Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam, & methodu[m], quàm accuratissimè contine[n]tis, sectio prima-[quarta]

발행: 1548년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

241쪽

accidat raraeoriaru tunicis

separabilis. Comitatur tamen magna ex parte hei fi cas febres nonnunqueero etiam duo genera alia, symptomate aliquo interueniente . Quippe durities acci Durifies undedit arteriarum tunicis, aut ob congelationem aut tensionem, aut siccitatem Congelationes igitur Vehemetes algores emciunt: tensionem vero, inflammatioes,& duri tumores,& neruorum dispositio inflammationibus correspondens Alficcitatem, euacuatione diuturnae,&longi temporis fames,c diutinae febres ardentes. In uniuersum autem, quaeculam solidas animali particulas Vehementer exiccant, silcutio hecticae febres, arteriarum duritiem essiciunt.

A P. V Io I. AT vero hecticae febres magna quidem ex parte

ardentibus febribus solent stipuenire, scpade inAI, ais pro diaetis, Vt humorem in corpore cordis colenturia gna o parte absumo serint: quanti fieri etiam potest ut maona ad , rileti 'lent

huc eius portio eruetur. aeterum illae n tantum he ,hidae stactica sunt,sed etia tabidae. Quae Vero manente adhUc res. humiditate gignuntur, Vbi cordi occupauerint cor

cerneten amma ex ellychnIo. illo autem modo te h=ea interdumbres hecticae oriuntur , ubi statim ab initio inuaden ab initio inuates, similem ortum cum ephemeris habent: videlicet dere,simile a aut ex ira aut tristitia aut Lassitudine insis ni aut ardo phem*W 'R hentes generare loli; contractum. QVar igitUr sil gignuntur,mo ad tironeni modum aegre curantur . QVae autem peruenerunt adiectieatu non

tabcm,iis Vbi iam exquisite consistunt, Miamdu nullas quidem dum inceperunt ut medeamur est impossibile. Si 'ςi 'ii' 'e

qui aena earum natura calida est sicca quum per edipere. eas tale quid perpetiatur cor quat lucernete ellychniu, dum plurimum est exustum. Differt autem tabida fe- bris a tabe siue arasmo . Marasmus i quidem etiam Marasmus. absq; febre in decrepita aetate solet accidere, extincto

natiuo calore id quod nihil aliud existit, si mors, mar

242쪽

Tabilla e fere sine sensu doloris, ac secundum naturam, exsicc bri Rhς tate contingit sicutio ijs qui praeternatura tabes cur, 'μ' astera pecies marasmi accidit, quya Philippo eri morbo senectus vocatur. Tabida Verb febris,non tantum sicca ,sed etiam calida est passio.

hiis inicita tu promptissima ait facillima existit. Nam pri'il pulsum ait calorem perpendas tactu, Videbis culos immodice concauos, ac veluti in foveas quasdam reconditoS,exhausto iam Vniuerso ipsorum humore: ita ut ossium quibus palpebrae cohaerent, eminentiae cernantur. Sordes praeterea in ipsis siccae ostendulum,

quaedam veluti squallida dispositio, qualis maXime inest iis, qui toto die sub solis ardore per puluere iter longum fecerunt. Quin etiam in eis est coloris flos vi- talis e Ytinctus: frontisq;4 faciei cutis ,rigida ex sicci tate,& squallida. Adhaec sic affecti, frequenter palpebras contrahunt,dormitantium instar non tamen assectus eorum est somnus,sed potius vigilandi impote tia .Prae macie etiam sunt illis collapsa&concaua tena pora nihil l, in eorum corporibus cernitur praeter cutim armilla Pulsus autem tenuis, durus , debilis,aim frequens apparet Caliditas Verb,quum primum admouetur manus anguida est: paulatim autem, acredinem atqxerosionem ostendit: ac magis, quum plus taMarasmii quinendo immoraberisIPorri, marasmus tunc incipit,mς φῆ dum cognatus humor,qui in mediis partium similaria spatiis inspersus est. ex quodprimum Vniuersae partes nutriuntur, periclitatur circa corpus cordis non amplius adesse ' Quandiu enim pars aliqua humoris illius conseruetur solum febris hectica evistet monTabis 24uia dum etiam i bida. Vbi Vero res e discriminis iam ata' dicetur Venerit Ut nihil ex tali humore supersit,tunc exquisita

tabes existetrist autem hecticarum omnium disposi-

243쪽

tio dissicjlis Vbi praeterierit principii tempus: quod nodierum aut horarum numero, sed ipso dispositionis modo determinandum est aeterum quum naturalis temperies cordis prim lina in uerti inceperit, ne 'natiua humilitas protinus disssipatur , neci Virtus laborat plurimum sed primo fit veluti quaedam effervesceria ipsius humiditatis: quo tempore facile est eiusmodi fel rem lanare, tanqnihil adhuc virtute perpessa. an tum autem Virtus laborat, quantum siccitaso calidi-litas in ipso corde maluerit. lam verb, quae febris aequalliter ab utram distat, ab ea scilicet quae cκquisite tabida existit, δέ ab illa in qua nihil est adhuc tale, mediana quodammodo se habet ad curationem, dubio adparte ambas momento inclinas. Quae autem rabidae proximior existit, est vicinior periculo quum quae alteri primae magis adhaeret, non paruam salutis spem pota sit nobis promitteret Fingamus igitur aliquem e correptum febre, quam praecesserant conspicua dc pro Hemce febria catarcticae causae . Si enim febris ipsa ad sequentem λψςiugula. diem extendatur,nem integre desinat, neq; κasperetur magis, ariditatem tamen maiorem in corpore repraesentet, talem hecticam fore tibi suspicandum fue-xit. Qupissio in tertio die sine cibo a manere Voluerit aeger done tertianae accesssionis praeterierit horas suspectas, nihil cl, effatu dignu priori access erit febri, aut imminutum fuerit, sed tantummodo quaedam exiguae reliquiae primae febris procedant, permaneant liicum ariditate corporis,& caliditate, quae primo quidem tactu mitis lentiatur, processu Verb acriS,mordaxo sicca: huiuscemodi febrem hecticam esse existia nandum est Maximum verbo indubitatum erit eius naturae indicium, si cibum homini post suspectas horas obtuleris . Statim 1quidem una vel altera hora post cibum exhibitum quicunt aegrotantem tetige- rint, alteram febris accessione opinabutur adesse. Oi-

244쪽

'mecti as e bus nan lecticis febribus hoc proprium inseparabs Bre post 'in te q adest indiciuni scilicetur allato cibo accendatur . e desect η ς l. r, pulsus , ad ni agnitudinemo velocitatem aueesaceihari. geatur, sic Vt Videatur oborta esse incompressa quae- aequaliter dam accessio hoc est libera ab omiti inaequalitate, qua Eectici. Oxi lis comitari alias febres solct. Nam tametsi in aliis non, i ,sib nullis febribus huiuscemodi Winsultus incompressi Synochos se, cernantur,li tamen absit cibo solent accidere . In fe-hris est tota bribus autem hecticis nuncla liqua accessito conspici-'nR Lvxi ς tur sed perpetu cernitur Vna febris continua, Vt illa: μ' quae synochos appellatur. Ea tamen quandam Veluti 'ri: i P M Barnmam plurimam admouenti manum poSssidet c- as , cursantem: pulsusq, aedit celerrimos, frequeti Ssimos, . atm maximos . inbecticis autem febribus nem multa

sustit&iqua occurrit caliditas, pulluSqi tanto minores, rariores, attes semper a que tardiores sunt iis, qui per synochos fiunt, quanto principiQVM etiam caliditas ipsa est minor commune ital omni-. bus hecticis febribus est pusill &semper a princi- Tahidatum se pio ' ad finem aequales Xistantifroprium autem

Dium propriu est tabidarum siccitas. Nam sine siccitate saepius hecti- est siccitR cae febres consistunt, quum minime in tabem degenez shestat. Jδn in caetera febre quae incompressas accesssio- consistete nes ritu tur, Omnino compressio aliqua comitatur, dum cibus ingestus fuerit in accessionis principio Hecticis autem, post cibum assumptum , quedam Veluti inconcussum insultum fieri contingit qui tamen non est accessio sed incrementum caloris , at promotio pulsus in magnitudinem atm Velocitatem, qualis cui preti cuicunc cun alteri, post cibum solet accidere Quamobrem alterari Vlf alteratio ipsa tandiu perdurabit, donec distributus ci- post OhV' ' Mi appositusque humectauerit cordis ariditate. Postea

atm velocita Vero corpus ad pDitin Um reuertetur statum, in quo tem antea si cibIS Xhiberetur , conspiciebatur. Quod si rursus nutrire velis vel in diuersis temporibus, senties

semper calorem post cibos adauctum pulsus aut ei ut dictum

245쪽

dictum est alteratos: utpote quibus idem Videtur accidere, quod calcio lapidibus calefactis : quorum nimirum caliditas arida per aquae affusionem, ab huntida substantia nutritur. Humida enim caliditas si sicca, vires habet non parum euidentiores. At vero si1ccam in hecticis febribus eissi caliditatem, quas consequitur' rabes hinc constat, mullus eorum qui habitu corpo tris sunt humidiori statim ab initio huiuscemodi febre correptus fuerit. Qiscunt autem sunt natura siccio inctica linares, ac praesertim sit temperiem etiam calidiorem sor- 'Vt Itiantur, vitam, elegerint in laboribus,Vigiliis, curis, tenuiq; Victus ratione hos statim ab initio solet hectica febris inuadere, ex ira, Vel tristitia,ac magis aestate, statu i temporis calido dc sicco, ac loco praeterea consim j li X terminus tali una hecticarum principii est,si eo tempore, quo solent ephemerae ad integritatem desinere non solium istis niti tale accidat, sed siccitas et manifeste intendatur Alter vero cuiusdam veluti ipsius augmenti, atqtintegrae perfectionis terminus , est tertiae diei accessio. Nam si tunc nec altera accessio supertienerit, neci aegrotus abses febre fuerit, adaucta insupersiccitate,proculdubio hic hectica febre laborat: quae progressita temporis cito ad tabidam conuertetur, nisii recte curetur. Terminus autem permutationis ipsius ad tabem est,dum pulsus debilis simul atque durus sentietur, qui quidem necessario etiam erit paruuso frequens monetamen propterea febris dicitur tabida sed ob id potius debilis atm durus existit. Debilitas sitquidem, vehementem sequitur febris inte:

perantiam durities autem, aridi rate. Si igitur huitasse Tahi 'a febre modi affectus cor occiapauerit, hinc febre tabida ne tunc linor it cessum est animal laboraretin eandem vero incidunt Gl,quviu ca febrem exardentibus alma cutis febribus plures qui V VJ R

recte curati non tunt quiniquUm egereri potione cupauerit.

frigida non solbim ea no biberunt, sed nullum etiam Tomus. III. Ppp

246쪽

aliud refrigerans medicamen applicuerunt thoraci et Tabes quibus cordiisIQUjn etiam hepatis ac Vetriculi inflamationi

soleat superii bus, nisirree: curentur,tabes supenire consueuit: affemxς cstione ipsa cordi communicata Si quidem tabe corriR' qn ip pitur cor interdum quidem ex seipIb: sicuti per excacor quihuse At causis possit. cicentias VenementeSq, at diuturna tris citias non nun vero ex ardentibu febribus: aliquando autem ex pulmonis ac thoracis affectibuS ac psertim ex em--

pyemate& phthisi: at adeb et diuturnis nobilium partium inflammationibus Similiter indieteristi di-arrhoea ,si vel ab initio statim, vel progressiu teporis, febris inuaserit,tabidae postea febres succedula In unis uersum autem,quandocum praeexiccatum cordis cor ius febrilem caliditatem susceperit, quae cum di - cultate extinguatur,tabida occupatur febre. Quare

μονα , di quum arteriae circunstantibus partibus calidiores sentiuntur,maximum sunt hecticarum febrium indi cium. Vbi igitur sola per seipsam consistit hectica febris perspicua est,ansiit absolute hectica an simul Scmarasmodes. Ubi Verb hectica febris Vna cum putri Meet eam dii da coit,longe dissicilius cognoscitur: quavis ex artema

steti interdum rum Pseuerante calore motusq; celeritate kfrequeiacum putrida. tia,eam discernere possumus.

A P. X. Porrd qui ex feruore solis inciderunt in febri iri,

his cutis magis ad caloremo siccitatem si pulsus his ex inso ad febrilem vergit dispositionem: namo minus sitibundi sunt iis, qui aequalem habent caliditate: λ primum manu admouetur,ingens calor percipitur. COtra res se habet in iis, qui ex cute densata reastricta la-Febiis 2 ut borant: nam in ei reaccenditur calor. At qui ex feruo astricta re solis aegrorat his naaxime deuri caput videi plus. e balneis frigiciis utilitatiso delecrationis percipiur. Oculi quom in eis rubicundiores o calidiores c quadam ariditate videntur, si quide sine grauedine ac d

247쪽

stillatione affligantur in autem minus calida cutis iis

qui e frigiditate febricitant corpus p eis in maiorem Febris me frutumorem attollituri. ac nullus in frontesqualior qua odiiλις. lis illis qui ex insolatu febricitant,sine plenitudine capitis. Siquidem magna ex parte his solet caput repleri,nisi quis purum, materiaeq; inutilis expers corpus possideat. Solis quippe his caput calfieri contingit,sisne aliqua plenitudinis nOXa.

ME NIL DE DIFFERENTIIS.

ferentis febrium quae ex humorum putredine oriuntur, similiter differa mus id ibi admonuerimus prius, non sat esses quemadmodum multi opinantur ad omnium febrium ge

nerationem si in corpore amara bilis redundet. Alioqui laborantes arcuato morbo ad Unum omnes ma

ximis corriperentur febribus id quod nequa contingit priusibilis quae in illis copiosissima est, computrescat Absurdum etiam est credere,in quartanisin quotidianis febribus exquisitis aceruari bilem amaram quemadmodum in tertianis, ait in causonide quum in illis nullum talis succi vestigi adsiti Etenim febres tertianae magna ex parte incorporibus natura magis biliosis fiunt in aetate vigenti quae omnium biliosissi uti mastis ma est)tempore aestiuo in quo dominaturis humor sint familiates

in locis praeterea quae calidam: siccam temperie poc M. in si

248쪽

sident in sinaiiij aeris ambientis constitutione, ac breuiter in homineri laborib', curis, vigiliis, aestu, tenuis Victus ratione, ea dei atq; calida inficca, ac denim medi caminum calfacientium es exiccantiu immodico su Qvo idianae fuerit cona maceratus Quotidianae Vero, naturi in t halii 'mihi, ut pituita perfluit uni familiares in hyeme praesint familiares ip at omni locotomo temporum statu frigidiori atm humidiori gigniatur. Ex aetatibuS porro,sem nilem ait puerilem infestant magis praesertim si accedat otiosa ita, quam crapulae comitanturiatiu etiamsi post pituitosos cibos, quispiam balneis Vtatur. Nemetiam ii qui quotidiana febre tenentur, amaram euOmunt bilem, nec per ventrem inferiorem aut sudcires illam excernunt, quod in febribus contingit tertianis. Terrians fiunΠHae si quidem flaua bile putreseente gignuturo quo oui hcihil ἡ ' rididia. e pituiral qu emadmodurn quaitans ex atra

Quotidianae e ducunt originem. Proinde corporum naturae mafiunt a pituita gis ad atram bile procliues, ex aerat bus,praecipue de intaxtRnis e clinans ex anni vero temporibuS, a XimVaut unus,

ii iii Ahhi' breuiter Victus niuersus frigidus atm siccus, quartanis febribus originem praestant Quareo rigor qui Virunt genus febris antecedit, haudqualissimilis est: Rigor qualis' sed qui in tertianis quidem accidit representat sent ani , qua sum causae essicientis veluti rei cuiusdam puta Pentis

Intermitthhil DOςHxisq;. Qu Vcro In quartamS tanil rem gerantis. febrium Me Porro febres intermittentes,quae nimirum ad integri triauaru distri rarem desinunt, ortum habent ab humore qui per orari nes corporis partes suo motu defertur. At instinuis, humor delitescit ali continetur in Veni S.C A . ΙΙ.IΝtermittentium igitur tres sunt omnes numerodite quotidiana, tertiana, quartana quotidiana quidem ex pituitae tertiana aure, ex flauae bibS: quartana deni , ex atrae putredine propagata I ontinua

differentiae.

spes duplex. rum autem quae e X flaua bile proueniunt, duplex spe-

249쪽

cies habetur Vna quidem, earum quae appellantur synochi: quarum Vnmersum tempus unica accessio in synochi uni stir, a principio si ad finem extensa: altera vero a V '' rum quae idem cum genere nomen habent, cotinuaeqi dicuntur, attin pluribus . particularibus circuitibus, contineritur. Earum igitur quae appellaritur synochi, Synoelio uintres cir serentiae connumerantur. Nam earum q*zda tres dimentiae.

a principio adfinem usi perseuerant aequaleS: quaedapaulatim augentum aliae decrescunt, at m mini Urit Ura Vnde nonnulli primas quidem homotonas acria asti ΗQmQtonς se in easq; secundas pacmasticas tertias arac masticas:

hoc est uni ror mesanualescentes, cx accre centes, noma Epaeniasticae minant. At continua cum duae sunt differetiae prim se . . eh.

Siquid cm earima nonnullis quidem , tertio quom die, Paracmagicae inualescunt eKasperanturq; referente naturam terr τε thua umtianae febris: alia vero etiam die intermedio e Xacerba duae dita tionem faciunt: Neutrae tamen harum ad integritate, 'dessinunt. Earum igitur continua ψ qua die intermedia iaccessionem faciunt,nonnullae quidem formam quo D. vidianarum seruant, duas inuicem accessionekssimilli- Naas conflatentes aliae ero , quum duas dis limites fataciant,siimillimam prima tertia massiciunt: atl secundae quartam: instar duarum tertianarum progredientes. Hae igitur, ex bilioso magis alterae Vero qua fingulis diebus similem accessionem faciunt, ex pit UirΟ-so humore consistunt. Esto tertium genus febri con uasum, quae perrarb tamen eueniunt quarum ac Cotiuita quccisiones quartanarum figuram progredientes osten Nn 'xςPῆr

tem febris tertiana aliquando sit duplex & aliqn triplex sic haec etia'non duplex modb,sed triplex poteit euadere. I. O Vae igitur a flava bile per sensibiles corporis Tertiati seb.

partes delata oritur febris ea cum rigore in symptomata

tradit,at. ardetis febris similitudinem gerit, di b1lio

250쪽

sis vomitibus aut deiectionibus aut sudoribus vel ho rum quibusdam vel omnibus simul,soluitur. Huius Febris accessio duodecim ad summum horarum aequinoctialium interuallo finitur Uocamus autem ipsa exquisitam tertianam, quae in temperatnra laboran-mulans exsi iis biliosa,&anni tempore,& regione,& victus ratio TU ne calidiso siccis consistit. At verbcopiosior bilis ex

hilum quaeua quae pauca est ongIorem facit accestiionem: tenuis auriant reuis, tem,crassa breuiorem Sico vigor, maior quidem, ς' longiores breuiorem:imbecillior autem longiorem Praeterea

- corporis dispositio rara quidem,breuiorem: densa verbiongiorem. Tempus autem intermissionis in hac febre,nullum habet humoris putrescentis ex pulsu perceptibile indicium, in die,aut nocte, quae consequitur accessionem. Quum verbiarumper succenditur Vix agnosci potest in primis diei aut noctis subinde sequetis partibus Manifestius autem circa fines ipsius diei uel noctis:at adhuc manifestius die proxima,quae videlicet antecedit accessionis diem vel noctem. In illa verbiam signum euidentius apparet, ac multo etiam magis accessione iam incipiente ato adhuc plus,inua Iescente febre. Quum verbiam consistit minus quam quum augebatur: multo a, minus Vbita declinauerit.

riis.' tura Partes impulsa Incipit autem a refrigeratione extremorum,& horrore magis trigore. Cum dissicnltate per eam accenditur calor ac longum consumit tepus,dum inualescendo peruenit ad summum. Qusnia verbis ex quo costituitur humor frigidus eo humidus,ac praeterea lentus D enax iccirco aegre accenditur,ac tarde mouetur, saepiusqi; foraminibus haeret. Opprimit autem at aggravat aliquando virtutem:

Unde inaequales acdcbiles magis, paruos, essicit puru

SEARCH

MENU NAVIGATION