장음표시 사용
311쪽
eo ortum habent, verum &ὰκ illis, qui consortii lege proueniunt: ut per aliquam dissicilis respirationis, aut etiam tussis specienI.
uentriculi. Cap. I X XV. - Ico ventriculi affectus agnoscitur , ubi in conco Ventriculi D ctione di appetitu humidi vel sicci alimenti vel su 'μβqvς pae
sangultibus eructati6ibus nauseis,vomitibus,4 ipsis Corum quae Vomuntur, speciebus.
SIGNA PATIENTIS thoracis cap. V LTHoracis dignoscuntur affectus ex spirandi dissi Thesaeis amecultatibus,tussibus,& doloribus qui in ipsos ut cius unde 't&ὰπ eorum quae cum tussi expuuntur, differen bς Rendi. tia. Sico asperae arteriae aegritudines , spirationes dissiciles,& tusses,& dolor in loco, & quae expuuntur,4
vocis offensiones ostendunt. In uniuersunt autem, ex tunaore,dolore,operationum laesione, & excremen- torum differentia omnium partium affectus noscuntur. Tumores igitur praeter naturam, in inflammatio nibus,scirrhis,atmiis quae Uocantur Cedemata,eXplorandi sunt. Dolor autem, quem cum obsederit locum, Deses id Maut solutam cotinuitatem, aut subitam alterationem dicet BadicaHSoluitur autem continuitas incisione, exessione fractione,&tensiiones Alteratur Vero substantia,
caliditate frigiditate, humiditate,& siccitate Triplici ubi inodis'
ter aute laeditur operatio Daut quia debiliter aut quia possit. Vitiose aut quia nullo fit modo. At vero quaecunq; ex Operatio tiscernuntur nonnulla quidem sunt veluti partes loco Pii'tς i dλ Excretorum patienti Una: nonnulla Vero,ceue Xcrementa Etenim erciliiα quae in ipsis naturaliter continentur,singula propriam facient indicationcm.
312쪽
Eorum autem indicia quibus aegritudinis periet
luna imminet mediam formam habenr, inter ea
quae fanis,o aegrotantibus accidunt. Siquidem sanis omnia secundum naturam iuunt praeter naturamio s... si ii ς b grotantibus, quatenus aegrotant. In confiniorum signa in autem h-um,indicia neutrorum consistunt. Quocircllicatia,ex neu a dispositione corporum , quae casura in morbum trorum Uine videnrur sunt ex neutro*genere: simulqi etiam, quae
'AHμη ipsa indicant signa.Primo siquidem haec ,sanitate oste-dunt: secundb autem aegritudinem . Ac proinde eadisgna secundum habitudinem, quae ad aliquid est,neutrao insalubria dicuntur: quae quidem praesentem dispositionem ostendunt,neutra quae Verb futuram p- monstrant insalubria Eade verbiatione orius cun aegrotantibus signa salutaria apparent, dicentur quidem salubria quia futuram sanitatem ostedunt: aegra
autem,quatenus praesentem indicant aegritudinem. Nec in ambiguo est,t quae sunt Vtrorunq; indicativa, liud his ineutra dicantur,secundum Vnum quoddam neutrius futura indidan Ocabulissignificatum. Quum igitur eorum signorumtium signinu quae staturam aegritudinem indicant,duplex sit differe Baiura dupla tia prius ea pertractemus,quae quantitatibus, Vel qualitatibus vel temporibus non autem propriis speci bus ab eo quod secudum naturam euariant veluti ciborum appetentia intenta,vel dis luta , vel quae non seruat consuetum tempus , aut quae ad edulia non usitata fertur Ad hoc etiam genus pertinent excretio escibi superfluitatum, quae aut pauciores,aut plures,aue humidiores,aut duriores existunt. Sic humidioru excrementorum Vel defectus, vel praeter consuetudine abundantia: aut in colore aut in consistentia varietas, aut in excretionis tempore. Praeterea Vigiliae plures somnique: aut non consueto tempore obiti. Eodem modo potus pluris,aut paucioris, calidi, aut frigidi in lens appetitus venereorumq, immodica, aut intem-
313쪽
pestiua concupiscentia Adhaec plures aut pauciores suciores his qui sunt opportuni , in admotus torpor et Vel si moueri tentaverint, tarditas, exolutio ue insignis Buc pertinet mestruorum suppressio , Vel immodica ut diminuta evacuatio. Similiter de fluxu haemorrhoidum est distinguendum I Quψdsi non eadem quae prius ex cibo potu q, Voluptas capiatur, est futu-Tae aegritucllinis signum quemadmodu hebetudo mentis sensuum, minime naturalis, aut obliuio insolita: somni ue turbati imaginibus. In summa vero, quae Morbos ut
cuiam secundum naturam inerant, haec quidem supra
modum aucta: haec vero imminuta haec temporibus ordine recesse quibusdam aut qualitatibus, aut quantitatibucinam runt. rata, turos morbos praenunciant. Porrbmorsius Vetris Vel in ore ventriculi, vel in aliquo intestino ,aut quum aluus subducitur,aut quum vomitus excitatur, aut quum mingitur siue alius aliquis dolor mediocris, ex genere quidem existit eorum quae ter naturam:
non tamen qui sic se habent aegrotare dicuntur: sicuti nec qui capite grauantur aut dolent aut vigilat qua i nondum solitae ipsorum impediuntur operationes. 'Hic siiquidem in huiusmodi operationibus terminus cst Atliccirco in eo qd ad aliquid, eandem dispositionem aegram atm neutram dicemus. Nam pro vigore Potentiae,quae vel facile sustinet,vel Vincit, unaquae se his quas antea diximus vel morbus est,uel dispositio neutra . Sico quaecunc in sensibus,non in eo quod magis aut minus inuice differunt,sed toto genere sunt praeter naturam,signa morborum existunt cidiu modica fuerint,ac nondum sussiciunt hominem a consuetis peribus amouere.Ea autem contingunt, Vbi sensus ipsi circa sensibilia propria palam hallucinantur.
314쪽
AT quae iam in aegrotantibus signa videntur,no-
nulla quidem salutem nonnulla mortem portendunt. Ac prima sane, salubria: secunda verb,g . . nere quidem aegra secundum speciem autem, perni sim p mς, otiosa aicuntur. Sumuntur autem, ut dicamus,niuersaliter,ex operationum virtute ac vitiis: secundum partem Verb, ex particularium operationibus: quarum Exeretnenra gςnera prius diXimus. Porrbexcrementa,quandoquiquid indiceni dem coctioniso cruditatis signa continent, fieri non potest quin omnino significet, aut naturam materiei, aut materiam naturae, aut neutrum alteri dominari. Salubria igitur signa dicentur superante natura: insa- lubria verb deuicta . Neutra autem,quae pugnaS habet aequales. Caeterum quae manifestam coctionem indiocant,ex salubribus sunt:sicuti quae cruditatem, aegra. Quae Ver nec coctionem nec cruditatem, ex neutroru natura existunt. Sunt verb& neutra quaeculam Decte incae nunc'de hoc ,nunc Verbitrariu significant: veluti decidentia. nigrati digiti. Ac talia sane sunt decretoria accidentia.
insalubribus atlneutris. Ca. XXIX.
Voniam ver causarum hae quidem salubres
hae autem insalubres hae denim neutrae:primu -- de salubribus diueremus. Caeterum quandos lubria cass quidem nonnullae earum conservatrices, nonnullae ef
fectrices existunt: suntq; dc tempore dignitate priores conservatrices ab illis nobis est auspicadum Quuigitur non Vnum tantum sit sanum corpus, sed plura, in eorum singulis propria erit causa conservatriX. Sigdem omnis causa,in eo quod ad aliquid est. Hic igitur denuo sumendum initium ab optima corporis constitione:& quae illi salubria sint, constderandum.EOrum autem inuentionem ipsius rei natura indicat.
315쪽
SE VI dum quot igitur corpus nostru alteratur mo 'sematrice dos tot causarum servatricium genera habebit μ' 'μ quaS liquet etiam correctrices existere iteratum qν cra autem corpus,a nonnullis quidem, necessiarib aqui inbusdam ver,non necessarid. Necersarib enim alterat, 'mquae nulla ratione euitari post mi non necessari bau tem,reliqua. Nam aerem quidem ambientem semper Ritingere, comedere, bibere, Vigilare o dormire est Corpus neceς necesse ensibus autem δε exitialibus feris occurrere 'non item. Quare iuxta primum causiarum genu Ver numero. satur pars corporis conservatrix circa secundam aut
minime Quot igitur sint ea quae ex necessiitate corp' alterant,distinguentes proprium in singulis eoru causarum salubrium genus inueniemus Inest igitur nucx ambientis aeris adhaesu . Alterum ex motuo quiere totius corporiso singularum particularum.Tertiue somno xvigilia. Quartum, ex his quae assumuns. QVjntum, eX iis quae excernuntur&retinentur. SeX-lrum,CX animi affectibus Ex his itam necesse est aliquomodo assici corpus aere quide ambiente, quia Vel Aer cur nos ac/lisit,Vel frigefit,vel exiccatur vel humectatur vel se HViRxcundum horum patitur coniugationem: aut in tota alteratur substantia .Ex motu verbo quiete, quis tramita Inoalm excesserint,aut calfactum, aut frigefactu, aut humectum, aut exiccatum,vel aliquid secundum hO Somnis rumpatiens coniugationem Sic&ex somno&vigi Vigilia. ljδ ipsum pati est necesse iuxta eandem rationem Prae imi Rises vereati exanimi affectibus de iis quae assumuntur,
aut Xcernuntur,aut retinentur. Haec siquid Omnia, partim quidem euidenter sartim Uerbier aliaScaur . . -
um medias alterant corpus,4 lanitatem corrumput satum materie
Omnia igitur nunc dicta genera materiae quaeda sunt quae sis salubrium causarumJAt Vsu opportuno adhibito, causae fiunt conser uatrices atq salubres si ver a modo aberrauerint, redduntur insalubresiduo circa ,singu- Tt iiii
316쪽
lae earum rerum, quandoq; salubres, quando insalubres sunt: quum ad aliquid referantu 'duppe ubi motum corpus desyderat, exercitatio quidem salubris: otium vero insalubre existit. Quum vero eget quiete, otium salubre est 1salubris autem exercitatio. Eodemniodo de cibiso potibus ac de aliis omnibus statuendum. Horum nant singula,quando Ut necessitas cor
poris erigit cumensura,&opportuna qualitate adhic ubiTL-Jςntur. alusria fiunt. At quuiri citra omnem necessi-
qualitas missi talem ac praeter modum afferuntur,insalubria inimgendorum chae duae sunt circa salubre & insalubre intentiones rei quint scilicet, quae adhibetur, qualitas,&quantitas. Non est μ' ' Q μ autem rationi consonum etiam temporis occasione, quae in iis quae dicta sunt,continetur veluti tertium aliquod ab eisdem diuersum introducere. Nam si tantati tali re allata egeat corpus, nemini dubium est, quinι
etiam in tempore opportuno afferatur . Siquidem ideremporis occasio est nata , v fluxileo transmutabile mortale corpus quum sit pro modo transmutationis, alia alio tempore auxilia postulet optimae igitur corporis constitutioni quum circunfusus aer optim temperatus fuerit omnium earum rerum , de quibus nuper sermone fecimus quantitas moderata conueniet. Quum vero aera temperie recessierit tantu illas a me Medio, ali QOcritate euariare oportet,ctrus fuerit aeris ab opti-eermini in iis a temperatura recessus. Hiverb mediocritatis termiquibus utico ni existunt:in aere quidem ambiente, ut nec horreae. - 4ς ς propter frigus: nec sudet propter aestum. In exercitiis autem, quum primum lassari coeperit corpus, confestim quiescere. At in cibis coctiois perfectio,& excrementor modus in quanto & quali conueniens Aequa .lis verbin his quodammodo est coctioni appetitus. ma quantum Opxim op natura, qtum apξetir, tantum etia conappetit tanta coquit.Sic di somno modum ipsa natura praefinit his, nisu ut qui optimam corporis concututionena sortiuntur; na
317쪽
litunc a somno excitantur,quum corpus amplioriae te non eget. Quumqt talem Victus rationem adhibuerint,nullum est in eorum excrementis delictum, quae vel per ventrem vel Vrinae meatum vel per tot corpus vacuantur. Liquet igitur ipsos cauere debere ab modicis animi affectibus: ab iracundia videlicet, tristeteia, furore, timore,& inuidia. Haec siquidem alterant, at ma naturali statu corpus immutant.
V Enereorum vero iuxta Epicuri sententiam , nullus est usus salubris. Re vera autem confert, ita venit quae tum interualli in eorum usu adhibeatur, ut nec 'Mialubris. resis latio aliqua percipiatur,& ipse seipso homo, quo dammodo leuior factus, ac melius spirare videatur.
Tempus autem ad utendum opportunum, quum in venereiit Minnium rerum circunstantium exquisita mediocrita aptu quod sit. te corpus fuerit costitutum ubi scilicet, nec supra modum plenum,nec vacuum extiterit: aut in calore , aut frigore aut siccitate aut humiditate encessierit in sed . si aberrare contigerit, paruus si error Melius autem
illi calefacto magis et frigefacto o plenori vacuo ,
Minecto potius corpore, quam exiccato, Uti Uenereis Horum autem singulorum quae dicta sunt, qualitas,in optima corporis constitutione est eligendae WXercitii quident, in quo totius corporis partes aequa prime costi Proportione mouentur ita ut non aliae quidem Vltra μ ε 'μxs S M Odum ratigentur: aliae ero citra. Cibi autem &po . tu optinetam habeat temperiem. Eadem in reliquis etcst ratio habenda. At si ab optirna constitutione aliqd defecerit corpus,non autem vehementer, xliae quae ipsius sanitatem conseruant causae, ad proportionem mutabuntur. Sed quum musta sint huiulcemodi corpora per singula genera est seorsum dicerii uiri Quod igitur in partium similarium temperie etiariat,instrumcntariarum autem partium seruat commensurati
318쪽
nem, dupliccm habet salubrium causarum formam
alteram quidem,earum quae ipsitus conseruant temperiem: alteram Vero earum quae ad optimam transferunt. Quae ital ipsius tenaperaturam conseruant, tantum a causis optime temperatae naturae distabunt, situ
totius corporis temperatura ab illa euariabit. Calidiora siquidem corpora, calidiorem Victus rationem postulant: frigidiora aut frigidiorem sicciora sicciorem:& humidiora humidiorem. At secundum coniugationem calidiorackssicciora calidiorem simul at 3 sicciorem: eadem in reliquis quom coniugationibus proportione seruata.Rectesiiquidem causarum Utetur ectita edita Riςria, qui naturales earum potentias agnouerit vi pus quae sint delicet,l motuS,alimenti penuria, Vigiliae,excretio di omnes animi affectus, corpus exiccant: at quae hisce contraria existunt humecstant. Ita Vero, & calfacientia,& refrigerantia vitae instituta, ciborum, ac po- tuum ivtque simpliciter dicam , omnium quae corpori afferuntur,materias quis noscens ait potentias, saluSἱmhia simili bribus utetur caussis,similia similibus adhibendo ii quihus e adbib dem eandem in qua acceperit seruare corporis tempe
i. ohobi ita Πςm iit animus Qused si permutare,aim ad melius ea peramenta est traducere studeat, alterum est hic salubrium causaruanimus genus his quidem quas nuper diximus, contrarium: aequaliter vero cleclinans ad literam partem bene teperatis &mediis quae optimis naturis conueniunt. Calidior siquidemo siccior temperatura,a calidioris ac siccioris Victus ratione ad exactissimum bonae temperaturae habitum non transfertur Attaliu erit usus necessarius,quae tantum eis quae probe temperata existunt,frigidiora atq; humidiora sint, situmin natura naturam,in caliditate dc siccitate superabat. Nam tale causarum genus insitas corrigit intemperantias. Alterum vero de quo supra diximus temperaturam conservat. Est autem utriusi vicissim apud medicos usus
319쪽
necessarius. Nam quum plurimum suppetit otii, corri Intemperantiet Rere Oportet ac sens in ad meliora transferre. Nem enim natura patitur repentInas alterationes Homine chitando ta autem occupationibus necelsariis districtum, in eode conseruandae. Praestat habitu conseruare. Porrb quae similem habet, in omnibus corporis partibus intemperiem , eadem egent procuratione: dissimili,qua dissimilem.
partium instrumentalium. Cap. LXXXII INstrumentariarum autem partium causae salubre quatenusin hic ab optima constitutione delinquit, ita & inuicem distabunt. Aliae nanc sunt salubres erroribus qui in formatione consistut aliae iis qui in ma nitudine Vel numero vel potu In formatione si Syrore H
tur plures contingunt erroreSmam: fgurinpartis, iubitet te e5us qua in ea cauitas est secudum naturam. Vel meatus, stere possint. vel orificium vel asperitas vel lenitas, si quidem parua naturali symmetria recesserint, salubrium corporuretinent appellationem si verbamplius insalubrium ubisitantus fuerit recessus,ut operatiot afferat de trimentum,iam aegrotare dicentur Secundum quan- titatem autem, excessus atm defectus ad easdem ducit differentias. In numero Verb,si uena, siue plures,
quaecum ex similaribus partibus fuerint, aut deficiat, aut superabundet. Ex hoc genere etiam sunt, quaecum in nobis substantiae praeter naturam consistunt Reli-.quum est aliud genus quod adsitum cui uuibet simplicis attinet partissi quo & ipso quatuor sunt omnes differentiae.Prima quidem, quae optima existit. Secuda, quae parum euariat, ob idque salubre adhuc essicit corpus. Tertia quae insalubre quando amplius a modo recesserit. Quarta quae iam aegrum recessu plurimo re dit. Quaecunq; igitur partes in figura delinquunt, veluti quae blaesae,varae,& obliquae appellantur, hae quum -ωtus nuper natus atm tenellus est, formatione di li-
320쪽
gatura, ad naturalem habitum traducuntur. At si iam aucto infante ad duritiem peruenerint, emendari nopossunt. Sic errores quidem qui ad cauitatem attinet, quum adhuc augeri perseuerant, correctionem admittunt. Quum autem iam ad ultimum peruenerint,nullus est remedio locus. Cauitates igitur quiete atm allifatione paruae reddunt: magnae vertat, partiu partoc retetioe spiritus. Sico quaecum foramina,Oraq, Eesidem,quae naturalem magnitudine partes exuperat, quiete,ac commoda ligatione,minores reddunturi augentur autem,& naturali motu,& frictione moderata, di quibuscunt aliis plus sanguinis conciliare valeia Panes ex sanctibus. Deficientes autem partes, quaecunt ex sangui-gmine rex ne duxerunt originem corrigi quidem non est impos defitia, qtiti sibile. Quae Uerbeta semine,propemodum impossibi ne aut ortas te existit. Licet tamen aliquando loco earum alias δε- ut instauretur cere,quae usum haud dissimilem praestent. Earum Ve
h ζ omnium natura opifex e Medicus autem minister.
Nat iram esse Porro quae numero Xcedunt, iis ablatio, causa salu- opificem genetris existit. Inspicere verboportet,inabus id fieri posrationis parti sit Nam si impo sibile appareat transponere tentar
dum est. Eadem est: eorum, quae influvitia sunt,iae hiar' em latio. Nec verbin ambiguo est,q duo saepius aut
tria vitia eandem piat partem comprehenderet eli quum est id morbi genus, qd similaribus&inurumentalibus partibus existit commune unitatis diuortita.
ceu ad eos, qui morbo tenentur. Ca. LXXXII. Alubrium causarum aliae quidem occurrunt Wintemperiei iam genitae: aliae illi quae in generatione consistit: aliae illi, quae futura est. Igitur harum quae sunt postremae ,har quidem in praeseruatiua artis parte continentur: hae verbii salubri. Primae aute illae inter omnes,in curativa tantummodo . At illae quas interutrast collocauimus,in praestruatiua simulo curati-