostiis atque evictibus deci rati qui asserit victum plenum, qualis est qui ouis, alica, pi scibus,& id genus aliis alimentis perficitur, vires hominis posse augere, tenuem, qualis sit perpauca aut

parum numentia alimentassicut est succus pii sanativia res imminuere: moderatum& medium in ut duo ex

irema vires conservare .

sed Galen. praetermisso victu pleno-moderato, quorum usus in morbis plane est ratior,vitium tenuei uisum diuidit in quatuor partes, in tenuissimum e quis te,quem interpretatur integram inediam, & omnem ciborum abstinentiam: in tenuissimum, sed non exquis te quem,inquit fieri per solum melleratum: in tenuem simpliciter, qui per succum pilianae,aut piis nam integram conficit in tenuem exquisite,qui est,

x bi haec ipla alimenta succus pisanae,ues ptisana, ratigua sumuntur quantitate.

Circa ea quae heri diximus de tenui victu, occurrit dubitatio, utrum huiusmodi victus extreme tenuissis mus sine ullo alimento, & potu apud nos & hoe n

stro tempore in aliquo morbo possit couenirer etenim nonnulli id negantiae suam sententiam conantur canis firmare, primum a uetoritate Hippoc qui ut paulos P a vidimus a.deratione victus, multis rationibus Noemonstrationibus omnem subitam eonsuetudinis mutationem in victu grauiter improbat, adeo ut textudii assi mei, alimenta & potiones iamdiu consuetas, etsi vitiosas,tamen ad sanitatem securiores esse, quams quis subito ad alterum alimentu, vel melius se traLlarat. Cum ereo lis mines hcic tempore sint assueri e medere non solum semel, sed etiam his, ter, ac si pius in die linc colligunt inuiusmodi subitam mutationem de transitum ad omnem alimenti abstinentiam nulli morbo in praesentia,& nulli nostrotum hominum co- uenire:ex quo Auer. .eolliget io. inquit,regionem antiquorum tempore Hippocr & Gah subiisorem suisse , cum ut per unam hebdomadam nihil prorsus da haut,& si aliquando volebant ingrossare, aquam in Ghs tantummodo exhibebant: sed homines insuar gione,quaehst calidior regrone Grscotuin,in qua pr ptetra maior fit resolutio, non posse tantam inediam tolerare: quare addit, in milituenda hae victus rati ne confiderandam esse temperiem corpor is labitum, consuetudiarem, S smilias nec non alimenta, quibus raci illi vereres uti consueuerunt, scuta sunt uinum, carnes porci nae, & similia,quae sunt plurimi nutrimenti, a quibus Arabes propter legem cogebantur abs meter liquidem alii homines,qui sunt in regione calidi Oiare, qui habent temperam ct corporis habitum cali

diorem.& t lubilem, & qui eonsueti sunt eomede tae saepius in die,non possunt tenuissimum illum victu

sustinete a

Praeterea Gal.L de ratione victus II. ad mente Hi pocr. huiusmodi victum tenuissimum appellat aliensi de monstro sum. ias addunt nonnulli ex vulgari & communi fere hominum opinione, hoc tempore torpora non adeo robusta esse, sicuti fuerant tempore Hippoe.& Gal cum res omnes,ae pracipue homines, videan tur quotidie in deterius progredi. Ze perpetuo declianare. Quare concludendo,cum nos simus soliti saepius in die comedere , cum summa inedia sit uictus moniastrosus,& alienas, cum aliam regionem a regione Hippocr. 3e Gai longe diuersam incolamus, cum forte neque per sanitatem vescamur alimentis tam nutrientiis

bus sicuti illi nutriri consueuerat, statue dum uidetur. eiusmodi exquisitam alimenti abstinentiam per tot dies hoc tempore nulli morbo,ae nulli hominum coauenire. Altera autem ex parte Hippotta di GaIi .apho. 7. I. de ratione victus 44. 1. de diebus criticis. I . Se

aliis locis, si morbus fuerat peracutus grique habu rint illas conditiones , de quibus pauio ante darimus. non verentur illos sine ullo alimento fine ulla mistione, & sne aqua ad septimum diem detinere. quod euidem experieuita confirmat utiliter fieri. Nam qua-doque aeger quatuor &plures dies nihil plane potest accipere, seu ti euenit in angina, & tamen ille feliciter sanaturaliaque nulli dubium esse debet, quin generaliter hie uictus extreme tenuissimus possit conueniare. Sed illud addoad nostra quoque temporaiad n liras quoque regiones & ad nostros quoque homἱnes eum posse accommodari ac primum audiamus, Hipp. qui postquam de multis sanis prognosticas locutus

est 3. progn.4o.inquit, illa omnia ueritatem continere, in Lybia,in Deso,in Sipia, qui ut Gal. interpretatur in m Lybiam laquam calidam,id est, Africam, Sipiam tanquam frigidam, Delum tanquam mediam anterutramque regionem exempli gratia, coinmemorauit.

Quod si Hippo:& Gal. doeent,nobli licitum esse ide

pt.1 dicere in omni anno in omni tempore, iii Cmni re

gione, cur non adem de ratione mi iluendi uictus , aclyta curatione liceat statuisse: λ Veium ad obiectas rationes respondeamus: di primum quoniam Hipp. rvGal. volunt consuetudinem in morbis seruandam es se,illud fatemur esse uerum , dummodo non sint alia maioris moments,quae contrarium Indicent. Exempli gratia,de tempore dandi alimenti, si illud potest dari, qua hora per sanitatem aeges conlueuit comedete , optimum est consuetudinem seruater sin autem hoe tempore immineat principium patoxysmi, huiusmodi indicatio a consuetudine est negligenda , quoniam es altera dignior indicatio, qua persuadet hae hora minime nutriendu esse: pariter si et nutriendus est, his in die nutriendusest, si hoc modo tempore sanit tu ille nutriti consueuerat,sti uero fuerit aliquod imia

pedamentum,ueluti morbus extreme acutus, tunc ne

que bis, que semel, neoue ouicquam oportet exhibere,imo sicuti subito facta est in lignis mutatio diue iam initituere. Gal. tenuissimum uictum monstrosum . appellat,ut ego puto, in morbis acutis , in quibus non conuenit, ad ovem modum ipse quoque Hipp. di xvirat iaph. . talem uictum periculis plenum esse: ali qui nas hane interpretati nem recapiamus, non latis

intelligo,quomodo des Hipp. di Galen. possint dese

di,qui ut pavio supra diximus, si ita ferat occasio, fripe numero integram alimentorum abstinentiam proia

Auerrhois considerationes non sent omni ex parte negligendς, sed tune plurimae deessent conditiones a Galen. requis sine quarum consensu constat nullum Micitansem sine alimentis tot dies detinendum esse. Postremo autem nostra corpora hoc tempore non declinare, neque minus robusta esse quam fuerint tempore superiore, is facile fatebitur, quicunque memo- De miniaria repetat, quod sciabit Gal. in lib. optimus medicus

Optimus

425쪽

DE FEBRIBER

eptimus philosophus, hune mundum eundem esse,

qui olimsuerit, anni tempore eundem ordinem seruare, lolem suos circuitus nulla ex pane mutatos percu rere:denique omnes stellas sue fixas, siue errantes e dem plane status rationem continere. Eis quis obii- erat, quosdam veteres terremos,non nullos sexcentos,

alios octingentos.& plures annos vixi huic respondet Plinius lib.ν. 8 . haec omnia inscitia temporu eueis nisi qua doquidem alii annum vnum aestate, alterum hyeme determinabant, alia ex quatuor anni partibus quatuor annos conficiebant: nonnulli senio lunae, &aliis rationibus de quibus idem Plinius agit distis e. Nam certum est tam veteribus quam nostris temporibus homines eosdem annos vivere, quod nobis imprimis confirmant sacrae literae, quae testantur Psalmo 8s. annos hominis non plures esse quam ociuaonia,praeterea vero nihil aliud quam laborem di dolorem superesse. se scribit Auerth L. de gen.&comip.s 3. vii a naturalem hominis in septuaginta annis fieri. Quod si illud verum esset, res omnes atque imprimis homines reddi quotidie imbecilliores , di perpetuo declinare,

utique hoc solet argumentum euidetissimum ad probandum mundum non essesternum, atque ad euertendam uniuersam Arist. philosophiam; siquidem omma tandem poli longa tempora ad summam imminutionem & deb:litatem terminaret, qua ratione spe. Lies rerum omnium necessario deficerent. Ergo scuti Hippoe Galen. suo tempore utebantur hac tenuissima victus ratione, nulli dubium esse debet, quin hoc etiatempore nobis liceat hune eundem victum administrare veru n tamen cum raro eueniat,ut simul eoncut rant multae conditrones,quae hac in re sunt necessaria, adde, cum hic vicius sit admodum expositus caluiniana; I, di praecipue muliercularum, qus perpetuo conqueruntur de medicis, quod nimis parce a grotos ni triam,hinc fit,ut lato admodum, vel nunquam huius-

modi victum instituamus. . Mi - -

R XV:h quirim Mνdes V bentia tibis, )Per Κ isch. hor hent d spositionem similem illis, qui ea desectu hu- 'erantelligit prisanam hordei, quam appellat bonum . morum consiliant , ut propterea non sine ratione alia modo temporibus anni liceat accipere indicationem instituendi victum vel tenuiorem, vel pleniorem, &inquit, in aestate propreralia signem resolutionem cor- orum danda esse plura alimanta sed propter faculta tisconcoquentis debilitate illa no temet sed pluribus vicibus exhibenda esse. Qi,4 quide regula,coia lentientem toni, ae dignam oblematrone, aut a nemine,aut a paucis hae tempore videmus obseruas i. Hyeme aut econtra seres habet, neque enim tunc opus eii tam copioso nutrimento,ctim non sat tanta corpriris resolutio quod praeterea commode sem l , di vita vice potest exhiberi cum hoc tempore virius sortis bene possit illud concoquere S per rure . Autumno autem, quees malum tempus appellat, danda sunt alimenta quae quodammodo sint inedia inter conseruationem virtutis &dominium materiae , adeo ut partim illi , partim hui: indicationi uti, fiat. nam hoe tempore ex una parte propter calores de labores pia cedentis a statis eo prira ludi resoluta,& reddita debilia, quamobrem sunt

nutrienda & res auranda ex altera autem, & propter in rqualitatem temporis, di proptet copian. f in ii ii. N propter alias causas corpora sunt impura ac referia multis humoribus malis, unde tenuiori vi tu Dpusior ei. Itaque in huiusmodi contrariis indicationibus media quadam ratione alimenia sunt exhibe da, adeo vi, & d: bilitatem virium, &coptam malorum hum rum respiciant. Haec summatim essententia Auicen. Verum statim occurrit dubitatio aduersus eam par tem,in qua Aule. inquit, aes a te magis, hyeme minus nutriendum esse: siquidem vulgatis est sententia Hippocr. .aphor. M ventres hyeme calidissimi iunii &aphor is .aelia te cibos dissicillime ferunt, ii veme facil- linie:&Gal. in com hac habet. Facile omnes scrunt alimentorum multitudinem hyemου, difficulter veto assate: quod plane conuenit rationi. sed vesco xei borespondeatis, Aui c. loqui de corporibus agroris & se biicitantibus, quae aestate lacile dissoluuntur,q rate ha-

alimentum, & multis ornat laudibus nimirum quod iacile coquitur,lenit abstergit,refrigerat, humectat, taeim ex linguit, nihil adstringit sed ancrat, facile penetrat,ac s bene coquatur, quod caret alibus quas omnes dotes & facultates forte etiam plures, Hippoc. &ε, es. huiusmodi ferculo tribuunt, i. derat .vtivus. I g. 8e

lib.de ptisana s. At vero cum nos posterius de piis ana, nec non de illius viii, & pta paratione simus locutura, non est uti in praesentia de ea longius astamus.

Ea Lgnior hara νiam ad stilitiation/m .a Diui. Est sententia Hippoc. i. apho. 8. quando morbus in suo vigore conlitterit,iunc uictu tenuissimo utendum est, idque propter duas causas , qus exponuntur a Gal. incOm. alteram quoniam hoc tempore symptomata sunt maxima: alteram propter morbi coctionem: neque enim distrahere oporaet naturam ad alteram nouam alimenti coctionem,quae tunc uni humorum coctioni debui fortitet vacare. Ei dignior horaram ad ingressando est hara n qua vis ιιιι.) sicuti in vigore morbi tenuissimo victu viedum Ut,propter magnitudinem symptomatum,& occupationem naturae incoctione materiae, ita in principio plenius nutriendum est cum hoc tempore neque symptomata vigeant, neque natura sit valde Occupata orica morbi ctietionem: quae pariter suit sententia Hipp. ph. o. Quibus pollea uigot futurus est,&c Sie Gai. 3 ad Glauc. a. iubet medicum initio febrium ad uni uersum morbi tempus respicere, di hac prouidentia victus rationem instituere: nam sicuti in morbis acutis, qui celeriter ad vigorem perueniunt, statim licet te nuem victum dare, ita in longioribus, nisi aegri copi sore nutrimenio reficiamur, periculum eli ne ille vel simul cum morbo hominem interficiat, ves u tem p iiive sit motandus. Eι αδει quidem preptostium rasiti iaκem indisti Hii imo riba risuis. aut a. in prasenti parce de tat,quo menta cxposcant: Ilippocra . vero sermonem imbere de corporibus sanis , in quibus abund n te lut me calido innato, multo quoque alimento ad illius nutri tionem opus est 3 quae responso ad verbum est Gal. i. aph a 8. Ratio duret statis nutriendi sanos & agro cricolligitur ex eod 1 Gal i. aph 4. quoniam in corporibus lauis nobis propositum est, vires non solii conseruare, sed etiam auaere : in corporibus vero agi oris

id nobis satis est, vites quoquo modo factas debiles

conseruare.

sententia est veri si ima, ct Gal. lapius reptilia, virium

gratia, non morbi, homines nutriri , squidem morb. quatenus est morbus integram inediam requirit,adeo

ut si quis sne ullo alimento posset usque ad morbi vigorem perdurare, huic liceat nihil prorsus a lamento

rum exhibere.

Hoc loco apud Auic habetur illa famosa dignitas,

curans est virtus, non medicus , quae antea fuerat Gas. cap. 27. artis med. Horum o irinium natura opifex est,

medicus vero minister.ante Gai. suerat Hipp. s. epid. .H. Naturae morborum medici: cuius sententis GaIpta latissimam facit interpretationem, ac sorte Hipp. idem uoluit. ubi dixit lib. de alimento circa princi p. Natura iuuat omnia omnibus quoniam uero multi,ut tueantur atque amplificent dignitatem artis me die i, conantur huiusmodi sententiam labefactate , duobus verbis illorum rationes audiamus. Ergo cum morbisnt in triplici disserentia, soluta unitate, intemperie, consorinatione, libenter fatentur naturam duob. primribus mederi, ad quam proprie pertinet, quod icturueli unire,& quod intemperatum est ad naturalem temperiem reuocaret: at uero in tertio genere inquiunt

multa esse,quq sne ulla opera naturae a solo medico sanantur, eaenaria gratia, cum os reponitur in turatum articulum, cum status digitus abscinditur, tu si-- a ra

426쪽

milia fiunt manu messiet,quς nullo modo a natura fi

ii possunt. .

Verum isti mentem Hipp. &vim huius sententia non sitis intellieunti neque enim ille docet solam n

tu am esse moriarum medicini ram,sed eam quidemptimum ac maxime morbos sanare , medicum autem illam oerpetuo iuuare, quod non solum In soluta unia a te de intemperie, sed omnibus morbis verissimum est. namque frustra medieus reponet os luxatum, a scindetque partem superfluam, nisi natura deinceps foueat articulum ligameatis. tollat in temperiem, uniat partes soluta δε totum o sperseiat. Itaque naturavere omnium morborsi est ina medicatrix, medicus uero es naturae minister,illudque inter illam, & me di m interest,quod a sola natura. sne medico,multi morbi sanantur i solo aetaten sine natura nullus moria hiis potes sanari r multi autem sanannit partim a me dico, plurima ad iuuandam naturam faciente , partima natura tandem sanitatem perficiente.

aad fisois acti M.) Cum Auic secisset diuisioue victus,

atque ex raraecentis antiquorum docui mi probam cuiusque adminis rationem, in prasentia vult docere, in quibus morbis tenuis victus conueniat ,&in quibus non conueniat Pro quri memoria est repetenda distinetio mo horum est G L 1. de diebus critici 1 Ii. lib. I. vltim , de qua semel, atque iterum diximus, neq; it rum est repetenda. Itaque si morbus fuerit valde ac tus,ut debea' terminare in die quarta, tunc tenuissimo victu,&cinini alimentorum abstinentia utendum: si vero morbus suerit acutus, non val de. vi deheat finire in die r. vel l . instituenda euidem est victus ratis te ruis,sed non extreme tenuissima: quod si tandem fuerri morbus diuturnus, aut qui pro ii me ad diuturnita tem accedat qualis est qui pertra,s diem xo. tune vi et u erasaiore utendu est,cum non possi fieri, ut in morho di Durnn cum tenui victu agis usque ad statum hos si perdurare. H re apud Auita manifesta sint, neq; in-

principi. assisa γ Sententia ess,3 n principio omniu

febrium Galliore, in statu autem tenuiore victu vieniacum esse: quod non solum de sebribus , sed etiam de

omnibus morbi symdiu traditum fuerat ab Hippoc. I .apho. a O.&rat:o est ova: eum enim natura sit longe magis occupata in statu quam in prine io,circa mor-hi cottionem, hoe quoque tempore deuet minus graia uari alimentis,quae ee tum est ab altera coctione illam lmpedire. Ex qua regula Auic imis vero Hippocr. NGal. arguendi sunt mediet prope omnes nostrorum te polum,qui rari ne plane contraria progredientes,primis morbi diebus detinent xvos fere fine alimentis: adueniente autem statu, quo tempore illa forent mi. nuenda ad ova,ad contusum,ad aquam camis ad ple-r issmum victum deueniunt, quibus nihil deterius fledoctrinae summorum vitorum magis repugnans ficiri potest.

ει eum ambigua laisι ἀθώ- ὼε ae hadma tune ma. IIvis an Lehaara. Ignorata natura febris, adeo ut nescias, quantum alimento aegroto dandum sit docet Avicen.tunc melius esse ad tenuiorem, quam ad cratisorem victum declinaret quam sei tentiam accepit ab Hipp.eum dicit 1. de ratione victus 3 g. Cibo tu adi et ioni intendendu multo minus subtrahere vero omnino si penumero expedit, eum aeger susscere posἰt, donec morbus maturescat. Cuius quidem pracepti r so redditur a Gal. in com . propterea quia quod plus ac redundat, noxas quandoque inemendabiles facit rnuod vero minus est, facile emendatur, cum liceat, si

virtus videatur deficere , facile parum alimenti minus rare a Et si quis eontra nobis obiiciat alteram sententiam Ilipp. aph. s. In tenui victu atri delinquunt: in qua videtur astitere , tenuem victus ratione pleniore magna in parie esse magia noxiam, di periculoum: hiae

respondendum est eum Manardo, libro quarto epis . a. Et aliis doetissmis viris, &literam 8esententiam is

lius aph r. deprauatam esse,quod manifeste colligitur ex Galeno, qui stat ina initio commenti scribit, princia

pium huius a phoealiter legi, de pro altera lectione su-hileit illam ipsam,quet ha die tanquam legitima in omnibus eodicibus, tam Graeeis , quam Latinis inuenia turr ex quo sicile potest intelligi, necessario alteri ab hae diuersam lectionem Disse: quod ei iam manifestitisme confitis at series orationis, in qua Gal. has duas lectiones inter se comparat,itaque unam, quae est h revulgaris,a quihusdam magis probari, quibus ille non

conuenit,qui alteram, ut veriorem, 8e menti Hippoe. magis consentientem amplectitur: qualis autem sthaee altera esse, & alteram lub se ledtionem continere, adeo ut vera lectio sermonem habeat de quolibet errore,qui &prater voluntate, & ex voluntate, &quoin modocunque aegris contingit: Itaque summopere muhi probatur illorum opinio qui censensilestion huius apho. tanquam legitimam restituendam esse hune

in modum: In tenui victus ratione committentes errorem aegrotantes,magis laeduntur: quilibet enim qui comm ittitur error, maior ea in tenui, quam in paulo

pleniori victus ratione: piopterea fle sanis periculosa admodum tenuis constituta exactaque vicius ratior quoniam errata grauius serunt. ob hoe igitur tenuis.& Ixmii sita victus ratio paulo pleniore magis peric Iosa est:e: enim s hoc modo legatur, sententia est uniuersalis,alteramque ieetionem, nempe vulgatam, sub se continet plana est, per ima, rationi & uniuersae Hippoe. doctrinae maxime consentiens, cuius scopus siue intentio est,comparare inter se vietum tenuem fleoassum,nou smpliciter, quod factum est in loco cit to s. de ratione victus, sed quatenus in viroque , tam

tenui quam crasso errores quomodocunque commitis tur thae ratione admoneantur medici, antequam

ν vetus rationem praetcribaut, diligentae prospiciendii esse,utrum aliquis error vel ab aegro vel ah astantibus, vel a rebus externis, vel quouis modo,qui corpori aliuam laesioneri inserat, possit committi nee ne quano quidem si millum eiusmodi periculum videatur imminere, tam licebit insiluere vietum, secvndum doctrinam sequentium aphorismorum : s autem

timot fuerit, ne aliquis error ex aliqua parie committatur, tunc vitius non adeo tenuis oppor unior censendus est,cum certum st,illum erroris Minus laedendum fore, qui minus ienui victu usus suerit: quilibet

enim ovi committitur error, maior fit in tenus , quam

in paulo pleniore victus rationer de satis de interpre-

timone huius aphorasmi.

σu men ri, osam. Auic praesentia de laiat, quaenameorpora magis vel minus pnmni tenuem victus ratio nem,&ieiunium perferre: & primum inter ea quae a tali victus ratione laeduntur, mi orat eorpora b: liosa.

ealida, &scca: atque eo magis, si antea solita fuerint rurimis alamentis: vii quare nisi in principio 3e satu bris nutrian rur,vel syncope corripiuntur, vel ad tabem deueniunt. De huiusmodi corporibus, e quomodo famem n

ouaquam perferre possint, trietat Gai copiole a s meisino.i. .lquo loco habetis historiam illius iuuenis an norum 1 s. temperamenti calidi, & sicci, corporisque

admodum gracilis veluti canis, laboribus,exercitati nibus cogitationibus)ongis itineribus, tristitia, vigilus,adhuc mastis extenuati &erserati, quem cum diailitarii illi me diei fine alimento longius detinent,Gal. clam nutrivit& seruauit,qui ea facie ab Hipp.deseri pia I. prog 6.8e sequentibus deprehendit illud veis ti in magno viis periculo,nisi princapio aceessonis nunitus suisset.

427쪽

athletarum , qnveum habeant ealidum innatum m Titiam, pubertatem, ad esce iam, tituemuit o virm admodum validas . plurimo indigem alime, consistentiam,& se Metu tem, qua, si 'illarim, sed bdie

go, quare famem nequeunt toleraret dei es in manu uiter eonahi Hur de ill us sementia vobis explieare. a. Itaque prima aetas est puerit a.quae ab eo tem i, re nistia se a ,sant L am era pu quo infans maternum uterum egreditur,e ad i . Mνmm, ruinaria almam famem. Indicatio intra tuendi vel ι .vsque annum progreditur: hanc partem H pn victus vel eramoris vel tenuioris, sumitur non solum in a ip t. a 4 as ι6.1 . videm in qua inor ra De 1 1 ex temperamento tu eorporis, sed etiam ex aeta- stinguere,q O dii loco mn 1 e pvitulos,& recens natos.

ter quare inquit Auicsenea, di pueros famem non pos a.qui ad dentitionis rempus aecedunt, fle dentes emit se perferret senes vero quo, primos appellat, famem tunt. ι. proximos pubertati, tilos qui iam ad pubes ia ne tolerare,post quos sequuntur iuuenes , & pnrcia tem accedunt. Secunda a las Galeno puberta, nomi-pue qui habent membra uda, di venas amplas : quae natur, quod in ea pueri iam intiniani pubescerer taec est sententia Hipp. i. apho. 33. Senes facillime inim vero .ut illi places r. aphin. x .see noris aphor. .mnium tolerant, secundo loco qui constantem aetatem epitabanno a & vsque oo , . progi dimi Tertia ea agunt Esec adolescentia,quam Galen s. aph a s imbia incipere De aetate hominis ae variis illius partibus non omis ad nno i s.cte usque ad 1s .protrahiae is alto loco, ni nes eodem modo loquuntur. solon vitam humanam mirum s. apho Inquit adolescentiam nee timi fuit ro annorum, quam d iunxit in decem eat tes vel cum ob mere inter puberes, Sestos qui cori silentis septimanas,& unicuique septem annos tribuit: al: i in aetatis vigorem habent, ut sorte ii oquo modo adia I .hebdomadas,& ideo vitam hominis ad annum 84 scentia sub pubertate nossit coit inrid. Quai ta miα perduci volueruntvlli n nouem tantum,& ita 63 an . ius,aetas foens,& co silendi te π rus appellatur, quae num constituebari ex quo orta est illa vulgaris opinio, audi rate Galeni t apho Io s. a rho. mc pit a nohunc annum ε .esse fatalem , in quo plurimi inorium asti ad 38.emenditur. Quma euae. Me nisue ud', ur. Apud quendam incerium auctorem Giaecum meia quaei Grino. .aphor. 13. interni me utent,de lanietumini olim me legisti quandam aetatum distinctionem tem medium locu in btinet. d O annum pertingi .utast rcinnira eam 3n septem partes, quae septem planetis iose notas 4.aphor 3αR-liquum temporis, post aliatu pronomone respondeant, quam quod valde stium. 3o.ad sextam aetatem.de senectutem pertinet, s d niosa mihi is hei non pratermitiete. mum a Galeno s. de tuenda valdiudine vicinio pc si re Prima itaque infans a sui mneratione usque ad qua mis verbis,in tres partes diuiditus: quarum prinia est tuor annos, proportionem hahel cum tu Da. I i ouer, eorum,qui adhue satis validi ,&robusti civi ia ne musque ad decem annos, proportionem habet tu Met- Da possunt ob re,quae duratusque ad annum co. secuis Curio. II.adolescens decimo anno usque ad sa. pro da eorum,quHam patiam vas, 14 , Et imbecille, ciuilia Porrionem habet cum Venere. IV Iut enisa I a. usque munia non possunt obire, qus incipit arno O. 3e γα adas proportionem habet cum sole. v. vira 3s: usq; protendi tui : ter a a, in qualum maest vinum imbecilis. M so. proportionem habet cu Marte. VI sempra se. . llias,& v que ad fiatm vi in perdurat Hac de latibus usque ad ε habet proportionem cum Ioue. V i I. Se ' hominis ea Galeno. nex usque ad extremum vitae, proportionem habet tu sed forte nimium digress , ad nos iam interpret Saturno. Marcus Varro Ottatem hominis In quinq; par tionem reuertamur, quomodo ex aetate liceat vicit .m, res a qualiter dis ima it,qui unam que,m iter extrema uel erassiorem, vel tenuiorem instituere. Sami μιisi partem annos tribuit is . hoc ordine: in primo gradu - Mi istitim favia, ) pacilitatem tolerandi ae unium usque ad annum i s. ponebat pueros, sic dictos ouasi Gale . interpretatur, quotiescunque homo nou appe-

sint pura de impuberes in lecundo gladu vso ad 3α tit,&ιuhil mali inde sustinet idissiciutarem contrario ponebat adolescentes, sic nominatos ab adolescendo, modo. hoe est arescendor in tertio usque ad annum 4s. tuum senes vero interprete Galeno oportet intelligere, nes, se appellatos, quod rempublicam in re militari sui in primo senio sunt tonstituti,minime altero , qui possent iuuarer in quarto gradu usque ad annum clo. in extrema parte sunt positir siquidem priores, quod ponebat seniores, si nuncupatos, quod tum primum snt quoquo modo frigidi, neque habeam vires robu- ancipiant senescere: in poliremo gradu usq; ad finem stra limenia minus missunt conficere,quare bene imvira illos ponebat, qui vere senesappellantur, quod iunium tolerant: msteriores autem propter summam hae aetate corpus vere semo laboret. sigiditatem, de virium debilitatem , paueis quidem

verum datis latis: nos eram is omnibus praetermisia alimentis, sed tamen oebro sunt reficiendi, cum taliass, ad medicos veniamus. Auic. I. primi doctrina 3.c. corpora fere idem patiantur, quod lucernis pene exis s. aetatem hominis distinguit in quatuor partes e pria tinctis eontingit, quaerant nuum requirunt olei si mam,adolescemiam. qua fere usque ad Io. annu peria prementum, illud vero multu,& mulatum neque ut durat, secundam,consistentiam, usque ad 3 . annum persine. vel 4o.Tertiam primam senectutem Auam ipse appel Secundo lora famem facile tolerant, qui consilemti aetatem deci in licinis, cum remanentia virtutis us. rem aetatem agunt, quod senibus quidem sint tabuimque ad annum fio. Quariam,senium,quod vocat artatu res, sed adolestentibus frigidiores , itaque post senes declinationis, euin manifes a virtutis debilitate, usq; facilius quam adolescentes samem perferunt, minus ad finem viis. Rursus vero primam partemo dolescen autem quam senti, fle xtate consilentes possunt admvam,diuidit in quinque partes: ι . infantum,quam im lescentra famem tolerarer quod scilicet calor cor pulsa quit esse,cum membra pueri noti dum ad motiones de eorum in is duo snt incremento etenim quae cie ut ambulationem sunt apta. a. aetatem puerilem, quae est corpora, plurimum habent calidi innati. Postreino Post ambulationein,cum dentes nondum Geniarunt, pueri omnium minime famem tolerant, parum quod di ante robur coemras 3 quae est post natiuitatem de . p urimum talorem innatum habent, partim quod em tuae, Ras equam polluantur.ε. quando semen emia rum iobstantia Deile digeritur, S dissipatur, partim tum,& quousque balbescunt. Ultimam aetatem sortiis denique quod nondum iussam incrementi persecti tutant s. quousque desinunt crescere. Hipp. . apbI3. nem sun assecuti: inter pueros autem illi minus f Saliis locis . qiiantum ex illius is aptis licet collige. mem perferunt. qui suor alacriorra . quod citretis sint Te , quatuor tantummodo aetates videtur confliauisse. calidiores. Itaque ex iis regulas. 8e legibus debent ae e Puer itiam, adolescentum, eon silentiam,S senetiu dici in instituenda victus ratione aetatum quoque t tem: quam sere partitionem videtur imitari auctor tionem habere.

definitionum medicarum,quae Gai ascribun r . -- rerum Galen .s varios illius lotos in unum colligsmus,

muritiam vitam homirus is sex aetates dissi bait,

428쪽

38 ILIBER SEPTIM V

diribus frequenter, ac fere semper vu consutare- alterum pulana hordacea, quod & si metum,&med iramen rum est;alinum syrupus a tofus,vel oxymel ciuod simpliciter est medicamelum, idcirco Aui lumma cum ratione facit hoc speciale caput , de aqua hordei,& syrum acetoso. Nos autem praetermisso ly-rum acetolo, de quo in priuatis lectionibus sumus iractaturi, de una ptisana pertractabimus, tu qua rat ἱ-tione v debimus primum quae,&tur ex hoedeo: secundo xu pulana hoc nostr aem p re e ueniat: tertio dc ultimo, quando de quibus pos-

'S. 64 Itinet id primum, multa ex hordeo confi

ciuntur,ac prinum panes,de quibus scribit Ges.le a tenuante victiis ratione.6. I .de alimemfacult. Io. omisnes uti quomodo p1rentur, exigui esse alimet :I, tu cumque crassam, di status minimum generare, quare adiud medicos sunt in nulla consideratione. II .ex hordeo conficiuntur polenta, mara, de quorum Lompositione, de viribus tractat Gal. a. de alim. facult. H. Be si quis plura cupit , is videat Plinium Lb. I S. 7. III. ex hordeo conficiuntur variae potiones,Oufi variis

nominibus appellamur, de quibus pariter Plinins icti ha hunc in modum,lib. 13 poliremis verbis: Lxii defiunt potus, Zythum in Aegypto; cmaa doceria in Hispania: cereui fia,& plura genera m Gallia,&al: spr vinciis. Dioscorides. rythum, & alteram gironem

commemorat,quam Curina appellat, lib. x. So. Sc Si. de qui b. quidem potionibus nihil certi habcinus a puciam inuos, praeterqua quod videmur omnes meo conis uentre, quod solet caput laedere, neruo item osse det r.ec mentem tul bare: quare iis omnibu5 praeteminissis, qua hoc tempore tere ignorantur, Si nullum usum praebet aegrotis, ad illa veniamus, quae apud nos

sunt in frequeti ulla ac potissimum in febribus in quibus fere temper lolent usurpari m. -- Primum igitur est aqua hordei, huius usum constat

ti antiquissimum esIe, namque Hipp. illius mentionem facit derat .viet. 3. per haec ve1ba: De reliquis pon-hus Mualis est hordeaceus , posterius uatiabimus. Et verum 4 de ratione vicius et I. Quod si supra modum si titulosi luerint,bihant aquam hordei. Et GaIan com .haee habet i Quod Hipp. pintum hunc, tanquam stim Ol entem exhibeat, manii eitum est, ted metvis feci lisset,si prius docuisset, quonam pacto hordeum parate Oporteat,virum simpliciter madefacere, vel thum conficere,ut huius temporia homines solent,ves cunuis alio modo praeparare . Ac sane mirum est de Gai.qui cum lxpenumero de

hordeo atque prasina mentionem iaciat, potissimum lib. de alimen. faciat necnon de ptisana , tamen nun nuam de huiusmodi aqua hordei ne verbum quidem secerit: ex quo multi milligunt, ipsum talem potione, aut morsus ignorasse, aut talum parui iaci Ile, ta i e Olexisse, Contra veto omne prope Arabes, pleriq; omnes communiter practicantes hoc teuipore, cum

Ia.quae in medio sunt calefaciendum, de refrigerantiis vl amylum,& panis linus, sed quomodocunque ad

nil fletur,vim quandam refrigeran m habere ni pic tur: unde concludunt, hordeum quoius m do Praeparatum, nunquam orpus calefacere, sed pro vario m

eo pia parationis,qifandoque humecta te, Oe qume ' Ita ue hordeum est frigidum,Se fictum moderate ut idem statuit Gal. lib. de ptisana 3. Quare cum tacta

Iougiore illius decoetione in aqua, pauca Ille maenas remittatur neeessario, Be ua fiat potio trigida, b. 'umda,ego quidem censeo, illius usum Numme re e dum esse: nam confirmat experientia ,huiusmodi aqua praeterquam quod moderate refrigerat, & homectat, peculiari quadam praerogatiua sudorem non leuiter prouocare,qumd in febribus putridis plerinq; est maiaxime expetendina . Neque vero auctoritas Galent, qu illam, vel ignorauit, v cI neglaxi ,contrarium nobis debet persuadere: riam quatenus pertinet ad medicamenta, post Galen. hominum v:u, atq; industria multa inuenta sunt, quae longiore iam usu sunt eonfirmata,neque debent repudiatu lorie Gai. qui non satis intelligebat compositi nem, de facultatem alis aquae, timuit ne illius usus f rei noxius, ficuti stribit, omnea potiones ex hordeo praeparatas,noxias esse, quare eam 'oluit praesermittere Hordeum decoquitur ex simplici aqua, quae dec ctio debet esse longior, ut illud omnem flatum deminnat, Si potio efficacior reddatur: etsi vulgo, di apud ineliotes, breui admodum tempore solat cbullire auaratione parum decocta euadit flatuosa, ac sere inutilis, sorte etiam vernici cui quae quidem decoctio si fiat iavasiis vitreis, mulpo iucundIor, de utilior euad it. Se mi umquod conficitur ex hordeo, est Putina, de cuius ri paratione ulu multa loquuntur ded nos

ex Galeno hanc rem quam bieuissime conabimur e e nie omhia hordeum optimum eligendum est,tale

autem describitur a Gal. t. de alim. facult. Io. quou s Leandidum Mens uin,Ponderosum, non rugosum, NOMm ex parte plenum: qui addit lib. de putana 3. quod neque nimis recens, neque nimis vetultum luerit: si-quusem recens excremenutia plenum est humiditate, adeo ut tum humore refertum, tum uani diuentu sit: quod autem vetus est longo tempore exhaustum, imbecillum redditum est, propriasque vites iam amisit, praeterea quod omnis excrementiciae qualitatis sit immune tac postremo addit Galenus quoddam expormentum,cutus meminit I. derat. yieti 16. si plurin. uiauime Icat, Ze plurimum succum faciat. Post electi nem optimi nordei, optima quoque aqua eligeda est, de qua alias diximus diffuse, de Gal. lib. de ptisana 2. Itaque optimum hordeum in optima aqua tepida infundendum est: de tempore autem infusionis auctores non conueniunt.Gal.id p aetermisi a Ruer. s . colliget 3 i. itatuit terminum quatuor hora1um: Aue croarduatum, deitan nulli longius,nonnulli breuius tem

pus determinante comm uuiter autem per duas horas, circiter,huiusmodi Insusio,& maceratio fieri solet. Holdeum hac ratione praepnatum ex Val. l. deest tacuit. 9.manibus conlacre oportet, douec tenuis a que externa illius luperficies excutiatur: deinde vallis dius aut manibus aut panno alpeto illud rursum conin

commvnure quod paleaceum est,au in re eris mothis, tum maxime inisv xyhv es, ut ius uuiscinquit Gil voluerit ptisanam mag s

mplenisus,nes 'et i . . e. . eum ipsa membrana coquere: post nec hordeum ita

e in modum

g tiavisa iam dei./sed primo videamus de natura, & sacultate hordei.

Dum essem licholaris in nacipis schola, ma immeaudisse a nonnullis praecepto I itas, hordeum cile taliadae, de siccae temperaturae, sed tamen moderate : quam lantentiam manifeste reprobat G1l. i. de alimen. iacui. ea proprio dehordcos uti V '' hordeunt, plane intumuerit,m-ιcum indem facultatem cumitri ico bis re μ' diti sina exule cocta fuerit,sub edendi tempus, s nono ul. lam enum erea illi prauiiscendum esse,nisi

preparatum coction, subi citur, quς ix 4 fieri debet. ut primum quidem vehementi,deinde m

nore igne ebulliat, donec Iotum hordeum in Gemore vertatur: in qua quidem coetura iubet Gal. priaci pici coctionis modicum olei iniicieadum esse, deinde cis hordeum plane intumuerit , modicum aceu sic dema

429쪽

rii dis

quis velit anethi, aut porti aliquid, idq; initio cocti

mcido ab omnibus medicis negligatur, nullusque sthoe tempore, qui in conscienda ptisana aliquam ex

ias rebus audeat imponere.

In cotificienda ptisana dubium est de quantitate tua quae,tu in lordet,quam a te pete oporteat. Gal. istud quoque videtur praeter sisse: carieri varie sentiunt'; Auer. ccipit duas partes a iur, unam hordei; contra Aue nrnar duas partes hordei, unam aqu te Aul IO.

artes aquae, unam hord . Paulus I s. ates aqua,vn1

ordei, quo fortasse propterea factum est, quod nihil

certi videatur posse status,cum hordea ,scuti legumina, nonnulla facilius, nonnulla d. fficilius decoqua, ture utcun e a item hic se res habeat, ad longiore in decoctionem. quae omnino est necessaria, donet hordeum per circo pia ircopios i o qua opus esti quare ea sententia Aule. & pauli singulae librae hordei nihil minus quam a s .aui xo. libras a uuae des derant: quod usus quoque & expcr.emia confirmat. ptisanam, po sitemo loco sciendum est, esse dupl cem, alteram q. avel simpliciter ptisanam, vel ptisanam integram, vel ptisanam non colatam appellant: aberam quam vel luccum pri lanae, vel cremorem ptisana , vel pi ilanam colatam nominant: quando nimirum ex toto hordeo tenuior S liquidior illius pars elicitur re colatur. Alierum praesentis ira talionis caput nobis propos tum fuerat, virum pulana hoc tempore conueniat nec nes cuius usum Manardus inier caeteros lib. 3 epi ILa. conatur constitate,qui affert hulul modi rationes . . Primum argumentum desumitura consuetiid me,

quandoquidem veteres in bona valetudine pii lana uti consueuerunt, ex quo in morbis quoque non sine ratione illius usum picibabant:contra vero,cum hoc nostro tempore apud sanos homines nullius piis auaesitvsus,hine colligit Manardiis,innao ibis quoque ah huiusnodi serculo esse abstine sum . secvi do, Ptisana elue alimenium valde insuave, neque sine maxima nautea solet assum udocet autem Hippii. apho.3 3. paulo de-tei lora alimenta, sed grati ra, melioribus , iud inimis iaris praeponenda esse: etenim tune natura illa sacr-Ιius amplis itur& concoquit. Tettio, icuri Hipp. &Gil. docent, ptisana minime omnibus mori, sconia

rari inueniuntur morbi, qui no ter manum morborum acu orum, diem quartumdecunum pertranseant: sed neque omnibus morbis acutis conuenit,quia non coia uenit mo bis sccis, ut statim videbimus. Quarto,hor

deum in nos iis regionibus non ad hominum, sed ad Brutorum escam lemina tui: unde si ut nulla ex parte homines illius curam habeant: adeo ut hordea i Olira

vulgaria multum deficiant ab illis conditionibus, de quibus dirimus hesterna leti ione. Quinto, nullus est qui in praesentia probe scias pii lanam praeparate,&quae habeat illas dotes, quae praedicantur ab Hipp. &Gal. Postremo tametsi concedatur, adcsse bonum hordeum, & caetera omnia, quae hac in te desderantur, tanto tempore indiget ad illius praeparationem & c5-

coctionem, ut hora nutriendi aegroti,quae alioqui plae

sertim in morbis aeutis,est valde praeceps,plerumque sugiat,antequam illa parara st. Potio aduersus Manans opinionem, Hipp.& Gal. multis locis,qui non possunt ignorari, ptisanam cum aliis in napthis tum maxime Maribus, caeteris omnib. ferculis anteponunt: quod ratio quoque satis constareat, quoniam pii sana facile coquitur aestigerat,& huismeti it,abstergit, leuit aluum,nihil adstringit, calet saribus, di ad summam habet illas omnes conditiones, qudi ad curandas febres sunt opportunae, adeo ut Gal. non grauatus suerit de hoe ferculo libellum conficere, ei si nonnulli coniendunt, illum iniet Galeni scripta legitimum non esse; ltaque ad obiecias rationes respcidendum est: sed ego nolo in huiusmodi refutatione longius versari, quandoquidem puro esse nemineri uition facile illarum rationum vanitate possit intelligere.

Quatenus pertinet ad consuetudinem,licet respon Ma ν didere inultos Saliis locis , & apud nos,praeserti in Ella avtimentate .hordeo& ptisana familiariter selectiri. sed illud Vis ris,MManardo concedatur, tamen iam supra diximus de ti. . consuetudine, di quomodo liceat in mos his a dies in suetas trans re. Exempli giatia, nemo assuevit missioni sanguinis vel medicamentis, ted tamen si ita ferat o

casio ad missionem languinis, de ad medicamenta traseundum est. 1. Id quidem vcium t si, multos non sne fastidio ptisanam assumere, quibus certe non expedit illam exhibercu verum neque id n gandum est,musios quoque libentissime illam assumere, di debet exhiberi. i. demothison quibus conueniat, iacim eam,pa

tilet, quae restant , sunt nulli iis momenti ram res ipsa

monstra .inoi deum hoc tempore,sicut olim, se optimum, illudque habere omnes condi :icines, de quibus Ga l.& critii loquuntur,ncque deesse homines & nua heres,qua optime illa pr x parant: ac postremo,neque dcesse tempus ad illius praeparationem accommod tum , cum in axime in incit bis acutis non re si raro, &ro: l multas horas quandoq t da es, agri debeant nuia tim. Itaque concludendum est,non sine ratione medicos hoc quoque teinpci e piis anam administrare, il-umque agroris praeclarissimam utilitatem afferre. Sed duobus verbas videamus , quando & quibus cor

ueniat.

Scribit G il. de pii sana, sertare haram ad priuilam Q. Ada

accipiendam accommodatam se, cum iorum corpus iaciti .nias

aqualiter dispositum fuerit, ut nullius aut caloris, alat ia . frigoris ratione . inter se corporis paries d senuant: quod nonnulli interpretamur fieri in statu: quς interpretatio est non modo salia,sed ei iam vanis; ma. Nam Gai seipsum interpretat ut, qui inquit, huiusmodi tempus non aliud esse, quam declinationem e atque hae fuit sententia Hipp. i. derat. victi 46. qui inibit, tempus accommodatum ad ptisanam accipiendam, cum caliditas ad pedes descenderit: quani partem eap nens Gal. dotat esse declinationem, in qua transmissa caliditate ad paries externas & extremas ct thorax, di

omnes intern e partes se habent moderat is me.

Sed maior est diis cultas,quibusnam pii lana conum Cisibis, vniat: nam tametsi omnes conueniunt, illa in conuenire

in morbis acutis, nih)lominus admonet Gal. de ptisa 'ζna 6. multis diti inelion bus opus isse, neque eam te mere iore exhibendam . duae omnia Dab Hipp. in lib. de ratione utillus,& a Gal.tib. de ptisana, coti sideran tur, ac primum uterque s bat piisanam tunc conum

ni re morbis periculos si in quibus vel misi one sanguinis, vel puruatione, vel alio uisibili remedio opus ell: quod non limpliciter intes ligenduna es . quan in huiusmodi moi his piisana nullo modo conueniat, quod perspicue falsum est: sed sensus es r illam non conue

nite,an te quam opportuna remedia fuerint administratarnamque s aliter fiat & plenitudo maior, di motbus deterior redditur: qus interpretatio eli Gia. de rati ne victus 33. de pii sana ad finem. Secundo, Ptisana non conuenit morbis sccis, qua les su nt Galen. interprete, pleuritis, peripneumonia, ceterique omnes, qui in pectore consstunt, quando ab eis nulla adhue 1puta proueniunt; quibus pariter minime intelligendum est, pii sanam non conuenire absolute,cur enim alimentum humectans mor si co non conueniat sed sensus est, ea tantum ratione non convenare,quod vel morbi vehementer sicci ma torem humeetationem requirant, quam post i praen re ipsa ptisanar quam fmiliter interpretationem

habetis apud Gah in lib. de ptisana 7. qui propterea Mnificanter

scribit, ptisanam reorbis

ccissimis non con- . I.

430쪽

381 LIBER

ne curatione Febrium Meusarum. OLim dixerat Anici in euratione febrium putrida.

rum medicum quandoq; ad febrem, quandoq; ad materiam febris respicerer cum ergo duobus prois imis ille generaliter tradidisset r, ionem curandi fe hres pu ridas , per medicamenta quae leniunt aluum,

unae prouocant sudorem,lotium, quae concoquunt, aedemum purgant noxios humores, per sectionem v nae , per potione aquae frigidae, ac postremo per victus rationem, quae omnia materiae, potissmum ru eausesebris videntur conuenire,in praesenti cap. Io. intendit pertractare de ratione extinguendi Uzhementem cali

ditatem, aede iis praesidiis, quae ad tollendam ipsam

febrem sunt accommodata: quam totam tractationem accepit ea Gallo meth aea p. s. usque ad finem , ubi

sermonem lubet de curatione Lbtium hectica1 si,qu

quidem,quarenus pertinet ad refrigerationem , Dde modo quo sebres aeuiae de colliquatiuae debent curari. Itaque pro instituti nostri latione primum ex Gil. disciplina hanc rem ira elabunus f deinde ad literam

Α uici veniemus.

Galenus ergo duntiem statuit materiam earum re rum,quae ad curandas hvitis modi febres sunt opportuus: unam earum qu i soris applieantvir alteram earum quae intro assumuntur: u imque auiam tripliciter diuidit: nam foris admouentiit i aer. v. medicamenta

quacunque resti erandi & humectandi vim habent.

s. halneum aquae dulcis. Intro vero assumuntur a. sum ut 1 1. potiones.s inspiratus aer a leo ut totum istud negotium per sex interiae digrentias apud Gal. cofi

ciatur, de quihus sigillatim, sed breuiter dicendum es . Ac primum de aere vere scribit Gal. s. Metho. 4.aele μι, plane esse s ne quo neque m 1 hus tolli, neque sanitas teneri potest: dua propter nasi liceat anthientem qua. litate moibi contraria praeditum hibere, diligenter agendum e st,ut talis quoad fieri poteu, ques s conuenit, praeparetur: unde in fibribus hi et scis,acutis, &caeteris id stetius, aerem figidum & humidum conuenit praeparare:proinde inuemeudae sunt dotyus, & hahi tationes ad septentrionem, minime ad meridiem vel

ad occasum postar andoque eligenda sunt cubicula subterranea,qua di 1 igidissima sint, & maxime perstata frigjdis ventis ei posita, uia alta sunt in quibus vina solem cullo diri. Et quamuis nonnulli tantam aeris hieidua em & humiditatem non probem, quania pra cipuae reperitur in locis subterraneis, timentes ne v

pnres illi erassores, qui in iis partibus sunt plurimi,

maius incommodum quam commodum totis asse irant iis respondei Gal. io. meth. 7.imo vero hae ratio ne frigidissimum aerem per respiratios emat tractum, caloiem qui in corde est, infigniter refrigerare. neque usum periculum imminere dummodo aegri opportune cooperiamur, adeo ut aer oullo modo ad cutem

perueniat,qui alioqui sua frigida late cutem cogeret &densaret, prybiberetque putridorum humorum effluxum transpirare: siquidem per pulmonem, quod tara est viseus, di scite non est ut tum qualitas, tum ei iam substantia aeris facile ad cor perueniat,quod percutim fieri non potest,utpote prius densaiam . quare per hae viam neque qualitas,neo ue substantia aeris ad cor potest pen trare. Quod s habitai lones tales natura non possint haberi, arte supplendum est, sicuti excitando ventos,ducendo aquam frigidam , qtiae de vase in vas transfundatur, qua industria no solum aer refriger rur, sed etiam semirus facile poteti conciliari: praeterea domus assilue stulta aqua est abi et genda, cuius loco

aspergantur aquae frigidiores,rosarum,violatum,endu uam neu pharis, remedium optimum , & propter suauitatem odoris gratissimum madet . Et si eam

ris, non populi antper ficorum,quod multi siclut,quarmat s possunt calefacere quam refrigerarer soli a viola, rum,lactucae,fliares rosarum, violarum, neu pharis, Aes milia: neque vero solum pauimeratum, sed etiam pa

Heidis &a uis sunt perfundendi, & rebus omnibus stigidis,frondibus,herbis, foribus & seu et ibus ornandi ea quibus propterea & panni, At coma,& tapetes & eaetera id genus sunt rettiouenda. Draetcrea tui ha quoquet

hominum febricitantia e ubi eulum ingredi probi-heatur, qu . multis modis ambientem aerem potest calefacere . moniam vero diximus, cubiculum omnier parte debere apertum esti, ut aer libere possit progredi & transpirare, de hoe nonnulli dubitant, qui anfirmant ea perientiam confirmare, Tifate eubicula causa longe minus calescere, quam aperta: ex quo colligunt, ad rinigerationem aeris & tenestras, & omniatius fore elaudenda,quam aperienda. Sed uno vet respondeatis, istud quidem verum esse in domib. N cubiculas ad meridiem vel occasum positis, in quihus vere utile est ingressum Solis & aeris calidioris prohibet id secus autem se res habet in domibus ad septentrionem collocatis,in quibus quo magis senestraeti omnia patent, eo magis aer dimatur & rcs et eratur . Ante multos annos veteres illi medici consueue

rana suos a gros detinere vel media suate usque adeo causos & tenebris,ut piaculum existimarent quidquaaeris vel luminis ad eoi si cubicula penetrare:sed mutit idemcipa qui nihil videbant, coeperunt oculos aperire. Atque hactenus de aere.

Secundo sunt alime a, de quibus iam satis dirimus. ,. vno verbo ea debeni isse se igida & humida .cilis co- .eoctionis,& honi succi,quales sunt ptisana,panis pro paratu, ex aqua fluida, panatella cum seminibus me

lonum diu ca,endiu ia,aceto condita: nonnulli iis atadunt cucumeres, cucurbitas, melones,& smilia sed ta instersi h γ refrigerant & humetiant, tamen cum gen re ut prauos luccos, sunt pi sterm menda. Hac rationeptices, dummodo habeam cuditiones de quibus alias diximus,uidentur carnibus esse anteponendi.

Tertio sunt potiones, de quibus illud primum nos monet Galen. cauendum esse a mulsa, di omnibus quqer ineste paramur : quod pariter de noηro 1acchaio statuendum est: siquidem tantum abest vi h refiigeret, ut magis calorem iri ster naturam possint augete: quods quis mulsa uti voluerit, ea st cocta de admodum distula, ut Hipp. N Galen. ooeent 4. de ratione victus s. Communiter praciscantes & vulgo utuntui aquis uilis lautiis ex herbis frigidioribus, acetosa, capillo ven xl ,,cichorioiendi uia,& similibus, de quibus multa tem dicenda, sed illud unum mihi susticiat in prs senistia, illarum usum mihi prorsus non improbari, unmis modo destillatro per vasa vitrea , minimi plumbea es.ficiatur : alii utuntur aqua hordei lii aquis decoctis &prς paratis ex seminibus anisorum, ex passulas,scbesse, di adiis id genus.Gal. vero non aliud solitus fuerat erish beie, quam aquam frigidam, de qua iam latis dixi

quam in declinatione. Sed quςritur an pono seri lactis soleat eonvenire. De laete nulli dubium est non tonuenire, eum multa pericula febricitantibus afferar, de quibus Hippoc. &Gal. 1 apho. ε .cum autem manifestum sit,serum ait

rius esse natuis S facultatis, illudque testimonio Gal. .de smo med a .refrigore, humectare, abstergere,qus ad curandas febres videntur admodum opportu. An uermaenae multa hoc tempore ut illo cotisueuerunt; ego aute-ς-- ad hoc responderem, serum tanquam medicamentum Μεν ι I

S ad movendam aluum posse in febribus aliquando bricu ripropinarticum Hippoc. 4. de ratione victus I .ab ipso .uε .

1 quoque

SEARCH

MENU NAVIGATION