Geographischer Anfang, : oder : Kurtze und leichte Weise, die catholische Jugend in der Historie zu unterrichten, für die Schulen der Gesellschafft Jesu in der ober-teutschen Provintz.

51쪽

temperatis '

52쪽

spicua sensim minuitur, oriec tandem Sole infra Horagontem decem Sc octo gradibus depresso, penitus evanescat.' Quinam scit, Peristit, Heterosita, Amphisicit 'Ita distingui solent terrae incolae pro diversitate umbrae, Graece σκια, quam tempore meridiano projiciunt. Ascii ccc cio sive umbra carentes sunt, qui nullam habent umbram eridianam Tales sunt omnes Zonae torrida incola, quoties Sol versicem eorum transiit. Per cii περισκιοι sunt, quorum umbra in orbem spargitur. Tales forent, qui directe sub Polis habitarent, Jd sphaeram haberent parallelam Heterosci ετεροσκιοι sunt, qui umbram meridianam semper projiciunt vel versus Boream, vel Versus Austrum. Tales sunt qui degunt in Zonis temperatis vel frigidis extrasolos: naim qui Boreales incolunt Zonas, semper projiciunt umbram versus Septentrionem, qui vero Australes, versus

meridiem. Amphi scii cc Gισκιρ sunt, quorum. umbrae meridiana: modo sunt Boreales mod6 Au-krales prout nempe Sol nunc signa Borealia nunc Australia percurrit. Tales sunt Omnes qui intra Zonam torridam, S non sub ipsis Tropicis habitant. ro. Quinam Periaeci, Antaeci, Mutipodest Peri oeci rερ circa e οι ἡ ω habito.

sic dicti sunt, qui sub eodem Meridiano Sc Parallelo habitant ita tamen ut in Parallelo unus distet ab altero IIo aradibus, ct in Meridiano interutrumque medius sit idem Polus. Hi idem clima, eadem Poli altitudo, eadem anni tempora. At quan- uni meridies, alteri media nox est Ecc.

54쪽

Antoeci ci τοικοι, quasi contra habitantes sunt,

qui sub eodem quidem Meridiano, sed sub diversis

Parallelis aequaliter ab AEquatore VerSu utrumque Polum dii tantibus, habitant. His simu nedius dies Ee media nox est; at cum dies crescunt Boi ealibus. Australibus decrescunt. 5 clam ver iis, his autum. nus, cumque illis aestas, his hyems est yc. Antipodes αντι οἷ et ab p contra de Ira s

es, .e αντι O Z terra sunt, qui pedes nobis directi obvertunt atque in eodem quidem meridiano, sed in divelso sunt hemisphaerio. Hi nobiscum eundem habent Horigonten , sed diversa in ejus faciem E aequalem Poli alii tudine ni sed Au-1tralem illi, nos Borealem. Cum Sol illi oritur. nobis occidit cum illis meridies nobis media nox est cum illis dies aut nox longissima, nobis brevi una cum aestas illis, nobis hyems ingruit Sec.

De utri Globi.

r. Quo pacto rite collocandus Globus' 1. Globum colloca in mensa aut tabula plana, ita ut ejus Horizon sit mundi Horigonti parallelus. Σ. Polum pro loci tui, ubi versaris latitudine attolle ab Horironte. 3, Ita Globum converte, ut

meridianus respondeat lineae meridianae , quam monstrat pyxis nautica, in basim origontis locata; PolusqueArcticus respiciatSeptentrionem,Antarcticus Meridiem. Si desit acus magnetica correcta, aut alia linea meridiana in plano ducta, servire utcunque poterit structura templorum antiquiorum, in quibus ara summa constructa eli ad otientem.

55쪽

iem Meridiatio, aber inem anbem HemispAaerio naothnen.

Non ure lichem ebraim de Globi.

Die imis; man Nn Globum remi en 8

56쪽

a. Qua ratione altitudo Poli ' Latitudo cujuslibet loci inveniri potest in Gisse 'Verte Globum, donec locus, cujus Latitudinenim sum subjaceat Meridiano aeneo, in quo si numeraveris gradus ab AEquatore usque ad locum datum, habebis latitudinem quaesitam, simulque Poli altitudinem, qua semper latitudini aequalis est. Unde inventa loci latitudine attolle totidem gradibus Polum ab Horigonte, octimque subde Meridiano,

Ed in hoc a Polo, Horigontem versus, numera gradus Ed habebis altitudinem Poli. 3. Quomodo invenienda Longitudo loci ρLocum, cujus Longitudinem scire cupis, applica Meridiano aeneo Globi inde in AEquatore numera gradus usque ad primum Meridianum versus in casum vel sta primo Meridiano numerandi initium fit, ortum versus δ habebis Longitudinem quaesi.

. Quo pacto Meniendus loci mr Eous erigantis 'Attolle Polum, prout locus datus exigit; tum locum hunc subjice Meridiano ut Globi verticem occupet, Sc habebis Horitontem simul ac Meridianum. I. Qua ratione obsum cognoscere, quota ubiνis terrarum quovis tempore fit hora tLocum, quem incolis, colloca sub Meridiano aeneo S indicem horarium applica horae datae in tuo loco. Inde si scire cupis horam in plagis orientalibus volve Globum ab oriente versus occidentem Versus orientem verb, in horam quaeris in plagis occidentalibus, doneclocus, cujus horam in oagas, subjaceat Meridiano aeneo. Tunc enim inis alex horarius monstrabit horam quaesitam.

57쪽

3. Diemus man Longitudinem eines Uri finden

dinem haben.

un Meridian haben.

a. Stet

58쪽

De mappis seu chartis Geographicis.

CAPUT

De Planisphaerio terrestri.

i. Quid est Planisphanum terrestre 'Est mappa sive charta Geographica universalis, quae totum terrarum orbem in plano depictum e Libet. a. Ecquodnam distrimen Globum inter istinis 1lbarium PIlle terrarum orbem in Globo vel Sphaera istud eundem orbem in duo hemisphaeria divisum, in plano sive charta ita exhibet, quasi Globus in g, minas aequaliter dissectus sit partes ambaeque jux-

timjaceant.

s. Quid mi olunt disero linea lautinisebaris descripta

uae vices subeunt circulorum in Globo descriptorum, uti sunt aequator ejusque aralleli, sive AEquatores secundarit 6 per denos quosque ridiani gradus ducti Meridianus primus, essecundarit 34. Duo item Tropici Sc totidem Polares. AEquator ab occasu in ortum per utrumque haemi sphaerium rectie, sed crassioris instar lineae extenditur, Min 36O. gradus, quorum48o in uno, totidemque in altero sunt hemisphaerio, dividitur, initio facto a primo Meridiano Meridianus hic ambit utrumque hemisphaerium, ita ut duo appareant Meridiani, qui tamen ita sunt considerandi, tanquam in unum coaluissent meridiani secundarii sunt lineae incurvae

intra