Alexandri Massariae Vicentini, ... Practica medica. In qua methodus accuratissima traditur, & cognoscendi, & rectissime curandi omnes humani corporis morbos, ... Cui recenter suis inserti locis ex ipsius auctoris autographo desumpti conspiciuntur bin

발행: 1607년

분량: 603페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

471쪽

ealidior,& humidior ryddatur,ex quibus duabus qualitatibus, vel uri quodam seminario, iam diximus Om nem putredinem oriri. Secundo , si aer a putrida exhalatione suerit contaminatus;qualis fieri solet aliqua do a cadaueribus insepultis,scut in praeliis euenit, aut ex paludi hus vel stagnis si ius tempore, aliasq; huiusmodi rebus,di locis, ex quibus putrida exhalatio eua. p rati ex quibus quidem noxiis exhalationibus scrubii Gad. x de natura humana vi corpora laedi magis ex

totius su antis proprietate,quam ea simplici qualia tale. Territi, addit G s. ea aere quas per quoddam eontagium febres pestilentes stiri, qui serihil l .de di Diar. lib. 4. propter eontinuitatem ex AEthiopia quaeri eam putrida inquinamenta subiisse, quae iis febris ea usa laesum, qui habebant corpora parata ut ab istis lasderentur. Postremo addunt nonnulli febrem pestileniatem fieri propter nescio quos aspectus, positiones, di

coniunctiones coelestium corporum, vel Praeterea pr

Pter nescio quam malignamMecultam: & inexplicati lem qualitatem aeti insperiami de quorum opinione disimus an nostro libello. Secunda externa musa succedit uictus ratio , ex quo colligendum est, illos male sentire , quos modo dimmus opinari febres pestilentes ex uno aere or g nem habere: de qua quidem victus ratione tanquam ex te M secunda causa, perspicue loquitur Gal. a. de natura humana 3. de succorum mare,& vitio a principio, S iade dister. lebr. immo vero Im io primi epid. 3 . s. sub victus ratione comprehendit non solum comm

nia alimenta, & potiones, sed etiam eommunia siti uia

vita,communes labores,di eIercitationes scuti exempli gratia, nonnunquam euenit in exercitu. Quod fiHipp ti Gal. locas supra positis unius aeris mentione faciunt,id propterea factum est,eodem Gal. interprete

loco proxime citato, quod tum causam communium morborum frequentissamam voluerint explicare, cum certum sit morbos communes longe frequentius ex aere, quam ex victu aut occupationibus , & studiis prouenire.

Qualis autem sit victus ad efficiendas sebres pestia

lantes accommodatus,declarat Gal. I.de diser fehr.3. sui ea enumerat alimenta, quae partim natura praua sunt, avosque in corpore generant succos, scuta aura, nasturtium,porrum, brassita,& quaecunque alia sylum stria nominan rur: partim etiam si natura hora sint,ta men is quanda Dutredinem praedictis alimentis ς qua Iem . aut etiam saepenumero maiorem, prauitatem a

quirunt,qualia sunt triticum,nordeum,& exterae semees suae ad alimenti usum assumuntur partim ob te potis diuturnitatem ad putridum assecium deductae, partim propter malam repostionem situ repleta, par-rim vero in ptima generatione sunt vitiatir s quis alia id genus prauorum alimentorum exempla cupit scuis,talia sunt arnes longiore tempore maciatae, de ma te olentes, carnes quae non manu hominis, sed vi moris hi mortuae sunt, fructus quicunque ad quandam putredinem de linant, vinum corruptum, aqua immundiis tua vibis recipiens, vel in qua mala stirpes,cannabis ,

linum , di similia madeant, & alia id genus quam plurima. sed ad musas febris pestilentis internas verio , ac

praetermissis causis communioribus,quales sunt humo tum plenitudo cochymia,prohibita transpirati , his structione oua omnibus febribus putridis eommunes sunt, ae nullam continent diis cultatem, de proximis. R immediatis agendum est. Sunt nonnulli recenti

res qui putant internam proximam tau lam febris peiastilentui unicam esse, nimirum putredinem sanguinis ara omnium humorum , qui mea sentertia manifesse decipiuntur: namque hac ratione ex una parte omnis labiis pestilans foret synoena , ti ex altera omnis se.

ut non indigeat confutationer aene frustra sim lon. gior recensendis aliorum opinionibus, sciendum est, apud Galen. ha e duo nomina, vulgare, & peltilens ,

non esse nomina aliculus certi , di determinati noriabi, sed generaliter ad omnes morbos perlineret neque enim ille inquit 3.epid. 3. o. certi morbi est nonae vulgare vel pestilens, verum quicunque morbus uno in loco simul multos invadit, vulgaris hic vocatur, qui si sinit hoc habeat, ut multos interficiat, pestilens dicitur: quidem non solum de caeteris morbis, sed etiam de fetiribus statuendum estuam scuti sentiri Galeia 3.epid. 3 . s. hom nibus variae contingunt morborum, &febrium disserentis,propter variana aeris tempestem, naturam uniuscuiusque,& vitium quem sanus seruat .

qui metum appellacnon solum qui alimento,&poti

nς constat,ueram etiam csteris omni huS,Vl otio, exeris ei a mne balneo. venere,di quaecunque generaliter homines facere mutueuerunt.

Cum agitur vini humores putrescentes , R Omnes simul,& tineus separatim varias schris disserentias coultuant, iam ino mitum a nobis suerit, tihi es petii lentes non aliter quam excellenti pu ite dinea reliquis fibrabus putridis differre,equidem non possum nisi i Llorum temetiam pictare, qui aserunt,quamlibet cliti ferentiam h m, a quocunque humore, oraginem h .heat,&quomodocunque genereiurasummodo pui I do ad summum quendam gradum perueniat, peuila tem esse,& nominari posse: veritatein huius Opinionis demonstrant symptomata hasce febres comitatia, quae usq; adeo varia, diuersa, S contraria sunt,modo vim

res,lethalia, stupores, modo mellitia,timores, & alia propemouum infitiata,vt facile dium solum humotum copiam possint demonstrarer speciatim vero conatiis, S ex is es,natura vata aque excretnenta id cotti mani manalestissime, siquide natura quandoq; per i

tam cutem,quandoque Per Pallem determinatam: per vomitum, nares, quotidie per aluum, & lotium, solet transmatiere, di purgare, modo unum anodo alterum, modo plures, modu omnes humores, a quibus verisia milem , vel potius necessarium,varias schres excitari r quaeso enuia grasia exempli,S Iales annorum 3O. temperam emi calidioris, di siccioris, aestate nimiis cu ris, exercitati nihus,vastaliis afla: etus,tenuiore victus ratione usus,fehre pestilente corripiatur,in qua lotia, merementa alui, periodi,& omnia symptomata copiam putrescentis hilis demolirent ui dubium potest esse, haestatem intra biliosas reponendam esse ' quod item uecateris statuendum ei rae sane haec fuit sententia Hi p. qui in peltilemi constitu tione inter varios morbos, ex quibus plurima motiebantur, omnes propemodii disset entias febrium numerat,per haec verba 3. epid. 3. 64. Multa praeterea febrium genera vulghbantur, tertianarum, quartanarum eiura Mum continuaaumdonga

rum,vagatumristidiosarum,inconstantium: & Gai in m. quoniam, inquit, umores noxii erat diueis ideo cum alii motbutum plura inciderunt febrium genera . Neque vero apud Hipp. 8e Ga l. huius disciplinae exempla desunt, qui cum aliis locis: lum maxime in prima Illa pestilentia, narrant nonnullos a febribus ardentihus, Ze phrenitide, nonnullos a libribus pituitoss, de sopore, nonnullos alatet laborasse,prout varii humores putrescebant,& varias corporis partes occupabant. Ex quo illud quoque vobis licet colligere, neque illos ,- ne sentire qua docent febres pestilentes ea humoribus in corde putrescentibus perpetuo generari, cum amovero, sicuti in aliis febrabus putridis,quod alias de G

leni sententia docuamus,quandoque in iecoIe,ventri culo. cere hi o,ren ibus, de aliis partibus inime in se lo corde,fons caloris febrilis soleat te dere,idem plane de febribus quoque pestilentibus stituendum sit risis synocha solet pestilens r eum ex Galeni destranai quod quidem eis ex iis quae Helenus virimus, debet

conflet, nochum fieri,quotiescunque uniuersa hamo ri unicuique satis constate a tamen eum irae opinio steum malla putres et quod quidem est iam absurdum. ebria , de clarissimorum hominum , debet ruria

472쪽

lum a nobis eonfirmaritae primum si id verum est, stertiis ma ei sententia Gai de iam satis confirmata, lae piusque repetita . stares pestilentes una insigni putre di ne a taetoris differte , quid est quam obtem , gratia exempli, bras ardens primum male affecto recores e a. illa insigni putredine quae ad pestilitatem incremdarn necessaria est, in consentiente corde, pestilens diei non debeat Deinde cum natura Lbricauerit quasdam proprias Be peeuliares partes multis glandulis scatentesad quas membra principalia facile possint, quod ipss noxium est deponere,cum propter sui imbecillitatem omnium maxime ad recipiendas fluxaones sint accommodatae, Qua vuleo a medicis emuucior a dicuntur , quales sunt ad inguina pro iecore , ad alas siue arillas pro eorde, ad aures pro cereiso,s in selae pestilente perpetuo cor laboret . primum . & per se , perpetuo quoque ad axillas laquerentur de hi tus materie noxiae : quo 1 experientia demonstrat falsum esse , cum natura saepesumero non modo ad Milialas , sed etiam ad aures, ad inguina, & ad alias partes quaerat noxia excrementa deponere. , di se ipsam ea

nerare.

Sed tandem uideamus quid Hippocr. & Galen.

de hae dissicultate: sentiant , uno autem , aut autero aestimonio eomenti erimus, squalem, & nimis langum , & 1uperuacaneum is et singula recem sere . Itaque Hippo in deseribens pestilentem constituationem , quae multarum genuum fuit communis , i ter quam plurimos & varios morbos qui eram vulgares di pernicioso epid. 3. II. hac hahet. Febres a dentes , phrenetici Galeu. in com. Ardentes s tires extiterum inuadentibus in iecur di ventriculum biliosis excrementis phrenetici vero iisdem caput potentibus . Et sequenti com a1. Memoria est rem tenda haec communis ratio , ab eodem statu genitum putridum humorem non easdem partes aggredi,qu neque per naturam eo statu corpus omnium in eadem

conditione positum fuisset, sed aliis alia pars infit-mior esset e quam eandem sententiam repetat pati Io post 3. cona. ia ruitum Hippocrati a. epidem.

a. 73. .

At vero circa atquinoctium usque ad vigilias.& sub

hyemem consequebantur ardentes febrese& Galen in m. Ardentium seruium ti phrenitidis, pro loci diauerstate,quem tener idem humor Auctor est: nam eum in vasorum spatiis cum sanguine continetur flaua hi Iis,eontingit febres ardentes fieri praecipue vero ubi inventris, aut iecoris, aut in pulmonis venis esserum scit Sec. Demum vero δ .epid 3 in proamici Gai .interia pretatus sententiam Hipp.ea i. prognost. haec habet rQui simplicii et confirmat, febres ex hypochodrus esse malienas , conuenientibus neglaciis conditionibus , quas affert Hippoen hie aperte mentitur:quippe longe erat verius dieere ebres alcet ehro a sesto maligne suusebres in membranis quς ceredium continent assectis,

mallens: febres a pulmone assecto maligns: iam vero di prae iis fel, res corde auecto maligna , Ex quibus locis ita plana mihi videtur esse sententia Hippocr.& Gal. ut planior esse non possit,nempe malienas L pestilentes febres fieriipropter insignem miredinem, non solum humorum qui continentur in corde. sed etiam caeterorum, qui iecur, cerebrum & reliquas partes Occupant, qua insignem cum corde contensum habent.

in Itaque redeundo ad nostrum institutum . ita hahendum ess , ad mentem Ajppocrat. & Galen. inter nam proximam causam febris pestilentas unicam esse putredinem humorum,qui uel simiaI Omnes, vel semiaratim singuli, aut in corde , aut in partibus corde conia sentientibus iam iusgniter putrescunt,ue uenem vires

acquirant, & illa saeua asseram symptomata, de quia spaulo postsermonem habebunus et atque hinc str

ut variae febrium pestilentium disserentis eonstitui possint, pro uarietate humoris putrescentis , & loci mi mum affecti , & tertianae, & quotidians . & sy nochi , & ardentes, & uno verbo , qu scunque febrium putridarum dissilentis posts sunt : quod quidem eis uerum est , tamen equidem puto febres

pestilentes maiori ex parte inter biliosas. & ardentes numerandas esse, omnino rariores esse pi tuitosas, etsi stribit Gal. de raraoneuictus I 3.ex ses1 a pituita qua

doque excitari febrem , in qua sicuti ea satia bile , &stis intensa.& alia id genus symplomata fieri latent,rarissimas, ac seriasse nullas pestilentes esse quartanas,

cum raro admodum quartana contInua remiatur, ut

sto loco diximus. Tertio loco sumuntur differentiae febris pestilentis 4 D; . a symptomatibus , nec non a coniunetis: quae disse. .s .rentiae sunt quamplum ms: & primum alia febres sunt eum peste, alis sunt sine peste: de prioribus cum peste omnes consentiunt: posteriorum fine pesse perspicue mentionem facit GalHaepidemiorum 3.comm. 7. perhse verba: Pessis longusima qua nostra aetate uulgataeit, ea iis quae per aluum vacuantur omnes propem dum sustulit,quae euacuabantur erat cos liquatio, quod

quidem uidetur symptoma esse in perpetuum febris quam pestilentem priuatim uocatu, cuin vel ei tra peia rem mortales corripit. Quam eandem sementiam re petit 3. de prs lag. ex pull. 4. Et si quis altera ex parte quaerat, an similiter pestis sine sebre possit consistere is videat nostrum is hellum de peste . Deinde sciendum est ex Paulo siti 1 36 nec non ex Aetio lib.3.ss. in se, pestilenti s kuissima quaeque & horrendissima symptomara urgere,vigilias,debria syncope deiectam appe remiam,atque uno verboquscunque ad Issonem omnium facultatum,& Omnium partium nostri corporis pertinent: at vero cum olera omnia aliis quoque se Drihus contingant aliquandosella potissimum febrium pestilentium quodammodo propria vιdentur,quae que ad realias corporis partes a natura solent irans. mitti , quippe nonnullis vel statim principio febris . vel progi essione temporia quaedam macula , vel p puIae per totam cutem Crumpunt,quae vulgo pe echiae appellautur, quae quidem colore, magnitudine, eo

pia , valde inter se disserunt, squid m, & nieri, &purpure , & lauidae, forieque alus coloi ibus praediis.& maiores, ut notabilem corporis partem occupent, di minores ut morsbus pulicum ossi milentur,& pluriannae, & pauciores. plane diuoso modo solent apparere , de quibus litigant recenti res, utrum Galeno, di antiquiorahus cogim. fuerant nec iam non millis auiatem non paput e, kd tu otes insgnes eruptionem fa- ηδ Clunt, modo unus, modo plures, qui cum alias eo, , : 'poris partes, tum maxime glandulosas solent oecupa re,qui bubones,parotides,calbuneuli, & aliter nomi 'nantur. Ac sane debet omnibus constare , huiusmodi

eruptiones, S decubitus non allio fieri , quam a natura pugnante aduersus morbum , S rausas mor-hi , quae perpetuo quantum potest , quicquid 1ialam fatigat, & opprimit, conatur a partibus primcipibus ad partes externas , & minus necessarias deponere , & se ipsam eronerare e de quo quiisdem eonatu. de instituto naturs loquitur Gal. in lib. de atra bile verum etsi diximus, & pelieulas, & esteros demia hi tus propria fere esse signa febris pestilentis, tamen id sciendum est, neque id generali in uerum esse, neque huiusmodi symptomata illis propria, & inseparabilia esse r squidem ea una parte nonnunquam euenit, ut in febre manifeste pestilenti, ac forte ex teris malignIore, neque papulς, neque tumores, neque vula naturae depulso conspiciatur I ex alim autem , ut non solum in simplici fibre, sed etiam, ut plaeet Aetiodi multis , qu id confirmant verum esse , sne febre interdum compareant, di maculae, di alia id genua

externa symptomata, quη ab omni pestilanti sata.ctus

473쪽

DE FEBRIBUS.

ctus rat Ione sunt aliena,&nullam periculum asserunt: verum cum hoc tempore in febribus pestilentibus inter caetera admodum freque ter periculae erumpas, hine factum est,ut multi huiusmodi symptoma proprium esse velint,adeo ut non alio nomine lauiusmodi febres quam peticulares, aut simpliciter periculas soleant a pellara . Postremo suεnuntur disserentiae ab intenso,& remis

so: etenim licer putredo insgnia concurrat necessario, tamen ea unico puncto non clauditur, sed potest v

rios gradus habere,ficuti scribit Sal. s. de simplicium medic de bolo armem, in peste sui temporis grauis

mai quoidam aegrotos leuiter,quosdam prauiter febricitasse, nos nullos plane febris fuisse immi nes, adeo ut hae latione nobis quoque liciat secundum varios gradus putredinis , varias febris pestilem is disserentias constituere, quarum aliae snt magnat, aliae minores, aliae maximae, ex quibus sorte priores verius malignς, quam pestilentes diei debent.

Atque hactenus de differentis febris pestilentis it

que accedamus ad signa,*cum plerique omnes hanc partem alioqui maximi momenta, admodum negligenter, e consule tractent, nos conabimur accurate, si diis 1linete,quantum fieri potes . singula h e signa ex piae ire, ut vos probe discatis fibres pel uenies cognoscere, in qua re non solum iuniores, S parum melcitati sed etiam seniores, & multum erravitati discipiuntur ις-

penumero.

Calor itaque febris pestilentis a i tactum non v

hemens, non acris , sed potius mitis ac iemissus apparet , unde externa partes aegroti, minime incalescunt,

di struent,ut m vitis aliis febribus contingat, qui nim tepidat fiequenter, di sub frigidae percipiuntur,

adeo ut nonnulli putent hominem non febricitate et uod a Galeno traditum es loco p stremo cita D s.

tem febris pestilentis non esse vehementem , aegrotque minus calidos di urentes tangenii hus videri, quamuis interius maximo .hsiuent incendio, di calore, quod etiam confirmat testimonio Thucydidis, qui lib. 1 sux histor. sciabit, corpora quidem exterius tangenti valde ea lida non fuisse, interiora autem adeo semen tra, ur neque subtilium vestimentorum , neque linteolorum velamenta , neque aliud quido uam prater nuditatem serre potuerint : id quod confirmat etiam Avicenna in prae lentia, inquiens: hae sebris est quaeia exterius, conturbans interius, secundum plurimum

perdens, ex qua percipituricali duas & inflammatio

fortis.

Ratio autem propter quam partes externae ita refragerantur,illa est,quoniam maxima vigente in partibus internis putredine sanguis&spiritus ad illas confugiunt vel potius trahuntur, scuti scribit Guenus in magna interna inflammatione fieri, quae instar cucurbitulae ad

se omnia trahit, adeo ut proprerea partes externae omni prope calore delli tuta, ure tepidae,& quandoque friptur appareant. De quo iamen primo indicio febris pestilentis sciendum est, illud minime esse proprium, &inseparabile,neque perpetuo unum atque eundem modum sei uale, siquidem nonnulli nunquam re si iterantur,sed semper, & intra, di eatra vehementer incale seu nir nonnulli refrigerantur quidem, sed iam tum modo post aliouotores , non statim principio morbi a id quod plane euenit propter varios gradus putredinis , propter diuersitatem humoris noxii , nee non partis primum laborantis , ac demum propter vires a groti vel robustiores , vel debiliores rex quibus facile .eli intelligere calorem modo vehementiorem , modo remissi tem esse , ae modo facilius . modo dissicilius ad partes externas transmitti.seeundo sena sibris pestilem is sumuntur a pulsu ,

qui de sententia quorundam recentiorum , sunt per

petuo parui,& debiles,quod confit mant ex Galen. quillhto de cibis boni,in mali succi a principio scribis, in

huiusmodi libribus summa enm ratione mediecisa missione sanguinis abs in isse, quod aegroti iam ha

rent vires imbecilliores: sed illi manifeste saliuntur, quod unica ratione satis mihi videor posse confirmiare,propterea quia Rufius,Paulus, Aetitis,Auleenna, &omnes,ut paulo post videbimus, in febre pestilenii noverentur venam secare, quod non facerent, nisi pulsus valetent, & vires satis constarenti. De sententia Galeni paulo post loco magis onportuno tractabitur.Ita que pultus aliquando sunt panai,& languida . si pia tredo in summo suerit gradu, & cordis facti has insigniter sit labefacta r aliquando magni,& robusti, si putredo minor fuerit, neque facultas cordis p et modum tardatur: generaliter vero pulsus sunt celeres, frequentes, ina quales, inordinati quod natura si admodum Ompressa,& maxima urgeat necessitas euentandi,& refrigerandi calorem naturalem, sed tanquam proprium &peculiare signum, contractio arteriae est telerior quam dilatatio, non solum scuti euenit in reliquis fibribus ex putredine ortu, sed longe maxime quod multo in tot sit necessitas expellendi multam ac putridis in uriginem, quod si contratis One,quam si necemias refiigorandi calori si quod fir dilatatione. Eis vero in se brepellis e pulsus marini ex parte sunt huiusmodi. tamen euenit aliquando,ut pulsus probi appareant, si mr-les pulsibus temperatis, &qui parum a statu natura iide elinanta scuti narrat Gaaen. 3. de praelag. ea pulctertio, in maxima pestilentia suo tempore contigisse, ae tales agrotos prstet caeteros periisse, cuius quidem admirabilis rationem symptomatis Galen. refert in varias, immo oppositas temperies cordis, S arteriarum, id quod dupliciter fieri potest, uno modo qumtiescunque cor calidius iusso redditum est, arictis au tem sunt gidiores, propterea quod aut contineant humores frigidos nondum putrescen tes, aut squa volleat alia frigidi ias, iis tum ceciale si ex suo proprio affecto restiteratis esse, di calefieri a corde ad paries ignobiliores, principem locum obtinent, de quibus satis diximus, multaque ab Hippocrate & Galeno

exempla in lib. epid. afferuntur, sicuti de inflammatio nibus quae sunt in partibus genitalibus, deviceribus quae potissimum pueris contingunt, & a philis dicuntur, de quibus Hippocrat.&Galen s. emdem. I. ra&1ε. seu prater ea in febre pestilenti duo prseipue symptomata solent superuenire, qus Hippocrates vasta breui sententia compleretur 3.eps d. 3. Alui turbatae

alimentum fastidiebantide primo idem scribit Hippocrates 3.epid. .. 37. ventris vitio omnes praecipue mortui sunt euntios namque venter sustulit.&Gallan com. Quae euacuabantur erat colli quatio,&c. De secundo pariter, nempe prostrata appetentia, 1cribit Hippocratester sequenta 38. omnes in quos equidem incidi, quo. cunque det merentur morbo,cibum fastidiebant: A Gale. in com. Hine factum est ut multi morerenturior res autem qni vim sibi ipsis asserentes limenta oblata assum plerunt, Omnes lare superstites fuerunt: plurimi autem mori quam comedere quidquam voluerunt. Cunus symplomatis caula est manifestissima, laboranteveniti cui ad quem constat ciborum appetentiam pertinere

Et si vero alia quoque fama symptomata solent tibii

hus pestilentibus superuenire sue aeriones lasas , siue qualitates corporis immutatas , sue exeuntia velim seonsiderare, tamen his contenti erimus, quod ea sntfrequentiora, di maioris momenti, ac facile si holumiamatione e Gera quoque intelligere. Postremo sunt indicia a causs,de quibus iam satis diximus: itaque in temperamento & habitu corporis calido, &humido,quod multis scateat obstructa ibus. quod multum indulgeat crapulis, & ebrietatibus , m.

mi venera, quod aut prauis, aut etiam multis redundet excrementis, in coeli constitutione, & aere ea luctori, Rhumidiori ac multo magis sit leprauis exhalationibus fuerit contaminatus, ita summa propter omnes causas & praeparationes ana internas quaret exiernasscausa.

474쪽

rias , quae liquem stedinem, Ae illam insignem posiiunt excitare, contingit lebres pestilentes neri: quia bus omnibus polirenio licet addere coniecturam Aria histenis vulgarem quidem , sed veram cuius meminit Galen. a. de cri si h 3 .nimi rom si hoc tempore alis huiusmodi febres vaeentur: quod quidem indietum si exteris omnibus coniungatur, marime potest suspicionem bris pestilen i is confirmare.

s,oia A. Draimus de lignis febris pestilentis putridaei sanan .... autem febris pediit m hecticae praeclare deleti hunturiarii,. ab Avicen. cap. a. p ut emis verbis. Et quandoque est de iis fibribus,in qua non percior adiger, neque tanees propinquus multat udinem eatoris, &non alteratur

pulsus,& aqua,magna alieratione,&eum hoc ipsa estanter fietes,velociter. & plurimi quorum anhelitus seerat,ex primis moriuntur,quoniam putredo confirmata est in corde: qtiae omnia ille accepit ex Gala.de praesag. ex puis. Itaque hecit ei pestilentes nullum percipiunt calorem praeter naturam, neque putant se febricitare,tametsi proxime accedunt ad mortem ed solum qui sun a

valde eruditi , N exercitati, huiusmodi calorem percipiunt, quem quidem longe facilius unusquisque potest depreheudere, qui patim thoracis diligenter rrais etauerita nam tametsi non statim lorem moletium percipiat, nihilominus fi Iongiori tempore manum detincat , calorem quendam valde acrem, di i qua

lidum, quasi e protundo emerstentem manifeste percipiet , eis ab ipsis aegrotis nulla ratione solet peris

secundo neque pulsus , neque lotium valde recta dunt a pulsu, &lotio naturali. N primum sol a iure

sunt veluti sanorum hominum, quoniam pntredo cor pus cordis occupat , minime humores , de quibus cerintum est ex lolio potissmum indicium fieri: vocle huia moribus nulla putredine institis, lotia quoque nati

talibus site si ia lia, sunt, quod quidem in altera puti

da minime euesit, an qua putrescentibus humoridus qui continemur in venis necesse es, ut pro diuersa ilia lorum ratione, lotia quoque variis modis sint alter a, di deprauata, adeo ut puti Manas euidentia insissma proserant. Deinde , & pulsus videtur sere atqu

is, ac tua n naturalem velocitatem, & irequentiam seruate, iam etsi perpetuo longe imbecilior existat , cum iubilautia cordis aquali intemperie laboret, ac inofferatis, i Ilius caloi a figiditate humotum, quo columei, pol si temperari, ut dia unus ex Galeno. His senis addum Gaden. & Α uicen. faeientem an heia

litum, ex quo solum indicio homines plebia ,& vul pares , qui hac in parte multis meditas sunt peritiores, proximam mortem ex metant. Q a M s demum illud signom ldatur, quod omnibus taciticis proprium, ac inseparabile eli , nimirum silebies inae perpetuo sbis miles tuerint , neque ullam inuasonem access

ms , neque incrementum , neqie vigorem , noque declinationem h heant , sed tantummodo pol

unam , vel alligam horam sumpto alimento calor , & pullus alteretur , iam pestilentis sehris heis

circi Duileia erunt absoluta , adeo ut nihil iam pru rea st reliquum , nisi ut ad curationem deuenia

mus .

. . Antequam febris pestilentis curationem aggredior, T id quatit ut, utrum liceat huiusmodi febris curationem institue iecertis iudicationibus, ac pio priamethodo, ' an magis praesidii, sola raperientia inuentis, S ab

omni ratione alienis: namque illi potissunum qui erusimant. has fibro ex quadam ιarente, di venenata causa or ginem habere, omnem indicationum cons derati iem ercludunt, resons quibusdam remediis,

quae secreta appellant, hanc totam rem agunt: quibus videtur fauere Galen. qui eis pollicitus est i . me tho. Io. postiemis verbis, de setae pes alenti se alia quando tractaturum .ine, tamen neque in methodo, neque altis libris earum curationem tractauit, ut hinc liceat colligere, huiusmodi febres a cateris omnibus

labribus ditare , neque certa methodo currui posse,

Muti reliquae curantur . Quoniam vero satis aperte, ni fallimur, demonstrauimus , febres pestilentes ex una insigni putredine, &eausis manifestis Oriri, vexanum si ad causas occultas confugere, pro comperto hahendum est , illam quoque non sne . & rati ne , & methodo curati. Ad Galen. possum respondere , primum iub commum methodo curandi omnes febres putridas, illum febrim quoque postilentem comprehendisse , tum non aliter , quam mmoti .& minori putredine inter se differam: deinde neque eum plane ab huiusmodi tractatione abstinuisse . qui

locis quam plurimis , praecipue commentariis epide micis, sed omnium maxime, di accuratissme in lib. de digerent.kb omnes scopos ad praecauendam,&c

randam febrim pestilentem accommodatos, suit perseaeuius: & s quis hie non acquiescit, is Galen. audiat qui hoe suum consilium manifeste declarat adier Me vetha 3. de prasa p. ex puls. 4. In fibrium curationibus de om nibus febribus pestilentibus disputauimus, siue se paratim visum fuerit, sue in methodo medendi eastraetare: nam ad praesens institutum solam dignoscem di uiam tractabimus. Cum igitur nulli dubium este possit, quin febres quoque pestilentes certa ratione de

Mant curari, nos ex GaI.disciplina saepius re lita,c nisi mur primum curandi indieationes elicere, deinde videbimus , an huiusmodi indicationibus liceat lati

sacere: postremo de singulis prasdus sermonem habe

bimus .

Itaque indicationes in febre pestilenti sunt illa

ei: , quae a Galen. a nobis sunt sipius propositae, in euratione sebrium putridarum, nempe qua sumu niatur a Rhre, putredine,& illa quidem insani, prohibita transpiratione, obstructionibus, non solum quat nus ti te facta sunt,sed etiam quatenus fieri debentia

que ea tantum disseruntinter te, quod pessalintes, mea summa quadam punedine oriantur ac propterea plura, maiora, ac cie et ima habeant symptomata, mai ri diligentia . N magis accurata curatione indigent. Canerum cum huiusmodi varis indicationes ita Diit a Galeno dispostar i. . meth. io. ut quod ultimum resolutiva methodo inuentum est, id om Num prunum in euratione agendum si,memoria est repetendum,i dicationem postremam quidem inuentione, prima riam autem opes e, illam esse,quae possit fluxionem o struentium succorum commicete. Scaeteris opportunis praesidiis viam sacere: atque hac sane non alia est,quam communis aliqua corporis vacuatio, quς potissimum aut missione sanguinis aut purgatione fieri debet: sic Auicen. In praesentia, summa inquit,cur

tionis est exsiccatio,& illud cum phlebotomiaiaut lolutione vestris, S Oportet ut incipiamus ea ad eua euandum.

Huic deinceps indicationi quodam ordine reliquae

succedunt indicationes, qus p rtinent ad tollendas obstructiones o prohineudam, di trallendam transpirationem impeditam , ad vacuandos humores putridos, lotium, sudorem, ad concoquendos humores qui non sunt ex toto putrefacit, ae poliremo ad refrigeraudum,

S humectandum corpus uniuersum,s id ferat occasorruas quidem iudicationes Galen. non solum me in iso generalitet de fibribus putridis, sed etiam specia. tim lib. I. de dissereni. febr. 4. de se ne peltilenti prsclare in persecutus. Et si quis nobis ob faciat, Galenum hoc locia pisteruationem minune curationem febris pestilentis tractare is memoria repeta , pra Ie ruationem sola quantitate,non qualitate remedi i utra a curatione dasset te,docente Hippocrat. & Galem lin. de sang. mis. s. quscunque piaesentibus iam moibis recte faceremus, melius este, vi hse incipientibus ipsis, aut iam eminentibus anteuertendo laciamus. Virum v ro iis indicationibus liceat iam facere,videndum; cum

enim iam statutum Letit, huiusmodρ febres suapte

natura esse per closas, ac niaioli ea parte homines perdere , tametsi illa Olcinino ad h.bi aiatione , Ndiligentia uatiemur , frequentissime sit , ut taledici

475쪽

DE FEBRIBUL

elicitis Indieationibus necturant satis sacere, atque aevi ut plurimum intereant, id quod a Galen. quoque troditum est,qui scribit a. aph r. I a. per ses lonae pluis res aegrotos sanatos quam mortuos suisse , ni spes ialens fuerit eo nititutio, ira qua contraria ratione longe plures moriuntur, quam lanantur et quare admodum

prudenter L caute debetis in huiusmodi febribu s procedere, & prognosticum pronuntiare, de qua quidem praedicendi ratione , neque solum de bono, vel malo euentu, sed etiam de tempore breuiore, S lonore, ac de omnibus, quae ad hanc polem pertinenr, alen. tum altis multis locis, tum maxime loco D tabili de constit.artis med. i g. tractat diligentissime, &nos quoque non pauca alias diximus, ut in piae sentia pluribus non sit opus r quare statim ad particulares imdicationes , di particularia praesdia deueniendum est. Primo autem de iis sermonem habebimus quat pertinent ad minorationem materiae, qu .r quidem multas, S maximi momenti dissicultates conirnent:

que de huiusmodi pra fidus tanta inter medicos est dissenso, .ut is adhue sub iudice esse uideatur satis liceat

veriorem opinionem i. telligere, quippe nonnulli sanguinem detrahunt, quo. um alii sectionem venae, alii scarificatas cucurbitulas , alii hirudines, ad venas p tisimum hς morrhoidas solent accommodare, nonnulli contra repudiantes sanguinis missionem , medic mentis utuntur, quorum pariter alii tantummodo lenientia, &leuiora, alii purgantia, & valentiora piObant , sed imprimis de eo tempore lineant, si quando

euenit, vi natura quaerat noxios humores, vel apparentibus penticulis, vel aliter ad exiernas partes deis ponere , de qua tota re admodum utili, atque hoc tem-Pole necessima , ego quoque meam sententiam protaram, sed quam breuissime ac ferre summatim, qua in tum prasenus instituti ratio postulat. Careerum ego qui alias disputauiae ni fallor satis confirmaus,in qu libet morbo magno, speciatim vero in febribus puti Ldis missionem sanguinis, & opportunum, & necessa- rium te medium esse, si febris pestilentis eli mothus non solum magnus, sed canerorum omnium longe m ximus, s fetitis petillens inter febres putridas, atque insigni uuidem praerogatiua dehet numerari, non ve rebor assis mare , pro minoratione materiae , nullum missione sanguinas magis opportunum , essicax , titutum remedium posse excogitari , dummodo vites, S attas illud remedium non prohibeant. Neque vero mihi libet in pissentia huius disciplins rationes remistere , quas proliae alias , & cumulate reddidi di ve runtamen non sunt prs termittiendae quadam rationes I ...3. quihus nounulli cosamur probare , huiusmodi re ,....... medium non soluar non esse utile, & necessatium , ai. sed etiam inutile , & perniciosum: pixeipua vero illa est ratio, quod in febre pes alente unus pruacem

scopus deficiat, virium robur, quae In summa huae rum putredine via possunt constare a prater quam quidem rationem G M.quoque videtur in hanc sententiam veni sib, qui is ibit Ith. de obis boni, & mali succi . principio medicos in pestilentia iure a sanguinis missione abi inuisse,propinea quod vires essent imbe olliores.

Sed illud qnoque nonnulli addunt , sectionem v

ns a circumferentia ad centrum trahere , atque hinc periculum imminere , ne putridi ae malagni humores an partibus internis cohibeantur , adeo ut ad cutem , N partes corporis er ternas a natura nequeant transmitti , sua tamen naturae conatus e & hum tum transpolitio ad hanc rem est maxime uti iis, & accommodata, neque ulla ratione debet impediri .

Postremo adiiciunt experientiam , qtia videtur con firmati sgro os prope omnes secta vena interire et ad quem modum narrant veteres in celthri 1llo anno Is et g. in quo tales febres uniuersam sele Italiam peruagatae sunt, & recentiores contii man I, PIOIim

superiori tempore. Mediolani, Briris, & aliis locis, stitionem vens perpetuo importunam, tilethalam n , fuisse. Ego vero Belle ad hse possum respondere, & Τprimum si aduolarat intestigunt. in nulla febre pesti lenti sanguinem miliendum esse, in qua vires nong

assent, utiquem ternos conuenit, cum nos quoque

libenter fateamur, in nullo morbo insigne id teme. Ul 'g'dium adhiberi utiliter, in quo vires, aut deficiant in 'prs sentia, aut de futurs snt m posterum; quod si contra illi comendum, in nulla febre pestilente vires validas esse, illud nos constanter pernegamus: etenim quanquam insgnis putredo urget, tamen vani huiusmodi putredinis gradus iure sunt constituri, neque ulla ratione potest negari ites aliquando posse constare, id quod vel sola expetientia satis mihi videor posse confirmare, quandoquidem certissimum est , nonnullos pestilenti febres male assectos, quibus sanguis copiose fuit missus, priuinae lanuati fuisse restitutos , quod non sine magno virium robore potest continis

gere.

Neque Galen. loco citato de ei bis honi, & mali

succi, statuit generaliter, in omni morbo pestilenti missionem sanguinis esse prstermittendam , qui tunc speciatim sermonem hahebat de pestilenti illa constitutione, in qua vires summa cum ratione fuerant imbecilles, cum ex maxima fame originem habuerat,quae multos homines coegit ut vescerentui alimentis prauis

succis, S pugnantibus inter se facultatibus prςditis,&qus ad brutorum mirus, quam hominis sustentati nem genita sunt: unde nulli mirum debet videri, s ills vires qus tempore sinitatis vir fuerant robusis, Lia perueniente morbo grauissimo, di lethali, usque adeo fuerint labefactats,vt ad missionem sauguinis non suia ficerent: ideo non liceat, quod Galenus sngulari

morborum constitutiones prouunciat,ad omnes morbos miti lentes accommodare, atque ex pariactitari seruatione generale prsceptum instituere. Quod autem secundo loco dietum est, nempe massionem sanguinis impedimento esse, quo minus natura ad partes externas putridos humores transmittat, nolueam quaestionem traetare in pretientia, utium se et iovens a circumferentia ad centrum, an magis a centro ad circumferentiam trahere valeat: qui aduertarias concedo libenter, sectionem venae ab externis ad i ternas partes trahere, quς forte sententia nuenit ra tioni , & Galeno A. de tuenda valet. cap. D. p siremis verbis: verum illud addo, naturam sanguinem isto, ac propterea leuatam ab eo, quo veluti sarcinarte matur, non solum non impedira, sed multo facius quamlibet vacuationem , vel ad eutem , vel ad alias corporas partes aggredi, & poscere: ad quem modum legimus apud Galen. I. aphoras. 13. sanguine misso,& quidem copiosssime, usque ad animi M. statum , multos siros in eopiosum sudorem incidere, ex quo factum est, ut probati omnes mediet , apparentibus carbunculo , parotide , exanthematibus . dummodo alia consentiant, libenter sanguinem detrahant, neque quidquam vereantur, naturam posse hae ratione ab husulmodi transmissione reuocarit cuia

ius doctrinae est illustre exemplum apud Hippocra tem, & Galenum sexto epidemiorum x. 3O. de Stia mone, qua hyeme habebat latas pustulas non admodum pruriginosas: de quo loco Galen aduersas illos qui putant, apparentibus eranthematibus ,& pust

iis minime totius corporis purgationem conueniis

te,hse habet: sed forsitan medicere putabis nunquam

purgatione per venum in talibus utendum esse: ego vero non ad dico, nam lata de arte curativa, in quibus corporibus permulta est humorum copia,iis utiles esse purgata es didicisti: etenim priusquam redundan. tem materiam , aut secta vena , aut dato medic mento , quis eduxecit , s calidis fomentis utens ipsam conetur excutere , is pliis attrahet, & cs

tera a

nn vero natura transmittendo noxios humores

476쪽

ad alas, ad inguina. ad cutim, bene an mala agat, an debeat iuuata , an nora ivirari a posterius tracta ia

De experientia demum , quam aduersarii iactant , multa posse ut proniti , sed illud unum dieam, meam

via tenendum . pestilente, sebres quantumuis cum ratione tractatas, luapte natura esti lettiales, plurimosisque intei sicete, neque id periculum sectioni veni , sed motho tribuendum LM, manquam neque omni ex parte concedendum est, . Potos seeta vena semper

interire, ac potissimum si in tempore, di opportune remedium a missi e tur, neque tardius quam deceat, & nonni si poti luminum aliquod medicameniatum . quod uulgares medici faciunt frequentissme , illud adhibeatur: namque ego quoque si modo expe, rimentis agendum est, vere possum affirmare, me sectionem venae ubique utilem, & salutarem comperire, inultosque aegro os illius benesteio quotidie liberati: nolo autem domesticum exemplum praetermittere, si quidem anno Issa. quo tempore huiusmodi febres

in ista mea patria misere vagatae sunt , in ea mater,

meus frater, una solor,coniux sta tria, di ego ipse febre pestilenti non fitie peticulis delirio, ac saeuissimis symptomatibus fuimus correpti, quibus consilio Comitis Nomani, qui vir,mea sententia, di faetenda,& doeen da ni acina cateris omnibus plurimum pra stitit, lecta vena languis detractus est,&Omnes Dei optheneficio conualuimus η itaque aduersariae rationes nihil v

lent .

Et si autem h re unicuique d bent esse satis, tamen fingulari quodam testimonio Galeni rursiim mihi

Iahel hane sententiam confii mate. qui inanifeste docer, in febre pestilente venae sectionem conuestirer iliani vero est .epidem. 3 ero o9. de Critone qui seraeacuta,& grauissimis ly nplomatibus laborauit, adeo vi moris tuus fuerit pol ridie quam a grotare coepisset ι Neque sunt audiendi, qui negant, minc aegrotum morbo e stilenti laborasse, eum id Guen. c ilia nati manis ilissime, qui scribit ad hune modum : Malienitas excrementi erat indicium, quod pullulae nigr i generarentur ad talum , unde mireris,quid causae iuerat, quominus Hippocrat. huius moibi initio venam se. ueri tris scimus ad plurimos eum quos descii psit, morbo iam progresso vocatum fili M. Sie ident Galen. 3 epid.

3 Polos. qu Trit, utrum altero M otti detractus sum ιl Languis nec ue. Itaque concludo , ad minorandam

materiam in febre pestilenti nullum lectione venae magis accommodatum , di lalutare esse iemedium,dummodo aegrota per aetatem. di vires illud ferre possi taquod si propter ali uod impedimentum aqm nolint aut nequeant vens lectionem perferre , tunc Galeni consilio agenda ti est, quod lectioni venistana imum A. de tuenda valet. 4. haee autem sunt, quibus aemorrhoides sunt retentae , si has aperueris , smulieri menstrita consuetudo eessauit , hanc prouo

ees si qui bili horum nihil est , malleolos scalpello incidas , de qua 1 peciatim malleolorum scarificatione, infigni plane remedio , ae vicati a sectionis vens, si quis plura cupit intelligere, i videat libellum nostrum depelle, in quo de hac re disputauimus quantum est

fatis .

si quis autem voluerit intelligere , utrum stari statieucurbitulae, vel aperiae si emorrhoides ad minoratimnem materia sint accommoda ir, is primum debet meis moria repetere indicationes curandi febres putridas.&pestilentes . deinde initiligere, quas vires utrumque

istud prisidium habeat, &an illis satisfacere possinia

namque ex huiusmodi conspiratione tota conti ei sia definitur . Quod pertinet ad indicationes, de qui ishus iam pius diximus, illud unum satis fuerit in pro

sentia memoria tenere, eam scilicet indicationem iniater Otteras principem locum obtinere, quar i vhet coriapus fore ante omnia vacuandum. fluxionem obstriae lium humorum compescendam, & omnia reddenda

transpirabilia deo ut rus illa praecedat inditatio . non

Ferat reliqias satisfacere , que deviceps sequuntur.

Quod vero a linet ad cucurbitu fas,Galen. 1 3. methodisi ς. & libello ue hi u in. inter alias dotes quas illi tribust,euocandi foras quae sunt in alio soluendi dolorem discutiendi iii initones, impediendi suxicines,die. nunquam luminit cucurbitulas grat a con)mnnis,& generalis vacuationis fuisse institutas, immo vero matulis in s me docet, in corporistus pla horicis, neqne antea petargatis,&qus vacuatione indiget cucurbo larum usum non solum sne statiscatione, sed etiam eum scarisse mone non solom inutilem, sed etiam perniciosum esse: cucurbitulae, ille inquit, lotis citatis, purgatis prius co poribus illes qui em,sed in plethoricis pistermittendae sunt: idemque in tio u flaminationis,n ea vel cer brum et cerebri membranas,vel alias paries,occupatierit fatuendum et , usque abstinenclairne sed eum nuhil amplius 84xerat, totumque corpus fuerit exinani-rui tine licet illis vii, Quod si cur nimiae nequeunt uniuersum corpus euacuare si tantum m do ad corpora ante pureata sunt accommo flatae .facile unusqiusque potes nieli s ei eullas neque principali indicationi, neque reliquis satisfacere posse.& ρος er Galeni discipli nam, & Omnem rationem principio febris admini

I, heminthoidibus pariter ex multis qus possent

proseni d ud unum dico, illas nunquam sere aperiendis,ui si antea soliis fuerint sangu nem profundere , aepγssenti tempore sint restricte , in quo casu, nisi propter aliquod impedimentum liceat venam secare . non est ut qui aperti nem hsmorrhoidarum mim hirudinibus cum sectione vens velit comparare. Si quis pili rade hac re cupit milli gere, is vadeat nostras editas uia

sputariores.

Iam diximus nonnullos,ae potist mum qui a sangui nis missione abhorrent , in febre pestilenti quam pri mum purgantibus uti medica in is, qtii sui consilii duas potissimum rationes arserunt: alteram quod humores tui eant,vel, utis suit cogitatio Τrinouedra,paulo post multuri sint rati eratn,qu id humores sint vene nati &rebelles 'deo vo illlam potius a natura conco. et sonem aut coirestionem possint reciperet itaque pri mo quoque tempore utuntur non solum thabat baro agarico, sed evam valentioribus partim simplicibus, , artim compositis medicamentis,inter qus maxime ceebrant tiypheram persicam, cuius descriptionem ha betis apud Mesten. Ego uero eis non ignoro , hane sententiam probari

ab Astimaro, a Montano Ueroii elisi, Triarauest o , a prope omnibus nobilioribus medicis, tamen censeo illam absurdam,forte etiam perniciosam esse, neque eoiarum rationes sunt alicuius momenti, at mmum no

valet consequentia , seisis est pestilens, eteo humo es turgent: polliunt ili quidem turgere, & tune nos quoque cum Hippociare L Gai . purgationem amni esti mur: sed possunt pariter itori turget e, hoc est, nihil ni ueri & quiescere, i n quo casu ex vetera decreto, non ante eoetionem licet purgationem aggredi, mino vero si

in aliquo morbo illud feritandum est, ego quidem eei seo in febre pestilente id quam in axime di religi se

seruandum esse,cum purgantia medica Denta, quorum natura ut placet Gal. a.derat one vietus i x. corporumquς expurgantur,nat tiris contraria est , & quoquo modo lethalis ac pestilens,in hi: iis modi febre longe maiora pericula, quam in carmis n olbi, leuioribus possint

asserte. De humoribus non actu,sed potentia tu ruentr-hus, quod fuit inuenium Trincauellis. aba, dissula diximus .

Deinde quod aiunt venenatos & pestilantes humo.

res pia .re esse ineptos ut aliquam coctionem recipiansitam est absurdum. quam quod absurdissimum namque alterutrum fateantur, necem elis aut neminem pestulenti sebre laborantem madere , aut mothum sane stagnis eon metionis dissolui posse . quod vitumque Galeni rati inde experientia demonstrat peri pleue fu-bun esie: squidem multa evadunt quotidie, de quibus

477쪽

praeterea supra udiuimus Galen. testimonium y. de praesar ex puis 3. nempe in quibus Clior putridus maiagis ad humores quos continent ventriculi cordis, quam ad ipsum corpus visceris dederisset , horum mulsos euadere: quod si non uulli evadunt malo, nisi coctis humoribus, qua ratione possunt euaderer quomodo natura potes morbo superior fieri, ni i nori humores moderetur,& concoquatused praeterea iis addamus praeclarum Galeni testimonium; qui planissime

docet de conlisutionis artis med. t s. nullum morbum fine indiciis coctionis ullo unquam modo, vel tempore

dissolui posset sed ille praeterea testatur 4.aph. M in mollho pes hienti sui temporis nigras delestiones cum utili tale in declinatione redditas suis Ergo eum in caeteris morbis, tum maxime in se hre pestilenti pmncipio medicamentis purgantibus abstinendum est, nisi humores

urgeantuaro autem turgen .viterum si id serat occasio , negligendus non est usus facilioris dileuioris medicamenti, quod valeat

ventriculum ae mimas vias purga re a nec non

tum aestuantem refrigerare rad quod post lectam venam

longe Oppomimus quam ante, fieri solet, eum .ivoria, . bus superaeulus , ae saepe emat , ut primum dat Imiente medicamento, occasio prsceps perdatur secandi venam,in quo pras dio Opportune administrato se te spes tota salutis uide ut confisserer quod quidem generaliter in omni morti angipiti, & periculo lO l

ciendum iubet Galen .meth. I s. in quabus, inquit, me dicos agere praeter rationem, quacunque a leuioribus inermant: namque sicuti reis oua omnia ta quoque i lasententia ab Hippoerat. in eclare est tradita, nempe ad ultimos morbos inima pro sus remedia Maaime v

lete .

Huiusmodi autem le-nta medietamenta sun erassa , manna . thamarandi , sympi rotatus , &violatus solatiui , di alia , de quibus Leptu, di

di imus .

si verum de iis quoque plerique varie sentiunt, nam

que plurimi reiiciunt cassam,propterea quod nimium hu mectat, hic vero exsceantia iun t Opportuna eri istimi, i vicinint nimium superstitiosi si quidem ea si a mmul cum eae rementis educatur, neque potest tam in Geruter humectare, ut isti cogitant: praeterea si valeret haec ratio laborantes s re pessalame,neque iuribus, neque piisana, neque alia re smillied ssio hist citissent

nutriendi. st

Nanna multis redundantibus humoribus hiliosis η potest 'stermitti , vel saliem non fine syrum aceto is , a marindis , vel aliquo acido debet exhi

heri . Th. .,. Thamar indi pariter petieiuniis a multis, quod non

ea reant infigna adstrictione , Mae tum caeterarum imbrium putridarum, tum maxime peltilentuum legitima curationem peruertiti ae sane quod soli exhibeantur, neque mihi potest probari r at vero multa potiuiamum feruenie bile , si cassiae , & reliquas medica mentis ad unam, vel alteram drachmam exhibeantur , neque mea sententia deben prolius Impio hari .s rupus rosa ceus, di violatus sarecipiunrur ab oms1νωρ. - nibus,tameis neque illi earem sua humidi ale, veru nia sciris, edi tamen praesertur syrupus rosae. quod maiorem syrum visiae violaceo siccandi vim habere videatur. Dii ista δε Demum vero neque est praetermittendum celebret btis medicamentum, tutus auctor fuit Ruffus medicus anta rapsam. quus,quod referente Paulo,lib. a. 36. componitur ex duabus partihus aloes,ex duabus partibus ammoniaci, una parte myrrhae, cum vinci albo aromatico: hoc tempore piluta de tribus contra pestem appellantur et quo

quidem medicamento dimus. Curtium virum nun- quam satis laudatum, in fausto illo anno is x s.familiariter usum fuis e & maxima eum aegrorum villitate. Huius imitaticine hsera quoque posset administrari .ac p tisimum s aliis lenientalius medicamentis, de parce admodum ea habeatur. R Itis. σΛεωι- εχιν Lia η α

vel e

sed tamen disistenter animaduertenda sunt aegri temperies, aetas, coeli constitutio, humor no ius, &alia id genus , quae si vehementem caliditatem demontiunt, optimum fuerit ah illis di omnibus calidioribus abstinere. Ad leniendam aluum neque usus clysteriorum prae termittendus est , quae quidem , nisi i aluus sua spo te deiiciat , & vacuando S reuellendo a partibus nobilioribus , & remittendo internum calorem , & . tali is modis possunt multas utilitates afferre: unde ego e lueui non solum alternis diebus, ut vulgo seri s let, sed etiam quotidie, aliquando etiam has indae illa administrare r eum autem varia ratione clysteria parari possint,pro varietate febris symplomatum, Mamorum redunciantrum,nec non pro varia temperie, aetate aegrotam is,& smi i bus,e quidem puto, maiori ex parte illa oppol tu ne paranda esse ex rebus stigidioribus , demeto violatum, luarum, laeturarum , mel le uiolaceo, oleo violaceo, sed prae caereris ex ptisana hordeacea , quibus ego utor fami latis, ne, cum frequenter agri vehementissimo ivierno calore a fluente quoniam vero, scuti diximus, tota spes salutis in eo posita es in hac saehre, vi natura morbi uis causis superior fiat, noxiisque humori hus domine .ur , quam Gal. concestionem vocatod reflat,ut in hane rem Om. u au itudio incumbamus , quod quidem toruin nego- tium duplaei imprimis ratione debet confici, altera timentis N potionabus, adeoque sex rebus, quae nocinaturales appellantur; altera medicamentis antidotis, ac uariis pistidiis, partim internis, partim externis, quae possum prauas putridorum humorum qualitates

emendare, coplam minuere, calorem remittere o muctiones aperire, calorem denique naturalem roborare; quae posteriores curandi indicationes nobis pr

positae sunt. De moti rapite quod pertinet ad res

non natui ales diximus dissi, se in nolito lib. de peste, ex quo omnia ad praesentem loeum sunt tracsferenda, ut nolimus in ora sentia longius agere e itaque accedamus ad medicamenta. Caeterum cum haec plane varia sint, ac propem

dum infinita , nos conabimur ea seligere, quae testimo mo hocorum auctorum ratione atque ei perientia c. eris mihi videntur anteponenda : incipiamus autem ab iis,quae in ira corpus assumuntur.

FOuies a Gai. propositi, ex quibus licet propria

medicamenta inuenire,illi sunt: sebris, ii signis quaedam putredo,qus vicem obtinet veneni,prohibita transpiratici obstructiones: unde facile est intellite te, illa

medicamen ta ad hanc rem fore accommodata, quaeiscunque habent vim refrigerandi, moderate sccandi, attenuandi, incidendi, aperiendi meatus, & rcs-llaudi insigni putredini et inter quae vulgares sylupi, &decocta primum occurrunt, de quo bus tanten nihil certi generaliter stitui potest: siquidem pro varietate humoris noxii varios quoque sylupos decet exhibere, quales sinent ad succos calidiores accommodati, sy-rup.de succo acetola, qui mihi est admodum famis a. xls, de succo endiuiae, horraginis, acetosus smplar, φυμ cichoraeei omnes, decocta ex cichoreo, soncho, he.

patica, acetosa, & similibus. Ad succos fiigidiores FNPuιε- mel rosa ceum , syrupus de Mionica , de scordio , de corticibus euri , orymel smplex , decocta ex agrimonia , scordio, dictamno, radice tormentillae , pentaphyllo, seminum titti, & smiliumr ea quibus

me licantentis pariter conseruae, sucei, pulueres mulam praeparati, qus vel separatim, vel smul mixta praeciare ad huiusmodi usum possunt accommodarar Et ea quidem omnia non fine iudieio, sed prudenter debent administrari, ut perpetuo vel ad calidus, vel ad se dius vergans, sicuti humores putreicentes, liri 'c.

478쪽

ato LIBER . SEPTIM Us.

temperies, coeli confli iurio , di similia videmur i dicaret . verum prater haec sunt vulgaria nonnulla medica

menta , partim si ipsi cia, partim composita, quae cordialia, & preci Osa appellantur, qualia sunt eorallia, maigariis,cornu serui ullum, trivia eboris, solia auri, fragmenta de gcmmis, species cordiales. diam arearia ori g dura, Dolos almena, terra lemma lapis beroar,

cornu monocero is . Os ae corde cetui, ac postremo magua quae . Arn antio Gla. cum ab aliis compesita , tum

maxime T heriara, S Mithridatium . quae a multis D. M ua caeteris omnιbus anteponuntur: de quibus quidem v km -ὰι Iι Is mcd: camentis ni hi labet vobis breuiter meam senistentia in explicare. Et primum quatenus pertinet ad. margaritas ac rei quas gemmas . est controuersa inter medicos , virum pos sat aliquam utilitatem asserure,n c ne, de qua nolo in praselitia longius agere, qui

censeos mulcum Avicen .ee caeteris medios Arabibus, quotum hoe est inuentum, hac omnia posse refrigerare, exsiccare adeoque sanguine in puriorem addere,c lorem natiuuat tempei ase, neque prorsus inutiliter

administrari, dummodo vera, & legitima habeantur, qua fortasse apud noli ros sepasarios aut nunquam rarisii me possunt habet t. D. M ..is De dolo item armena, ac terra lemnia dubium est,ina , ct an quae vulgo circumferuntur, reuera illa sis , de qui-ι.jjatiis. bub cis . scinionem li , r. & lane si utriusque colo- . . rem , siah tantiam , , siligi l. conditiones dii genter D. id. consid ciemus , & cum D, coiiseramus , quae a Gal.

h. o. ιν de huiuImodi medicamen is uadita, sunt, ego quunti man... dcm diotum opinioni niagis laueo . qui ilia num me alvia. vera, & legis ima e sse volunt. De Iapide broar, cornu monoc ' ODI, osse de corde cerui, de icii quis id genus prasia i ,, e premos, medicamentis multi mira Dilia praedicant, sedcgo hactenus, ut l: here,dicam, tot N Glita miraculatio potui obstruare, unde neque adis tr Oduin illo tum vvi soleo delectati, atque eo minus,

quod non sol uni si ut inuentu d scitia . N iat iura. 1

etiam nou nulli rerum naturalium liudios de per io. res ea velint pro masciri parte esse commentaria, R ia. loti . Daamias. De maenis demum antidotis, theriaca mkhridar: atque eorum usu in febribus pussilenti bus suiu pi Iditi actra imae disputaraones, , t integra de hac re men commentaria doctissimorum hominum , quorum se temtas unusqiul quem is delate poterat. Duplex autem videtur essu lus virilisque amidou, alio si modiea eo. rum pomo ad drachmam circiter cum medicametis,&kaieni bus de loluentibus permilceatur, quod nonnulli tanquam narrabile secretum custodiunt,neque viis volunt Queare, alter est usus, si vel sola, vel simul cum altis a.dωι,, ad illi, Quam putred nem di venenatam nlatet iam saepius exhibeantur. Ego vero neque uno neque a lino mo lo ut haec medicamenta soleo ps ob re: de quatentis pei line ad primum,icribit Gal. de th traca a d Pi ciuem l . illud forte indicium minime laula x , quo optimam ine iacam licet dignoscere , si paulo post med e vitentum exhibita , illius vim puris gandi impediat a quo 1 si theriam vim purgantis medietatuen D viaieli impedite, non ego satis in alieto, quomo lo sinat cum inedieamen iis vel lenientibus vel puraantibus possit pero, laeti. Quatenus vero pertinet ad alterum modum. quo iiii putam hac aut dis a pulte iri sistere,calorem na/itium iuuari coectionem emeete. 84 in lina curatione principem Iocum M.tinere,neque hac ra varie rilis cora seu i , atque ex mulistis qui posse ut praetra, tilud unum mihi si filo uni praesentia, ea una parte in nostia febre pestilenii piscipuam rationem resistendi putredini, illam esse,ut i in pedits pcripuationes tollamur, liruuiones aperiantur,ct mutestentes humores Muatenus licet,concoquacita Masa tur: ea altera autem parte theriacam, de mithradat sumaevia flatis iam valentes facultates habere attenuandi, aperiendi,

vin ad is discutiendi ,vi nullo modo ante humorum coetionem nranda. possint conuellue,cum potius valeam humores crudos importune mouere, ad penitiores partes deducere . ad eooue obstructiones, impeditam inspirationem , putredinem augere. de oram e ionem ampedire e ex quo legimur Galenum l. ad Glau. Ii neque in febre quartana,eis putrescit humor frigidus & siccus,ante illius cottione ni huiusmodi med camentoru usum probare , qui asserit illos med eos quicunque audent a me statum talia medicamenta exhibere,quartanam simplaeem sepius duri rem & triplicem,perpetuo maiorem di dissiciliorem reddere. C pertim circa usum ti syruporum, de omnium me Dis. . . . dicamentorum. de quibus nactenus di imus, mihi li 'het duci communia, sed maxime vi rapt*epta vobis

in memoriam reuocare: alterum,cauendum esse perpetuo ab iis omn ibus,qus vehementi adstringendi saeui late sunt prsdita i alterum singula haec medicamenta opportune , minime qualibet hora., etiam repleto ventriculo,teσere fore exhibendar is quibus duobus prςceptis mediti vulgares nostrorum temporum s lani frequentissime enare,di grauissimos errores comia

mittere . .

De medicamentis externis accommodatis ad cura- Mod a riptionem febris pes dentis breuiter agendum est, quod is exis-. non semel supra de iis satis actum fueri . Communia ter praeticantes solent quam maxime colui prospiceare, cui parti inunctiones, epithemata, linimenta, &s milia medicamenta diligenter imponunt, sed inter extera omnia theriaca di mithridatio,vel cum aliis medicamenti vel praecipue preparatis ex succo citri, ut

limo iis,quam maxime deleciantur: nonnulli propria uusdam remedia celebrant , ac praeceptis hoc nostro ten 1 pore duo potissimum olea videntur insignem pr rogatiuam habere . Alterum est Olcum ite scorpioniabus, tum id quod variis modis solet parari, tum ma-atine quod Gregorio Caraui ς tribuunt, cuius descriptio habetiit apud Matthiolum com . super ε. lib. Dioscoridis cap. i. Alterum eii quod sere uis; mis magnis Hetruriae Ducibus aecep um reserunt , quibus M. vi Icartem pota,eaaremae paries blacn et i u, & manuum, sed θ o. ante Omnia regio cordas iisquenter in uitur: de quiabus quidem e ternis medicamentis illud primum es memoria repetendum, medicos temere ea per in tuo ad unum cor apponere in potius quaiad ue ad alias partes debeant actommodari, i n quibus calor se brilis tanquam in loco resdet,ut supra deesarauimus .

Deinde , & illud studiose est animaduertendum ,

ne iis aut alli, medicamentis quaecunque illa fuerint . ipsum cor altasque partes, aut praeterea totum corpus minus calefaciamus,quae sine dubio magis refrigerari, quam cale seri debent: quare, & mithridatium , &i heriaca , di olea, & caetera calidiora , aut mea sen- tentia praetermittantur , aut rebus stigidiotibus ita temperentur , ut potius ad frigidius vergant, neque

ullo modo possint inspniter ealefacete, sed tamentia. ut per in habeatur rationOali hutnoris, mombi a symptomatum , temporis anni, habitus corporis,& smilium . Ad hunc locum videntur perii uere duo praesidia , quς apud nos iamdiu sunt admodumus talar alterum est in unitio dor si , & totius corporis

ex aqua,oli,5e nitro,quod reserente Aerio lil, s. cap. I , s. fuit medicamentum Herodota: alterum est vG

scatoria ira vulgo appellata, de quibus paulo post loco

opportuniore Hatiabit ut . Consulto hoc pisi ei eo lormas , S receptas particularium medicamentorum , tam internotum quam externorum , quae ad curandas febres pelis lentes mihi videntur magis accommodata, di quibus ego familiariter vii soleo,quod mihi staturust postremo loco nuiusmodi curationis inum pliam ponere, In quo accurate , didistinete singula explic

huntur. ἄ

Post Me omnia apparente humorum coctione. na. Ptura autem quieice me , aut non integre itida cantu, tum

licet ad purgantia medicameota deuenire,qus qui dimredundantes noxios humores possint ria. tu , v tun tamen snt quodammodo scitiora , ut quia v N

479쪽

hementer possint eorpus exagitare & tui barer itaque

mea sententia praetermittenda sum lcainmouium,ium hilh,hesti rus,& smilia: nec non medicamenta qtiae ha eiecipiunt,quod omnia naturae homum aduersen, tur,neque venenatat facultatis snt intimi uia: praeca toris autem mihi est familiaris vlus rhabat bati lini ut cum ea ma ,syrum rosato solui. aut fimili medicamento a. , quod quidem Phabarbarum inter multas insignea do. ΑΦ ν. ies quibus a natura donatum est,hanc potissimum sim i dutii habere, vi venenis resistat, Si plum cor Iobois N adi purgationem omnium humorum eli ictu in sinat

modatum.

Purgato eorpore postrema restat indicatio, qus selifebrem, di iesrigerationem respicit, qus lamniam elonullis praefidiis indiget: siquidem purgavi, putrauis i humoribus vel nulla remaneat caliditos Dratidit naturam aves quae leuioribus quibusdam remediis lacile tolli po, teli,de qui s saepe diximus . Atque h. ctenusue i hiis pellitentis curatione generali ter : itaque illud vitureliquum est, ut agamus de symplo narious, qua lauia iusmodi febrem solent comitat se led cum illa varia re multa fiat, scuti diximus, neque per angustias temporis liceat singula persequi, inim statui uiti est de stati, petieulis, S quidem breuiter pertractare, cum tala rei ploma fit admodum frequens, periculosum, S mutias contineat difficultates. ι

De Exanthemur ibus seu Peticulis.

L. DI si peticulis atque earum dii rentiis iam lupta di I 2imu , sed nonnu Ili cupiunt i inest gere, varum

Hippocs,al. & antiquistibus medicis cognita Dei ius necne quila. unico verbo Telmndeti, inea qu dein se tentia Hipp & Gal. manifeste peticularum memiansiri posteriores autem & recentiores mantis sit me illa. rum deiuriptionem nobis afferre, inter quos eli A. eruamus , qui haec habet a. de meou. medena as. Multa variaque ex anthemata a ta papulae exoraun. tur , siquidem aliquibus veluti si . ab uraica , aut

litibus essent demors , in cute quidam Litu,

rescunt , quae modo permanent , modo liuetaim. ur , ac crassitiem , aut copia in , aut expulis Q taucultatis imbecillitatem demonstrant a non Iuu suctoruhrae aut purpurea, vel etiam trigis erumpunt, quale, ex pulicum,aut cimicum mors bus quo itu e nocis, a p, parenticatelum ex Euhris deteriores sum purptirea aYOmnium pessimae nigra qHippe qasae tu Item.platu que denunciam. Haec Aciuam iis. 1ed Hipp qum . de Gai. non obscure mihi videmut huiusmodi peti LI. umeminisse,&primum a. epid.3 asa. de , lenos oe quuhaec scripta sunt a. Frigidus toto corpo e sudor, papuls

3 8. Papulae paruar qus non satis essent excerne donirachis,llatimque evanescebant. Et iterum 3-eplo. 3. I i . Papula item magnae, de quarum nomine , generali cine',

at loquitur in coni. Quod s quis quςrai, quam omnapud veteres, ac maxime Graecos,de huiusmodi peticulis tam pauca habeamus; Huic responderem to iacium esse propi rea, quia Omnes macra is, pustula aut papulis, an cute apparentes apud i nos sub nomine erant maia um comprehenduntur, quod speciatim colligitur ex Cal. meth. ix. qui pus uias in quadam pelli lentia ania asperarum artematum interiore tunica, totaque at more corporis parte contingentes, non alici quam exaniathematis nomine appellarunt: verum de hae re salis,

ad eurationem venio.

D. ruri,i. Quoniam curatio febris eum periculis eo lavium .is. iisti dissetit a curatione cf erarum febrium militii, inim,

,- a huiusmodi transmisso naturq noxia, 3e venena tu materiae ad cutem, videtur propriam quandam 'n,

dicationem pioserre, di propria quadam remed4I PO-

stulare: idcirco mihi ita utum est, esteris omnibus in dicationibus, & remediis prς ter in si , de iis tantum iam o serinonem habere, quae ad utiam ratiotiem pelicii latum uua in mar i ne videntur conuenire. Itaques in febre peltilente Veiiculae lam incipiant erumpeI aua videatur periculum imminere,ne polierius erum pam, hic in ici dubitant, lis sitant, alie cantur, quidnam expediat sa. ere e plerique omnes contendunt, hunc natur e motum quocunque tempore, quocunque modo,quacitaque ratione eveniat, perpetuo iuuanducite,qui pro sua opinione aiserunt aph. H p p dis . lib. I.

quae ducere oportet,quo in axime natura vergit per i ea conferentia, o ducere: & alterum apho o. apho. 13.

Erysipesas ab exterioribus ad interiora vetii non eutionum , ah interioribus autem ad exteriora bonum: visi Gas hie habet in m. non solumoysipelas , sed aliud quodcunque,quod ex profundi , di principali Iibus pariabus trao, ertur ad cutem. bonum esse signu&causam debemus erit imare: s vero contra ad immDoia & prosunda transmutetur, malum. Cum igitur

nerantur, deponunturque maligni humores ad palicsextianas & ignobiliores non possit nisi mulium prodesse , propici ea conamur omni stud o talem natura propensionem iuuare, cutem laxare, amitte, a que ad illam ome in te. num venenum tro herer quantobrem primo quoque tempore aegros collocant in aetera li-d:ore, illosque multis pannis,ae praecipue rubris diligenter muniunt , deinde appo luant cucui baiulas , &quidem multas, partim sine scarificatione, partim cum scarificatione , tum ad dorsum, tum ad alias corporis pacies: praeterea utuntur diaetiovibus, Munctionibus , ac potinamum illa Herodoti: demumque tanqua in ad sacram anchoram ad ulcerantia med camenta de vescatoria coniugiunt, quae quidem ad varias paries, sed hequem et ad crura de manus solent accommodare.Alete a autem ex parte non desunt, qui magis diligenti e-Σantini ¢uis hanc totam rem subiiciunt,quo tum

alii hunc natur tonatum distinguum in tria temptilia ι autequam penculae erumpam, et . poli quam prodeuia l. postq nam ni ea parte prodierunt et atque is qui Uem prim eae pote ea mobant utraedia quaini iratum finguinis flauorem possunt remittere: secundo,qua meticularum eruptionem post uni iuuare: terrio, quae u riorum sympiomatum rationem habeant. At j vero in hac cocii Liliatione ita sentati ut, qui docent natur im se exonera Mem a noxiis humor bus triplicitet posse Ggere,uno modo erilice,quod fit cocoeta maiaria i adie litica Au maxima aegra toleratia & utilitate: 1 sympio maiice,sine humorum coctione, in ute non cratica,magno cu aegri labore di periculo: . mesa quadam tonuati ter utrumq; cratemum,quoquo modo concocta materiai neque sce aliquo aegra beneficio rex quo statu ut, . naturam transmittente in ad cu te peticulas vel critice . Mummodo id fiat integre, vel symptoti alice,nullom do iuuandam esse, si autem temo medio modo agat, unc asterivia naturam iuuandam esse: inter quos priu-clpem lorum tibi net Trincauel. qu i ad confirmandum postremunt hoc decretum,nempe motus naturae, neq;.oms nostilicos,' neque omni lio symplo malicos, sed quodam mucio medios iuvandos esse nonnullas astet trationes,qua acriter disputat aduersus nonnullos rec mores .l Ptitnuan autem eius argumentum eli: Hi p.&Gal. turgente materia praecipiunt vacuandum este,quo alam tune habemus naturam vacuationi ad ni inicu tem: neque vero serum per os id lieet humotibus tui . gentibus, sed etiam quotiescunque natura ancipit quidem humores vacuare, quamuis nulla apparente cc etione, sed tamen tantum non pol si v4cuare, luantum iis uari missi Qquod ostendit verum ene exempla Melonis, .emcles .agroto F.qua ager cum grauis . laboraret, ac natura coepisset ex dextra nare languimem oratio sed imminutercaput lauit ut sanguis copiosus fuere tinuod Gal.confirmat cum Iauo ite factum fuisse. 1se es. aph.

480쪽

4m LIBER SEPTIMUS.

apri. Hi p. quo dolere oportet,&e. Ueruntamen diei non potest sanguinem in Metone eritice fluxisse, cum morbi initio ante coetionem fluere coepisset. sit mo Trinea v. illud addit, in febribus pestilantibos eariabunculosinu res, paroticis, frequenter comparere, quae mala eadem ratione qua peliculae, solent erum . re, natura expellente vitiosos humores longe ab inter nis viseetibus ad partes ignobiliores,neque tamen et shuius in M. expulsiones fiunt ante concoctionem , tiri sunt symplomaticς est aliquis qui non illa studeat

iuuare, eum nemo utatur medicamentis repellentibus

sed omnes in eo conueniant,eate ius trahendum esse, adeo ut nonnulli quoque protinus ad laborantis paratas statistationem deuenit. Hac Tranca uellii argumenta sunt, ex quibus conatur probare, motus natura alia qua edi parte symotomaticos,iuuandos esse. Εἰ si autem huiusmodi varia hominum cogitatione, alicui videra pol Ili ni ingenios soc Gal. dogmatibus mouenire, vorun tamen si quis voluerit accurate illas perpendere , fortasse aliter: sentiet:csterum ut resti res intestigatur, Sis iamin fetendum es , apud Gal. 3.de crisibus a principio ser in xv ἀ- uniuersum in morbis esti mutationum differentias,aut minas ' enim lubito ad sanitatem traducunt, aut subito ime fi .ciunt, aut paulatim morbo deficiente homo ari sanit rem reuertitur: aut paulatim virtute resoluta homo ad mortem trans t: aut subito ad melius moi h mutantur, ae deinde quod reliquum est, usque ad integram solutionem paulatim conlumitur a aut potirenio lubito morbi ad peius mutantur , homoq; vique ad mortem

paulat in absumitur. Porro ea iis troibi mutat om-hus Gal. primam, qua reliquarum omnium ess opii. ma, potissimum ac praecipue crasim via ludictum n manat, quoniam natura omnia quae prora naturam sunt,superantur exaei emc utit secundam qriae ad ce larem moriem finitur, ii alain cii sim nominai: qui

iam . & festa in , quod effiatu dagnum ad melius, vespeius momenium haheant, non tamen integ-am solutionem e sciant, descientia vel imperiseia ludia vocat : tertiam, di quartam , ut os paulatim aut morbo, aut virtute deficie .ire, fiam solui iones. simpliciter iudiricia vel crura appellas. verum pia aranissis duabus

primis digerem is, quartini prati a et .ss praecipue, secunda mala crisis dicitur,n .c non alteris duabus, quae non crases.sed solutiones nomiaamur,dux ta aium Postrem e o fierent is, q ae imperieua deficientes exiisses appellantur,acs nostru m instituririn videntur petriis nere, in qu hus natura quidem tentat ni a os humores

evellere, sed debiliter, & in. Lele sicuti in febriiabus pestilentibus, apparentibus pelicui s fieri contingit . Itaque dubium es , virum huiusmodi naturae cinnatus, de imperfectae eriles a medico debeant iuuari, ne inerquam d fficultate in , nisi fallor praelate Gai. dis soluit, qui generaliter nos docet, opera natu Iς iuuanda esse,quotiescunq; illa probe agit, non inuanda aule, quotiescunque illa improbe opera tui: diligenter, ille

inquit, i. aphor 1. I. med acum Oportet naturς --

tum, & inclinationem obseruare, quas ad loca eommoda fiat, ei seruiendum est , di auxiliandum, si vero contrario modo & Incommode,eam prohibere smutique reuocare, & reti. here oportet. In hae igitur deli ratione videndum est , an natura transam tendo peiaticulas ad eutem bene vel male agat e etenim si ne agit , licet illam iuuate: s male agit, non licet illam uiauare. Neque vero ita hae inquisitione longius labo randum est , siquidem ab Hippocrati & Gal. certa regula vobis i adita est , qua proba vel improba natura opera, plodie uelam pro crues, ficile discerani possunt ι quae quidem regula ad unam coetionem .& eluditatem cum primis pertinet; de qua re unum,

ves alterum testimonaum audiamus. I. epid. x . 4s . &M. Coetiones, inquit Hippocr. celeritatem crassi,&salutis securitatem portendun s Cruda autem & ancoiana, atque in malos abscessus conuersa, significant aut aut doliuem ut diuturnitate, aut reiada s. aut interitum Et iterum xx.3'. Quodcunque horti maectinis i , vio enter interficiebat ce leriter, & Gal. in comm.q δε p cedunt morda a e citianis dissicultate.& copia crodorum diu inorum, nullum ab exerationuhus conseqouo iur emolumentum, ac rursum aph a1.wam diti a causis morbum facienti a natura grauatur,& humorum adest cruditas, tunc ut aliquid re. te uariaetum Acra omnino non potes , si quidem ut ho-na cris, fixi,c et ionem precessisse oportet, & separa ationem secutam sua sie, tandemque vacuarionem .

Ad sis inmani docet Gal. 3. de cristius s.& M. optumam eiis mi fi ti non ius in statu, & morbo iam eo

et acam rasaiatem cLiles tanto esse deteriores, quanto satum anti pauelint.

Itaque apnarentibus peticulis diligenter mea se lentia otiis uadum est,an nomi humores coeti sol, an crudi, in na uia critice agat,an symptomaticesnam quasi expulsci si ei it critica di utilis, tunc ex doetrina Hippoc& G ad .aph. 1 o. si illa integra ne a fuerit,uti adhue

fio,totum natuis permittere, di nihil nos nouare oportet a sin autem hae pulso non neritia tegra , tune id quod deficit. nippleri tim conuenit, quod s altera ex

parte capti l so fieri t symptomatica,& inutilis, tantum

abest ut illa debeat iuuari , ut potius debeat impediri aha e s vera sum,& destrinae Hipp.&Gal .consentiunt.

eqinclem noti verebor a Frmare, meditos nostri temporis quicunque erumpenti hus peticulis quocunque tempore , N quocunque modo erumpant, talem nais tura expulsionem perpetuo iuuant, prster Hippociat. N Gal. Ocirii ai i,& m ter omnem rationem agere.

Q aeso elum s medicus est imitator, & minister na-

uas . non generaliter, sed cum illa tantummodo h ne agit, s nulla natum vacuatio, nulla expulso , nutiatus abscessus sue concoctione potest aliquam utilit tem asset te quomodo non prater Hipp. di Gal. dmetrinam, & praeter rationem agunt, quicunque erum pentes periculas cum summa humorum eruditate, ficuli erumpunt frequentissime,& cucurbitulisδε inumctione, Ee vesicatoriis , de omni studio conantur iuuare e verum aduersarius, & praecipue vinca istium audiamus, qui conatur probare, motus naturae med os inter criticos, tu lymptomaticos iuvandos etist . Immum vero nequeo satis mirari de vito dotiis mo, qui ea una parte, in principio suae disputationis si aluit ad mentem Hipp. di Gad. motus neque P re criticos, neque pure symptomaticos iuvandos etile, qui inibit ad hunc modum: ex iis declaratis, ta quam coro. larium quoddam depromendum est,quod certissimum est, s Hipp. decreta itidem , 3e Gai. se, quamur,quod scilicet neque transmutationes ills sunt a medico iuuand L fouenda,quae Omnino, di penutus ratione sy mptomatis fiunt, & aliquid in eis agore oporteat medicum, potius illas impedire, & repria mere Oportet rex altera autem parte paucis interpositis lineis contra decie tum Hippoc. & Gal. immo vero

contra propriam determinationem, contendIl motus

naturae smpliciter symptomaticoson quibus ut statim videhimus, summa est humorum ouclitas , ab Hi in me. Gal. ti omnibus medicis iuuari: sed nosti gula breviter perpendamus . Tui gente materia Hippoer. & G. l. piscipium statim vacuandum esse IIgitur motus naturς symptomatici iuuandi sunt. Nogatur consequentia, neque sane ego vim huius arguia mentationis satu intelligo si quidem constat apud omnes , propter quam causam iurgentes humores primo quoque tempore possint ac debeant purgari: quam a se quoque explicat Trincauellius, nimirum quia tunc

naturam habemus vacuationi adminiculantem: qus quidem ratio, crudis quiestentihus humoribus, vita Ut, cum natura concoctionis solicita, quς fit quiete,

quaestat, neque aliquam utilem vacuationem aggrediatur: propter quam praecipue causam ineque eo tempore

Iacet purgantia medicameura ad uis tale sicuti alias

SEARCH

MENU NAVIGATION