Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam, & methodu[m], quàm accuratissimè contine[n]tis, sectio prima-[quarta]

발행: 1548년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

231쪽

ROPRIAE Acmax - . . ferentiae sutar, quae sum meprincipaleatur ab ipsa febris substan sunt,que sumutia quae in calore praeter Uysis

natu am conssistit. Vt si di h ino i

xerimus febrium aliae Idem mordaces: aliae Verosunt mites. At reliquae differentiae, ab accidenterali intium

quo deducuntur. Vt qu rentiae ab accidicimus febrium aliae pallidae,aliae rubeae, aliae liuidae denti desum . Porrbdifferentiae caloris praeternaturam,o ex eo et Ptῆς magis&minus,&eX materia in qua calor acceditur,&ὰκ modo motus eiusdem caloris, sumuntur. Sunt autem omnino euidentes, quae in eo quod magis, aut minus, calor est accelisus, costis iant. Qus in genere differentiae, consueuerut medici magnam ac paruam febrem Vocare inproprie quidem rei quali nomen qua ti tribuentes Quae verba caloris materia ducutur m uies i. xime propriae differetiae caloris praeternaturam sunt a mincia ut intcs hae sane ternario numero ambitatur Na aut inca haeret calor polescit ipsius cordis corpus aut qui continentur in ven ter raritam, triculis eius humores aut sola quide aere spiritalis' 'η ς- substantia sessicienter incaluit humores autem e soli da corpora incalescunt quidem adhuc , nondum aute

232쪽

spirantibus per infinita foramina, aerea substantia san ream subista guini ac nihilo minus in corde ipso , ceu ν confluxi ti m V m 4ωco spirabili cum uniuersiis arteriis. Incipit iram hic

aia sanguini praeter naturan calor que Oriunamus rebrem,aiias eX alio eorum, Quae nuper diximus spargitur autem, ait Vna cuili patiente assicit duo reliqua genera. Facillima igitur ab humoribus ad spiritum caliditatis trala semptio. non aequinautem prompte vria cum spiritu: accenduntur humores. Corpus etiam solidum, humoribus aici aereae substantiae facilius impartitur calore, Tenuis substa clipsum ab eisdem suscipiat. Omnis siquidem subnantia facilius 1 tia tenuis promptius alteratur j crassia .Est autem te- - VR 'nuissima quidem aeris crassissima vero corporum solidorum: media humorum substatia existi Caterum ' μ λ solidas partes, continentia: humores, contenta spiritus,impellentia appellauit Hippocrates. A P. I I. Vod igitur ex laboribus,tra, tristitia solis ardoribus frigore,Vigiliis, cruditate ebrietate,& crapula, nonnulli febricitare cernantur, omnibus e hemerarum in confella: quemadmodum etiam N pestilens aeris ς-Vis constitutio febres conciliet: quodque periculosa sit con h.' bis uersatio cum laborantibus pestilenti morbo quum tDoedos se mirum is non secus sit contagiosus,qscabies tu lippi Tabidos, Qtudo . Sed ne tutum est in iis qui tabe correpti , Putridum X sunt conuersari: neq; ut summatim dicam Icum illi lys 24ό, ' ciuiqiritum putrem reddunt. Iam ero, qui consileta . exercitia omiserint,4 aliis morborum generibus, ScFebres quCoc febribus maxime corripi litur. Plethora etiam Vitiosi casiQne accen cibi inedicamela,cstus 3 circa canis syderiSOrtu, at βδη ' alia id genus complura,similiter febres accendUnt.

A P. III.

Gitur calidum stipidum humidum atq3 siccum, EIementa cor porum quae corporum elementa CXIstunt: ex plorimDI; tem peraturis primi constituuntur morbi quorum Unus e

233쪽

febris, Vbi in corde quaeda praeter natura caliditas ge Febris Fasollneratur. At differentiae caloris a triplici differetia maia r tex Utu

te aeae sumebantur. Siquidem Uel in apto corpore cor sit, dis, Vel in humoribus Vel in spiritu, calor praeter natu ram accenditur. Prgeincipiunt autem caussiequcedam ausae proca notis sirine, in omni febrium constitutione, quatenus t rast

dictum est. Sed nec sat est si calor aliquis dicatur est preteter naturam, adhoc Vt dici febris mereatur. Oportet siquidem prius Vt cor illo incalescat, alio ac ora sole aut ab igni inductus febris esset dicendus JUorro iracundia it veluti seruor quida ac motus vehemens xδςWdi Fui. potenti te irascibilis in corde delitescentis. Simul autem cum eo feruore calfit aliquando spiritus aliquando substantia sanguinis. Quod si ita contigerit, Ut ea corpora quae in se admiserunt caliditatem,longo eam tempore retinere sint apta,licet mot cordis sedetur, in hisce tamen permanet calor prarier naturam . a te FehγsHaba inde hominem febricitare est necesse . Huiuscemodi cundia quaruautem febris habet originem amotu atm feruore na Πῆtur.

tiuae caliditatisnuae autem ex tristitia fit, ex solo mouis j, 'tu non autem ex feruore giguitur't illius quae labo Febris ab exerxes sequitur principium est musculorum, neruorum, culo immodi Opularum,& articulorum motus immoderatus. Ea si quidem prim5, calorem quendam concipiunt. Dein Vero continuatim calor ascendit ad cor ac tunc ho- ὰ, μ' qmo necessari febricitat uae autem ex densitate cutis accenditur, febris , qualis maximinconstipatis almastrictis corporibus accidere solet, mordaci effluetu in

corpore coaceruato contingit nemper enim corPΟ- .

ra animalium difflantur ridi duplici modo: nempe Deo sto, dum fusis ad exteriora vaporosis fuliginosisq, superfluita ci modo.

tibus: ac rursus intus attracta refrigerante ac Ventilante natiuum calorem aerea substantia Duum igitur vehemens aliqua caula cutim ipsam condensans , meat'

angustiores reddiderit,saerius inplethoricam dispoli-

234쪽

febre corripitur: quo ipe etiam calor maxime auge

rςfrigςrio eXtrinsecus adueniente priuatus cris aute in ues ac mordax superfluitas ae effluit iis, qui aut natura Vio G si tiosos habent humores,aut prauis cibis Vluntur, aut saepius cruditate vexantur: maxime si post eiusmodi cibos aquam vitiosam biberint I Idem his quoque accidit,qui supra modum laborant, aut Vigilant, aut cogitant,aut medicamina acuta iugiter sumuntuEora cruditate a igitur qui cruditatem patiuntur, ii quidem qui prauis ixtium,qui na succis redundant,ac male difflantur, aut intempestiue ineida iri qui laborat,aut balneis superfluis utuntur, facile corripiuaegre tur febribus: Qui vero boni habitus sunt, itegre sidis flantur,& quiescunt, Degionemq; Ventriculio hepa ltis calfaciunt, impossibile est, Vt febricitent. Nam in eisdem residet ventriculio hepatis partibus,quicquid corruptum est,ac paulatim coquitur,redditurq; optimum i cutis iis qui se motibus vehementioribus toxquet, aut aestiuo sole,aut balneis calidis dulcium aquarnm utuntur,quicquid Vitiatum est, recipitur in corporis habitu. Quibus ver,corrupti cibi descenderunt in ventrem, eos febris no corripit, nisi ob alias causas veluti si defatigati sint ob crebriorem deiiciedi ne- sin reo, se cessitatem: aut Ventrem inflammatio estauerit. Por tento obstru 3per obstructiones meatuum,&humorum constipa lGoes meat 'iones ob putredinem solet febris oriri Promptissii 'Putrescunt δ' bii Tmputrescunt omnia calida &humida in calidis humida,si eon locis contenta,uisii difflari ipseo refrigerari contigea

clusa in calidis it Qtain etiam in altera plenitudine quae ad vi- iocis nec diffle res dicitur,succi cito ad corruptionem deueniunt, aetu nec reing quum nec vincantur nec concoquantur a faculiate,

Plenitudo ad Utpote imbecilla CXistente Propterea auteni quicum uises cibi glutinosiati crassi sunt, ii ratione putrecinis

Iesί magis ruorbifici existunt: quadoquidem succi ex ipsis

235쪽

misti succi sint febres etiam accendunt 'Partes etiam quae eXperiuntur inflammationem, ratio e putredinis

similiter febres inducunt. Impactus 1;qtiidem eis quii fluxit humor uinatura calidus sit, nec diffletur a tu tum putrescit Si igitur fluxioem ipsam exquisite amara bilis pepererat, caliditas erysipelatos a partem occupat: sit Ver sanguis, phlegmonosa: at si e X tris hiscellaneus humor, Vel fit eryssipelas inflamationis particeps Vel inflammatio erysipelatis momen quide ab humore excellente suscipiens cognomen autem ab alteros In hisce autem omnibus consortii lege febris ac- cenuitur. Naproxima pars calefactae particu .ssimul cum ea calfit, donec ad cor dispositio ipsa peruene rit Etenim in carbunculis id quod continuum existit, similiter concalescit. Fiunt autem e sanguine quidem satis calido,& ad atrae bilis naturam,propter ad- Ustionem, conuerso. I. CAlidiores aeris ambientis flatus, per inspiratione quidem manifeste cor calfaciunt: corpori autem extrinsecus circumsi, totum ipsum calidius reddunt: sed praesertim arterias Vt quae ipsius substantiae aeris ambientis aliquid ad se alliciant: cum quibus omnibus assici etiam cor est necesse:& quum calidius impedio fuerit ipsum primiam ato praecipue calorem febrilem suscipere, ac dein uniuerso corpori communicare. Pestilentis autem febris , spiratio aeris vitiati &putridi maxime esse in causa videtur Fit aliquando

etiam ob eos qui sunt in corpore humore ad putrescendum paratos quum exiguam aliquam occasione ad febris originem ab aere ambiente acceperit aiah Aeris autem putredo accidit Vel ob cadauerum naultitudinem minime crematorum vel ob lacuum, vel paludum aestiuo tempore evaporatione. Caeterum nulla

Inflamatae par eoticulae . cur se bres succedat PCaliditas ery pelatos , Sephlegmonosa, qd infestent . Carbuculi ori

untur a feruente& melacho

lico sanguine. Aer impendio calidior,quid a

corpora nostra moliatur

Pestilentis se Brisca est isipi

ratio aeris Vi

sus succus in corpoye,ad putrescendum lia.

236쪽

Causam nulla causarum sine patientis aptitudine agere potest. Alio- 2 8 qui ex aequo omnes assicerentur ab eadem causa. OUae

corporis apii 'g' i Vlti Oilis lucci redundant corpora , obstructaq; tudine sunt,aim inerti victuso exercitii ratione educata fuerunt,ea sane per pestilentes constitutiones ambientis, statim a prima inspiratione initium putredinis sumet, Pestiletifebre, ac plurimum in malo prouehentur. Quae Ver contraqης xpQx D rio modo disposita monnulla quidem nihil nonnulla Cile, que dis ficillime corii, Vero adeo eXlguum lamoni percipient, Vt minimo piantur negotio reuerti ad naturalem habitum possin Ia ve-ALus constitu ro,quum aeris temperatura, ad caliditatem atm humi

suis : ' ditatem immodicam fuerit conuersa pestilentes morseris est mo, Dr XOrientur: qui ea tantum corripiet corpori quae his obnoxia Vr assiciantur,promptes idonea erUnt. Etenim ea cor CQrpora con pora quorum dispositiones cosentiunt causis morbiii m)nonu/ςδR cis facillinae contaminantiir quorum Ver renitunt . sis morbilicis, facile eorripit Rc relucIδntur,quantum VmbUS ac magnituuine con itur trarietas Valet tantum inuicta cotingit permanere ea :CQrporum di corpora. Quum enim corporu dispositiones dissimiles s fixi ς dis ac multiformes existant,quaedam facile alterantur ac . . e. patiuntur a causa in ipsa operante: quaedam insupera-os ου- biles atq; impassibiles permanent: quaedam aegre pa-

Corpus edi a iuntur Est autem ipsius medici opus correctivum er' pe lente aura rorum omnium,qui circa humanum corpuS contin-abet redditu gunt. Quare in iis omnibus prima esse debet,aici com , simu Rc ma munis intentio ut corpus simaxime purum sit ac per ime tum per e .. spirabit tum spinra Dite: secunda autem Vt praepotenti causae aduer- causae praepo, setur,nmaxime fieri poterit. Nam quibus horum contenti contra araria insunt,corripiuntur celeriter,acerrimeqi labo

itur omnes peltiferae febres a putredine origine hie, oh Ihu ducunt. At ephemerae, minime putredine homo. tredine oriun sequuntur. Sed qui quidem eκ solis incendio febrici- x tat ab agenD causae caliditate assici natura est aptus.

Qiij ex ira , huic feruorem quidem fieri caloris qui in

237쪽

corde consistit est necessarium non tamen etiam pu- Ephemeras tredinem. Sico ei qui supra modu exercitatus est. v 'ς ῆς x ullἀ. intercedet itehementior calor praeter naturam Ine humorum pur putre sine. tredine in corpore accenditur ICui autem cutis astricta est, quum prius acriores superfluitate expirarent per eam,postea j sunt retentae coaceruatae 3; in febre incidit nulla interueniente humorum purredine Porro quς tumoribu inguinum superueni t febres omnes authore Hippocrates perniciosae sunt , exceptis ephemeris. Sunt si quidem quaedam febres, genere Ephemerae mephemerarum, superuenientes tumoribus inguinum Paenientes tu quae quidem ab eis differunt quae ex humorum putre QΠb Sm ut me eueniunt,quae id Velis aliqllo 1lcerum, Vel in ca si vi uiso maximis uasis radicem habent suae generatiois ferant. Quandoquidem quae inguinum tumoribus ephem rae superueniunt, concalfaciunt semper parres Uicinas donec si ad cor febrilis calor pueniat quo tam putrida fuligo non peruenit sed ibidem in loco inguinis

circunscripta remanet sola alteratio per continuurn

facti,aim usi ad cor ipsum extensa sola caliditate riputredine autem quae aut in Visceribus, aut in magnis fit vasis quidam Veluti fumus ex putrescentibu succis adventriculos cordis attollitur a raeterea in tumoribus inguinum omnes stimul collectiq; humores putrescunt,siue per Vnum siue per duos continuos dies: utpote in Uno eodem loco compacti atqui in Visceribus sunt,Uasis is magnis, Miu perpetub fluat, suoq; contam vicinos ad putredinem trahant,spatio temporis putridum calorem accendunt.

A P. VI. HVmorum autem putredo quae invasis fit similis Vixqd 'R est ei quae in inflammationibus abscessibus aic risi, fis 5tii

tuberibus accidit,duplex existens secundum genus git dupliciter Nam aut fit Vincete natura aut omnimodo superata:

aut adeli imbecilli reddita , ut nullam amplius inpu-

238쪽

trescente excremento ad optimum moliri possit transmutationem : quod quidem tertium genus putredi- , nis ex duobus primis conflatur er abscessus igitur, pus anastile integr superante natura , optimum conscitur US,

laeue autem tangenti ac minime foetidom. Nam si semiputridum fuerit, tertium in tali transmutatione genus,quod paulo ante diximus fit qυodq; ecundu magis di minus varia differentias sortitur. Qupictaia Bautem in abscessibus putredinis sunt differentiae totidem&in febribus quae e putredine succenduntur, sunt eorum quae in Urinis apparet formae arietateSὰ urina optima Optima verbirina quae ex putrescente humore per M'RmQΠhu ficitur, qui adhuc concoctionem a continenti a se su-

Wina resib aidam habet hypostasim. Pessima autem est, qu7 Ponaenia. nibus maxime contrario modo se habet. Qua Veromtermedia existit, qibad alteram propius accesserit, tant,aut melior est, aut deterior.

A P. VII.

Ephemertoes Dorrbfebrium ephemerarum hoc unum est prae-eriuntur Rproa cipuum atruiseparabile indicium ab aliquama

nifesta causa ancipiente q, quam pro catarcticam Vocanes oriatur. Non est tamen id signum earum proprium Namo aliarum quaedam a causa manifesta grgnuntur, quae nimirum praecessit. Inseparabile Vercivphemeraru proprium ephemerarum est, urinae statim primae urina ius die concoctio pulsusq; ad magnitudinem & celeritate su AuMis effatu dignam accedens ita ut frequentia a proporti ne deficiat secundum externam quietem. Est autem &magis inseparabiled proprium, i nullo modo ad celeritatem ea pars pullus quae dicitur systole tendit:&Euhemesai H liqu*ndo contingat hoc minimum ac vix perceptri calore perpe bile Nisiit,parum qi a naturali tenore mutatum. Sed

tuo suavis in caliditatis suauitas, proprium at v inseparabile est

239쪽

huiuscemodi febrium indicium. Inseparabile quo P,

aequalis ait incompressius ascensus, in caloressimul &Pulssibus montamen proprium, quumo aliis quibusdam adssit,ssicuti etiam consistente febre mediocritas. Nel enim hoc etiam est ephemerarum proprium Q leigmaxime inest. Proprium praeterea, inseparabileq; ephemerarum indicturn est, cum sudore, aut rore, aut Sphemeram ialiquo optimo Vapore inclinatio, quam sequatur inte in/tk0 -- gritas Atl haec quiclem est communis ephemerarum . hisbi. ' febrium dignotio haru vero quae ex aduerso ab ephe Putridae fomeris distinguntur, quaedam in patredine humorum res. consistunta. quaedam solidas animalis particulas occu- ζζtic febres

pant. Atilias sane Medici febres hectica appellarui, di 'eb ob in

vel quia firmae atm fixae perinde ac habitus , sunt Vel partes. quia corporis habitum comprehenderut sic enim partes solidas vocitantiprimum autemo proprium,non tamen inseparabile, putridarum febrium est signum, multa procatarctica causa eas antecedit: id quod neu Putridas meri aliorum generum inest. Quandoquidem epheme bre nuti prorae omnes oriuntur a procatarcticis . Haecticae autem, he.dii' luci. quando sime his gignuntur minime ab initio inuadu t. Vbi quis igitur citra manifestam praeincipientes causam coepit febrire scire oportet eius febris causam in humoribus es se. Interdum tamen aliqua ex procatar Putrida αλcticis causis sui ratione febrem accendit ephemeram : n. qV3 30'ς succedit autem altera ex putredine humorum, ubi qd am citur corpuso impurum,& superflui humoris colluvie redundans fuerit. Successionis autem ipsius , una quidem propria inseparabilissi dignotio habetur, irfebris ephemera ad integritatem non desinat 'ontingit verbali quado,Vt per vigorem ephemerae ac multo magis ideclinationis initiu signum aliquod perna Ephemeret pertationis cernaturividelicet si ea tranquillitas absit, qua ' si adelia oportebat nitium autem sumere rigore cie ui invibren Vbi nec insolatus, nec praecessit aliqua refrige vis.

240쪽

ratio vehemens putridarum febrium est proprium signummori tanaxn inseparabile. Siquidem non inest putridis omnibus rigor: sicuti neq; horror. Praeterea in aequalitas pulsuum ali coloris siue in principiis, siti 1 augmento contingat huiuscemodi febriu est signum proprium, sed ne ipsum quidem inseparabile . Mulio autem minus inseparabile existi accessiones ipsae habeant plures veluti insultus id quod superexacerba Meses ri Vocamus quemadmodum di pulsoum compressio:

quae putridarum febrium propria nisi alicujus f inplomatis rone citFa febrim ea accidat)non tamen in separabilis. Maximum etiam earum febrium quae a puri tredine oriuntur indicium est mordacitas Vacrimo-

hfium eviola Ja caloris, qua perincte ac sum Us nares cx oculos licmordax 4 ipsa erodere assum Videtur. Sed in principiis quidems i , accessionum Vt in quibus calor adhuc suffocatur, si perfluitatesq; succenduntur intus,non statim ea qualitas,admota manu discernitur. At per moram, praedicta caliditatis species effertur ex penitioribu partib'. Proprium praeterea inseparabilest iuri ida febrii im

est si sinum velocitas systoles quae manifesti quidem,

Pumdarii O pientibus di consistentibus fit 3 Comitatur autem hasbrium Iulsus febres in initiis quidem pulsus partius ac VelOX:qUUmVer consistunt,velox stimulo magnus. Sico quae circa externam quietem Versatur frequetia,in huitis modi febribus depreheditur manifeste. Cuius similis nemPutrid in ephemeris neminite licis cernitur Maxim Una e-

earundemq; est proprium, imbecilla concoctio . Nemenim Vn magnu aut effatu dignum concoctionis indicium per huiuscemodi febres in primis Vrinis appa-Febrin nulli rei si excipiamus eam quae fit ex ephemeris febribus quatenus ae hriade pia, permutationem At Vero pullus durus nullius generissus duim febrium quatenus febres sunt, est aut proprius,aut in

SEARCH

MENU NAVIGATION