Geographischer Anfang, : oder : Kurtze und leichte Weise, die catholische Jugend in der Historie zu unterrichten, für die Schulen der Gesellschafft Jesu in der ober-teutschen Provintz.

23쪽

in emem, i Dag si tu Geographie

24쪽

ε. Quinam majores sex AEquator, Horigon, Meridianus, Zodiacus, COIutusAEquinoctialis Ed Coturus Solstitialis; qui duo tamen ad institutum nostrum minus sunt scitu necessarii omnes hi circuli dividunt Globum in duas partes aequales. . Quinam minores quatuor PDuo Tropici, de totidem Polares, qui Globum in duas secant partes inaequaleS. 3. Di gradus circulus quiris complectitur sΤrecentos dessexaginta.

. Quid Quadrans est quid Sumicirculus' O

Quadrans quarta circuli pars est. Semicirculus sive Hemicyclus est circulus dimidiatus, Hemilphaerium autem dimidium sphaerae.

i. Quid est Centrum iEst punctum in sphaera aut circulo medium, a quo omnes lineae ad peripheriam ductae sunt aequa

les.

. i. Quid est Diameter quid Semidiameteri Diameter a λα per Se μετρm metior est recta

Quaecunque linea per centrum ducta, Scin utraque circuli superficie terminata, cujus dimidium dicitur Semidiameter.

i Quid flunt linea is circuli paralleli δQui aequali undique spatio abs se invicem distant. 33. Quot sunt circuli paralleli in labor Quamquam plurimi hujusmodi circuli deseribi possint ad confusionem tamen vitandam octoni

25쪽

Drei hiuid ex imb eoueig. s. sedas si in Quadrant, Semicirculus uni Hemisphaerium pCla Quadrant istae si erbi Theis ines Sirmis semicirculus tin halbe Cir , Hemisphaerium in halbe Auget.

Globo D man schon felix dies bergie ichen Sirciei ies, en Unte, iuerben dolium alle Hemimingui veri in me a te

ei et on

26쪽

ab AEquatore ad Polum Arcticum, totidemque aὰ

Antarcticum, per denos quosque Meridiani gradus duci lent ut radus eb distinctius numerari, indeque terrae latitudo dignosci possici . Cur Globi figura rotunda si ga terra, quam repraesentat, pariter rotunda s. Unde vero constat, terram est rotuniam 'Ex edipsibus praecipue Lunaribus, ubi terra umbram rotundam projicit in Lunam, id quod feri haud posset, nisi terra pariter rotunda esset. Lb. Cur montes p alti nil obstant terra rotanditati pCui hi, cum toto terrarum orbe comparati, sunt instar arenularum Globo adhaerentium.

ι . Quidsunt Polli Axis mundi'

Cum corpora coelestia motu continuo dc velo- elissimo ab oriente in Occidentem quatuor δ viginti horarum spatio circumagantur, necessarib meridiem ac septentrionem versus duo debent esse punctarimni obilia , in quibus tanquam cardinibus coeli machina circumvolvatur. Haec puncta sive cardines vocantur oliti πολεω verto Linea porrb ab uno polo ad alterum imaginatione nostra

per ter, centrum traducta, vocatur Axis mundi; scut enim rota circum axem, ita coelum circum ii neam illam imaginariam vertitur rotaturque terra

semper manente immota.

3. Quo sunt Poli pDuo, Arcticus ab Mκτο urse, sive Borealis, ScἰAffarcticus sive Australis. Ille semper supra, hic imper infra nostrum Horizontem fixus haeret.

27쪽

ivare.

28쪽

CAPUT II.

i. Quid est AEquator' Est circulus maximus, ab utroque Pol aequa liter, hoc est gradibus nonagenis distans Globum que in duo hemisphaeria Boreale Ed Australe dividens. Dicitur quoque AEquinoctialis , quia Sole AEquatorem attingente dies noctibus sunt aequales. Hunc nautae Lineam appellant. a. Quid est Zodi acus ZZodiacus γ': , animal est latus ille circulus

in Sphaera ex obliquo bis intersecans AEquatorem. quo ex una parte septentrionem Verscis usque ad Τropicum Cancri, ex altera versus meridiem usque

ad Tropicum Capricorni declinat. s. Quid est Ecliptica'Est circulus per medium Zodiacum ductus, qui etiam orbita seu Via Solis dicitur, quia per hunc Sol

quotidie uno orope gradu ab Occidente Orientem Versus progreditur, donec duodecim Zodiaci signa Peragrando cursum annuum trecentis sexaginta quinque diebus d sex ferme horis absolvat. Ecliptica porrb dicitur ab ἡ κλε το deficio, quia in hac nunt ecli 'ses Solis S Lunae, quoties in eadem sibi vel occurrunt, vel opponuntur. . Quanam duodecim ista signa Sunt Aries Taurus Gemini, Cancer Leo, Virgo, Libraque Scorpius, Arcitenens, aper, Amphora,

Priora sex dicuntur Borealia, posteriora Australia. Ex

29쪽

a. Sas flaret Zodiacus oderethier Strei 3

. aea iii die Ecliptica'

30쪽

Ex his signa verna sumAries Taurus Geminias uva Cancer Leo Virgo Autumnalia Libra,Scorpius L Arcitenens Hyemalia Caper, Amphora Pisces. Cur Zodiacui in Globo quoque terrestrita scribitur 'Tametsi&hicae alii circuli in coelesti potilis Gi ho mente recogitatione nostra describi soleant tamen terrestri quoque Globo respondent. Ac Zodiaci squidem hyemissestatisque vicissitudines, di rum ac noctium incrementa aut decrementa item

ubi,quo quanto Que tempore Sol quorundam popu

lorum vertici recta incumbat, ob oculos ponit ας

CAPUT III.

De Meridiano. r. Quid est Meridianus 'Est circulus maximus, qui per utrumque Polum transiens, quatorem ex transverso intersecat Orbemque in duo hemisphseria, Orientale nempe Occidentale aequaliter diuidit. Dicitur Meridian quod Sol diurno motu ab ortu in occasum tendens 'in primum i em hunc circulum, omnibus, sub eodem Meridiano Boreaim, vel Austrum versissio. litis, meridiem afferat. b. Qua ratione ct cur Meridianus mutabilis est 'Licet in Globo aeneus illo circulus perstet inam bilic tamen si Globus vel tantili in ortum aut occasum eratis moveatur alius continu erit Meridianus, ut proinde quot in AEquatore puni. tot possint esse Meridiani quorum omnium vices obuimmobilis ille circulus. s. μοι