장음표시 사용
341쪽
ACIDULARUM. 32 Spiuntur, una pinguis quae rubra vel flava cernitur prout magis vel minus humectatur quam ferri sulphur appellas , altera sempe6 flava quam
ferri terram nuncupas ; at utraque chalcanthum& sulphur minerale complectitur, sed postremi plus illa participat. Si chalcanthum viride in aquae communis cyatho per duodecim horas serves , videbis infundo rubiginem quae rubra vel flava apparebit prout magis vel minus diluetur ,& quae in arenam projecta eam perinde ut ferrugo tinget; unde concludes tuum sulphur tuamque terram ferri , nihil esst quam chalcanthum, in quo paucum illud coeruleum quod substantiae ejus flavae junctum id viride praestabat , absorbetur vel saltem obscuratur sulphure fossili quod admiscetur; nam scobs ferri chalcanthi spirita perfusa sulphureum odorem reddit ; dc chalybs
seu defeecsitum ferrum fabrili foco candefactus , moxque sulphuris frusto admotus liquescit ob utriusque sympathiam. Ne utiquam ergo dubitabis quin ferrum dia quae ferreae chalcantho constent, de cum fatearis Forgenses aquas ferri aliquid capere, easdem atramenti tutorii quidpiam habere non inficias ibis. Imo ad cymnem tibi scrapulum evellendum , quia putas ferro alumen nesse , quod in ferraria
materiam albam cum flava penitus commixtam
deprehendisti , dc ex feaeramentis ultra annum aqua ma ratissimilia eduxisti, observes velim materiam albam in fodina flavam fieti veluti cum igni exponitur , teste Agricola l. 3. de orta
di caulis subterraneorum pag. g. cujus haec sunt verba : ex terra alba ignita sit flatia ; terramque flavam esse chalcanthum eodem authore lib. de nat . eorum quae effluunt ex terra pag. IIS. ita scribente : atia multum atramentos a quales Ochra: ac proinde ferrum ex chalcantho conflari.
342쪽
odi pinat ad id quod de aquis Fortensibit
a Camero accepisse scribis, ansam praebes exa- ii
j. 'O Vs ecllor iste qui in Cardinali diei
entus est ac tepadus, in pluribus aliis tam lu- .culentas , unde lapilli tyli glareosi qui concrescunt imo cratere cini quae Regia audit, A si 'xu & ce rem minerales aquae translatae spiriti- o hββ pri fomque e X soli et ipso potae pinstau- Mea quidem sententia quod tepidam reddit
eX Forgensibus aquis quae Cardinalis dicitur , est Suae longule a fonte fit actio spiritus nitri vel chalcanthi in sulphur minerale aut fiat fixum chalcanthi quae serinant ferrum aliquod cui alterriter spuitus incidit, quodque aqua ista obiteritio ' Osi 33 sep de 'quis sulphureis notatis aries ulvin montem qui nihil aliud videtulesie quam nix re glacies , & ex quo versas
Orientem scaturit Eridanus seu Padus non ince lebris fluvius, sh vi disse fontem aquae mirum in modum aestuosae &spumeae quae eundo claresce- Dat saporem que fluendo deponebat continebatque lucum pingue ac laeve , & fiat fere dulce maximeque fusille , atque detexisse luto igni iu-geuo uipitur eum id est e, gustataque regionis Illius terra ac salsa comperta , iudicasse sal istud, itum qu ddam acumen habere , denique sale peculiari luto admoto cujus contactu fermentescebat conclusisse sal quod dulce videbatur, sed revera a caleatum aquae admistum ti sulphvrariam Ingressum excitare spumo lunn illum re-ltum quo aqua illa turgebat quique in illa percipiebatur Enim vero scobs ferri spiritu chalcanthi perfusa incalescit, & ut jam dictum est fulphuris odorem spirat : N aqua stygia oleo t.α-tari admista acidi & alliali pugnacitate se a pugnaciori agriatione fervet Nihilominus concur-
343쪽
Ac IDULARUM. 33 Isio acidi potisiimum nitrosi & sulphuris quorum
antipathia satis superque probata a Senne Irod constitutione chymiae cap. i p. & contentio acidi, alkali non solae sunt effectrices caloris qui in thermis sentitur : sulphur dc bitumen quae in
terrae visceribus Continuo aroent & flagra Ct, iis etiam calorem impertiunt. Reperiuntur fere ubicumque fontes calidi erumpunt : quaedam etiam eorum Odorem emittunt, alia rero bitumen reddunt : quales in Cilicia aquae Luparis fluvii cujus superficies innatantes ungit perinde ac si oleo essent delibuti teste Baecio lib. s. st
In Syria lacus Iudaici qui Asphaltites seu sta
gnum bituminosum , Sodomenum , mare salis, mare mortuum dicitur, quae adeo salsae lunt ream arae ut nec stirpium nec piscium genus u Ilum patiantur , dc ita graves ut vel taurice valens corpus attollatur etiamsi tota mole totoque pondere nitatur demergi, authore Galeno lib. I . de simpl. med. lacu Itate cap. is. & in Gallia Borbonienses , imo etiam ex Reinero. Sole nandro lib. r. de caloris fontium medicatorum causa eorumque temperatione cap. 6. quae scaturiunt in prato quodam inter Claro montem Veterum Gergobiam di Monferranum oppida vicina, quarum bitumine nigro terebinthi nae instar spisso accolae loci consueverunt alborum stolones & teneriores ramos illini re , ne a capris quae mirum in modum aversantur hoc bitumen carpantur dentibusque arrodantur. Quae ne ursum redolent suntque insipulae N inoa orae ( quales sunt quam plures de quibus Aristoteles et . sest. problem. isi. Plinius lib. s. cap. b. Vitruvius 8. architest. cap. g. ab iis eminus caloIem accipiunt , aut pe ductus fluunt ad quos eorum vapores aditus non habent. Sulphur extra cana
344쪽
332 ARCANUM ies tantum aquas excalfacit, bitumen vel in canalibus ipsis. Rei ne rus sole nander lib. i. decal. tant. medic. caussi eorumque temper. cap. I .
post Augustinum Sc Mon tuum refert apud Allobroges non longe ab urbe Gratianopoli fontem esse cujus aqua flammis stipata prodit. Aqua in efficax & invalida adversus ignem qui bitumine fovetur : ideo credibile quo Nero Romam vastare decreverat ejusmodi fuisse, utpote qui nec fluviali aqua affusa extingui potuit, cujus rei locupletissimas testis est Cornelius Tacitus in
sine lib. 13. annalium. Nil mirum ea mineram
lia perpetuo subsistere ; quippe verisimile idem
accidere bi tuminosis Sc sulphureis terris ac nitrO& cnalcantho sis , at si ex duabus postremis salem omnino extrahas, easque aliquandiu dimittas , novas in iis generabitur. Imo constat in AEgypto quo tempore ros casurus est , hujus
ce regionis terram arca licet inclusam intumescere & ponderosiorem fieri, unde quidam arbitrati sunt Nili exundationem pendere a ni trosa fermentatione , quam tamen alii acceptam ferunt fasis nivibus quae in eum corti vantur. Nec etiam mirum ignem his fossilibus altum terra cui subest non obrui & suffocari; haec enim plena est immuneris cavitatibus , ut patet ex
ventis sinu suo conclusis quibus aliquando jactata intremiscit , dc ex omnibus qui alicubi se abdunt & delitescunt, ut alibi in conspectum sedent , veluti Alpheus qui in Pelopponesiaco littore se subducit atque clam in Sicilia in Arethusiam fontem mutato nomine prorumpit, de quo Virgilius ita canit S. AEneidos -- Alpheum fama est hunc Elidis amnem Occulta) eg si bi tu subter mare , qui nunetore Arethusa tua siculi, confunditur undis.
Tum alter cujus mentionem facit Seneca lib.
345쪽
ACIDULARUM. m natur. quaest. cap. I s. qui ex incerta plaga ad
Loryma Cariae urbem appulit, multosque pisces edidit, necis causam iis qui comederunt : di alii duo his versibus comprehensi
Sic ubi terreno I rim est epotus hiatu Exi sit procul hinc alicque renascitur orbe, Sic modo combibitur tecto modo gurgite lapsus Redditur Argolicis inge sis Erasinis in agris.
In hisce autem cavitatibus subterraneis ignis flagrat, a quibus flammas fumosque evomit in varia loca quae accuratisii me describit Rei nerus
Solenander lib. a. de calor. forat . medi c. causa eorumque temperat. cap. 8. Dicam in honorem Senecae eum lib. a. natur. quaest. scite eleganterque sic estari : adjice ignes non manifestos tantum O certos , sed opertos terris quorum aliqui erumpunt, innumerabiles in abscondito flagrant, di in Pontani
commendationem eum illi recte astentiri his carminibus
Debaechari ignem , campos exurere apertos.
Errat qui credit minerales aquas calefieri 1 servi disyaporibusq admiscentur , nisi velit in istis vaporibus admittere calorem a subterraneo igne profectum, dicereque cum Apuleo libro
de mundo : ignes qui terra secretariis continentur praetereuntes aqua vaporant O produnt, longinquirare flamma tepid ores aquis reddunt, vicinia ferbentiores. Nam aut illi halitus nihil sunt aliud quam aqua a subterraneo igne rarefacta, aut sunt plures atomi aquae , ignis, aeris & terrae, qui dis cedunt a corporibus quibusdam quae corrumpuntur aut putrescunt : sol qui ne stagnum quidem exiguum per summos aestus excalfacere potest, non satis alte radios uos in terram vibrat maxi- He brumali tempore , ut subdita corpora in halitus solvat : apte congruenterque Lucretius hos
346쪽
3 3s ARCANUM H si queat hic subter tam cra se corpore terram Percoquere humorem , calido soriare vapore , Praesertim cum Piu possit per tecta domorum Insi mare suum radii, ardentibu3 aestum.
Inanisque est qui comminiscitur halitus per angustos meatus eluctantes incalescere; si quidem Dividisiimus aer qui per januarum rimas erumpit, dc qui compresio ore redditur, frigidissimus
Censeo glareosos lapillos qui in imo aquae Forgensis Regiae dictae labro proveniunt, adhaerentque ductibus quos pCrvadit, oriri e succo lapideo per eam fulo , qui corpus consociale nactus cum ipsa coalescit, cogiturque in typtica& collectiva chalcanthi, vel summo ejusdem amquae frigore. Reinertis Sole nander lib. 1. de calor. tant. medi c. caussi eorumque temperat. cap.
6. refert te vidisse in agro Pisano in a iuro quodam montis San-Juliani pronongas in ipsis emerisaeae eo concretas stirias , dc in agro Lucensi juxta convallem dictum pagum in spelunsa insigni di stillantes guttas quae in praegrandes columnas paulatim assurgebant. Iste succus a stirpibus quibusdam attractus eas omnino vel partim saltem lapideas efficit. Visitur (inquit Porta lib. 2. mag. natur. 3 iu quibusdam locis ut Georgius Calla refert qui per radices ipsas , truncum , ramos, folia , o flores in lapidem conbertit . Nec mirum s ait
Falloppius de metallis &fossalibus J υobis fidetur
h)rbas nutriri succo lapideo , quoniam cora optanta est quae tamen cum ad maturitatem pervenerit lapidescit, quoniam lapideo succo alitur. Revera oculi s patet corallii ramusculos primunt virentes rubescere, durescereque temporis prolapsilone, ut notat Ovidius
Sic coralium quo primum contigit auros
347쪽
Ideo Graeci hisos sex' seu lapideam arbusculam vocant. Et iam autopsia consat, seu perspecuum & vasti exploratum est lithosper monlaxea grana proferre. Ipsemet est succus qui os aro lillia mole perampla, immania & portentosa parat, de quibres Goropius de Nilos copia lib. g. fol. Egr. ut & cochleas, buccinas , , conchulas lapidosas quas in Hetrusia quamplurimis in agris aratro ab agricolis erui tradit Matthiolus comment. in lib. s. Dioscorid. sed vix animum induxerim ex eo succo ortum ducere posse animalia viva , qualia conchylia quae ex saxis, malleas ferreis fractis educta se vidissi e Sc gustuaeque grata ac ostrea comperisse testatur idem author Ioco citato crediderim potius ea progressia prolectave inundatione quadam in terram aliquanto firmam , sed maxime declivem dc cI- viam , in ea mox arefacta ac indurata permansis se , ut accidere consuevit piscibus terrenis ex
Theophrasto libello de piscibus, & Polybio lib.
3 g. Historiarum. Idem succus cum thermis aliquando miscetur , ut notat Falloppius de metallis & fossilibus , his verbis et circa parietes foratis balnei Aponensis concrescit in eo lapis, quoniam aqua ida has et in se succum lapideum et saepe etiam cum frigi aquis communicat. Rei nerus Som Ieriander loco supra laudato resert prope Avernorum Gergobiam fontem esse qui succi sapi- descentis tantam copiam evehit , ut accolae Pontem ex eo substruistum & aquae cursum impedientem ligonibus quotannis diruere cogantur Et non procul vierana Allobrogum in vico quem G1vret nominant fontem insignem & liquidissimum alioqui potu salubrem di suavem eo o que succo lapides gignere durescentibus siticea Ioliditate quaecumque in ejus alveum projiciun-
aur i idque pro miraculo a quibusdam haberi
348쪽
quod rusticorum ejus aquam biberq solitorum non obrigescant viscera , ut de quibusdam aliis legitur apud scriptores. Vidi ipse non ita pridem in vico duabus leucis Lutetia dictito , quem
Seure appellunt , Hypogaeum fontem in cuius rivulis inveni arenam plurimam atque insuper materiam omnino laevem utrique labro seu margini adhaerentem & per totum alveum extentam. Haec in s. vet. 6. lamellas dividua,
insipida , friabilis, argenteis Zc stanneis vasis tergendis apta , dentibus fragilis , attrituque stridula , videtur esse arenula lapidescens orta ex Iapideo succo diffuso per aquam cujus foetura est. Nam haec aqua praedulcis est , coloremque inter album & viridem medium exhibet cum variante nubecula de hypostasi alba nummi crase sitie , aliquanto postquam gallarum pulvis injectus est. In eo similis caeteris hujus tractus aquis, circa quem multae lapicidinae, multae gypsi, cretae,& lapidis calcatii fodinae occurrant. Praetereo alias omnes aquas succo Iapideo foetas ac gravidatas quae obvia corpora illaesa figura in lapides vertunt, de quibus fuse abundanterque Moehius lib. de causis concretionis, de dissolutionis rerum
Verisimile Forgenses & reliquum inerales aquas absque ulla spirituum jactura transferri posse in ampullis ex duplici vitro confiatis &stricte occlusiis subere, cera Hispanica dc vesicae suillae portiuncula. Nam vitrum angustissimos meatus obtinet in eoque spiritus vini impense defaecatus, & hydrargyrum mira pernicitate velox, de fere cuncta permeans conservantur ; dcvesica quaelibet compagem habet arctistimam , utpote humoris acerrimi maximeque vapidi conceptaculum. Sed cur tanta diligentia spiritus
qui mineralibus aquis insunt tenebuntur F si-
349쪽
quidem illi malefici notatissimique venefici quo fossores metallici &qui a fodinis non pro cul absunt inficiuntur : & cum vanescunt in auras quod in aquis mineralibus socculentum est subsidet, sic ut fere nihil sapiant praeter sala ui quemdam, qui acumine' siccitate & stypticavi efficit, ut crassos humores diluant servato par tium tono, nec in ventriculo intestinisve mo rentur cum vomitus aut dysenteriae immedica bilis discrimine. Revera eae minus alvum so I vunt ac subducunt, sed viscidos humores penitius subeunt & incidunt quos postea vel leviore pharmaco educere promptum est , & multo esticacius per sudores & urinas corpus evacuant. Unde concludo minerales aquas ex fonte ipso potas non meliores esse quam tralati
Caeterum tibi citius respondissem nisi rusticatus estem cum ultimam misisti epistolain quam nonnisi a quindecim diebus accepi : ne me ergo incuriae insimules , sed tibi semper
Authoris Responso ad epistolam I. Dom. Guerint Medici Parisiensis , in qua agitur de minerati biu qua, a quo San- reginenses aquin e Foetenses ingrediuntur. VIR CLARI sSIME,
PRincipia chymica fictilia existimas , tuat sententiam haud dubie mutabis, modo legas
ea quae de ipsis consciipsit N. Faber in suo tractar ta
350쪽
deque probantur di explicantur : ego vero horum ministerio tanquam medio optimo utor quo naturam de esientiam mixtorum in apertum
Ad sublimandum & edi candum mercurium
ope vitrioli di salis communis me remittis ad cap. 26. N et . Operation*m chymicarum Davisse
soni , qui sublimatum corrosivum facit hocce modo. g. Mercurii cruili, sale O aceto repurgati, O per licteum trosecti .j .vitrioli communis calci nati inter album S rubrum ti ij. alis communis de- erepitati Redire bitriolum o salem in pultierem subtiligi mum , ut facilius incorporari possit mercurius ad minima. Ui vero dulcificetur. 2 . Mercurii cor-r itii di j pulverisu subtiliter in mortari, b treo, allat marmoreo cum pistillo vitreo , aut ligneo , adjiciendo per Dices mercurii crudi quantum imbibi possit ab
ipso , agitavdo semper in mortario , quousque mercis, riges crudio e Danuerit. Tunc pone hunc pulberem subtilissimam in mortario celli longi. Ostrie cine itio sublima. Trocessus hic reiterari debet ad duo vices , diminuendo tamen dosim mercurii, eadem lege , ut supra, Fateor equidem naturam saepe opera edere multo
praestantiora quam homines , sed non opinor illam in terrae visceribus nancisci ea omnia quo ad sublimatum edulcandum sunt necessaria , neque iatam bis hanc operationem rei terare omnibus adhibitis conditionibus in ipsa perficienda requisitis, nempe mercurii quantitatem minuendo : de illud opus longe magis fictilium mihi videtur quam principia chemica. praetereassi aquae San reginenses mercurium edulcaturn
continerent tui venereae , hydropisi , & paralysi mederentur juxta Davissonum, dicit enim tutum esse ejus usum in morim, venerem, in Odrope, ta