장음표시 사용
351쪽
ACIDULARUM 3Ibparabs : nihilominus cum versabar in ea Burgundiae urbe quam nostrates No ers appellant ,
vidi aegros qui ab istis aquis redibant syphilide
maxime infestati, imo chirurgus hujusce urbis me certiorem fecit seipsuin ab eo affectu sanaue plurimos qui San-reginensibus aquis incassum usi fuerant. Quod hydropem dc paralysim spem chat, nullum rescivi aegrotantem his morbis limberatum fuisse spatio quatuor annorum quibus NuceIiis commoratus sum , quae urbs decem tantum leucis . San- reginensi oppido dissita est. Praeterea Mercurius dulcis saepissime salivationem excitat , quaproprer Davistonus de eo sic loquitur , si cupivi exhibere absque salitiatione , debes admiscere alicui cathartico ; nempe dimidium do sis pitularum cocciarum oed ne quibu3 ; ciri a vero in his aquis nullo cathartico sit involutus, salivationem ciere deberet, quod tamen minime annotamus in iis qui eas deglutiunt : cum vero iistud remedium sit xiolentum catharticum , hanc
vim purgatricem istis aquis impertiri deberet,
quae tamen leviter purgant. Asieris quoque te degustasse exiguos costa os qui in aquis San- retinensibus concrescunt, eosque ins idos percepi se, ego vero iIlos parva aciditate astrictioni sociata donata esse sensi ; dicis etiam sub lautiam albam in quam abeunt possie esse praecipitatum album , quod se prodit cum atomi mercurii edulcati quibus constant dirimuntur secernunturque discessu salis .cujui interbentu cohaerebant. Davisi onus illud
hocce modo praeparat. 2E . Meretinim j. vel V.
repurgetur sate O aceto , trans coletnr per linteum dum plicatum , aut per corium. Pone in matratio colli
longi, adde aqua fortis f iij pone in loco calido ad
digerendum per horam unam , O di solvetur omnino mercurius per aquam fortem. Suem cum aqua forti
aufer per inclinationem , O pone in vase amplo, OP et ori
352쪽
3 o A R C A N U Mori est. Tunc guttatim a funde super aquam tuam fortem mercurio onustam olei tartari, ani s lis di solum ti , aut cinerum clabellatorum is plus missus, Pps parvam C serbescentiam qua excitatur 1 motis salis tartari O aqua ortii , videbis omnia confundi, O transmutari in lagitis albedinem. Tunc a funde aqua
soni aua limpidissima set iij. O illico titilebi mercurium subsidere in c.nsipientiam spissam , O alabam , d di impalpabilem , super quam multa ablutiones debent reiterari , quas postea auferre debes perle Dem inclinaetionem. Quis imaginabitur praecipitatum album tam facile efformari in aquis Sau- reginentibus , siquidem in sua praeparatione tanto labore totque diversis operationibus eget EQuis credet in iisdem aquis mercurium edulcatum in crystallos verti qui in praecipitatum at-bum facessunt i illud incredibile opinor, ve-aeum quidem est alumen in aqua coagulari, sicuti saepe expertus sum. Praeterea istud remedium adeo violenter purgat, ut major pars Medicorum illud intus scrupulose e X hibeant, unde istae aquae perniciosissima: forent, si ipsis admisceretur.
Non observasti aquas San-ieginenses gallarum infusione albescere : si hujus rei periculum facere vis , me veracem esse comperies , dein mecum consenties alumen harum aqua, Eum compositionem ingredi , siquidem fateris tua prima epistola pag. sto. mei Arcani omnes aquas aluminosas gallarum aspersione exalbesce- 1e. Neque necesse est dicere, si argenti vitii aquamgia extincti pauxilium in aqua communis Uathum conjicia. , moxque situ aqua parti in aliud vas cfusa ac limpida aliquantulum aqua falsa admisceas a murum raud candidum fieri deprehendes: sed tot laboribus totque diversis modis omissis, si alumen aqua vulgari dissolvas, atque illi sallam admisceas,
353쪽
ACIDULAR U M. 3 rRefers ut nullum stibium aquis San retinensibitis contineri prolem me dicere Doctissimum Du Cloi in earum sedimento nihil insenisse prater lamellas albas tenuesque , se gummi subrufum , salsum , aculeam
tum , di aeque mordax ac sal ammoniacum. Deinde
ais feri phisse ut vir ille aquarum sarum simmi Piolento igne alienaverit, rutilumq te di gumm Am ecerit e nam antimonium vulgari calcinatione ressescit, , cum sublimato calcinatum , ut in pulverem emeticum seu mercurium vita conssetur, gummi
speciem exhibct. Is haec omnia longe discrepant ab iis quae Closeus in his aquis adin venit; praeterquam quod mercurius vitae est medicamentum violentissimum quod istas aquas aegris infestissimas redderet, quae e contra ipsis utilissimae & saluberrimae existunt, quod immunes sint ab omnibus istis mineralibus malignis dc perniciosis quae illis admisces , ego vero tantummodo ferrum& alumen in ipsis reperio , quae sunt mineralia benigna de proficua morbosis affectibus quos
1oad aquas Forgenses in tuo de arthriti detractatu scripsisti iis ferrum di chalcanthum ines se ,
quoniam injecto gallarum pulvere eas cervisia colorem indipiscere vidisti, expertusque 'es aqria communis cyathum in quem scobs ferri O chalcanthi viridis tantulum gallarumque pulterem indideras similem colorem exprimere. Istud experimentum non infirmat veritatem eorum quae annotavit CattieruS, nempe prope scaturigines Forgenses aquas quae ex his fontibus hauriuntur , ut alio tranSferantur , gallatum mistura colorem violaceum induere , qui color a ferri spiritibus promanat s si vero injecto gallarum pulvere eas cervisae colorem indipiscere vidisti, id fit quod , dum transportantur , spiritus f ruginosi evanuerint, a quibuSaquae minerales potissimas suas virtutes & facultates P 3 ac
354쪽
-cceptas habent : quod aperte demonstrat aquas e fonte ipso potas longe meliores esse trans latis. Miraris quod asseram ferrum cum chalcantho non posse subsistere. Ut istud dubium explanarem tot experimenta , tot rationes , totque
aut horum testimonia adduxi, ut ipsis nihil addam amplius , donec aliquis isthaec omnia evertit : nihilominus tamen abstinete non possum quin respondeam ad id quod refers me in ferraria
materiam Albam cum flatia penitus commixtam deprehendisse , ct ex ferramentu ultra annum aqDamaceratu milia eduxisse. Deinde rogas me ut observem materiam albam in fodina flavam feri, veluti cum igni exponitur, teste ingricola lib. 3. de ortis O causis subterraneorum pag. . cujus hac sunt verba: ex terra alba O ignita si flava ; terramque stabam esse chalcanthum eodem authore lib. de natura eorum qua fluunt ex terra pag. II 8. ita scribente e aqua multum atramentosa quales ochra ; ac proinde ferrum ex chalcantho consari. Cum loquor de terra alba quam e ferraria eduxi; & e ferramentis ultra annum aqua maceratis, loquor de terra cum ferraria & cum ferramentis naturaliter commixta, quam a terra flava sejunxi, nec ideo quod igni exposita possit alterari & colore
mutari, illam in chalcanthum transformari arbitror : scobem enim ferri calcinavi i. eam multoties aqua irrorando de movendo, deinde igne admoto demum illam aqua lavi, qua discussa nihil chalcanthi superfuit ; vis tamen ex eo conflari ferrum , a quo tantum duae diversae terrae, a chalcantho vero decem colore differentes educuntur. Experiri volui an illud quod litteris consignavit Agricola veritatis quid contineret , nimirum si ex terra al8a ignita flat fauea,
utque id cognosicerem superposui igni crucibulum
355쪽
sum iIlique indidi terram albam e ferramenti
diu aqua maceratis extractam , nec iaon etiam eam quam segregavi a terra flava nostrarum aquarum mineralium , & neutra earum , ardore ignis flava facta est, sed illarum albedo in colorem griseum nigricantem versa est, quapropter fides non est adhibenda iis quae authores
litteris mandant , nisi experientia confirmentur : in meam certe sententiam descendes , si , postquam attente consideraveris quam multi authores chalcanthum ferri Sc aquarum ferratarum compositionem subire asserunt, in mentem revoces non solum Doctores in Academia Regia
aggregatos (ut refert Closeus in suis observationibus super aquis mineralibus) sed & meipsum omnibus nostris experimentis nihil chalcanthi in ipsis reperisse. Illa omnia (quae spectant ad causam caloris thermarum , & lapillorum glareolorum quae in imo aquae Forgensis Regiae diistae labro proveniunt, quos censes oriri ex succo lapideo per eam fuso qui corpus consociale nactus cum ipso coalescit , cogiturque vi styptica Sc collectivaciualcanthi, vel summo ejusdem aquae frigore i
eo animo te conscripsisse arbitror , ut tuam sese aliam tuamque magnam ii strinam ostentes , quoniam de hisce rebus nulla inter nos disiensio est. i aeris a me cur tanta diligentia spiritus qui mi-veralibus aquis insunt conser uantur Z siquidem eorum dissipatio potatoribub es admodum prosicua , Pedsint mal ci notati mique venescio quo Io res me tactici cin qui . fodinu non procul a sunt inficiuntur ,
ct cum vanescunt in auris quod i et aqvu minera ibim
facu nium est subsidet , sic ut fere nihil sapiant praeter salem quemdam , qui acumine, siccitate s)pticavi cscit, ut crass.s humores diluant, servato far
356쪽
s ARCA Nubttium tono , nec in ventriculo intestini die morentur cum vomitis aut d senteria immedicabitu discrimine. Rebera ea minus album solount ac subducunt, sed viscidos humores penitius subeunt O incidunt quospomstea vel leviore pharmaco educere promptum es , O multo escacius per sudores , nrinis corpo eoacuant. Unde concludis aquaa ex fonte ipso potia non meliores esse quam tralatiriari.
Ad quod respondeo deperditionem spirituum
aquarum mineralium potatoribus non tam este proficuam, quam tu ipse contendis, cum Omnes authores qui de aquis mineralibus pertractarunt inter se conveniant , has aquas vim suam pra i puam a spiritibus trahere, qui animae instar, ipsarum actionem dirigunt adversus morbOS, easque adeo permeabiles reddunt, ut perductus etiam angustissimos transeant ad omnes partes quibus sua virtus est necessaria. Ita eos laudat Gebietius posit. A C. T. 8. & s. differt. s. sest. I. In Tabernamontan . opinione quadam placent , quadam di plicent. Placet primum quod aquari me rasilcm spiritibus metaturum inebriatari scrilit et earumque vires potissimum Dirituma subsantia assignat. Sunt enim spiritus corpora subtilis a , letiissima ,
penetrantis ima , ideoqtie valde s res ATDcet atque escacia. Et experientia testatur , aquas qua spiriti-hua dibiles sunt atque abundantes, citius, facilius, putentiusque operari, quam quae e rectate idorum laborant. Et corollar. I. posit. i. dissert, s. sech. i De spiritibus mineralium aquarum multud hactemu sermo fuit dieitumque eos Delat animam aquarum esse e reposit.A. ejusdem corollar. cito spiritu a aqua vir-lud evanescit, cum alio transportatur. Ais illos spiritus esse maliscos noratissimosque veneficio quo lassores metasiici insciuntur. Equidem fateor quaedam mineralia vaporibus malignis fossores metallicos inficere, di ista mineralia sua niastione aquas
357쪽
Ac IDULARUM. 3 snon salubres , sed e contra aegiis infestas reddunt et aquae vero maxime saautiferae sunt quae alumen & ferrum in se continent , quorum
spiritus optimi & beneficentissimi sunt. Si vero spiritus qui aquis mineralibus insunt, veneficies lent, qui eas ex fonte bibunt ipsis non juvarentur, sed ex iisdem multum detrimenti caperent, quod tamen experientiae refragatur, qua planum est aquas e fonte potas longe meliores & salubriores esse transportatis : quod non solum meis oculis conspexi, verum etiam rescivi a plurimis hominibus fide dignis, qui asseruerunt aquas San- reginenses e scaturigine haustas sibi magis profuisse quam tralatitias, quod nulla probatione indiget, cum testes habeamus omnes hydrographos, & caeteros qui has aquas non solum juxta fontem , sed etiam in locis multum ab eo diuitis biberunt. Dicis aquas transsatas nihil sapere praeter salem quemdam , deinde addis eas minus alvum sol vere ac subducere : nihilominus tamen potes legere in epistola Dorn. Foveti Doetoris Medici omnes sales esse catharticos quorum vis prae cipua est alvum subducere & crassia excrementa eliminare. Asseris quoque illas mutuo efficacius per sudores & urinaScorpus evacuare , quod persua-
sum non habeo quoniam ab earum sulphure
sudores cientur, quod a corpore aquae separatu cut ejus summum occupet, cum alio aqua trans. portatur , unde virtus illius admodum minuitur quae major erat eo tempore quo cum spiritibus junctum & mixtum erat , quibus discussis
sudores & urinae minori in quantitate effluunt Quis nescit in urinae suppretione nos uti spiritibus mineralibus tanquam praestantissimo remedio ad illius provocationem E ego quidem in hoc insibo illos praescribo cum aegri levamine,
358쪽
idcirco conclado aquas spiritibus turgidas juxta
scaturiginem potas multo meliores esse quam ira latitias. Ut hanc difficultatem explanem in medium afferam cxperimentum a multis jam annis a me peractum : nimirum lagenam nostra aqua minerali implevi, eamque siticte occlusi subere cera Hispanica obducto , dein illam in cella subterranea reposui, ubi aqua clara ac limpida toto anni spatio permansit , tum ex eo loco illam eduxi, & in meo musaeolo tabulae imposui, ut istius aquae mutationes observarem , cum lagem tus exsiccata est , ejus pori aperti sunt qui iamdiu humiditate cellae subterraneae obturana exti fuerant , hisque angustis meatibus reclusis, spiritus aquaemineralis , qui sunt subtilissimi & penetrantissimi , in auras evanue Iuni : tunc vidi substantias minerales sese a corpore aquae t ej ungentes , nempe sulphur adsummum sese attollendo, terram vero sese praecipitando ad imum : hoc experimento planum fit, quod, etiamsi lagenae transportationi aquarum mineralium inservientes stricte occludant , nihilominus illarum spiritus ita cohiberi nequeunt, quin trAns poros vitri eorum jactura fiat, unde substantiarum mineralium a sese invicem separatio sequitur, & aquarum vires & facultates
Existimo plene tibi persuasum fore meam erga te benevolentiam nihil detrimenti pastam esse
his disceptatiunculis, cum te certiorem fecero me
359쪽
Dom. Guerint Medici Parisiensis Responsio ad a. epistolam Dem. Givmi Me
M Iror quod contendas naturam edulcatum mercurium non posse conficere quae miniam molitur , quod non minus paratu difficile est , sive in arge utariis Sc plumbariis inveniatur, ut astruit Plinius lib. 33. cap. q. in hunc modum et est autem alterum minii genus in omnibi fere
argentari, itemque plumbariis quod sit exusto lapide venis permisto et sive in argenti fodinis reperiatur , .ut asserit brassavolus in e Xana. meta l. his verbis: minium duplex ehi, naribum florido colore insignitum Ofactitium , in venis argenti Diui gleba nuncupata est oditur subrusso colere qua ci ca se rubrum pultierem habet , hic pulUis verum est minium.
Nam quod in plumbariis invenitur, fieri non potest nisi ex plumbo spiritus cujusdam acidi vi attrito , redactoque in cerussam , quae diutina coctione rubescit, abitque in id quod Calenus , Dioscorides oc Agricola Sandycem
vocant , Plinius de Vitruvius adulterinam Sandaracham. Quod vero in argenti aut meI- curii fodinis reperitur, fieri nequit modo sim pliciore , quam ex argento vivo aqua stygiae so Iuto & actuoso igne siccato instar praecipitati. rubri, aut ex hydrargyro ec sulphure commixtis di concoctis in formam cinnabariS, cujus pracpam ratio sic exarata extat apud Cardanum lib. s . sub tit pag. 1 sulphur in ollam pone, liqua, duplism adde
argenti vivi, perpetuo misce donec argenti bitii nulla species appareat , inde refrigerari permitte. Demia vero excoques , O sensim usiue quo nonstrideat, tunc autem ignibu auctis idem coquere expedit offec exeat
360쪽
s t A Re ANUM ruber sumtu ; ' paratum faciet ad scribendum ac
pingendum rubro colore nati Oamque cinnabarim amκ-
labitur. Alii modi quibus mercurius rubido colore afficitur, ut cum redigitur in praecipitatum diaphoreticum , aut in sublimatum rubrum non corrodens , quod Paracelsus Arcanum corallinum vocat, impendio magis operosi sunt. Certam est verum minium ex argento vivo conflari, siquidem in Oriente & in Africa, ubi illud Non conspicitur, hoc etiam non producitur , teste Agricola , lib. a. de vet. & nov. metal. Atque ex minio complures argenti vivi stillae manant cum ejus vena ferramentis tunditur, rec terra eruitur : cujus rei idoneos authores habeo Vitruvium & Matthiolum, quorum prior lib. architect. e. 8. ita habet. Foditur gleba quae dis E dicitur antequam tractationiores ad minium per Ueniat . vena uti ferreo magu su rufo colore hambens citca sepultierem rus rum et cum id foditun explete ferramentorum crebris emittit lach mas argenii viui quase si foribus Hyatim colliguntur : alterm mment. s. in lib. s. Dioscor. cap. 6'. sic loquitur : fossilis est lapis purpureu. ad ruledinem doctinans, hamatida lapidi amulus , non admodum dis-rres , impense tamen grabis, tanto plerumque argento Vivo praegnaus ut per sese nusia ignium vi guttatim extillet, & paulo infra subdit et vos equidem hoe vidimus in hidriae montis fodinis ubi plerumque eveniret i Du nerata serramentis bena argentum vivum fonticuli instar in f stratam de sunt humum. Ais quod si aquae San-reginenses mercurium edulcatum continerent, Ilii venereae, hydropi- si, & paralysi mederentur, quodque nihilominus cum versiabaris in ea Burgundiae urbe, quam nostrates Neters appellant , decem tantum leucis a San-reginensi oppido dissita , vidi