장음표시 사용
371쪽
3 symale haberent teste doctissimo Laurentio qui in
suo tractatu de strumarum natura & curatione l. 2. c. t. pag. S i. sic loquitur . quae omnes virosa hidra diri qualitate imbuta cerebri robur ener bant,
rheumatismis fauces O gla dulvi fatigant et ab his tamen regiis a arum San reginensium potato- aes immunes sunt, unde infero eas mercurii minime esse participes. Nescis cur antimonium & mercurium mineralia maligna & perniciosa autumem. Quod antimonium spectat me ad Dona. Rena udotum Medicum Parisiensem remittis, qui ejus virtutes praedicat in libro qui inscribitur antimonium vindicatum & triumphans, ego vero te remitto ad Do m. Germanum doctissimum ejusdem facultatis Medicum, qui illud culpat ac criminatur in tuo tractatu deabusu antimonii. Quod vero mercurium attinet, tuis ipsis et verbis in tua novissima epistola exaratis respondebo , quae quidem sunt ista , edi cujus maligna expiratio( ut misere experiuntur inauratores qui in suis operibus eum adhilenti tremorem , stuporem , parabsim , aphoniam, O asthma inducit, imo se mortim , si diu excalfactui ct occlususfuerit, autho re Ponet et toti. E. de venenis et quapropter scite Plinii 3 lib. s. hist.
nam r. cap. 3. e Es inaurati argento vitio aut certe h=dra diro ligitimum erat, utraque species exhalat edorem, auramque plane exitialem.
Fateor me autopsia comperisse Agricolam hallucinatam esse, dum scripsit , ex terra alba ea ignita fit satia , siquidem terra alba, quam eserro & e nostris aquis metallicis extraxi ignis ardore, non flavum sed gris eum nigricantem colorem induit , ' meisque oculis potius fidem habeo quam caeteris aut horibus a te allegatis ;nam oculatus testis plus valitqu5m decem auriti.
372쪽
3 3 A R. c A N u MQuod ferrum dc alumen spectat quosdam nu- thores laudas, qui ea vituperant, ego vero cap. p. mei Arcani refero multo plures qui de ipsis mira praedicant , & quorum effata optimis effectibus confirmantur , quos produnt aqua istis mineralibus imbutae : quae aeculiaribus
virtutibus donantur ad omnes morbos .eliminandos quorum mentionem feci cap. 1 o. Quapropter non ulterius progrediar , nec repetam omnes meas rationes omniaque cxperimenta a
me praestita , ut isthaec omnia probarem, de contentus ero modo tibi persuasum habeas me reliquo vixae curriculo fore tibi addictissimum. Vale Pruvini die et O. Maji ann. Dom. 16 38.
373쪽
c Uandoquidem Viri Docti in Academia
scientiatum a Rege Christianissimo constitati (qui sunt scrutatores rerum naturalium perspicacisiimi in aquis mineralibus G alliae fama celebratissimis , nullum vitiiolum invenerunt, etiamsi multis & diversis experimentis illas exquisite explorarint : impraesentiarum mihi videor jure meritissimo asserere aquas ferratas vitrioli non esse participes, cum illud in ipsis non repererim omnibus probationibus a me in iisdem -peractis. Quamvis enim istae aquae recenter e fonte haustae suisque spiritibus adhuc turgidae pulvere gallae ipsis insperso nigrescant, non inde inferendum earum compositionem vitriolum ingredi, siquidem illarum spiritibus discussis , eaedem aquae colorem nigrum non amplius induunt, etiamsi idem pulvis gallae in ipsas conjiciatur. Si vero solvas vitriolum in aqua vulgari, licet longo temporis tractu illius spiritus in auras evanuerint, nihilominus tamen si illi admisceatur pulvis gallae, haec aqua tinctum ram nigram suscipiet, quo planum fit in aquis ferrugineis a spiritibus istum nigrorem proficisci, qui in vitriolo a tota sua substantia procedit , quandoquidem juxta Libavium spiritis vitrioli
tinctura potestatem atrandi non habet. Praeterea tinctura nigra non solum elicitur e vitriolo albo de e vitriolo viridi, verum etiam e ferro , e seIecommuni, e nitro & e sale fixo aluminis, de unaquaeque tinctura in sua nigredine aliquoadiscrimen sortitur, uti refero in meo Arcano a
hinc isto colore atro decipi possumus, nisi ipsum accurato examini subjiciamus, quaproPtcI DOR
374쪽
56r A R C A N U Msolum spectandus est hic color quo manifesta istant fossi ilia suae in aquis praedominium obti-Γ2nt , verum etiam dispicienda sunt omni- principia omnesque qualitates i psorum. Insu- lper vitriolum est sal qood in aqua funditur , aqua discusia concres eii, quocirca illud nactus
culem a tria minerali exhalata, cum verbipsum non adinverterim , ii de infero aquas ferratas
a vitriolo immunes est e. Si mihi objicias illud tantum sua substantia spirituosa cum aquis per- lmisceri . pro Iesponsione afferaria experimen-ltum certissimum e Regnero de Graes depromptum qui in suo tractatu de succo pancreatico pag. l33 o. sic ait , infusione gallarum limpida, solutioni ivitrioli permixta sit atramentum , cui si spiritum aci
dum bitrioli adjicias , atramentum illud omni nigre- ldine exuta instar aquasontanae siet limpidum et hinc cognosco spiritum vitii oli non modo tinctura nigra non inficere , verum etiam nigrore spo- i liare solutioncm vitrioli cum galla mittam : un- lde infero aquas ferrugineas non continere spiri- tus vitrioli,quoniam illae aquae nigricant pulveris i gallae mistura
Quoad aes litatem aquarum serratarum , illa quoque vitriolis non est attribuenda , quando- quidem alumen in aqua vulgari solutum ipsam gratisiima aciditate condit, quae consimilis est jacori aqaarum Spadanarum & Pugaearum , a cor vero vitriolorum insigni aerimonia stipatus est quae ipsorum acorem maxime obtundit. Adhaec vitriolum est vomitorium , a quae vero ferratae vomitum non concitant, visi aliquando iis qui ipsas praecipitanter deglutiunt , atque etiam iis
quorum in stomacho bilis fluctuat, quod qui-
dem ita verum est, ut vomentes amarorem circa vomitus finem persentiant, bilis quoque fia'
375쪽
vero de mineralibus quae in aquis dominata' tur juxta earum effectus judicium adhibeamus ut cen et Do m. Cattierus) cum aquae ferra tae non sint vomitoriae , in ipsiarurn mistura vitriolum admittere non debemus , neque emtiam in ferro, quia ex ipso calcinato atque ex ferrugine ( quae est ferrum aeris humiditate solutum) multoties aqua elotis nullum vitriolum ressiduum habui, verum duntaxat paucum salem colore fuscum , sapore salsamarum, quapropter concludo in ferro aquissve ferratis nihil ineste vitrioli. His rationibuS atque probationibus addi possiunt aliae plurimae in meo Arcano descriptae.
Epistola ad Dom. Foti P um Doctorem Medicum qua examivi subjicit hui opinionem qua ad iruit solam nitrum antiquorum ingredi compositionem aquarum ichens. m.
QUamvis docte & dilucide enarraveris admirandas virtutes aquarum Vichensium , tuaeque opiniones meis admodum consentaneae sint,
nihilominus tamen mihi quaedam suboriuntur difficultates quod in illarum compositione lo-lum nitrum antiquorum admittas juxta sente ut iam scientissimi Closei Medici celeberrimi in suis observationibus super aquis mineralibus Pag. Ioo. atque asseras vestras aquas suam aci-ertatem ab isto mine ali depromere : Baccius vero cap. Is lib. i. de thermis pag. et T. asseverat aquas nitrosas esse amaras: haec sunt verba ipsius.
376쪽
A R C A N U M Tlures inter Rubrum Mare se, Nilum amara aqua in euiuntur, ob substantiam nitri, quod in illu maximi patribus abundat, saporis exagite amari et non
inficias ibis illud nitrum esie nitrum antiquorum , si quidem Nilus est ab origine mundi. Addit insuper cap. s. lib. s. pag. 28 o. quod amaro rem nitrose agu e sapiunt potitu, quam salsuginem , O quo magu si nceram habent nitrum , eo sunt am et Iores. Videamus quid hac de re censeat Sebi Eius disieri. q. sest l. posit. sq. s S. s s. & 6 C. nitrum habet saporem salsum , sed cum quadam amaritudi- rae, O liquatum in aqua , non acido, sed salsamaro i eam sapore imbuit. Eluitur quidem ex eo , spuitus lacidus, verum si in nitro minime pradominatur e ne
que cum nitrum adhuc integrum es , sui juris est : quo isit ut suum saporem liquoribu, non communicet. aeuod i autem nitrum nihil acoris in aqua deponat, etiam leX nitro praeparato liquet. Solent enim praetici in se' soribus ardentibus tabula, de nitro in aqua dissolvere portis loco decumbentibus propinare. int aqua hcc e nitrata nihil in se aciditat is habet. Idem quoque in ithermis io quibus nitrum prae oalet perspicitur. Non lenim acida sunt , sed acres, salsa , O quodammodo amara , prasertim si nitrum magis sit sincerum , O quantitare admista sibi minervi longe excedat. Si gu-1tes nitrum vulgare seu sit integrum, seu in aqua communi dissolutum, percipies illud esse ama-
irim, non secus ac nitrum antiquorum et Verum
si pulverem gallae admisceas solutioni nitri in amqua vulgari facta, in superiori parte aquae nube cula formatur quae i. tantillum albescit , dein nonnihil virescit, demum unius diei spatio paululum nigrescit, hisque diversis mutationibus ad icolorem viridem subnigrum pervenit, qui tempo-xi' progressu totum conus aquae ita inficit, ut iioxa aqua nigra subviridis appareat, non vero co
lori Nico, rivi vestra, atqu*-solor iubeus seu
377쪽
roseus e ferri spiritibus proficiscitur , cum illud cum aquis mediocriter permiscetur, quod anno tamus in aquis nostri fontis Beatae Mariae quae minori copia minerae ferri imbuuntur , quam actua: fontis Sanctae Crucis, quae cum minera ferri abundent, ideo tincturam violaceam nigri cantem induunt pulvere gallae ipsis insperso : verum si
permittas ut pars spirituum evanescat, tunc colo- Ie rubeo tantum tinguntur, unde cognoicimus
hunc colorem roseum ii spiritibus minerae ferri pro manare. Cum vero terne superficies quam praeterfluendo adlambunt istae aquae, modo colore flavo pallido, modo albo pallido inficiatur, hine nobis patet vestris aquis inesse ferrum cum alamine mixtum et quoniam terra flava terram ferri, di alba terram aluminis denotant: istham enim ambo mineralia tam magnam inter se convenientiam habent, ut simul permixta saepissime reperiantur, sicuti pluribus experimentis compe-Ti. Nonne etiam verum est alumen dissolutum inquantitate sussicienti aquae vulgaris, gratissima aciditate illam condire,quam multoties degustavi, dum circa alumen operarer; atque etiam prae manibus habeo salem aIuminis a suis terris tredecies deputatum, diversis solutionibus, idtrationibus,& evaporationibus, cujus acore et gustui admodum gratus. Quamobrem Baccius cap. I 2. lib. q. pag. 2 et . apposite dicit, in tota terrestri natura nunquam ncera invenitur alicujus Dena , quin prope in diebiatur se alia, O praesertim alumen , quod vestiti stragulum omnium metallorum reperitur, Plinio teste et Accap. g. lib. s. pag. 2SI . ait, in mistum terrestrium rem rum alumen infinite propagatur , nam omni m in metallis, quasi basis Penarum reperitur, quare in Dento alumine fodientibia metalla , finis spei es , ut Plinius te-
obsetvasti fundum vestrorum fontium ( quod
378쪽
scs ARCANUM sedimentum de lutum nuncupas) esie nigrum, quod emanare arbitror a bitumine ordente in terrae visceribus, dum vestrae aquae illud pertran- seirtit ipsius terram secum rapiunt, ex qua istud sedimentum nigrum os tum habet, ab hoc etiambitumine ignito vestrae aquae calorem suum mu
Ais salem thermarum parietibus inhaerere ibique accumulari,Daccius id ipsum sit que annotavit. c. I 2 lib. s. pag. 22 . filis continent S antiam,
diti quod vel minerarum earumdeam , qua transeunt,
soboles est, est enim cinis silisu , calx . teste I hi sopho, obicentia iit prima primi: atque sal iste a mineralibus igne subterraneo calcinatis proficisci tur ; & si acoris sit particeps, eum ab alumine ac-eeptum habet. In ea sententia persto super aquis vestri , non tibi contradicendi studio motus , sed tantum ut te incitem ad illas accuratius scrutandas, quo mihi manifestiora fiant mineralia quae iis immistentur , quod valde arduum est, quoniam natura in latebris terrae operatur, nec quemquam ad mmittit in operibus suis, nihilominus tamen spero cum commoreris juxta fontes , sisque ingenio perspicacissimo, quod prae aliis omnibus ipsa in lucem edas, meque tibi ad omnia paratissimum putes. Vale Pruvini die S. Novembris anu.
379쪽
Examen ferri ct aluminis qua dominantur in nostris aquis O suo lim principiorum. pag. II.
C A P U T III. De metallorum mineralium mollirie in sta mimi nem. Dag. Ictis C A P U T IV.i inquo ferruginosis ab alumine non vero e bitriolos iam desumere aciditatem paucaque minei Zilia ea rum substantiam si bipe. Pag. 22. CAPUT V .l De secretione. , mixtitne partium mineralium. pag. Jo, CAPUT. VI. De generalibus vis ratum aquarum virtutisus. yes, q3. C A .P U T. VII. De di ferentia fontium Pruvinensium. Pag. s. CAPUT VIII.
D, Fuutibus vadensibus, Ptigensibus, Forgensibus,
Castriti terricensibus , Mutuet Dii sibus , Passensit-b-, nec sensibus O Saacta Neginae, atque et amde hs quae habent aut similia aut discrepantia tum fontibus Prusinensibus. Pas, s 3,
380쪽
C A P U T IX. facultatibus se qualitatibua ferri se alumini. qua miscentur cum aquis mineralibus Prudinauci de iis qua suorum principiorum virtute operan- Exempliacusiones. De diata in usu acidularunis observanda. pag. Ios,
'rissimum Dirum Dom. Gibrium Doctorem inedicum qua nobiliad ejus opiniones e Uertere nititur. pag. oc.
thoris Responsio ad epistolam Pom. Sartei Doctori, Medici Parisiensis celeberrimi. pag. I 2I. IDaci Cattieri in celeberrima Monspeliensium Medicorum Oibersitate Doctoras, consiliarii O dedi i Regii Epistola prima. pag. I Authoris Respontio ad epistolam r. Dom. Cattieri in celeberrima Monoeliensium Medicorum uni, er-