장음표시 사용
461쪽
concoctionis,minime flatulenta,extrementosa,& quae potissimum humorem melancholicum nequeant genetare;de quibus particulatim agendum non est. Sed ue niamus ad alterum caput eisciends cococtionis, quod pertinet ad medicamenta Gal. probat usum medic menta,quod diamon pipereon,& alterius quod dias oliticon appellatur, quorum compositionem habetis in lib.de tuenda valet. si attion pipereon lib. s. dias poli Γcon 6. in. virumque enim attenuat, flatus dissoluit, viscera omnia iove imprimis veniticulum roborat sine insigni calcfactione, praeterquam quod dias politicon propter nitrum potest etiam aluum mouet ei sed
praeter haec probat ulum unius piperis, quod praecipiter aqua accipiendum esse.
sed aduertus hanc methodum medendi est Alex. qui mitatur,quomodo diuiniissimus Gal.in omnibus fe bus quartanis praecipiat hqe calidiora di sicciora ,
quae nullo pacto videntur conuenirer etsi enim melan cnolicus humor moderate calefacientia desideret, non
tamen necessario etiam sectoribus indiget: siquidem cum ille si frigidus & secus laneientibus & hume diantibus opus habet. Sed Aler. fallitur:pto quo illud. primum sciendum est, Gaiaurationem in Iluuere aiqitillisc medicamenta exhibere in quartana exquisita , quς ab uno humore melancholico generatur, non ge net aliter in omnibus, minime vero in iis qus ex atrabile re humoribus talidioribus generantur. Deinde huiusmodi medicamenta exhiberi admo dum parce & inure, quandoque piper exhibetur ex a qua,quae illius caliditatem de siccitatem optime potest te mittere: sc di auionpipereon es dias politicon exhilabentur nos. continuis diebus,sed per interualla, & ra ro adeo ut ex una parte nullum nimis catadriatis L se eitatis periculum uideatur imminere: ex altera autem propiet facultatem extenuandi atque incidendi, qua e medicamenta predua sunt, quae in humore erassoti terrestri sunt necessaria,eorum usus minime reuciendus uideatur Si quis velit medicamenta magis temporata sunt dia minum,ammaticum rotatum; diagalai ga.& similes: ted hoc tempore usus obtinuis, va hoe ne eriti iam coetionis potissimum lyrupis coni latur clua L, sole ut accommodari ad humorem mesocholicum,
sympus de fumaria smples,de pomi simplar, de tuo Miraginis,huglossae.aceiosius simplerAum decoctis
cichorei, traginis, melisae. Quo loco mihi libet vos admonete , quod alias quoque scio me secine te com muni quodam errore in quem multi incidunt frequentissime,qui ad concoctionem humoi ut sicut in pi flentia humoris melancholici, post aliquot dies utuntur
sympis compos iis de fumaria, de pomis, de epithyianio, de polypo I:o,& similibus qui cassamuenani epithymum,polypodium,helleborum, de alia huiusmodi
recipiunt medicameneta, quae quidem tantum abest, ut ii tuent concoctionem, ut contra illam maxime tu
bent & impediant. Apparente demum persecta coctione, iam de humorum vacuatione cogitandum est , quod tribus rationibus apud Gil. fieri potest prima per medicamenta purgantia pei aluum: secunda per vomitum: tertia per no-
nulla medicamenta,quae vacuam insensibiliter,& tamquam ignis noxios humores dicitu ut. Ergo quatenus peti mei ad purgantia medicamenta, inter simplicia est sena,em thymum, polypodium, &caetctis omnibus longe esseac Or helle ius niger, a quo tamen Auer. . colliget i . & Omnes medica usque ad nostra tempo
. ra, tanquam a veneno solati fuerant cauerer altera autera parte scribit Me lues, cap. proprio helleborum ci menter & sne molestia utramque bilem & pituitam purgare, quod experientia confirmat vetissimum esse. Inter composita sunt sympi iam nominati, di electuarium diacatholicu,& confectio hamech di alia,de quihus aliquando tractabamus. Habeatis exempla, di prismum hellebori nigri, qui & ui substantia, di In ueco. etione potest adminis irati
Θν vi vi pumis campo ita g 3 II M. Iti substantia. R. spatiarum hia simpl. 9 h.
R. Facta duumana hiatis iacamania 3 vj. c. H. ani ι hamech g q. s. Sarvi da stima Ieria ι. p. vi j h. M. Hre possunt in qualibet purgatione melacholiς adis hiberi. sed sciatis quod Gal. docet quartana laborantes non modo semel,sed etiam Ispius, si fuerit necessariu,
purgandos esse quod materia crassa tenax. Eu dissicilis, vix una purgatione possit educi. Secunda ratio Durgandi quatianarios apud Gal. essper vomitum post alimenta, quem validis medicamentis,ac potissimum helleboro solebant prouocare, cuius GM.quoque in praesentia meminit. De qua quide purgandi ratione statim se offert dubitalio,& mea quidem 1ententia dissicilis,quoniam Gal. in lib. quos & quando purgare o tieat, docet flauam bilem per superiora, pitui iam per inferiora purgandam esse, nis interdum conuoium oporteat agere,ut si pituita in ventriculo, bilis in intestinis reperiatur,atram autem bilem perpetuo inquit per inferiora esse deiiciendam i quod si ita
habet,quomodo non in praesentia Gal. sibi ips et satur, qui docet humorem melancholicum per superiora purgandum esse Quicquid alii respondeant, ego ad hanc uisscultatem soleo respondere , in tare duartana di propter diuturnitatem morbi, & propteritas causas,necessario labefactari saeuitatem ventri tuisli,ex quo aliter fieri non potet , quin generetur multa
copia pituitae & ciudorum humorum,qui quidem si febrem non inciunt altem possit ni illam fouere: itaque vomitus conuenit non ratione humoris melancholiet qui semper commodius in inferiora putilatur, ted -tione pituits ex cuius vacuation licet id primo, e per se non sat, labris quartana solet iuuari, & quandoque etiam aufer i i 'utcunque aute sit,si quis voluerit in quartana vomitum prouocare, ego huic id consitum dat h. ut praetermisso velleboro Ae Omni validiore medicameto, sacri oribus tantum id ageret, de quibus alias latis dirimus.
Tertia deit u ratio purgationis fieri potest per quaedam antidota discutientia,qualia duo praecipue fuerat Gal. Limitaria alterum theriaca, alterum medicamen rem ea suec tysen aim,quae quidem habent infignem vim attenua uos, digerendi , ac dissoluendi reliquia crassorum humorum , nec non tollendi eontracias in
temperit sic gendi malum corporis habitum ac ro horandi tu in venuiculum, um omnia vllcera, quae ne-i ci sario longo tempore redduntne debiliora: quale an rem apua Vatia veterea suerat medicamentum ex t ac
462쪽
eo tyrenaico, deseribitur ab Aetio lib. s. p . De succo autem cyrenaico, an sit quod vulgo belroim appellatur , vel aliud genus medicamenti, & an hoc tempore si cognitus , dubium est: sc mea sementia confectio thridatica potest exhiberi, & sortasse commodius uam theriacet: siquidem milhridatum in morbis sigilotibiis,meriaca autem in venenis videtur nescio qua peculiarem praeroga tuam habere. Verum de huiusmodi medicamentis illud sciendum est, ante statum , Rhumotum coetionem ea nunquam sore ea hibe daalio quin enim periculum est,ne quartana,quae smplex suerat, duplex,sorte etiam triplex, ex inter mi tente continua, di omnino disicilior reddatur, ficuti nariat Gal.&nos supra diximus illis veteribus medicis contigisse , qui Eudemum philolophum curabant . A qne haec de curatione stibiis quartana ea quis tae satis sum a neque vero est, vi simus longiores tradenda euratione quarta νς continu 1 , t non exquisiis: siquidem ex iis qua hactenus dirimu puto esse neminem qui pro varia natura putrescensis humoris, ac variis symplomatibus non
facile possi huiusmodi quoque sebrium propriam , Saccommodatam curationem instituere, ea propemodum ratione,quain de febre tertiana exquisia,N nonerquisita monstrauimus. Pariter nee mihi libet in prae sentia plurima colligere medicamenta,quae apud D: scoridem, Aetium,& alios, sed prHipue apud Alexandium occulta quadam proprietate creditum est febres quarta nas luvare,cum maiora ex parte siti superstitio
sa,&facile pos4t unu usque apud illos ea pro suo arahi iratu gere a ut o uno superuacaneum Γε de illis longius agere.
HAEc vox hectica duplicem habet signiflcation 3m,
una qu dem dicitur omnis febris solutione disti L,, siue sit priuii ola,sue melancholica,& tunc opis posita est alieti voci hoc iis, febr duae si sacilis lolii nonis:etens ni quemadmodum est qualita η a u bieci , siciis mobilis ἐυς vero σgie mobilis, s orne B . lamia uter se opoonuntur, ut declarat GM. g. me. tho. a . iiii d liticias tot is doctrinae gratia conced ii illas sebres qus cs iuculier discutuantur, hecticas , qua autem sicile, iche. cas appellari: quod idem Gal. asserire non
solum de si e sed de omniasseetu,ndelae an: Al.
tera autem sigia statione nectica spe elatim diei ea species icbris, quae & putridae, N ephemerae opposta
st, quae tamen eandem nominis rationem retine . et
nim stetiti εχιe dissicile separatur a subieeio sic hecticaculatu dimisimaesti vel nectica dicitur, ut placer Gal. 1 densiss seb. 7. quod inhabitu corporis, quem Graeci ἔξιν appellatii, tanquam in subiecto consuate nos in tur cum Ausc. traetabimus de Melica, quatenus haec vox siluiscat tertiam speciem seruis ab ephemeris, &putridis dillinctam,& pro nostro instituto ordine primum agemus de illius essentia. i. de dissire n. i. de signis: vltimo de cuiatione. Et s quisquaerat de ordine. quamobrem Auic. tractet de heciicis ante pessilentes , suae putrida sunt; potest responderit cum pestilentesint duplices,ut suo loco videbimuriquaedam putridae, quaedam hectica,qua ratione quod modo inter vires que medis sum, non sine ratione Auic. post putridas, heu iras ira late voluisse,ut postremo loco pessi lenies, tanquam viraque natura participantes fa calius possint
intelligi. Essentia febrix hecticat iam supra est satis exposta ,& constituta.qus uon aliud est quam caliditas praeterna iuramaccensa in substantia coi dis .primum ladens operationes. De disserentiis hectics ti veteres, di re cenitores admodum varie scribum: namque nonnulli unam tantum,alti duas,alii tres ii plures differentias, uti species constituunual vero,quoniam angustia pIs-
sentis temporis non patiuntur, ut singulas huius Mopinrones possimus examinare , mihi statutum est ad vestram vult atem illam tantummodo sententiam in medium prosei re,quam puto ad mentem Gal. 8e veritati magis conseimeniem esse. Ex qua hus id sorte uo- his Onsia hii uarias de hac re opin ones si probe intelligarii ut,msse anter se conciliari, ti quodammodo v
Cς erum ut Acistis hse res intelligatur, memoria su ni repetenda , citς alias dirimus de uariis partibus partium solidarum , quas Auior. r. doctr. 4 cap. I. s eundos humores vocat,qus quidem particulae partium sol subrum, tam eis a nonnullis uar modo constituuntur,ra enumeramur, tamen a Gal. . de dii setas. trespontantur distanetae, hune in moren, r etenim prima est quaedam humiditas, que per media & vacua spatia dictariam partium continetur,ae ueluti quidam ros disperstitur, quam Gal. natiuam quoque vel naturalem hia nudita em, qDandoque humorem proprium partiusmilam uni, ex quo in is partes nutthmtiir,recentiores non inepte inrem solent appellare . secunda est pars, qua ex humore concreto constat, Ae a Gal. substantia carnosa Ee adi osa dicitur,quae pari propterea quod in substant ani parti mutatur, & alii per feete assimis tura medicis halhatis sui stantra carniformis, ghaten, eam hium,& sorte aliis nominibus nominatur, Tertia
est pars vel substantia quae a Gal. fibrosa & memhranosa dicitur, quod solidiore subflantia fibris de membraianis ste nitituta, quas quidem particulas quandoque vere solidas appes avi,quatenus a teliquis duabus caria nota di adipo a.& rorida distinguitur. - Ε s quia nobis obiiciat Gahqui in 7. meth. s. quaistunt se citates, S quatuor siccitaris disserenitas disti ait a que hinc ea Lile contrariorem colligat,non tres, sed quatuor humiditatis disseientias statuendas esse', 'us lingulis ovatnot sccitatibus respondeant, sicuti facit Auic. huic breuiter respondeatis, quartam speciem siccitatis Galeno i nexilibus venis arteriisque consst re, N ex prinum a sanguinis pro emrerat vero hune si eum siue samminem , qui in huiusmodi erilibus venis Et arteriis tontinetur ι non esse de propria solidarum partium substantia,neque inter secundos humores reis ponendum,cum re uera ille adhrae sanguis sit, intra vasa eontineatur, neqise a primis humoribus quicquam disserat: nis forte quis vesit pio vasorum varietate',
tias quoqde humorum disserentias fieri, qua ratione sanguis in corde a sanguinis iecoris, Itenis, di aliarum partium specie disserat, & infiniis propemodum h morum species fiant,fatea πυr nec Mest. Itaque ad mentem Gal. tres talummodo sunt partes, sue substantiae partium solidarum, pars humi ilo , or da, pars caris
nota & adi poti, tertio pars fibrosa, & membra nota..Hac posta parti una diuisone, s quis uelit partes s lidas genet aliter ,3e coninnetim intelligere,etsi ex tria plici subitantia conficiuntur, is cε sine latione potesta firmare, unum duntaxatem genus febrium heetic rum, quando huiusmodi partes ponuntur in calefacto esse, ut propterea laedani ut operationes: si quis autem consideret febrem hecticam, quatenus fieri potes, vel
sne consumptione, vel cum consumptione dictatum partium solidarum,huic pariter licet cum Galeno assereredore citato I. de diis febr. duplex tantum esse genus febrium heeitcarum,alterum cum consumptione alterum sne consumptione. Demum vero si velimus co fiderare tres diuersas substantias part um solidarum atque calorem praeter naturam , cum prunum s rix heetita generatur, aequaliter illas occupare, sed ordine quodam unam partem post alteram inuadere, summa eum ratione Mei fateri, tresese sebrium hecticarum vel gradus, vel disserentias, vel 1 mei es,vel quomodocunque velis nominare, eum eiusmo3i quoque tres substantia species inter se disse ram: quas quidem ires species Gal. i. de dissere n. febr. et tunc in modum distinguit,& disponi: nam ue prima est species febris hecticae, quando fit quaedam v
463쪽
lati ebullitis minis ira Iuthunmris,dispersi in sputis e state Ieterruiores muIto, ante eundem ratorem s in et mediis partium solidarum, quem dirimus vulgo stimante quae parii et videtur fuisse Galeni sententia intorem appellari,quae quidem speraeseousq; perdurat, lib.de i quali intemperae s.qui afflinat quod rati idonee aliqua pars eiusdem humoris reseruatur: hae est maxime eonsentaneum,tenuia i di facilius alter species sine tabe est,& facillimam curationem recipit, ii quam eram . Ad ωlenum autem Oeentem febres quod facultas fere nihil adhue si perpessa r altera speia hecticas quandoque a principio hominem inuadere. cies huic opposta est, quando calor praeter naturam respondem e mancipium interpretantur primos dies. paries cordis fibrosas , di membranosas occupat,& a vi velint febrem hectaeam fieri incipiendo, qua- depascitur, quae cum ad eum terminum peruenit, ut eunque poli tertiam aut quartam diem altis febri hus. nihil amplius humiditatis in eo desupersi , iam hae succedit: quae quidem interpretatio videtur L sse Gil inbiis non simpliciter hectica,sed heci ita inarasmodes qui sermonem habens de inedia, quantum naturis e appellatur, c est,cum tabe,&consumptione uniuers illis,& siceis aduerseturiata inquit Immeth. 3. ippe corporis , ac nullam prorsus eutationem recipit, quod vel in febres ardet ex ea incidunt, a quib- niti prius iam facultas ex toto perdita st. Inter hac duo extrema mors occupet in Metieas eadunt, atque statim ab iis est tertia species libris hectici,qui mediam quodam in marasmum,vel protinus ab initio ipsa hectica febris modo naturam obtinet,anter primam speciem quae avi simul ancipitiraeteriens febrem ardentem, maxime is, huc incipit, Nevia tu est titillimam tetuam qui conia men calidos liceosq; a sectus statim a principio iactia firmata est, ae sanari nullo modo potessi quae quidem ea eorripit, scuti mulieri accidit, quae mmmm ex tria tertia species perquam multam latitudinem obtinet, sitia,&vigilis coepit febricitare, perseuerauit autem prout magis vel minus ad primam vel tertiam speciem ad plurimum hyemis, hanc quarta die videmus ac d declinet. Nam qu aqualiter distat ah τitaque ad eura prehendimus statis hecticam esse febrem,cum alia eationem a in bimam habet inelinationem, quae autem rum qu sex humoribus excitantur, comunctam, haec.
hectica marasmodi est viein t , iam periculo magis Gai. Ex qua serie isti colligunulla verba naum armo Propinquat, quemadmodum quae alteri primae species pia .idem fgnificar quod primis diebus, namque pro ' est propinquior, non paruam salutia spem promittit: pterea dixit, muliere principio hecii caesebre fuisse eor- haec diuisio est ae doctrina Galeni de speciebus febris reptam, quoniam quatia die illam deprehendit febre
hecticς,adeo ut liceat mirati Ruamobrem nonnulli via hectica la rarer verum uti male semium, ac primum lebres medici ae Galeni sectatores illam non recipiat i s huiusmodi sententia esset vera, tequeretur perpetuo etsi enim tres panes partium solidarum inter se non fetam ephemeram ante putridam, ac putridam ante sunt separatae, scuti humores,qui varii vatici modo, & his iram fieri necessario , quod nemo unquam ausus tempore possu nt,putrescere sed simul sunt icuae, adeo est affrmare, cum Gai. doceat, & eonfirmet experren- ut vix una videatur sne reliquis duabus posse accendi, tia,febrem putridam statim a pline pio, hoc est,primo tamen nulli dubium esse debet, quin primum natiuus temporis momento fieri frequentia me. Neque magis humor, delude raro, & adeps, di polumo substantia vera est interpretatio verborum G 4 etenim si incipes cc Oriti durior accendatur, ut hac ratione variarum re a mneipio idem est atque incipere primis diebus,
partium variae quoque species sebris hectio iure pos quomodo a GaIdicium est ι .dedissseb. 3, de praesag. . sint constitui. i ex puisbus locis citatis, febres hecticas nunquam fieri secunda disseientia statis hectiera illa est: namque a principio, nis cum a causis procataiciacis generanu diffam alia fiunt corde primum laborante , alia, generam ut tutis quidem nulli dubium esse debeti quin febris h per consensum aliarum partium Hane differentiam ha ctica primis diebus tertia, & quarta ex febre ardente, tis apud Ges.lib. de mareote λ qui inter paries, quae seri possit, quod enim a rausa debiliore , puo febre
possunt cor in consensum ducere, S librem heesicam ephemeta, aut procai arctica aliqua causa fieri potest , e citare, numerat ventriculum ieeur,&erteras partes certum est ex causa validiore, iste arde me , multa id genus, de quibus particulatim, & dissula tractat 1 o. promptius,& faciliti, fieri potuiss nihilominus aduermetho. .ex quibus tamen partibus pulmones exeipit, sus Gal. decretum huiusmodi febris hectica fine causa ametsi quatenus ad propinquitatem attinet, 1lli oma procatarcii ea a princip O seret itaque si vere, & admum maxime ac potentissime eatenetendo ipsum cor, mentem Gal. s.ctres hecticae nunquam a principio fi debuissent febrem hecticam excitaret sed tamen hoe ii possint,nisi ea causa pro latetica, illa verha, a primno contingit fieii,& ratio est, quoniam pulmones dis- cipis,non primos dies, sed prineipium ac primum tem ficulter eam affectionem calidam, Se seram recipiunt, poris, & egritudinis momentum significant. Quom quae ad calefaciendum, di siccandum est vicem causς do autern nulla in Ecedente alia labre, calor prIter na- Possit supplere, tum quia illi humidi lunt , tum quia turam uatim aggrediai ut substantiam cordis, de se, Eassidua respiratione refrigeramui. Ei s quis Ohuciat a heci iram effetat . aIias de latauimus, i d fieri propter phthysi, hoc es, ulcere pulmonis, necessario sequi se. dispositionem huius partis, magis apte, & Parat x adhrem hiaticam, ut placet Gal. r. apho. i 6. quam obie. recipiendam alterationem, quam sim spiritus ,&h etam rationem, mea lenientia, dissicilem, nemo quem mores: namque ut declarat Galenus 3. Praesag ea Pul. s. sciam, hactenus animaduertit: huic ego responderem, faciti fieri potest , ut suhstantia cordis sit calidior, qui febrem necticam necessario sequi phthisim, non pro vero in illo cotinentur spiritus, & humores .cum pr pter ulcera, ut aliam malam assectionem pulmonis aed pter alias caulas, tum maxime propter malam vatim
Propter copiam puris, ex cuius malitia, & vicinitate rationem,siit frigidiores rex quo item facile est intelli- aliter fieri non potest,quin cor calore praeter naturam, gere, tune in maxima ira vel simili causa procitareticam Ee febre Metica corripiatur. Praeterea febres hecticae prius substantiam licet isorem, quam spiritus, geduobus modis generantur, namque nonnullae aliis M. humoresa ieet tenuiores, posse calesse. i, quod substan-hralius magna ex parte ardentibus succedunt, nonnuL Da sit magis apta e minus possit resilete, spiritus a is statim ab initio inuadunt, qus primam sei generatio rem, & humores sint minus parati, magisque calet nem similem febribus ephemetis,ex tristitia, ira,pluria cienti causs possint resistere. ma lassitudine, solis ustione de similibus obtinem: qus Sed rursum aduersus huiusmodi rapinionem quam distinctio est Gal. I.dedissseb. η. io meth. s. s. de pis- eonsutauimns est Iocus Galeni dissicillimus, qui haesamex is. 4.ad finem. Verum de posteriore parte hu haheta. de oeisibus ad finem . De hecticis vero nunc aus diuisorus dubium es, siqui dein multi contendunt, non est tempestiuum dicere, nulla enam pri s ole- hecticam febrem nulla modo stan m a principio, nul hus , sed progressione temporis talis eruatur : quataque piscedente alia febre posse hominem in uadoe, vel ba mani sene videntur de moestrare,nullam febrem propterea quia vix , aut ne vix quidem fieri potest , ut his iram a principio fieri posse is Ad hane appare partes solius qus sine dubio sunt ci amores, calorem tem Galeui repugnantiam n nnulti duplicem in concipiant an iacio esse,quia spiritus,& humores, quos runt res a nem e linam , L btem hecticam non
464쪽
fieri ineipiendo, ut in pharibus, sed nonnunquam 'ida
continaere,atque id sere satis,cum regulae medicorum Ut plurimum veritatem obtineanti secundam , febrem
hectieam primis quidem diebus fieri, sed primis di bus non per fiet quare ita interpretantur Galenum,nullam febrem hectieam primis diebus, fieri hoe est, nonnpersei, atque exactam febris hecticae Mimam eons qui, adeo ut ex aete possit cognosci, quod quidem progressu teporis mana seste fieri solet. Cui quidem in te preta ioni fauet. Avicenna,in presenti capite primo posremis verbis, qui seribit, hecit eam in principio essed initis cognitionis.&facilis rarionis, & in fine i edis cognitionis , & di sellis curationis . sed iste neutra responsio solui id meultatem: nam prima supinponit, quando e heeticam fieri a principio, quod qudiritur, immo vero quod Galenus Me loco videturnestare: stelin tremaeeipit pro confesso, quod du-hium fortasse salsum quoq; ess, nempe hecticam fetae primis diebus non posse nersei Aecog inses,quadmul. dem teribit Gal. .dedis h. s.febrem hectica in qus facile solui potest, fi sola constiterit facillime, s uoci si
quam febrem putridam coniunctam habent,dissicillia me cognosci.Itaque ego aliter respon derem,nullas se ises heetieas fieri a principio, nis cum ex eausis pro- cataretios generantur: uus tesponso eonsentit Gale roste nullam continet absurditatem: nam reuera fine
causs proeatarcticis nulla Ahris hectica mimis diebus fieri potest. ιPos rema est differentia febris hec ieς: namque aliasmplex est morbus,& per se consistit; at ia e 1 cui alia sebris putrida tomongitur quam distinctionem habetis apud Gil. id ed: G. sebr. o. Serihit Galenus a depraesag.ex pnis .ad finem duo esse praecipua ac propria signa febrium hecticarum . unum fi perpetuo illae sibi similes fuerint,neque aliqua lacta sonis inuasionem, neque augmentum, neque viagorem, neque declinationem debeant rasterum s strotus non percipiat se febricitare . Vetum decet singula examinare di perpendere,scuti de aliis factum est Et m ptimum calor sebris hin ιμ partius est,quoniam ut dieit Gas. i. de digleb g. 3. de prasagio pulcbus 4. nul
Ia Db is hecti ea magna est, exigua autem fiamma exiguum prahet ea lorem: secundo hic calor in prima manus inimi ne mitis apparet, sed diutius imae orante
manu acris,mordax i& squalidus hoc est, fine .llo Diamo & inpore occurrit,propterea quia in solida di Aensa materia iandatu Mettio de inaequali intemperie, hie calor non percipitur ab aegroto, immo vero ille puta se non febricitare,quoniam calor est aequalis e si naturaialis solet, squalisque intemperies iam in toto corpore indueta est: quati eis in febre hecti ea partes tomotis squalem ealtis am intemperiem ae variant , nihilominus, quod Cal. set thit maximum febri uis hectiearum indicium esse, . de digladia ipsae arietiς eircumiacem tibus ti vicinas corporibus mani sello sum esidiores ruua tali e demonst ran Acirpus cordis, de illae ori iasinere h, mi insignem calorem substinere r id quod
in Gieris fibribus nequaquam accidit: adhuc vero euidentitis huiusmodi calor petuliaris arteriarum a paret ubi agri se lauarunt, ant quouis alio modo coriapus rarum reddiderunt, adeo ut humor quispiam profluat , est calor irant piret . siquidem in omnibus aliis partibus post tales transpirationes moderatus calor apparet, qui vero in arteriis est . nihilo priore minor
existit sed idem seruatur. Hsc igitur sunt signa sebris
seeund n loco sunt indicia ex puisbus , qui hectici
pulsus appellantur,ut scribis Gai depuli. ad lytones a. 4. de causis puls. 13. quod quoti habeant se brere heeti cam,qus uniuersum corporis habitum occupauit: sunt autem eodem Galauctore a.dedi Eurus debiles,&duri, statim vero etiam parui, & hequentes , nimirum propter frequentem & vehementem calidam & seiacam ordis intemperiem, ex qua intemperie dicit Gal.
pulsus necessario serii preterea sunt ris31tiar quandiam1Mem sicuti diximus , squalis omnium partium inis tempe. ses facta es . Te tio sunt taria,ex quibus cis Hipp. &Gal. Lla , brium nectu artim indicia videtur tradidisse,quos rei'ta siue stilis at tia, sue eotor , sue contenta conis siserentur , haee redundantiam di qualitatem humorum,qui continentur in venis,soleant demonstrare, a
men . ut notat Alex. lib. ix. propsio, & rauo persu det, Iim solidae partes laborent, ex quarum facultate di temperie docet Gai concoctionem fieri, r. epi d. s.
46 nec satis rei est fateri, vitiatam humorum metio nem , neque tolla omni ex parte eooeotia videri ritaque sunt magis colorata, tenuia, lucida, sicuti ea lidiori & scciora intemperators conuenit: atque haee
idem cons deratio vnnae in seive hoe 1ea, quamuis ad illius cognitionem vel parum vel nihil conferat, tamen nunquam est praetermittenda , scuti generali ter iubet Galen. saciendum esse inmotbis ventric li , thmacis , ik vitarum partium , etiam fi assectus sen si pineris non fiat, 3. epid. 6. 3. de cris x. 3. Namque s icitia bona appareant multum valent ad salutem,contra s Hersat praua,hmul fgri periculum amplificant.
Quarto, forma lihris est huiusmodi, nempe eon.
tinua, semper in uno atque eodem tenore consistentisne ulla inuasione, printa pro,augmento, statu, S decliis
natione, scuti ess quae proprie synochus dicitur, praeterquam quod una vel altera hora post sumpta alimenta quandam veluti caloris alietitionem N aeeesso nem videtur habere, quod scribit Galen. omnibus hocticis esse proprium , & inseparabale , in quo qui. dem ino, quod maximi momenti est, & continet nonnullas difficultates , mihi libet paululum lmia
Itaque stri a Galeno esse maximum,&eertissimum indicium febrium hecticarum si nutrito homine post
unam vel ali ei am horam febris omnibus illum tam genimus videatur alterum incrementum hinuisse padeo ut non si fit denturi, qui huiusmodi nutritionem tamquam intempestiue atque ipso accessionis tempore faciani reprehendat , asserentes divilius suisse expectandum, usque ad ipsam inuasonis declinationemrsed tes non ita se habet, quandoquidem omnibus heia elicis hoc propriunt inseparabile est, ut oblato alime to ealor aceendatur Julsusque in magnitudinem &ve
locitatem increscat adeo ut incompressa annotatio si elati ideatur qua di sic vocat Leonicerus: Fuchfius non
laboriosam accessionemalia aequalem,alii aliter Lais conuertunt uid autem Gal. intelligat,ille seipsum interpretatur , qui inquit, se ita accessionem vocare in qua neque horror aliquis factus est, nequa extremaiarum partium refrigeratio, neque veluti quadam inclinatio ad somnum, neque aliqua insignis pigritia, aut omnino quaedam inaequalitas vel in calore vel inpulsu, multoque maeis neque paruitas, neque debiliatas, neque aliud quadquam huiusmodi sed veluti alte viri contingit, qui nutritus fit, pullus satim maior di velocior redditur.
Et si quis Ohileiat, hane eandem non laboriosam
accessionem ea ieris quoque febribus interdum conia tingere , ac propterea huiusmodi symptoma febrium heraicarum proprium inseparabile non uidera i huiete spondet Galen. talem caloris accessionem, pullusis
sue incrementum in magnitudinem & velocitatem,
in sebribus Meticis ae reliquis non parum differre retenim in interis omnibus huiusmodi inuasoues si
ne oblato alimento fiunt , in hectica autem omnino contrarium euenit, cum nullo tempore aliquam mu
sonem habeant, sed plane snt continus & aequales , a primo i nitio usque ad extremum finem , sicuti dirumus. Et si vero quς de hocsgno dicta ti,nt, potuisse satis esse, ramen Gal. adhue clarioris docilim gratia nonnulla addit , quae ad hanc rem sunt valde accommodat .
465쪽
sunt autem duae obseruationes , uuat manifestius m .ha. In cognitionem febris hecticae nos possunt deducere..ia. i. Prima si diligenter animadueriatur, quousque homo post oblatum alimentum in calore, di pulsu alterato
permaneat : nam Omnia quae tunc manifeste a parent , tantisper alterata inuenientur , donee ala
menti disti uo cindis siccitatem , humectaueriti deinde omnia cessabunt,& homo ad pristinum ualum reuertetur, in quo fuerat antequam illi alimenta ossi rentur.
secunda est obseruatio, s diuerss diebus , & di
Derso tempore aeger numaturi sq)ndem omni h ,ta, de omni tempore licebit inuenire id fieri, quod dictum est, nimirum dato alimento post unam vel alteram horam , 8e calo em aucium esse, de pulsum maiorem ,&celoiorem redditum lia isser quod certum eii non alia ratione fieri,quam propiet humectat Onem partium solidarum , quam ab alimentoreo perum rquam quidemeatoris, di pulsus alteranonem in febre hs citra Gal demum eleganti quadam similitudine confirmat. vide tur enim illud nectieis euenire quod euonis calci , &lapidibus tali lactis , quitas fi si pidissi Dam aquam
inundas, tune multo calidiores apparem , nutri
to sciscet ab humda substandia sicco calore a quod
vero ita h I ese res habeat, experientia & sensu facile potest demonstrari: etenim si quis calcis glebam accipiat, et tis calorem contemnet, ac minime sentiet, si vero illi ascindatur aqua, illam videbit admodum statim caligi atque adeo seruentein i sse, ut nos sesum possit ealefacere. sed etiam deurere. Qualis autem sit raula,propter quam hoc eueniat cal. inquit,ad naturales
quaestiones pertire . A que h ciei us de calcatis , Npulsus immutat one p si assumpta a l. menta mi hie hecivi, quod ille inquit, proprium & init paratale fignum 4 M. Citra alterationem caloris, At ptillus post unam vel
alteram horam alimen totum occurrum audio milli aiates a Prima est, quoniam seiabit Gal. id , mi uriam uel alteram horam contineere, ouod tan, diem lcm- pote nulla ratisne videtui fieri rosti r squidem ante
quam soridae partes , ac praecipue ipsus coadis , Du- triantur . necisse est alimenta ccii coqui iti ventrictilo
in iecore , 3e venis , pol remo apponi , Ee assimi. Iara, quod quidem non duas sed qua reor, lex Deio , α quandoque plures horas requirit. Sed breuitei r spondendum es r eis reuera ad plenam, de integram corporis nutritionem multa tun horaium spatium Deiacesurium t it,iamen tenuiores quasdam alimenti particulas in ad concoctionem magis apias, post unam vel alteram horam posse ad omnes partes corporas deseritim solidis partibus apponi, vi matv seste eolligitur ex Galano a. de naturalibus iaculi. 33. Ze eoi fi materperaemia propterea quia fi quis di fatigat iis, vel alia ratione debilitatis lumat alimenta statim ille nutritur, di ref illatur, quoniam partes tenuiores natim comficiuntur, te ad inlidax partes penetrant. loquocleo facilius in febre hestica laboranti s υι detur fieri posse
quod iis omnia snt manua,ac reddi Ia calidiora, ut pro
pterea & promptius di cito alimenta aci se trahere posis
secundae s dg cultasAEuam facit Averr.4 colliget,
33. qui squit, etsi non nominat Galenum, stituatuclunem caleis, de causam reddi iam a medicis, propter quam Melici post alimenta incalescunt, esse acciden iatalem , ac veluti fabulas cantatorum, quia imposshile in a vi virtus nutribilis a nutriente si tantum EonM-ta,ut ipsum eadem si contrarium .sciat aqua est contramesei, quorum unumquodque alterum currumpit: quare ipse Averti conatur aliam rationem reddere , qui stridit id fieri,quoniam partes solidae calida intemperie la Iant , unde eum de natura nutribilis fit, ninetiens G1 inire stati, tune necesse est vi alimentum corpori adueniens calorem praeter naturam acquirat, licet
allud sit Digidum ex quo deinceps & febris, S reliqua Implomata augentur. sed fallatur Auert. de pru
mum quatenus pertinet ad exemplum, de simili iudi
nem calcis, quae a uua astilia tarn calida tedditur ut urat, fim litudo apud Gal. est huiusmodi: nam scuticali admodum siccum talorem obtinet, Ee aqua irrueata effervescit , vehement inemque taetur caloremoliendit, ita partes solida hectica fetae laboranti intagni ter calida, L secat sunt, aestitiminis ta O tinmmea limenti p ssunt maeis calorem suum oriendere de manifestare, cum utrobi oue, am in calce , quam in mem bris, Glor ille aridus humida sola antia nutriatur ὸ ex quo potest colligi, non id fieri ratione contra tuo: enim et fi alimenta quamdiu patiun nr,neque integre sunt assim lata. tamdiu sunt contrana nutrito, tamen cum perfecte assim tantur, di nutrimentum evadunt, tunc non
amplius illi contraria,sed similia esistunte quamobrem similitudo Gil. optime quadrai, neque ratio Aueri. aduersus illum quidquam valet. Quatenus au empertinet ad propriam rationem Auer. quod nimirum membra reddita calidiora calefaciant alimenta,essi quia hos postea maior ealiditas & alteratio in istas a pareat, respondeatis apud Philosophos nihil agere vltra determinatam vim, de proprium gradum age udi, quare alimenta a coimie tantam eatiditatem susciapiunt , quantam corpus ebtinet e neque sera m test ut ea partibus solidis talidiora evadant: itaque nul la est eaus, , propter quam latio autes iehie h et ira ad
ueniente alimen O n aiorem quam antea inliditatem
incurrant,itaque ratio,& doctrina GaI. optima vii, &ret nenda.
Qui, O& vltimo loco fiena febris hectie sumunis
tur a cai si, quae unico vereo sunt illat omnes, qua cum cavs que pos in t copus secare, & calefacerer quamobrem homines natura atque habitu eorporis calidiore S seci iis i ate,coias ullone calida,& ficta, qui vitam la .ibus .vigiliis curis deditam delegerin , tenuique,via
citi ratione vs Retint, facile in febres hecticas incide re consueuet iant. Atque hactenus de senu lehris Meticae in uniuersum , quae quidem non fit gula,& separ tim, sed omnia sinuleotis uncia possum huiusmodi se
Signa vero disserentiarum Ocile possunt intelligi,& signa dist.
ptin. um quatenus pe tinet ad unam vel alteram spvi vinitara elem libris hecticae , scuti Glor piae ter naturam oce
par varias substantias partium solidarum,de quibus sa iis dirimus , ita fgna ex colore , ex pulsu , ex lotio , & si libus erunt magis hel minus intentave reni Q, ex quibus licet de singulis speciebus iudi eium facere , praeterquam quod tertia species nectita
nos la horani, habet signa vel apio at pectu manifestissima, cum appareat facies Hippocratara , nam acuta, oculi concaui , &c. & uno verbo , homines ponus formam mortis, quam vita referant. Virum eor fit primo affectum, an magis laboret ex cotisensuatiatum partium , facile poteti in rei igi , s eoosderemus. quomodo reliqus paries se habeant: quae tractatio ad hunc locutri non perti petr namque aliis parathus bene habentibus, certum est cor primata O L tareialtera autem parte male as et a , licebit lia uerecta non primatio, seu per consentum la rare. Paructanti sine erici secura fuerit M.os morbos , an principio satim ineeperiiser iis qua pracissurunt, atque ea ipso toto facile potest intelligi, ut neque de hoc, Deque ae cstem signis pluribus si opus. Itaque venio ad cur
In curatione febris hecticς uti ira sese offert indu hratio , quς 1umitura febre , cum sit fimplex motis . . hus iam factus , & qui a nulla rausa , di materia . '
Ieirigeratilia,& humectantia reqifuat, nulli duhium esse debet, quin febris hectica eadem piss dia postilis uammo hero quς ε Ecaeius positi ut res igerare, & humectare,cum calor pi ster naturam stabilis fit, pariatas solidis inhqreat, ac ni a succedente ficcitate , possiti
466쪽
tabem asserter in reliquis autem febribus, quae neque ea te in hac qui volebam lauari, primum versabantur,
ita supt uabiles , neque tia humorem partium lolada- antequam lacundam partem, di lauacrum ingrederenrum consumunt , quae moderate refrigerant, di humo tur: opera ac beneficio huius primae partis sensim coria iam sufficiunt sapenumero . pora incalescunt,naeatus aperiuntur,densatique humo Pras M. sed antequam ad particularia praefidia veniamus, res liquantur atque tunduntur, contenta sub cute va- notanda sunt duo communia pr icepta, quae ad proba cuantur,calor, vapores, humores, di excrementa solas huiuimodi remediorum admini litationem purtinent: vacuamur.
alterum est Auic. in cap. 4. nempe refrigerantia,N huia secunda est pars balnei, solium aqua caliddi, quod . . me tantia prasidia fore optima. quaecunque ita resilia nihil aliud est,qua in vas quoddam ad hanc rem aecomperant, ut nihil siccetia, di ita humectant , ut nihil cale- modatum, in quo homines consuen es abluebamur, faciant: siquidem abera ex parte quae vel refrigerando unde Latinis dicebatur, & labrum,&lauacrum: huius exsecant, vel humeeiando calefaciunt , a praesentire partis o seli per te quidem ealeticere,& humectare,
aliena centenda sum. Alterum praceptum est Gal. lo. vias aperire, densata tiIndere: per accidens vel ed metho. 7. qua docet, plasdia quae humectandi vim ctis suliginosis excrementis, Si foris euocato febrili ea habent, semper tuta esse,quod lente. & non nisi tem- loreaefiigerare. potis diuturnitate suam operam pel ficant,quae autem Tertia vero pars balnei est,qux nonnullis frigidariis ira refrigerant, non aeque tuto administrari,cuat per em- d:citur nempe solium aquae frigidae, ex qua corpus re- cactissimam qualitatem vim suam ostendam: unde eui frigeratur,curis densaturin vires corroborantur. a Vcalore praeter naturam, S celerrime auferunt, lamcn Demum quarta balnei parte sudor corporis deteri 'peticulum imminet, ne vel in parte aliqua, vel in eor- gebat ut, cutis fricabatur, Soleo aliquo conuenientipore uniuerso . natauum quoque calorem ea tinguam, inungebatur. Sic quidem se habebam quatuor balnei. polusinum huiusmodi gorpore eatenuato, quod ne- partes, de quibus atque earum iacultatibus dissule , que calor, neque liunior ab iniuria vehementis frigidi- N perspicue tractat Gal. io. meitio. iam citato a &ta υspoteli defendere. Verum singula praesidia pera mirum sit , quomodo inter caeteros Τr incauellius, vir sequamur. in Galeni lectione exercitatis mus , com. I. ad Glauci Misti ἔ. Gal. sicuti alias disimus , tractans curationem seis tres tantummodo partes commemoret ,&quartam iis isti brium acutarum duplicem statuit materiam earum re- praetermittat: ex quo velim vos documentum capere, hiati inia, rum . quae ad curandas libres hecticas sunt accommo- si modo in praclaros medicoci cupitis euadere , ut ditae. unam earum quae sciri, applicantur et alteram nulli, quantii inuis celebri homini fidem adhibeatis , e rum , quae in ira corpin assumuntur e utramque au- sed perpetu fontes,atque aptum Galenum amprimistem tripliciter diuidit, nam foris admouentur pruno velitis consulere. aet e lacundo nil dicamema quaecunqnertfigerandi, Cum plures stiri patres balnei, non necesse ell,li
S. hu neeLindi viati habente te tuo balneum aquae liu- minem simul omnes ingredi omnes di fierentias excis:inito vero su nauntur primo alimenta: secundo pin periri, sed modo una palle, n)od altera utendum est,tiones: tertio inspiratus aer, adeo uter Cal. discipli- sicuti natura,vires,aetas, habitus corporis,leni poris, hena per so materiae dissetentias medici totum hoc ne- aeris constitutio, praecipue veto assectus p ernatui agat iam , ct curationum febrium liccticarum debeant postulant : nam liciit quibusdam in totum uti balneo conium. non licet, ita multis satis est unam vel alteram balnei auoniam vero de ars remediis prope omnibus iam partem experiri. Salas paties fugere. Sed ad h/cticas diximus, quod eli satis, in pro sentia quaedam repete- .ebres redeami b. u. itise,inuicenna, Auerili. Auco ZOar, ,- in Q quam breuissime .nonnussa autem quae conii liu N omnes Arabes pio ratiouia necticae Lbris loiam ad liυoc locumdistula mund sale conabimur explica- secundam pariem balnei, Dempe lolium aquae calles. . re. Quatenus pertinet ad res ex totas, primum aer vel potius te piau videntur probare , cum p. tina, di viasti irisidias: humidus, vel sponte vel arte eligantur tima pars valeat fgruui potius calefacete, L er fictare, cubiculi ad septentrionem posita , quandoque subter- quam restigerare.& humectate: tertia patiter etsi remiaraiieaaut alium inuari prohibeatur, di pauimentum, igerat, &humectata propter debilitatem urtium, quae N puae es . & omnia perfundantur aqua frigidiore, hecticos perpetuo colu tatur,nullo modo x utetur pos-'t ubi tibis,stuetibus, herbis quacuaque refrigerandi, di se perferri. Ut sci autem, atque impcina is Gad. in febre mutandi utin habent: secundo medicamenta sint h Nuica omne, Dalnea partes prolunt,praeter vici matri, restigerantia, di humestantia, sed quae vehementi ca- quς ad sudorem pertinet,sed tertiam maxime omniti, ream adurictione, ne cutim cogant, ac facilius ad pan nempe aquς frigids,qus ad refrigerandum,&hum is, internas possint penetrare e h ic non simpliciter clandum totum eis missimum accommodata, de anorari aut cordi, sed maxime illa parti debent impin ut scribat Gai. Io. meth. a . hec ita seruicitantes quisnt, in qua ueluti in quodam fonte fibris videtur reside- cunque ad balneum accedunt, nisi in stigidam demit- .re,quaus apud Gal. ι metho. s. est iecur,venuiculus, rantur, nihil iuuati: & quanquam priores dus partes enes, septuna irant uersum, ut eius, & similes: praete quoquo modo pollunt corpus calciacere , tamen idaea talia inedicamenta longiore tempote sunt ad ni- non fit sine ratione, Sutilitiue a namque Ha corpus stranda, donec ς ter percipiat se refrigeratum, S a siti munitur, di pis paratur, ut facilius.& minori eum ne liberum e Ic . re quoniam si diutius supra agrum riculo possit fluidam petiare quippe inquit Gal. simico pu Pernaaneant , a corpore calefiunt, unde ruria te quiddam nobis videtur euenire , cum in frigidam sui tu post in i ipsum corpus calefacere, idcirco neque - post balneum ingredimur. quod fereticuenit dum tinia
ter iubet ne mutari, di notia imponi e inter caetera au- gitur, etenim tum refrigeramur. . Ium robolamur item principem locum obtinet in frigidans Gal. sunt quemadmodum. fertum ubi eandens iam redditum unguentakiolatum , elue. sandalmum, succi lactucae, est, in frigida mergitur: atque huius rei causa ad imbe- . semper uini,portulacae, solani,& similia, de quibus u. Ulla eorpora inuenis sunt balneae, quς ea prs alitiis iis dialmus . - ciant atque ad irastidam pispareiu: non dissimile qui s. h. nuum . . D tuu est balneum a qu e dulcis,de quo paulo acci, dam faciunt,di qui sine priore balneo frigida utuntur, rauusa es diam est, quod alias sum vobis pollicitus , cum scilicet ab exercitatione, di saltu in frigidum deis cum iestatuoni Galeiis. o. me ih.1 .in curatione febris scendant. Atque iise est distina Galeni de balneo f. - heius cae illius usus sit cilicacissimus. Apud vetetes, ut aquς dulcis, in febre hectica, de illius partibus, ae tota, , , .. . docet Galen .lo. me bO. vltimo: quati or balnei partes administratione, cuius disciplins exemplum habetur . seu loca fueram, quae qua lucr utilitates agris auerunt: cuiusdam sproti, sicca ventricultantem petie labora prima eli aer calidus, quam primam patium siue do- tis, quem ipis ab aliis medicis siccatum Graim r. me muna , nonnulli hNocaulium vel calidatium, Seneca tho 6. Quoniam veto,sicuti Galeni tempore in domi. sviatorium, Ual. s. de luenda, vale laconicum vo- bus piscapue dumum parata erant omnin loca, omis
467쪽
nia instrumenta, &quaecunque ad balnei administra
tionem periment,ita hoc tempore δε sol .ssimum apud nos,& instrumenta δε sere omnia virunt, ne usus tam utilis, & psa stantis remediis plaee perdatiar, mihi libet ad vestram utilitatem eam rationem alserre utendi halnei. quam puto ad nostra tempora posse accommmciari, & quam ego aliquando soleo ad nistrare. Priamum igitur in cubiculo aegroti reddatur aer temper tus, di quoquo modo calidior, ut proportione rei ponadeat psim ι parti, quam veteres laccinaeum, di aliis nominibus vocabant : deinde praeparentur duo vasa , qualia apud vulgares balnearios reperiuntur , quorum alterum aqua calida, vel potius tepida , alterum sie da repleatur, dum aeger prius aluo sponte vel artee xonerata, in linteo postias quatuor seruis iuuantibusi, testo blande,& molliter , quantum fieti pote ii , in aquam calidam totus demergatur, in qua aliquant lam moretur, paulo plus vel minus, prout les ipsa, a que impii mis aegri tolerantia videbatur perstradere . Galenus quidem curando illo. toto et .methα illum detinebat,donec caro tumesceret, sed ille tune unicam humecta iis nem quaerebat, neque visum caliditatis in eommodum timebat,quod quidem in febre hectica timendum est , ac Propterea valde modi eum temporis aniet uallum satis suetit, vi corpus ea uua parte caseia
scat quidem, di praeparetur ad recipiendam sigidam ,
ex alieta autem nimiam caliditate in non acquuai ςger
ex aqua calida,iisdem famulis deducentibus, in aquam hi gidam leuiter demutatur , in qua pariter afiquantum i cmporis pro illius tolerantia m Ietur .ae demum
in proximum lectum moderate calidum deferatur, inqυo ioιo corpore primum molli spongia, deinde limi eis blande, & molliter deierso , illud postrem oleo commuti , amygdalarum dulcium, violaceo , di alio
id genus inungendum est Atque haec quidem illa est
ratio utendi hoc tempore balneo, quae admodum Letialis est,ac maximas utilitates solet asserte. Si quis praeterea generaliter de hoe praesdio plura cupit intelligere, is videat Hippocrat.& Galen. 3. de ratione visus a te xiii 44. usque in finem, qui multiplicia, di vos si inait adunt piac ta de morbis, in quibus balneum conia uenit , de qualitate aquae , de te inpore perfusionis, de abstersone, de inunctione , de vitius ratione ad lum. tuam de omnibus qua cunque ad probam, & exactam balnei ad minas rationem pertinent. Haetenus de haciuo, & us rebus qua foris applicantur, nunc ad alioras venio, quae in ira assumuntur : hac pariter apud Galenum tria sunt: primum aer, de quo semel atque iterum diximus, quod est satis: Iecundo sunt alimeniar tertio potiones,de quibus eis superius dirimus , nonnulla sunt breuissime repetenda d rem praesentem maxime viilla. Itaque alimenta snt refrigerantia, ct humectantia, facilis concoctionis, iam succi, paucorum racramen torum,cremor ptisanae, vel ptisana integra, tortim ea alica , panis ea aqua frigida , panatella eum seminibus melonum,oua recentia, carnes,& tesses pullorum gaulinacemum , pisces opium, lata a, endi uia, modico aceto coodita, di quae habent eandem rauonem: quae quidem alimenta omnia frigida actu debent exhiberi, non tamen ea parte fragida , sicut potiones, ut placet
Galeno D. metho. D. namque potiones celeriter per- maueant per viscera, quare non nocent scuti alimenta, quae cum diutius detineantur, forte nimis possunt refigerare: sed inter caetera Omma lac probatur, quod quidem non solum tanqua in alimentum, sed etiam tanquam medicamentum habet insgnem pi a'roga uam Aum ex Galen O 4.de simpl. med. 7. st sigilum, S humidum,facillainae coii coctionis,optimi nutrimenti , ac massantem vim habeam resciendi humidam
substantiam, quod ex ipse infantibus satis potest demonstrari , qui solo lacte contenti non modo pr he nutriuntur , sed etiam humidam subsantiam , quam habent , plurimam augent: unde etiam ad con
firmandas viros imbecillas pr stantissimum est , adeo
vi testimo mo Galen. in lib. de marco, , capite nono sex omni parie ad curationem febris heeticae nihil imis laete magis accommodatum possit excogitari. Inter reliqua autem genera lactis, testimonio Euripho
tis, & Herodoti veterum medicorum , nec non Galeo. de succorum bonitate δε vitio A. de marcore 6. 7. method. s. lae humanum cum propter cognitionem , di familiaritatem quae nobis cum illo intercedat, tum
propter alias causas praestantissimum est , ac potismmum si quis ex mamma mulieris voluerit illud assumere , fauidem quam primum lac ex mammis exit, propriam si cultatem, & praestantiam amitiit. secundo loco est Iacas ninum, quod omnium tentismmum est, minime coagulatur, & undique sicile, & celeriter in cO pus iusteritur,qi: od pariter Gal. cupiebat visper ex mammis asinae sumeret,aut s id fieri nequit, vi 1altem illud quam minimo tempore in ambiente aere moretur,aii: in ea mammillas adhuc calens proxime asi matur. T rito loco ab Auer. ponitur lac caprinum, 'colliget i s. quod ex Gal. s. metho Ia. Inter lac vacc
Mumi quod erassum L sl, deasmnum, quod est tenue,
Nilli autem dubium esse debet, quin lae optimum s et gendum , quod tale est apud Galen. s. metho.
11 7.n aethri s. quod nullam externam quali atem misi tu . alpe ciui, Ollaesul pr ι seselat, quod si quam oti Lissimum, ti quantum laeti conuenit, splenoens, quod demum aqualem habeat substantiam, adeo ut in eo nullae diueri. paries appareant . Itaque iubet Gilen s modo non lae humanum assumentium e1t ,
animal florentis attatis esse eligendum, idoneis alimentis nutriendum , Opportune eaercitandum , frica
dum , dei errandum , ut lac praestantius euadat: laeti consueuit Galen. per scere .paulum mellas despum ii, tepidi, ne illud cogatur in ven triculo: quandoque consueuit permiscere , &sal: s quis velit lae citius
ad aluum deicenderet mei hO. Q. IO. metho. II. 4. de
ratione v idius xs. At vero in febre hectica, in qua n que mel neque lal ita videmur conuenire, forte molius fuerit lacti parum sacchari permιscere, quod tuiscuisdius est, neque iam potast calefacere , di secare , quod ego perpetuo facere consueui . Gal. post halia Deum, S inunctionem solitus fuerat lac ea hibere, &quatenus ad quantitatem illius pertinet , illa potius quadam conieciura quam certa ratione potest intelliiapi : comestura autem est, lac non corrumpatur, neque suetueran ventriculo, neque vires grauet, id quod iacet potissimum cognolcere, s motus arter a partim ante, S partim poli lumptum lac diligenter animad uertatur . N inter se asti duo motus comparentur rnamque si lae corruptum fuerit, eiusmodi fiunt pulsus,
quales ventriculo male affecto solent contingete a siautem corruptum non fuerit, tune pulsus, di maiores, S ualent soles traduna : itaque Gai. principio laetis asinini non plus dabat uno cyathor nempe citcterj i. cum dimidia: quod si ventriculus hanc quantita tem bene ferret , alterum dimidium cyathum , aedem de tur sum alierum dimidium cyathuin adiicietiat,& se sensim ad modera iam quandam lactis mensuram a uendehat , quam equidem puto quartam, qui tam, aut ad summum sextam unciam continere Demum vero sumpto lacte aeger quiescat, caveaia 1Omno , ac deinceps lacta illius concinione, qua notiante quatuor sorte etiam plures horas potest fieri , accommodata assumat alimenta de quibus laus du
Pro potu cauendum ess a multa: aqua hordei mo
he praeparata , decoctio foliorum encliuia, ius pulli dilutin mum, malu viuerenturis Louel cara leo lutercariera teneta potionis, pracipue ut vires ii urinii, hecilliores, etsi Ga l. id piae termittit, vinum tenue, di copiolae quae permistum , quod illius nocumenium corrigat, di penetrationem iuuet, mea sententia nullo
468쪽
modo e flat reicietulum,eum Gal.doceat Lmetho. 3.vi nunti& concoctionem,& ad omnia Perpetuo esse ut Iulius quam aqua. Atque hsc de omnibus prs sidus ia mis et is, quam externis, pio curanda febre tactita . ad Ga l. mentem sini satis. sierum mihi libet ad vestram viilitatem quamhretiisti, ne hanc Gal. mei dum comparare non ratione curandi,qua vulgares med ici solent hoc tempore iacit cos curare,vi vos non modo sanam doetrinam intesti gatis, sed etiam vinatis alae nos eriores cognoscere, &confutare. Primo de aere nihil eogitant,qui suos detinent aestiolos in cubiculis clausis, cinis,sς numero etiam non sine igne,ut tanto magis calefieri pomni S cundo, retii gerantia externa medicamenta, aut plane praetermittuntur aut co fuse & temere adminis latur,
quidem cerato Gai quod ab ipsis ea telis omnibus is
lle anteponitur, ut nunquam utuntur ut si modo via
tur,illud minime thoraci,aut iecori ut alteri parti pro ei pue laboranti, sed unis renibus tantumnodo appmaeuntae multo minus intelligunt commodam illius ad ministrandi rationem, cum tela linea, de qua superius disimus . Tertio balneum, vel prorsus negligunt, vespessima ratione administrant, qui tantummodo illius parteata io aquae calidioris uti consueuei ui, plane ignorantes, perfusionem aquae higida hac in re principem locum obtinere .cς teras partes inopter hanc pretcipue refrigetationem utiles esse ac demum sine aqua fri clasullo hecticos nulla ratione posse iuuari: m.t terquam quod aduersus Gal. diseiphnam iin aqua decoquunt alia
Ee alia id genus quam plurima, quat sine dubio fac tilia
tem remedii perturbant, & corrumpunt . Postremo quatenus pertinet ad vitiua rationem, im committuntur, & tam pernitio fierrores. Vt iam mirum non usheat videri, si nulli hoc tempore hectici prati mam lavi tatem recUeram ratque ne fingula persequamur,quod nimis longum foret , iamiliaria ac pracipua heeticos ualimenta quibus medici in prs sentia uti consueuetur , neque sodum vulgares, sed etiam celebriores, 3ihi sunt,
gancri, testudines,limaces, quae omnibus modis admi
nistramurinaque huiusmodi carnes vario modo pis paratae comeduntur, illis deursaris aqua e sciuntur pro potione.ex eisdem addita carne pullorum, vituli, additis nucibus pineis, amygdalis,farina amyli, seminibus, .s communia parua appellantur, & aliis retas, confie1untur electuaria Rus restauraritia appellanir fieconficiuntur syrupi,& alia medicamenta ad summam, tota hecticorurn salus in cancris, limachnis, testudini hiis vel tanquam aliment Isa vel tanquam medicame ais iam multos annos videtur esse constitutaequantum
vero haee videndi, &medendi ratio sit absurda, de ab
omni ratione aliena, lo esse notius Ruam vi longiori
indigeat demonstratione . Etenim si Gal. caeterisque probatis auctoribus, vel potius Mus credimus, ne cesse est nos fateri, huiusmoda alumenta difficillime eo coqui,crassumterrestiem, melancholicum, ae pessimus u ccum generare, nec non quamplurimis excrementis
statere, quae quidem nemo non videt laborantibus feta Ne hectica non solum non conuenire ed etiam quam maxime aduersari deo ut,mea sententia onge ad haerem commodiores, & utiliores carnes porcinae videri possint . Et si quis vestrum a me quaerat, quamobtempraeter c steros artis medicae errores , tam vulgaris, &peraiciosus abusus inualuerit, id esto puto fieri no alia ratione, quam quod medici nostirarum temporii prope omnes, nescio quo iniquo laeto commis, non aliis quam nouissimis quibusdam in inibus , qui praetici
vocantur,perpetuo studen uomimos vero autiores,atiaque imprimis Hi Gil parui faciunt quibus lolis,ni s me omniatillan Labent hanc artem addiscere, quicunque in prinum medicos cupiunt euadere
ΡR O instuto more tractibimus 1. de illius ess ntia.
a. de d ε3.de signis . . de curatione. Quod isti m '- Α attinet ad prunum essentia febris pestilentis nobis fiet 'man desa, s illius cie finitionem intelligamus: haec autem cum apud Gal. & Aristot. st duplex, altera n
minis, altera rei , a proprie incipiamus . Nominis Din. i. definitionem assequemur, fi eommunem hominum de nomin: s.fibre pestitime notionem intelligamus: ita enim Arist. Gai & probati auctores definiendis,& demonstrandis rebus perpetuo progrediuntur. Porio certum est, labiem pestilentem a pestilentia nomen accepisse, unde vix licet sebris pestilantis communem notionem intelligere , nisi prius pestilentiae
quoque communem notionem intelligamus. Ergo h manes putam si quo tempore esse pes Uentiam , eussi
plurimi aegrotant, plurimi infici tur, & plurimi pereunt e hae pessilentiae communis est notio apud Om aes homines e quare itidem per quandam similitudi Nem,quotiescunque aliqua febris plurimos invadi εδε interficit, tihrem pestilentem appellant, ad quem mmdum pestiferi milites,scholare ei ues,dicuntur,mit E- - .
que m exercitu in khola in ciuitate rixis, ge tuitationi hus deletiantur. Sed ad alteram definitionem,quae rei 'M .
naturam declarat, veniamust novi nulla autem paulo aliatius sunt repete oda, atque imprimis generalis morbo rum diuisio asserenda est. Apud Gal. in prooemio ep demtorus, morbi sunt duplices, vel omnibus commines,quos Hipp. lib. de aere & locis S Gal. pandimiM , ri,,1, a. di meritis appesant , quasi totum populum vel omnes aggrediantur 1 vel sunt diuersi, quos 9-d.. hoc est, varios Se sparsos appellan re priores, ut placet Hippoer. & Gai x. de natura hama I. & r. a eommuni
causa excitantur, vehiti ab aere aut aliquo genere alumenti di potionis, qui hus omnes viri r s mseriores ver non a communiued a propria cuiusque M minis causa prnueniunt,pro variis erroribus,quos singuli homi misent committere.Verum praetermisi s in orbis diuersis , qui ad hoc nostrum institiatum non pert nent, rursum morbi eommunes vel unam reg onem, vel etiam plures aliquo tempore inficiunt, quos Graecivissimus vel .pid initi, hoc est, vulgares vel mpul rex : vel unam tantummodo regionem perpetuo in ea stant, hos Graci andimωι , nos patrios fle domestic
possumus appellare. De primis multae sunt constinationes apud Hippocr in lib.epid. de se dis, hem apud eundem Hipp. sum multa erepta in liti de aere, aquisti loris. Moihi demum vulgares aut sunt perniciosi, ut plerosque interficiant , aut non sunt pernitios , ut multi evadant: s fuerint pernicios, pessilentes v
eamur, si non sat perniciosi, tunc rei ment nomen mianeris,ac epidemici simpsester,vel populares dicunt . r. Hi generalis en & legitima omnium morborum diuiso,qus a Galeno tam perspicue & praecia re tradita est, ut cerae mirum si,quo modo Fernelius,ae medici inmpe omnes hae in te fuerint hallucinati, neque Galenimentem fine assecuti . Verum non nulla adhuc restant de hae morborum diuisone, qtiae non debent praele mitti C mimum eum Hippoet.& Gai quosdam mor MalieHahos quandoque pestilen tes, quandoque malignos am Operam pellent,id qus ritur, ut tu hse duo nomina, pestilens fle πιε .malignum eandem an diuersam rem significent: o iero puto malignu communius esse S latius patere,adeo ut ea una parte omnes morhi pestilentes fini mahgni, ex altera autem non omnes maligni sint pessi sentemfi. quidem apud Gal. I. epid. 3. m. i. N altis locis, mali
gni morbi illi sunt,qui omninus diligenter administratis, nihilo meliores fiunt: qui quidem morbi etsi non
carent periculo, tamen eodem Gal. auctore I. Pro rhet. 14. neque omnino spem salinis adimum . Qi .
469쪽
'ore Gale . reprehendit silum auctorμm, quod exitialem morborum malignum vocaverit e morbi autempestilentes non istum difficile curantur , sed etiam quam plut imos inter ficiunt, ut posterius videbimus: at vero cum huiusmodi nominum different ν tantummodo certis gradibus maioris, di minoris Missctitatis, &perieuli consistant,hine fit ut medici alterum pro alte. ro usu pent saepenumer . Deinde otioniam statutum est,morbos communes,& vulgares esse.quotiescunque unusquis mam morbus quam plurimos homines mira dit, dis osos,& Hrios. quando diuersi morbi diuersos homines aggrediuntur: do hium eli,quoniam libris epidemiorum inter morbos epidemicos diuersi mothi numerantur, quibus homines correpti sunt, scuti an paret r.epid.constit. s. epid .se et . .commen. go &ι quentibus , itaque morbi quoque vulgare erunt dumosi. Ad hoc respondeatis, morbos eis utilea es erant
di a communi musa proueniunt, niam me unos atqtie eosdem esse necessatio, sed saepenumero esse diuersos, prout sunt diuersa temperamenta aetatis, ut aera stitu ra,redundantes humores,di similia,sti quiuis nulli du-hium et squin diuersi qunque morbi prisJnte viari:& si quis quaerat, quomodo hususmodi morbi inter sedistinguamur, virum ne a communi causa, an a propriis erroribus generenturi respondeam hoe discrimen sumi potissimam ab apta aedis eo a stitutione: namques aer salubris fuerit, licthit in mare morbos esse di. Iersos, & a diuersa causa orag nem haberer si crist a
aer fuerit morbosus,tunc latebit a flauerare morbos eust uulua res,& a communi causa penerarie praeterquamnuod si morbi tuerint vete diuersi, fa cale erit anue resostulorum causas, ac proprios hom num errores, v de illi proueniunt e morbi s militer non erunt adeo
multi. & smiles sed in , no homine grauiores, in alimro leuiores apparebunt, vi errata; vel grauiora, vel triuiora suerint. Sin autem morbi fuerim communes, une morbi erunt plures , multi etiam fere similes, ut naturae communis causae conuenit : de qua reliquis plura cupit,is videat Galen. in procem in id. I. ep Id. et . . .e ld. 3. commen. s. & ss. Itaque ex inmmunim tione, nec non ea doctrina Hippocrat. N Galen. ita
habendum et .morbos pestilenies illo esse,qui notiesunt vulgares, S adeo pernicios , ut malo em homi num pariem interficiant, quod diffuse in nostro lib.
k - Iam vero ad se bres pestilentes , di primum nobis. c. ' propositum lociam,qui illarum naturam,&essentiam tractat, veniendum est, de qua quidem re eunti hoc ius mum tempore admodum varii sint hominum opiniones mihi ilaturum est caeteres omnibus praeterniis issis illam tantummodo sententiam in medium proferare,quam puto versorem esti,ac d eit in i Hippoerai. Noaleni magis consentire. Vno igitur uelis est qu clem censeo, naturam atque essentiam febris pestilemtis in quadam insigni, & racellenti putredine consti tuendam esse deo ut huiusmodi febris a catteris lebri
. ,. . hias pulTIdis nulla ratione , praeterquam h summo putre sinis grataeensenda st differte : atque ad priamum accipio, quod puto a nemine in dubium reuoc m.& quod traditum est a Galeno a. dedisser. feb.eap.s. initio, Ommis febres pestilentes a putredine originem habeterae sane si earum generationem consideremus, de qua nein aiffuse tractat Galen. cap 4. siue ex aere, sue ex victus ratione,siue aliter originem haheant, Meile eomperiemus, aeris constitimonem eat dam, di hutnidam, alimenta praua succi, impeditam meatuum spirationem,obiliuetiones,ad sumniam, omnia hac in re principem locum obtinere,quaecunque putredinem effcere augeIe, aut quouis modo fouere postunt. ναriter si memoria repetamus rationem pracauendae, &curandae sebris pendentis, quam similiter nes. praeciare docet cap. 4. satis unicuique potest constare, praee puas inhaere esse indicationes , ut corpora humida omnibus modis insecentur, fictima in eodem satuconseruemur,quacitaque excrementi sunt plena, purpationibus sanentiar, obstructiones meatuum soluantur,atque uno verbo, ut corpora sint pura,& ab omni putredineshi caueatu. Quod filia hac se res habet, inter febres putridas , N pe si i lentes nora aliud, mea sententia, discrimen statui potest, quam quod,&m ior,& minor putred ci potest afferre: nam fietita de mi nore putredine generantur febres admodum utiles,
quae vel a sola natura facile superantur , de maiore autem putredine generantiit febres d siciliores , quae re mediis indigem, ita est rationi consentaneum, de mariti adhuc, di summa putredine febres di scillimas generari, quae neque a natura, neque ab arte facile pos sunt superari. Hanc sentcntiam confirmat Gal. cum aliis locis,tum m Mimes .epid. 3Σ3. 6.epid. 319a.de ipresagio expuls. . in quibus apertissime testatur, c . I rem febris peltaemis non aliter quam per excellentiam putredinis a reliquis febribus pumdis d. sterre .
Et s quis demum quaerat, qualisnam, & quanta sit hujiusmodi putres , quae febrem pestilentem mciat δ te spondeatis eam talem, re tantam esse, ut cum venen anuari, uer cinis tri possi r quam responsonem licci vobis mitigere ex Galen ε .de locis a g. s. ubi determ nal , in corpore humano eadem mala fieri posse, & al et halis veneni tu mptione , & a corruptione, quae in
nostro corpore generatur,cum reuera in nostro corpore possini generari humores vere venenati: quod item potest eonfirmari per eundem Galen. 6. eplo. o. s. qui eodem gladii tollocat medicamenta deletera a , venenatas feras venenum iaculames quosdam succos exare pio victu , aut pestilenti aere genitos, ex qua iabus omnibus ille scribit quosdam dolores malignos fieri r quod pariter potest confirmari lib. de cib)s ni , & mali lucet a principio, ubi Galen. narrat ea alimentis piauis, veluti quodam ueneno, sebres, ti alios morbos pestilentes genitos fuisse . Daque ad meniarem Hippocras. N Galen. concludendum est, essen-ι iam , ct naturam febris pessilentis in summa quadam
putredine consistere, quae venena malitiam amitetur,
de qua possemus accurate tradiabitur: ad differentias '
D fferentia, fictris pestilentis sunt quam plurima ,
e primum quadam sunt putridae, quadam sunt he
eae , quaedam sunt ephemetae, prout calor prater naturam vel humores, vel substantiam , vel spiritus cordis Detunat. De priori differentia sebris pestilentis pitridae nulla . si dubitatio: alterius hecisca manifeste Galenaneminit Iri, meth. D strenas, verbis 3. de praes. expuli 3 At 4. Tettia vero diffutentia quae ad febrem ephemetam pertinet, est 1 nue irium uuorundam moderno
-rum, quam assurunt fieri putrescentibus spiritibus,&idam esse de qua Galeno& Auleen. seribunt, lotia esse . Optima, ec non pullus fere naturales, quod humore, F finionisu pi tredinis immunes, sed tamen tosin e εν terire t qualem fibrem ephemeram pestilenuin aiunt fuisse in . Anglia superiore empore , in qua rest otie plurimi tot ripiebantur febre, quae unicam diem dii tabat, di copiosissimo cum sudore moriebantiari de qua febre serabit Fracastorius lib. 1 de morbis coma nosis s. vulso sudorem Anglicum appellant: eqoveroeenseo hoc inuenium potius commentum , di IOmnium esse , nullamque fibrem ephemeram esse pestilentem e etenim scuti paulo supra dia imus, cum febris pestilens propita ratione sit petniciosa, ac pro malori parte homines perdat , contra autent tibi. aephemera, quod i .em suo loco satis confirmatum est, propria natura careat symptota a tibus, di si pi nefa Iutatis , certum est maa imam contradietionem implicare , quacunque morhum sala atem volunt esse pe stilentem, S perniciosum. Et quanquam negandum non est , spiruus posse putrescete, cum ea actilina Aristor. meteor: res Omnes, uno eIcepto igne , putrescant, tamen illud sciendum est, a soli putrescant spiriatus, non communicata putredine alieri lubilanilaea, quod mea sementia i .d vis hreus Iempore,aut fortasti
nullo modo fieri portat , iurae febrim sim nun Moe
470쪽
pernieiosam sed quae paucis horis bene terminabit: naquod obiiciunt de pulsu, & urina , quae non longe di ias aut a pulsu,&vrina sanorum hominum,id nihil est , uoniam paulo post demonstrabimus Gal. & Avicen. e febre pestilenti hectica, minime de ephemera se monem habere. Id pariter exemplum desudore Anglico nihil concludit, propterea quia copios alli sudo
tes,qui nunquam apparent in ephemeris,demonstiunt aperitis me, eam febrem putridam fuisse. Itaque reu ta febres pestilentes apud Hippoe.&Gal. tantum m
do sum duplices, quadam putridae, nonnullς hecticae , nulls ephemetae. Putridae sunt in quibus putrescunt. humores , hectiet in quibus putrescit substantia
nisbii is sed rursum dubium est de febre hecti ea, quoniami, M. Gal. a firmat manifes . omnes febres peli i lenies ex putredine fieri,qui ita scribit i. de diffseb. s. quoniam mentionem fidicit pellesentium, quae omnes a putredine ortum habent , &c. adeo ut nequa ulla hectica
febris pestilens videatur posse reperiri. Ad hane diis
cultatem respondent nonnulli. febres non solum putridas, sed etiam hesticas Ra putredine sera, propterea quia utraque ex putredine aeris generatur: quare etsin hectici nulla adest interna putredo,sed tantummodo substantia cordis habet calorem putridum in facto
esse, tamen ratione putrescentis aeris, ex quo gener tur, volunt illam ex putredine generamverum haec re.
sponso eis videtur ingeniosa,& est clarissimorum ho
minum,tamen non quadrat: namque non licet statue re de vatici genere febrium ea cau sis qua illam emcrut, sed ea subiecto,quod a calore prς ter naturam occupatur ι neque Gai. ubi asserit omnes febres pestilenies expuli edine firri,alsam quam internam putredinem intelligit, qui eo loco disputabai de sententia Athenaei in sequacium, qui asserebant. Omnes febres ex anterna hu morum putredine generari, quibus latetur se maxima ex parte consentire,cum excipiat unas tantummodo sebres ephemes as: quare adhuc ratio permanet in suo robore
Ga .ita videtur hane dissicultatem dissoluere, hinia eam pestilentem plopterea ex putredine oriri , quod in ea putrescat sibilantia cordis: ted istud quoque decretum nouis dissicultatibus non caret , fovideat mutitis videtur alienum atatione , neque ullo modo fitari posse, vi stante vita cor , membrum principaliis mum putrescat s ea quibus est Trincauellius , quilouga oratione id conatur probare,ea potissimum ratione quod cor,neque aliquam continui tolutionem, M.q se abscessum , neque initium inflammationis ferre possit: quod si cor non seri morbos leuiores, mulio munus putredinem omnium morborum grauissimum por eli petierre: itaque concludit,suhllani iam cordis minime putrescere , ted tantummodo malignam quandam& venenatam qualitatem contrahere ab aliena, putreiadine, quemadmodum corrupto vino dolium tametsi
non corrumpitur , tamen pratiam quat Halrm acquu it, ut deinceps omne vi nulla. 'cet riptimum, in eo repositum corrumpat . At velo hac sententia multa contunei, quς a G. l. doctrina videntur dissentires aeque ilia lud pta riuin quod Trincauti. inquit, cor nullam conti nui solutioncm posse perferre, manifeste aduersatur
Galen. quide ac & vulneribus cordis hae habet, i .de locis affeci. 1. Phlegmone autem manifeste laborante corde in gladiatoribus vidimus sequi mortem smia. limam iis , qui cardiaca syncope pereunt: igitur si ad
aliquem ventriculorum qui in corde sunt vulnus deis ne trauerit, conseifim cum eopiosa languinis excreti ne moriuntur , praeleti m ubi similer ventriculus me rit vulneratus i si vero vulnus ad ventriculum usque
non pertingat, sed in cordis corpore consuat , aliqui non solum ea die qua vulnerati sunt,sed seque me etianine vixerunt , mors tamen phlegmonis ratione se. cuta est . Hre Galeo. Et si quis pro Trincauellio reia spondeat , verum quidem esse , cor in inflammationubus, de vulneribus, & una morbis, male assici. sedi,
Ios diutius non perserae , immo vero eui temporias diario illos moti, hoc ipsum Galen. de putredine cor
dis testatur, qui lcribit , putrescentibus humoribus quo Idam sanari,pui reice me autem substantia cordis. neminem euadere e sunt haec illius verba I. de praesag. ex puis. s. quam enim excogites medicinam ad puir dinem quis eor occupauit. Nana quibus calor hie
uidus ad humores quos continet linus cordas, m
is defleetit, quam ad ipsum corpus visceris , multiorum fuerunt superstites e deinde nisi substantia cor dis quirescat, sed illud tantummodo praua qualitate inficiatur, quae ipso Trancauel. interprete naturalem illi ijs temperiem mutat, non video qua ratione sebris hecti ea pestilens ab altera hectica, non pestilenti posia si differret squidem in utraque calor pra ter naturaminiatio esse cordis substantiam occupat. Et si quis eam differentiam afferat , quod hectica pestilens ab
aere putrido generatur, altera minime,iam duilinus, causam externam, qualis est aer, non permutare spe
ciem morbi: itaque necesse est in partibus internis ali quod discrimen ex aere, quod apud Galen. pon aliud est quam putredo deo vi in tsi quis febribus hecticis calor praeter naturam fmpliciter lubstantiam cordis pom deat , in pestilentibus autem eadem subitantia
Iri . terea s heetica pestilenti substantia cordis non
nisi a proximis humoribus malam qualitatem acquLrit,scuti exemplo vini,& dolii illud continentis Trimea uel. fienificat, vi nulla hectica pestilens statim primo pio fiat sateamur necesse est, quod tamen de lenientia Gal. perspicue salsum est, qui haec habet s. de prae
sag. ex puis. 4 ad finem: etenim sunt,ut docuimus, pestilentes nou paucae, inde usque ab initio hecticae, di santque ab omnibus alias febribus,quae ex magna puia tredine oriuntur. Quomodo autem substantia cordis primum putrescat, non putrescenii hus humoribus Gal. declarat id fieri propterea, quia eor tanto calidus est, quam natura ptiuulat,&ad patiendum aptius,quato humores qui ab illa continentur, sunt si gidiores,
di ad patieboum ineptiores, ut mirum non tit , s ab aere putrido pars nugia disposita, substantia cordis , facilius quam minus disposta, hoc est humores, male assiciatur. Postremo s quis vanitatem istius opinionis non satis intelligit,nobis licet addere symptomata hac pn. .kL.
febrem comitantia,qus non solum malignam qualita tem, sed insignem putredinem demonstrant,quale mister caetera est laetor anhelitus,quod proprium esse pu . . .
tredinis signum constat inter omnes: ex quo sympi mate inquit Gaι vulgares quoque homines docti e perientia febrem pestilentem cognoscunt, & proximam mortem expectant et sed hac de re Diti. Ea quia hus puto satis constare , duas esse disserentias febris pessi lentis, alteram putridam, alteram hinicam, &quomodo vere scripserit Galen. Omnes febres pessulentes ex putredine originem habere t itaque ad alia
Secundo, differentiae sebris pes flentis sumuntur a t. d.
causis, quae generaliter sunt illa omnes, quaecunque iocorpore talem, & tantam putredinem possunt excita re, ut naturae, di viribus veneni possit eomparari: speciatim vero sunt duplices hae externae, adiae internat. Inter causas exiernas aer principem locum obtinet, adeo ut non desint , qui nullam praeterea ex tranam Aari causam velint cognoscere , quod item vadentur probare Hippoerat. N Galen . qua scribunt, morbos peflulantes ea unica aeris malitia ora Panem habere , 1. de natura hum. 3. in prooemio epid. ad fin. lib. de theria
ea ad Pisonem ra. a. de diis fissi. 4. de qua opinione paulo post tractabimus. Ergo aer ut GaIdocti de dig.
4. vel inspiratus,vel extrinlecus corpori circumfusus,
facile potes cor alterare, & febrem pestilentem erucere, quotiescunque a sua naturali couldilutione deae
nerat , S perniciosus redditur : id quoque multis modis videtur fieri posset ac primum s ille manatalisqvilitautas prater modum alteretur, praecipue vero si