장음표시 사용
171쪽
ita ut non a quovis statim animadvertatur, ausun adjam esse id quod fit vel omittenda partieula mutili nee si ita substituenda vel substituendo illi pronomine qui qua quod auis it appositione sic dicta ut participio it periphras, in qua saepe argumentum inest it praeponinido attributo m. ioco causee v. c. in sciam stultus, in no interia pro qui es qui non intesilat Haec nini supia, clare 6 p. sa si late tractata sunt
XXV Brevitas dicendi ea, qua ideae ac verba non nulla, quae e contextu intelligi possunt, omittuntur, atque ita ideae quaedam, quas aestius ob majorem gravitate in Contula gere volit mus, conjunguntur. Gravius
uirin feriuntur saepe aiunt auditorum Et lectorum, quando strutini ideas consequentes vident et milium Demae brevitate dicendi supra P. I capite piniliari, 468 -49o si diximus cluia vero non omnis bre6tas est gravis, paucula mirempla brevitatis gravis ais mus. ' '
1 Omittitur interdum noti antecedens interdimi ph res et statim consequens ponituri i eis cecidit pro occisus est et cicidii nam τὸ oreid per se iii iestio tur Sic Regis epistola assertur accusati flarim memetor mregis e sola σιrtur, in qua Ariptum erat ut Meusit miri
rati carentur atque ita accusati sarim necari sunt. - Verri 4 in Vix erat sc pis imperatum, cum illum opatrum spoliatum L e. t tribu Exutum sipatumque lutoribus vii res ubi deest iatrali iratur de porticu, ii qua erat et derio in serum dejici Verres iusserat. - Uerr. V Haec c- xime loqueretur, sex lictores eum ιrcumsessant vatinius πι- ad pulsandos verberandosque homine exmaeitatilliana caeduaἶaeerrime virgis etc. pro sex lutores eum accedunt et iram
- - exercitMillimi expetiin virgas iisque eaedunt ας otis accedere et expedire virgas per se intolligitur poter tet addere vestes exuunt. At Ciceroni non nisi, eaedere vir gis gram isto loco vides,atur hinc celeriter hoe narrare inpiebat. - Sallus Iuncia extri de Hie caede: Hem a reperietur, occidimis sese tugu rio milieris ancita misi paruίus et ignarus loci perfugerari innidae e u ην i, inris traui, ad Iuturinam rei in; mmmdae Iuur
172쪽
m absMunt, et fioe in Ius eram eici, sed abscidere per se intelligitur. - Liv. I, 8 de Metti Fufetio: Exinde duabus
ad is qua ν'ιgis in currus earum ιst mu=n uaga Metium: deinde in diυebum iter equi concitati lacerum corytis In utroisque curru portantes D equi concitati sunt, lacerantes cor.
Fus, et co Fus se lacerum ete. At quam lansruid dictum a seret Virg. Aen. IIII, 8a uora demuere latet sub classibus aequor pro Litora playervcre classes h. e. naves in nare deduxere et jam late etc. At illud gravius et celeritati exprimendae aptius plura exempla vid in cap. de brevitate. In primis saepe omittitur ante enim enuntiatio, ad quamen Im prostii refertur: v. c. Cita ad Div. VIIII, ep. 44. I Contιgit ιbι, ut suuD ι fueritas animadversionis in tumultuantes, populam esset. Hoc Ii tibi fortuna quadam conti-
proprie causa praecedentium, sed debebat proprie dici sum etiam ingenii atque oufilii id quod L quae scit magnitudo
xut for νιι sius nihil pulchrius, nam Mnabιlius ete. Ante Nιhiles enim senu Huni est Hullus mei tant amoris erga re causa sola est virtus tua, vel simile quid. Manil. I extr. de Pompejo, in hibernis parcent sociis: Non modo, ut Iumtum faciat in milites , mini vis feriuri id ne cupienti ut quam permιtria xur. yemι e δ' Ion avaratrae, perfugium nostri in Deiorum atque amicoraem rectis esse voluerimi ubi ant memis enim ote de Est Et hac in re recte vel e legum praescri pro agit vel limite quid. - Sed quidquid omissum cogitai potest, id, si addit una uillet languidior et a Grationem reddidisset. Cel Titer et commoto animo loquentes non lingula recensere possunt et ex hii i judicat auditor, Oratorem commotum se, Et tensim ipte commovetur. Plura eXempla vad in eap.
de in eυιιare P. 49oris adimittitur eopula Due voetabula Et mem tua quia sempe impedit, quo minus ideas graves satis celeritet lector periscipiat atque ita sentiat. Huc pertinet illud veni , vidi, vicia quod gravius est, quam veni, vιdi et vici. Sic Cic. Catil. I, 3 ext r. Nihil agis, nihil moliris, nihil cogis as quod ego non m vi nouaud amistri cap. nonfisam, non Patiar. 8 sinam.
173쪽
Catil. II, I Abiit, meessis, evasit, erupit quam languide di
xillat atque rupit Cluent. 66 Nihi es evιm mali, nihilse-- leris, quod ilia non ab initio filio volueris, optaverit, cogum
ris amicos, nosis rotan domum Libidinosis, petulant ιbus, n-
puris, impudicis, aleatoribus, ebriis servire, eissumma' is ria etc. Ac sic nullies. Est omnino hic mos commoto animo loquentilam, ut copa iam omittant, festinante animo servido et mentem linguaim praecipitante atque festinare aeque jubente. Mimittitur interdum objectum v et in illo veni, id , visi, ubi deest is, quem vidit, vicit, Caesar. At Deile intelligi
poterat Plia maces atque ita tres idcas venire, videre ho tem , et iurere archius conjungere licebat, ut victoria cele. ritas et facilitas indicaretur. - At haec omissio, ut per e pa- tet, non locum habet nil in re latis nota. Sic ilhul Aristippi ap. Cic. ad Div. VH Π, ep. 26 6 Habeo, nou habeor a Lai. 6 pro Habeo Latiam. Si eri nee de ira I eap. I de es sectibus loquens Habent, non habentur i. E. dommuur . Et Epist. In quibus viscatis heneficiis hoc quoque miserrimi fallimur, quod habere nos ea putantus habemur scit ab iis. Plin. VIIII, epist. 3 ex tr. ea invasit tinnianes habendi cupidoliae possitiri mastis quam pos)idere adeantur; hi et ad habenda et ad mlsdere de Est accusativus qui ante facile iniselligi-nir. Huc pertinet illud id rint, metuant. Sic VirgiIAen. IIII 48 rapiuntque ruuntque ad celeritatem exprimen
dam ubi accusativus ad inpium deest. Not quaeritur, an etiam subjestim omitti possit laetivithoe interdum homines prae nimia vel ira vel laetitia, ut id, de quo loquuntur, non nominent. Cicero quidem ita agit, ut v. e. Veriem saepe haud nominet, sed dicat iste per eom. temtum. Quod an nos hodie imitari debeamus, valde dubito nisi subjectum non longe praecessit, quia alioquin pedi spieuitas violeniri In forensibus orationibus Romanorum sibcilius hoc poterat tolerari, quia reus aderat, et auditores si
tim, quis inteli 'tur, sentiebant. inum saepe in comparationibus id voeabulium, Wimi comparationi servit v. c. velut, mri etc., ut adeo homo ini res dicatur id ipsum esse, cujus tantum similis est . e. vir et umbra sunius honos est uino tu es mihi pater: μ is ita de muliere iniperiosa ete. quae onureis sint me πω
174쪽
phorae pater, metaphoram eonstare sola omissione particulae comparativae, et nihil aliud esse quam genus bre Histis dicendi. -- Pertinent huc quo- soria omnia forti in vocabula, de quibus insta dicetur, v. c. cie Phil II, 1 agro iras nundinae privem ione dimam est pro quin immω me at incitate loquens omittit particium quin ut exempla conviciantium de plebe satis doce, i. muc pertinent quoque vinora v. c. cum r, clamant L e quin,--u em rariviis insani et Nam otium negorio iubii pertinet inter Oxymora: quia orium hic est vacatio a munere publico at quid impedit, quo minus homo, *ostquam ea, quae ad munus publicum peninent, egit, atque nunc inium nainis est, hoc otium conferat ad alia negotia , . Oegeam dos scribendos libros. Non igitur inest repugnantia, nisi in literis Pelementis, Sed omnis repugiuintia debet inesso notionibus an quoque literis inesse queant, videris qui illud intero mora reserant.
VI Brevitas irendi ea, qua paucioribus vo--bulis plures ideae, imo sit lis vocabulis totae enumtiationes, exprimi possunt Ariuvat ea celeritatem de
clarandi nostras cogitationes atque ita gravitatena di 'cendi nam, quo sceleritis illae ab auditore et lectoro audiuntiu et percipiuntur, e gravius i epissime sen
Illa tantum haec in universum dicemus: et pauetoribus vocabulis plures notiones exprimuntur, es is pastis oro es taurum m=, quo 'iter tuus s-- is visa tua rectom et Dei homini miro tu visis ita, ut G -- credebant re vitam esse acturum se exitus non reisomio meo exstinaram pro rei nouisiuis rara uinabo, qualem ego
.Qpectaam primus Me feci pro primus sum, qui hoe fesrim Ue se, bustofert pro pura se esse superiorem mnibus etc. '
M uno voeabulo duae ideae exprimi posvant, seu unnm voeabulum pro duobus poni potest , v. Q qui pro cur lyn, ut non ita pro Me conssio ἔo etc. . pro hae murbe undae pro suo, qua ex re em labe itissime pro umma cum voluptate eontemno, non timeo negligo pro non moatc. qui cum pro πιο - ως paraicipium pro verbo eum ToΜ Π particola
175쪽
particula vel in pronomui qui propter et Ur omiscas in unum vocabulum comminim v. c. Amides inaestaraei pro invitis mihi ob meam felicitatem pepere Murumis enitiae pro pepere homin ob adolescentiam occupatio
potest milia dene pare pro Fotes Hii denegare pyropter oce utin, rem ruam Virtus raba smι mos honores peperat IOIc viri
rem tibi ni seristi summos horrores Exempla, Cicerone re peries supra ui cap. de brevit. P.MSI-468.
3 uno vocabulo tota interdum ei untiatio exprimi test. V. e. a V m objectionibus pio 3ὶ ossiecini u objicere si ' quis etc. v. c. pro his verbis possit mihi aliquis objicere, mrimis dimisem; sed respondeo, mulios jam eam egis, si test brevius dici: At res est nimis di cilis; at inuisi egerm: nam ct in respondendo objectionibus . at repeti potest Sie' quod pro quod ad M attinet, qu ι, α - ις nonnari rem istam negant, ofesti errant seu in eo in is errant chita in jurando pros a serum est me iur hiae vel illud fiat, aut brevius quantopere opto, ut e .
quente ut pro ram verum est me quoque optare, ut eae, it brevius pro arito per opto quoque, ut et: si ui cum eo- tivo ponim , vel etiam pro tam verum est, hoesi dve et is habere etc., τὸ ut indicativo ungitur Exemplum μ' ris generis ita istis me in omnibus rebus adjuvet, ut is
cae Ovinia bona contingarae idio Puam verum est me quanto Fere syrsi ut deus, in ovutibus rebus adjuvet, to rum est tuoqtie me optare sciantopere opto, ut reipublicat stra bona contingant. Exeinplum alterius generis, ubi sis dicativum trahet, hoe esto ita tibi omnia ex sententia eiu iνens tor recte egis pro uuam verum es me optare, si h Omnia ex Iementia cedant, tam veriιm est, re en nos egisse. quicunqιι s. quisqv vem , dicit pro veniat, ii ii quιcunque l. quιsquι velι venire, dicere. e particιius 'cum Postquam, dum seq. vcrho v. c. iacebat taee, ηιci
quam et: seq. verbo v. c. senex, puer, ista didicis Fro enix, puer, erat: Deo h refecit consu pro cum consui' Wicum couularum serebar post mortem patri , ex muri et pro postquam parer mortuus erat O utinam pro inandum est, u me. v. e. uuia urinam omnes faciant
176쪽
factum est ete. Mubi hane rem pro nimis. ἀ- liabent. Fulso
seu Male pro et hae in re falso s. male loquuntur, agum. Sic Laudatur Misy υιν'ιιι tu rirestantia. Recte sis aeclare . e. in eaque re rejI s. 'aeclare agunt.
De his singulis supra P. I, cap. Io de brevisat p. 48 fflatius dixi s et exempla e prucis, maxime Cicer me con gessimus, quae videri possisti XXVII Abruptum dicendi genus h. e. quando ideae o inter se cohaerent, quia una, interdum pili res, qua
rum ope illae cohaerere debebant, mulae sunt. Est igitur genus quoddam ellipseos Mos vero est hic ineb
late loquentium, ut eorum lingua unam alteranave
facile transsiliat. V. c. Dis qui ri potuisse ubii aesta crediariis is, ves simile quid. Quae ratio valde
gravitati prodest indicat enim animuna maxime commotum et admirationis maximae simul plenissimum:
hme ea nemini uti licet, nisi hoc animo vere sit. sic Cic. op med. Hic cuncti Siculi fide mi atque
ratiquissimi socii, larinus assecti beneficiis a majoribus m ii, me commoventur, et de suis periculis ortunisque omni σμ' -escunt. I - elimentiam mansuetis iemque nostri imp rii in tantam reuolitatem inhumanitatemque esse conversam'
condemnari tot homines uno tempore nullo crimine defensi suorum sua torum praetorem improbum ex indignissima morte innocentium quaerere. mi ob commotum animum omissum est id. quo vel ba illam clernentiam Gesse com ersam' et Vesta tota deiunari tot homines etc. praetore1 1 quaerere fensio=M n te pendeant. Intelligendum est num credibile es Vel unite luici uoleti is indo nostri in simili animi e muliolle liu luuntur: las icti doc das ethan habes das iesi
ch nichi iungegangra bivd das er doch nichi geschriebeius vel πη ich, das tu thun ' uvd ich nichi hunzugehen ' unicer nichia Ruschralben et sorsitan in omnibus lingvis vel potius omnia nationibus hoc usitatum est. Nam ira ubique dictat ex horiim eonnexionem eandemi ει saepe nullam Saepius ita Cicero et ali Rose Am a legitur in editionibus: Quid
177쪽
et in verbis ausum auram quempiam me soro illud a, ruptum dicendi genus, sed arbitror iis in distismonis post suspieissim esse delendimi nutu tam certum est, ut, quotiescunque in hunc locum incideriin, di per eredularim signum istud distin nis peccato nouietariam in textum kre sax Melius haud dubie est, orationem hi colvierem. oeero non 3oquitur de sua caula sed de Hiemi t eur Cicermni opus erat hic mimo tam commoto et incitato loqui atque abrupto dicendi genere uti Et hoc 'o ubique inculcare debemus. Oratio praeclare cohaeret erat μαι supicio sum,
nunem sere e re sum quemquam esse et Atad genus impie loquendi est Cic. Caul. I, 9 in uua am quid
uor te in ulla resfra set tu ut unquam se inrigas tu in Horunsu rim medirere 'tu in ullum exfilium uiles Deest, unde peniseat ut . forsan intelligendum fierine pote' aut possis Sie et nostri sinis ῶμ' spem Eod raim extri Dum som- Us vraemissam ' tu mi ista diutius arere missu, quam venerari---Josebas stares iL Mην - διαπεπρ iferisis potest ob possis intelligi nequit; attamen sinula quid intelligitur. Aliud genus abrupte loquendi est, quan
do verba sequentia desunt, sine quibus praecedentia vel non vel aegre intelligi possunt. Vocatur in libellis rhetoricis , Orbesii possis, si latine ac simul perspicue loqui malis,-- ore Iiantium repentorum vel flentium in medio eontextu noua Cicero reticentiatu, orati III, 3 Celsus apud Quintiu H, et obticentiam appellavit quae appellationes iis, qui graeca inculcari nolunt, magis placebunt. - Sed haec ιν eotia est duplex a quando in sermone sussiliari orationem repente abrumpimus, quia nolumus alium quendam, tui sep sin illi interest, ax re aliquid, quod tantum auribus lamis rissimoriam credimus. Item in Epistolis Cicero interdum ab rumpit, quia is, ad quem scribit, ea, quae omittuntur, per
se intelligit. V., ad Div. XIIII, perfixisti, quod
aestu me ad vos venire oportet; sin aurem sed Ail dipus reliqua scribere post in autem deest nihil perficilis et smile quid sed quae deinceps sequi de lauit, nemo praeter Terentiam et liberos Ciceronis, ad quos epistola scripta est, intelligere potest. Haec reticentia non est gi avis, nisis te putemus prae nimio dolore Ciceronem ista omisisse: quod non incredibile. H quando animus nimis commotus linguam mentemque ita prae 'rat, ut hae nonnullas ideas et verba prae nimia sestinatione transsiliant et omittant flue
178쪽
- Mimn Tali reticentia abstinendunt hodie mino; tatem in oratione seria quia hominem honestum et gravem non docet animi permotionibus nimis abripi hoc minuit auctorit tem - Est et aliud retieentiae gravis genus, quando rem turpem, atrocem, vel nimis iniucundam silenius, sperantes, nostram mentem a lectore vel auditore quodam modo inte, lectum iri. Sic Virg. Eef. III, 7 s. loqui videtur Damoetas eum Menalca Parcius 98a viris tamen objicienda mementor Novimus et qui te, transversa tuentibus hircis Et quo, sed faciles, Nymphae risere sacello. Hic ad te aliquid deest quid nescimus videtur turpitudo aliqua latere Talis reticentia laudanda est. Cic. ad Div. XII ep. 6 4 Cassio scribit de
Bruto plenus aegritudinis et angoris Res eum hae scrib bam, erae in extremum deducta discrimen. Brutus enim Murinae vix a u sustinebat. uis conservatus erit, vicimus: san, quia stir omen averrant, omnis omnium cursus ad vos. Hie ad Ita aliquid deest, .m non liberabitur obsidione vel simile quid, quod Cicero oh rem ingratam omittebat sed saeile intelli- gitur ex adjectis vel his quod di omen avertant, et E praecedentibus. Sed et irae reticentia in dicendo vel scribendorion iacile utendum censeo, nisi addamus aliquid unde omissa intelligi pollini, imitantes Ciceronem, qui addidit quod
otia Omen avertant Tum gravitati servire patet, quia, quae Teticentur, saepe mauu I utantur quam saepe sunt, et ipsa animi permotio, quae se Liliani reticetitiam comitatur 2 inde elucet, gravitate in assert, dummodo res ipsa it gravis, nossuctus in simpulo Exeitare id pamur. Auditor se facile ae- commodat ad dicent Emi praesertim si auctoritas, VOX eici,
Hae oppositio I nihil aliud est proprie quam brevis eomparatio duarum rerum contrariarum hinc a non tam ad suavitatem', quamquam etiam ad hanc, quam ad gravitatem dicendi pertinet: nam . . pulchritudo rei e turpitudine alius rei addita magis elucescit, et tui pitudo rei, addita alius rei pulchritudine, crescere et magis Oider videtur. Est hoc rei naturae conveniens. 3 non modo ideae propri sibi
contrariae huc pertinent sed omnes ideae quae quadam relatione diversae sunt celtoque In contextu sibi opponuntur,
v. c. abire, redire, aderi,ssilli etc. vi oppositio 11ta debet,
179쪽
o P. II cap. a De gravitate dicendi
quantum fieri potest, concinna esset e sibi aequali numeloidearum respondere, quod numeri oratorii nomine inlignifisolet v. c. si unum antithetorum una idea constat, aliena quoque ima constare debet, sin unum duabus, tribus fiat busve, deis coninaetur, alterum totidem deis, atque a totidem Veibis, contineri demat. V. c. Cic. Mil. 4 ηι
siturista bsiti sumus: Mesrrpta et nata, docti et fati instituri et imbui sibi opponuntur. - Cati Ihi Exia enim parte pudor pugnat, illiue peruuntia hine pudicitia, si linc sup Ἀ- hinc sedes illine 'audario hine pinus, ii fetur erci, ubi pudor et perulantia, pudistia et suprem
sibi opponuntur. t. hinc et illinc non modo sibi opponumtibi, sed etiam robio Iepotu nivi ; quod auget gravitatem.' err. III, 92 ι Siles transinu a mimationem propter evryorisis sinuιtudinem in illa Sacordolo ditidis ea an habe me, In te ιν minis in illo bem ii, in re injtiriae ulti it olim est duplo oppositio in eaden enuntiatione opponuntur enim primassi in illo et in te de indo laudis et citiminis, beneficii et riae. Ib. c. 4 EXtr. ubi Verres U.in L. Mummio com γtim. plures vite solus villas ornamentis fanorum quam illi syl
mius fana nobis hostium ornasse Cluent a domisinor vidi salsa in concionibus,,rea injudiciis etc. Vera. V, 'iquam damnaris servis, crucem fixeras, hane iniam iis rixistro uanis reservares. Plura vid supra p. 26sM P. I, nmucris oratoriis. in oppositione videndum, ut de eo contrariae aestius iungantiu sie gravitas crescit. V.
ha, conventus sapientrum, stacto rum se electabatur νη d;estur, quam si ordinem verborum immutes siem ἀ- alios stud eas falsere,fassuris ipse gravius est dictimi, o sine, iam fallere alios μι deas, tofinaris sic mort
mortalis inimicitias exercere nondecet norimorial inmisi immortales me. Sie Omisum discet mortales inimitarias, a M. Vimmortales, habere vel hominem deter inimicitias mortasti,
rnortales amicitias, habere, uriumque recte dicitur, qui inimicirras et a mιtitias lic mora ales et immortalὸ archom conjunguntiar. Inus grave oret M itinem mortales iii 'citras decet Libere et immortales aviticarias. Si comportsi us mortali, immortalem nominis amans appetamus bico 'poris mortalitatem nomDiis immortalitate eompe3smus vel νηλralitatem corporis nominas etc. sed illud melius. Sic rii
haud dubie utilis necessaria nullo modo. Sie apud Cic. 0 3 6 e Carbonis oratione patris dictum sapiens Emeri φ
comin es avis ubi savio et immictin non sine sint '
180쪽
P. II cap. a De gravitat diutus et a
late juncta sunt ae forsan haec conjunetio idearem sibi enmtrariarum Pris Eter UOCEm, effecit, ut populus ista vel ba audiem tam spere Oxclamaret ut Cicero ibi narrat iis Di dit ch:ictus in comprobavit , ut Cicero putavit de qua te supra p. 2 6 s. in cap. de numero dixi. - Perti Ent hue mora. . . cum racem, a Gnx quae brevitate atque ita armorieon unctione graviora fiunt si Cicero dixisset v. e. Cum
iacent ii viri, Uecto, Carisiva, timor, omnis gravit periisset.
XXVIIII Hora satis vis tum sudium per totam
oration in apparens, cum . c. de virtute semper tamquam de re certissimo praeclara ac divina, de vitio seriis per ut de re turpi homineque indigna loquimur, nec unquam ambigit aliquid dicimus, unde possit colligi, nos non vere amantes esse virtutum Seu ut hoc si Elam virtutis recte decimare possimus, debemus esso
illa instruct Nam nihil est difficilius quam virtutis,
qua careas, bidium simulare. Ac praeterea, si homines nos norunt esse vitiorum amantes, nostra oratio,
licet sit virtutum omnium plenissima, ininen fide, aucto, ritate et gravitate, carebit. Nemo gravius de virtuto loquitur, quam qui eam possidet. Qui non rem vero
et graviter sentit, quot Iod is erili vere ' graviter
eloqui potest Adeo verum est pectus esse, quod se tu faciat ac neminem ad gravitatem dicendi omninore ad eloquentiam aptiorem in quam virtutis vereudiolani. Res ipsa loquitur XXX R petitio oramdem voti, Grum mines ideas continentiuna V. c. Si lacrymae nihil profunt gurdiscrymis indulges et ravius est dictum quam 1ιid iis ἡ-diuges Si Si Chri si nomen prostemur, rem Christi vitaminitari debemus gravius est dictum quam nonnesus iatam Me vel inisse magistri mini vitam est sic acero saepissime.