장음표시 사용
341쪽
da diligeter est nominum diuersitas, quae aegritudinibus imposuerut,ipsis missior se, rumprimi authores. Partim natatas a particulatae mina indita a. runt indita,ut pleuritis,id est compunctio lateris Peri hia parricula pneumonia id est,pulmonum phlegmone Ischias id est coxendicum morbus .Podagra,id est pedum vi tu. Nephritis id est renum affectus Arthritis. i. articulorum vitium. Ophthalmia. i. oculorum phlegmone. Cephala ia. i. capitis dolor. Dysenteria.i intestinorum rormina iSubinde ab ipso symptomate, ut Ileos, hoe Qxbstri ηρ.
est voluulus Tinesimus. i. desidendi assidua cupiditas. et
spasmos. i. conuulsio. Palpos. i. palpitatio Tromos.i. ν omate '' tremor. paralysis. i. resoli, tio neruoru Apepsa. i. cruditas. Dispnoea. i. difficilis respiratio vel inordinata spiratio. Apnoea .i. spirandi defectus. Agrypnia .f.vigilia. Paraphrosyne.i. delirium. coma. i sopor Saepe ab am Morboli nos bob simul. Vt cephalalgia hoc est capitis dolor. Ora min tracta agia,hoc est dolor aurium. Cardialgia. i. oris ventriculi R quod veteres appellabant cori dolor. Odondalgia, . ' id est dentium dolor. Hysta Talgia. i. teri dolor Saepenumero a causa purata V Melancholia. Nonnun a si Morbor no, militudine ad aliquid extra positum, ut Elephas, Canta minarumpnta.
342쪽
le cotinet. Staphyloma. i. oculi morbus , quum insunt ma tunica quiddam acino simile eminet. Meliceris,hoc est capitis ulcera saniem instar mellis fundentia inn-
thrax. i. carbo. Alopecia. i. areae in capite. Ophiasis .i .vitium serpentis formam repraesentatis. Sycosis. i. ficus. Satyriasmi,& Priapismi pudedi erectiones praeter naturam. Ipsorum vero morborum, qui nem locum af- fectum nomine repraesentant, nec causam quae eos effecit, perpauca sunt nomina. Phlegmone. Gangraena.
Scirrhus, Erysipelas Apostema Oedema Empyema. Ulcus Exarthrema Calagma. Spasma Rhegina. Colo bonia id est mutilatio Dothien,id est furunculus Ioiathos , id est varus. Phyma, laxarum partium phlegmone. Quanquam horum quom nonnulla ,
partim locsi corporis, siue particulani afflictam subindicare videntur: partim a praegrauante symptomarcueus quid. nominari.Porro vicerisi quod unitatis solutio est in carnosa parte' differentia particulares partim ab iis qui primum eas sanauerunt dicuntur: partim ab ipsis Vlcerumvaria qui iisdem affecti sunt: ut Telephitini Cancer autensi uomina, similitudine ad animantem. Phagedaena,Herpesqi, i, sympto mate. Verum phagedama quidem, Ulcus depa.. d.'ῆ '' scens est Herpes autem non semper existit vicus Aerimesduplex quotiescunt curia exulceratione invadit, ritu serpentis bestiae,ad vicinas partes progredit, easti; depascir, Spopulatur. cauum vero ulcus,& sordidum,4 cruerum,& purum,S aequale,& carne excresces, haec ma gis proprias appellationes sortiuntur non tamen similiter omnes. Nam aequabile,cauum 4 supercrescens, a propria differentia: at cruentum 4 purum,& sordidum, non a propriis differentiis,sed ab externis sym-
Assedis prae plomatis, appellantur Tres igitur esse in corpore affeter natura suntlias praeter naturam ostensum ia est causas Videlicet
343쪽
Ptomata,Ut prauum colorem atq3 gracilitatem. Diuersa ab his sunt quae immodice excernuntur a corpore, aut retinentur praeter naturam,& functionum,
tia: omnia scilicet comuni nomine appellata symptos mala, cieter non ni generi subdita Quippe affectus quidam corporis est vitiosus color od excernitur autem,aut retinetur,aMetus non est, sed affectum se itur. Similiter actio vel laesa, vel integra , affectus sarabnon est:particulae autem Unde editur,necessarib comitatur affectum. Accedema quideriad phlegmone, ex
iis sunt, quae abselute diuuntur esse. Eodem modoo redundantia,si ea sit sanguinis:&corporis pallor Actio Ari mn verb,ex eorum numero non est quae esse absolute di
cuntur: aut certe non similiter sicut iam comprehensa. Siquidem nullo temporis spatio eius partes manet, sicuti nec sermonis,nec Ullius motus. Sed horum quilibet in generatione cosistit. Quunt ver duple sit ipsitis motionis genus , Unum in loco, aliud in qualitate Mesus duplex prius latio: secundum alteratio dicitur. Ac omnis qui Actio quid. dem ac tio,motus est activus omnis alteratio eiusAEd Ait Mis id alteratur,morus est passivus. Patitur nanq; quod alteratur. Ergo ametus,dum atrerantur,niouetur: Ubi verba motu cessauerint,iam alterati sunt: non aute amplius alterantur.Quicquid enim quocum modo se habet,aliquo omnino affectu est preditum. Quod autem
in constanti aegre solubili affectu est, id habitu iam quodam affectum est . Sane alteraturis qui nigre προ φροscit: alteratus est,qui obnigruit. Itaq3 alterati genera Alteratio sid. tio est.qualitatis . Na quae absolute dicitur generatio , Generario in
ad substantiam via quaedam esto progressus. Aliqua d si Rhiis
igitur in generatione, alteratione 4 ut semel clicam, P Sy motu,suam ementiam obtinent: aliqua, permanentὁ haben substantiam. At sanitas quidem di morbus, quae curam symptomatum, causarum m affectias vel habitus sunt ,ex permanentium numero cxistunt Actio
344쪽
autem omnes,alterationesq, circa rem qualibet in generatione propriam essentiam sortiuntur. Porro coriapus ipsum secundum quodcunc mouetur iecundum idem patitur motusque eius pathos siue passio ,est. Etenim prisci,motus omnes, etiam si naturales existant, paci iῖisi activi sint , pathe,hoc est,passones nominat:scuti actinos motus actiones.Nos autem, contrarium ais
nitati affectum a quo laedi functionem diximus,lanta morbum vocamus siue diutin' hic sit: siue breuis: siue
momento duret.Ex reliquis affectibus praeter natura, eos qui hunc praecedunt,causae prationem obtinent, causi sympto causas tantum dicimus,lion pathe. Qui illum sequun-mata tur factionum offensae sint,&symptomata,&pathe. Eodem modo,&immodicas Velinansitiones vel retentiones. Qui verbaffectus sunt, veluti vitiosus color su. pra affectionis & symptomatis appellationem, etiana
affectus vel afrechoes vocamus sita nimirum Ut sunt.
Omnium igitur horum, commune id est, praeter naturam sunt. Proprium autem morbi quide est, q, actioni incommodet: symptomatis A morbum sequatur: M du i, casis denit, 'praecedat. At ver medicorum proanus prium est munus,Vt morbos adimant quibus sane sublatis,non modb actionis vitium evanescit statim, sed reliqua etiam omnia symptomata. . Quisquis igitur ex iis quae particulis naturaliter insunt, tum eas quaraliter accidunt, tum proprias functionas causas distii guere nescit,qui obsecro fieri potest, ut is dispositio neminueniat,a qua primum laeditur functio 3 Etenim quae fortuit,corporibus accidui, etiari simillies sine alterata,nocere actioni non possunt, qdiu a quibus fiebat,omnia naturan suam seruauerint. Horum Uerb,
si vel unum quodvis alteratum fuerit, actionem qm ipsam statim in tantum laedi est necesse,in quantum ab
eo est,quum secundiam natura se haberet,adiuta. Fieri autem non potest, ut omnium morborum numera
345쪽
methodo is comprehendat, qui numerum omnium actionis causarum corpore secundum naturam se habente,non norit. Qui autem omnem morbori numerum methodo non inuenerit hic maxime labat oportet in ipsis medendi auspiciis quum constet, tot e Medendi totidendi rationes, quot morborum ideae existunt. Veru Te rationes, enim Verb, primus omnium ille affectus inuestigadus quot morbora
est, qui dicitur functionis effectrix causa Hunc sine ex diari crasiam nos diximus eme calidi, frigidi humidi, sicci,exintemperie quorum,primus morbus in particu lis similaribus nascitur. Quum aute a similaribus ipsi , unction es edicorporis funesiones edantur, merit,instrumentis siIn a corporibus gulis,Vnica rantum est attributa similaris particula, a similarib . qua perfici ipsa actio possit. Reliquae ver quae cum hac quodvis instrumentum absoluunt, in alique sum illius quae prima existit actionis causa ,sunt constitutae: quaviso ipsae retinent suas peculiares actiones Etenim instrumentum visus est crystallinus humor Rςli creainthu, quae verbiartes eius gratia sunt factis Singulae tam humo est in earum aliquam seorsum actionem obtinent: ac Venati strumeta vis demo arteria,& neruus toti animanti communem: membranulae autem oculi omnes,quum sint nutrimeri participes praeditae omnino sunt naturalibus facutaxatibus: ac proinde etia functionibus quae ab ipsis proficiscuntur Qupties igitur crystallinus humor intem perie laborat, omnino laeditur oculorum functio. Noest tamen affectus is,eorum,Vt organa sunt, morbus. At hypochyma hoc est suffusio nullius similariu morbus existit,sed oculi totius,ceu instrumenti. Ad eunde modum si in finibus venarum suae sunt in cauo ieci. Hypochyma,
noris,obstructio aliqua oriatur digestio quidem i cor apus per has morabitur aegritudo tamen totius hepa ciuibu, tis, ceu instrumenti censebitur, nulla similarium eius partium adhuc ggrotante. At si intemperies venas illi'
infestaverit,ipsa 'de illa morbus primu erit: exac-
346쪽
cideti verS etiam iecinoris. Solet autem similares par Elmnares par ticulae octo intemperaturis secundumnudas qualita-o b ii .esb. xς cruciari nempe quatuor quidem simplicibus qua-ratu is enicia, ruor autem compositis. Qusdsi ad intemperiem acceri, o humo dat & humorum affluxus,totidem rursus itemperies; ν affluxu toti orietur. Duplex itam erit morborum genus: alteruta
a Pisa. ' ΠΤδrtioussimilaribus: alterum in organicis. Quod M.
minorum e tur ad particulas similares pertinet,circa intemperannus duplax rias versatur. Quod ver,ad organa,vnum quidem iri Morbus instru figura: aliud 1 particularum lanmero tertium imagni
.ra. '' tudine: quartu denim inpositura spectatur. UtrarunN Solutio conti, Vero partium, id est similarium o instrumentalium,
nute comu communis affectus est,unitatis diuortium. Quare seκm morbu si in uniuersum morborum genera existimi. Unum,qu
buriri, similRrium est proprium: nempe inteperies. Quatuor, sarieuiis instrumentoru cuiusm. Et cum his sextum, qa viri a
partibus est commune, ipsius unitatis solutio. Porro omnis medendi methodus, seiuncta ab experietia procedit. At medicorum plerim non tantum experientia applicates animu per qua tame liceret eis euadere inprobos medicos)sed perfectioris etia rationis cupidi, quum ast iis,quae citra demonstrationem sunt enuciata credant, aut vitiosis fallantur demonstrationibus , non solum nihil cxcogitant boni, sed etiam quae per Experientiae Xperientiam cognita sunt,corrumpunt. Proinde tala sol , a debeat bus experientiae ut incumbant consulo : quum non icim R ue instet periculum iis qui supra vires aliquid moliuntur,neo id non consequantur:& quae intelligere alias possent, Omnino omittant. Itaci committendum noni est,ut utram simul misceantur,4 quae per experientiam inuenta sunt,& quae sola ratione inuestigata. Sed quum Vtrunm seorsum sit tractatum, post ambo coita iungantur. Etenim tota Empiricorum ars obseruatio
vitieorum quὴ himsuti memoria eorum quae visa sunt inter se in quid sit. 'δbere consequutionem aliquam. At ex ipsa rei natu-
347쪽
τ ordiri, at ab ea, quod sequens sit, inuenire citra experientiam, id est indicatione inuenire UO-co autem indicationem ipsam veluti consequutio Iudicatio ea. ni imaginem. Omnis tam medendi methodus donec ad optatum finem perueniat per indicationes progreditur. Quandoquidem quicquid ab experientia est seiunctum,id totum indicatio vocatur. At finis proponitae tractationis est,inuenire cuiusm morbi remedia Huius autem inuentionis principium est ipsius morbi cognitio. Ergo primum, quae nam generaliS, cominu lniSqi morborum omnium indicatio sit, inuestigadum
est. Ab hac deinde ad alias speciatim est descendedum,
donec finem eum consequamur. Porr quemadmodum hominibus uniuersiis inest quippiam commune , cuius nimirum ratione, omnes dicuturaeisse homines,iti usu venit in morbis. Vt enim Socrates ate Plato,specie quidem sunt unus homo: numero autem Varii: sic,mea quidem sententia,morbus qui Utrunq3 eo
rum infestati sit febris exempli gratia )genereo specie erit unus,& si duo numero existunt. Id quod Plato significare videtur,dicens Multa unum esse in unum Vlta Vnssim multa Recte igitur ab antiquis philosophis dictum est, ui '' aliud numero,aliud specie, aliud genere est e, quod tu Idem . sidςm,tum Vnti est. Quia igitur omnis affectus praeter quot modi dinaturam,functionem laedens, sit morbus, nς ςstum diis, uta haud dubie est,omnes id genus dispositioes, quatenus
eales sunt,uel genere, vel specie unum morbum Xistere. Quamobrem unum genere,specie, ac numero Asino nullum
dicio essχ qui non intelligunt, asimoi quo nullum est Te stupidius animal stupidi' mihi stolidiores videntur. Nahic aliud animai. sist Vnum quidem specie: numero aute aliud cogno- βημ VP 3
lcir. Quaecunq; vero de morbo dicimus , eademo de a humero in φptima valetudine,& de aliis etiam dispositionibus,tia iiii,discernis. telligenda veniunt. Nain quemadmodum hominis no '
348쪽
I .. morbis:sic sinitatis denominatio, una eadem, in mothii. st,in mi inu illoruit constitutionibus,qui prospera
nam solus exi. silman ius. Empiricus. Logicus. Doctrini Em. piricam logi cam, non esse confundendas sed seorsa utra intra dam
Igitur indicatio quae ab ipsa rei natura primum oritur, quid agendurn sit inuenit, necesse est remediorum inueniedorum initium, ex morborurn ipsorum natura sumi. Caeterum indicatio ipsa quae a morbis sumitur, pricipium tantum eu unde medendi ratio promouet noautem ipsius artis medicatricis pars: aut certe,nec magna nec propria , sed quae etiam plebi est comunis. Quamobrem eum solum e medicum existimamus, non qui nouit, quid nam morbi prima idicatio dictet, sed qui illa perficere potest, quae a tali praescribuntur indicatione. Is igitur, si per experientiam ea inuenit, obseruator &Empiricus est vocandus sin ratione quadam& methodo logicus,& methodicus 4 dogmaticus. Empirici quippe,per experietiam inueniri omnia contendunt.Nos partim experientia,partim ratione: quum necu illa inuenire omnia queat, nec sola ratio. Verum confusam mistamq; tradendam eme doctrina non censemus:sed seoruam Empiricam &seorsum logicam: quo facile appareat, quam Utraqpearum Vim habeat. Igitur unitatis solutio quae Lolse quidem fractura: in carnosa autem parte vic dicitur junitioneim
postulat quemadmodum, vulnus ,α ruptao,di con
349쪽
mulso. Equibus, Vulnus quidem solutio quaeda ex vul Sotationis coismerado in carnosa parte relim,est: ruptio autem at D -υς-ις. conuulsio, citra vulnerationem accidunt: ac prior quidem carnotae partis diuisio existit: secunda autem neruosae. Hic ital omnibus unitio molienda indicatur:
quae an pstari Ubil possit,an m multis non possit hoc tim internoscere,primu iam artificis est. Siquide hoc ipsum primum artis est opus, ut intelligas sperare ne id quo tendis debeas,an secus. Eius rei duplex cogni otio est. nec potest addi tertia Altera per experientiani cui longo usu est opus: altera per ipsius rei naturam,
Haec siquidem,tum cuius p substatiam particulae,tunt actionem,tum usum,situm* aestimabit. A quibus procedens,non solum quod sanari no potest,praeuidebit, sed etiam quod recipere sanitatem potest,de inueniendis ei remediis deliberabit. Constat autem rasimplicissimis auspicabitur,porro nihilest simplicius ulcere, quod in summa carnosa parte consistit. Huius ergo si
quidem ulcus tantum sit,unus curationis scopus, Unitio est. Sin autem cum cauitate adsit, erit duplex affectus mempe vicus,quod estvnitatis lutio: cRuitas, uelam, avi
quae ex amissa aliqua animalis propria substantia con curationis duis tracta est. Ac proinde duplex etia proponitur eius cu Plexivopus. rationis scopus.Nepe ut inducatur cicatrix, & impleatur cauitas. Horum tamen alterum saepe fieri non potest:Vt puta, quum non modo carnem, sed etiam illi subiectum os,pexire contigerit. Quippe impleri ad unguem huiusmodi minime potest: cicatrice induci, fac 'lastrumenta mih potest. Inuentionis autem Haliarum rerum, sic re Σα rinediorum omnium duo nobis sunt instrumenta : Vi duo,e erim delicet experientiao ratio. et erum qui sola experie ita atq; tonantia tuntur,quum videant, cui Aristolochia vicus cariae non impleuit, huic thus conferre cui autem thus non contulit, ei irin admotam esse utilem, iudicant
non omnes ab omnibus medicamentis sumiliter affi-
350쪽
cie ae proinde quamplurima eiusdem specie medic Empiricos cita menta sarcotica in unum confundunt, quo nulli corna dςiς ra in pori naturae desit quod sit eκ usu Alch hi quidem q- mei Ictati, turpis inae hallucinantur. Primo quidem , nam solius confundere. compositionis quae ex similibus pecie medicamentis conflatur,non eius quae ex contrariis initur, instituut methodum. Dein autem, quia in eius miscellae multi- tudine num fortasse medicamcntum laboranti prodesse poterit: forta se neq3 unum quidenucontra ero septem aut octo obesse ita ut pluribus numeris eluia modi medicamen obsit, prosit. Ac proinde quod Pdem ad hac rem pertinet, ii plura mihi ignorare, in ineum auo uisse videntur .Etenim oleum cauo laevi infusum, ad ulceri adu sis uersissimum omnium medicamentum est ipsum j dc
is tuis in P sordidum S elidum reddit. Qued si tempus quom
anni calidius si ac vitio mali succi homo laboret,aucsit natura obnoxius fluxionibus, aut in victus ratione delinquat,timendum est, ne pars illi ea computrescat cene usus ea ex is olei,que fuerit exulaerata. Periculosus est etia, a viceri exi in cerae siue solius sive in oleo solutae,usus Haecitavsit IuculQR putrescere ulcus faciunt. At si aeruginem, ad laeuorem tusam inspergas ea quid nullo modo putrefaciet: d lorem: tameno morsum non paruum inferet: praeterea exedet, ac phlegmonem eκcitabit. Quod si largi utare etiam conuulsionem accerset. Qupniam igitur Tepctam n ς oleum,nem aerugo nem cera,cauu ulcus per se unum modii implere carne potest constat rex iis qui experientia conficio im prontetur nemo,sgmiscebit illa: id quod faciet Ra-mQdi . t tionali, intrepide videlicet haud ignarus . e duobus
temperamentis Immodicis,contrariisq, , confici Unu IFarcoticu me, modicum posse. Non est ergo difficile ex oleo cera,& dicament vi aerugine medicamentum sarcoticu,& moderate sic-ceri pristim cum conficere: quale viceri cauo est aptissimum, ςu
e., g tu quod mediocriter exiccari postulet. Oninis igitur qus praeter naturam est cauitas ,repleri pustulat: qu re, ti