장음표시 사용
21쪽
ipsuit reterre p0SSit liniati initur Oli contigit, ut ii ita tionem: ego explicaret; nam non vidit modum, ii sui ipsius conscientia efficitur; quem modum igitur exponemus. Ut jam supra m0nuimuS, Sui ipsius c0nscientia sexplicari non p0test, Si men Subjectum tantum habetur, hujus immodi a tum objectum est naturn. Nam non St, cur mens, Si objectusexterna tantum ejus objecta Sunt, illηS 0gilationes, quae eo Qx0riuntur, qu0d Xternum qu0ddam internum sit, iterum sibi objecta reddat. Quod in e S0lum p08itum SSe 0lest, quod mens in se ipsa objecta habet. Ut autem ipsius conscientiam penitus perspiciamuS, primum conditiones, sub quibus Sui ipsius conScientia exoriatur, nobis diligenter exquirendae sunt. Experientia docet, neminem ad sui ipsius conscientiam pervenire, quin consuetudinem cum aliis h0minibus, qui jam ad Sui ipsius con Scientiam per venerunt, habeat aliorum Onianum impulsu requiritur, ut aliquis ad sui ipsius conscientiam veniat. Rati autem, Unille impulsus sit, est sere Semper linguae usus. ProrSus sal Sum Si, quod utilius in initio criticae rationis purae scri bit Volturcii solite unSer Ei Lennini Ss vermogen ur AUS-ubun er vectit erilen, eschuli e nichi durch Gegens lande, die unsere inne rithren 2 Quam ob rem antius hoc posuerit, acile intelligi potest. Nam prosecto Si mens sulue-ctum naturae St, cur ejuS Ogno Scendi faculta non Xcitetur, si objecta adsunt 8 Sed sui ipsius conscientiam naturae impulsus excitare nequit. Ut autem mens impreSSionem VII
dam Eindruch accipiati, necesse est, eam in illum impulsum Anregung), qui ab h0minibus jam ipsorum conscii proficiscitur, reactionem sacere qua re interna impreSSio Xoritur. Menti autem reactio naturum spontaneitatis Freilhaligkeit)habet, Sicut apparet ex altero m0inenlo, quod accedit, ut ui ipsius conscientia oriatur. Illa enim phaenomena receptiVespontanea reseruntur et quidem ad ens, cujus plia en0mena Sunt qua relutione illa phaenomena objecta sunt. EnS autem,
ad quod phaen0mena reseruntur, illam resert Itaque illis
22쪽
- 10 phaenomenis se subjici vo subjectilii lii. Id igitur quod sollei id qu0d scitur in inentu ad nulla principiis in pertinent. Im- inedia tu enim objectu c0gilanti Sunt ejus pliae nomenu rec pii ve-Spontanea; et cogitans ipSe S ens, ad quod line phae nomena reseruntur. Mei ipsius igitur e conScius sum, quod de me scio ut de subjecto reali et somnuli objecto et obju-clum ad subjectum refero vel c0gilatis go S relati re ceptivitatis et pontunei luti ad unum earum principium. Neque receptivitas ex Sp0ntaneitale neque Sp0ntaneila e receptivitate duci possunt; attamen me ipsum ut carum unum atque idem principi ulli cogito. IntelligimuS, 0 pr0rsus errare, qui V0lunt, et ego ipSum esse immediatum objeclum. Cui sententiae Sui ipsius conscien liu pr01 Sus repugnat. Nam nemo se intueri potest. Si illa Sententia recta PSSel, neceSsarium SSel, duplicem sui ipsius c0nscientiam oriri. Num Sio ego vel illa una ulque indivisa Substantia bis poneretur, etiam bis de se ut de sub jecto sciret quod sui ipsius conscientiae, in qua de uno tun-lum subjecto Scitur, repugnat. laqueo ego ipSum e Solum, quod phaenomena sua ibi objectu reddit, sibi luectum sit; eo quod ens phaen0meni Suis, quae Hii immediata objecta Sunt, Se Subjicit, en ipsum objectum sit. Elucet igitur, cogitationem: ego SSe concluSionem Schluss et quidem conclusionem metaphySicam S. metalogi cum, quae a concluSione logica distinguenda est. Nam haec cogniti eg Sum non X e pendet, quod cognoScO: Omne quod cogitat est; sed h0 m0do me esse c0gil0, quod haenomena receptive Spontanea ad ens , quod in iis se manifestat, resero. Cogitationem: ego Butem hac e cauSa conclusi0nem appellamus, quod ex phaenomonis en colligitur. Primum haec conclusi e e pendet, quod ens illis phaen0m0nis e manifestat. Deinde autem ens, quum illa phaen0mena sibi objecta sacere possit, ad se ipsum redit et se ipsuin, c0gilat. Cogitati0 ne ego igitur processus ad sinein perducitur, quum en procedens ad se ipsum redeat, Se ipsum cogitet.
23쪽
Respiciamus nil locli inum, itam antiit S lo cogitatione: ego proposuit. Ut ostendimus, antius non Xplicat, quo m0d cogitulio eg0, Uippe quae sit cogitatio de ille reali oriatur. Nos autem intelligimuS, quomodo enti cogitatio oriu-tur Scio, me SSe, quod me is Sum ut entem ex phaeno monis assequor. Deinde eliam intelligi 0n 0lest, quomodo
phasenomen interna ei Si praebeantur. Itaque ea Olu 0n ditione sensum internit in probare OSSUMUS, Ut cum Sui ipsius conscientia in unum cadat. Praeterea adversus antium nobis ponendum St, ni Scire,
qualis a me sim, et quidem eo, qu0d Scio, quali appaream. Nam quum phaenomena menti ipsi inhaereant et mentis ipsius inaniles tuli 0nes sint, elium jure ex iis colligo, quale sit principium manifestans. Ut igitur Sciam, qualli u me Sim, non opus est inluitione intellectuati. Num quainquam non ip Sumen intuemur, tamen e manifestatione naturam entis ipsius colligere possumus. Illa intuiti intellectualis esset sorma, quudeus ad sui ipsius conscientiam venit. Nam utim mere pontaneu Sit, fieri potest, ut ipSum en reale objectum reddat. Intelligimus igitur, hunc ἔitionem menti et naturη non ponendani esse, ut natur: Si objectum et men Sit Subjectum. Quae sententia diligentiori consideratione Sui ipsiuS OnScien tiae restitatur. 0gnovimus enim, mentem jam in Se pSa ob jucla habere quam ob rem negamus, naturum S Se mel liSimmedia lum objectum et sui ipsius cognitionem in eo con SiStere, ut principium phaenomena, quae in Se invenit, ad Sereserat; qua relatione Se subjectum et objectum cogitat.
Duamquam ad illam c0gnitionem sequentes philosophi non per Venerunt lumen objecti et subjecti substantialem uni latem philosophiae principium latuerunt. Ed id jure In hac
autem re a vero mihi aberrasse videntur, quod naturam Sse objectum et mentem esse subjectum contenderunt, qUR Sententia commoli naturae et menti substantialem unitalem Sta
0uamquam autem multis in rebus Voctrinae quam in-
24쪽
lius de inunte prop0Suil, as S ntire non OSSulnuS, tunicii an tius valde laudandus est, quod uni doctrinam de originu 0-gnitionum, quam o SenSuulismum dicimus, reliquit. Numquamquam mentem Subjectum naturae inbuit, tamen fieri non p0sse existimavit, ut mens cognoscendi leges ex natura ipsa hauriret, sed illa leges ex mente originem duc re contendit. At quum ex antii sententia mons subjectum lanium esset, quod Oli jectum ex ira se habet et cogitatio : ego cogi tali de h0 subjecto esset, utilius id agere non p0luit, ut calegoria e cogitatione ego duceret. anlius in expositione categoriarum sormas judiciorum quasi duce Seculus S l. Quam parum aulem illae cogitati0nes , quibus Xperientiam Ssequimur, formis judiciorum logicorum responderent, ipSe nonnunquam intellexit. Praecipue manifestum St, quam coacta
sit illa ratio, qua antius categoriam mutui influxus Weclisei Wirkung in judici disjunctivo apparere dem0nSirare luditit. Tum Saepe ad hanc rem redit, ut manifestum sit, ipsum intellexisse, quam mira esset illa ratio. Sed etiam e celeris ii diciorum logicorum 1 0rmi calegoriae nullo m0d duci poSSunt. Nam judiciis l0gicis singularia vel particulari universalioribus notionibus supponimus. Nullo modo autem caleg0riae, quippe quae sint c0gitutiones de ente ejusque relationibus ex formis judiciorum l0gicorum duci 0ssunt; sin in judiciis categoriae
apparent, ejus radix alibi quaerenda est. Quae radix e n0stra sententia cogitatio ego est. Itaque etiam e hac cogitalione omnes categoriae deducendae sunt. Iam XIJOSuimus, qua X causal untius categoria ex cogitatione ego ducere n0ni 0 tuerit; qu0d ex doctrina, quam antius de hac cogitatione pr0p0suit, sequitur. uum autem nos aliam de cogitatione ego doctrinam pOS uerimus, etiam n0Stra de categoriis earumque deducti0nud0ctrina a sententiu antii diversa est. Eanlius Xistimavit, mentem nihil aliud esse nisi subjectum, cui formae inessent, quae, quum a se ipsis Spectatu inanes SSent, maleriam re quirerent, quam iis senSus praeberent. Nos autem intelligi
25쪽
beri sed in se ipsa luecta phaenomena receptiVe-Spontanea' habere, et sui ipsius c0gitali 0nem in eo consistere, ut mens illa Hoetu ad se ipsum reserat, qua relatione Se ipsam ut subjectum et objectum invenial me ipsum e cogito quod
phaenomena receptive-Spontanea ad ens, quod in iis se manifestat, refero. Qua relatione phaenomenorum ad ens illae variae c0gitutiones apparent qua categorias dicimus. ostra igitur sententia a doctrina , quam antiu de categ0riis pro-p0Suil, primum e differt, qu0d nos existimamus, categorias ex cogitatione ego deducenda esse. Deinde eo u anlio dissentimus, quod n0s categoria formas entis Seliis sorinen)habeamus, quum c0gilatio ego cogitatio de ente sit. Sed inquiramus, quom0d categ0riae menti ex illa cogitatione ego deducendae Sint. Duum non Semper nostri conscii uertinus, nos, qui jam nostri conscii sumus, ad aliquid, quod nondum conscium St,
reserendi sumuS. Mens cogn0Scit, Se non Semper RUSamillorum objuctorum sui Sse, quoruni cauSam e Sse cogitat; mens igitur cogitat, Se priu fuisse quam objecta habuerit, se suisse sine objectis. Praeterea men cognOScit, Se non semper issu phaenomen ad se retuliSSe id St, Se non semper de se consciam suisse. Itaque concedendum Si mentem ali quundo neque objectum neque subjectum suisse Mens igitur aliquando indefinita unbestimini suit. ua exp0siti0ne elucet, mentem, quum quidem definita Sit, Sed neceSSari c0gitet, se non Senape dosnilam suisse se, quae jam definita est, ad ens quod nondum definitum est, reserre. Indefinitum autem ens Sol alius erilis impulsu atque auxilio ad conscientium Venire potest. Nam si per se ipsum Sui ipsius conscium fieret, in telligi 0n posset, cur non semper Sui conscium suisset. Ut autem jam Supra Xposuimus, non ussicit naturae impulsus sed requiritur principium, quod jam Sui pSius c0nscium est, ut mens ad manifestationem Xciletur. uum igitur mens nonnisi impulsu alius principii iis desiniluin seri possit, manifestum est, mentem esse sinitum beschi in lit) Praeterea aulem mens,
26쪽
illiu in cogn0Scat, manifestationem suam petulere ex impulsu
alius principii, n0n 0lest, quin cogitet, se ullum, ut sit in seinem Se in eculi principio pendere, se esse poSilam be- lingi . CauSa enim, cur ilion e nitorii in principiorum in pulsu pendunt, ut e manis Siet, in eo Solum SSe poleSt, quod ejus en ipsum positum bellingi est. Mens igitur negat, eQSSe en AbSOlulum P ussi mal, Se QSSe per aliud oras vel onspOSilum Denaque mens, quum o per aliud sit et ullus principii impulsu se manifestet liarum cogitationum conjunctione ens relativum fundiichus Se in intelligitur. ii expositione dem0n StravimUS, mentem, priuSqualia e manifeSlet, SSe quidemens reale, Sed ens reale cui negatio insit. Nain mens negat, Se Sse originarie desinitam, negat ergo, Se per Se solam fieri desinitam, negat, Se esse en abSolutum. Vae cui egoriae realitutis et negationis v Kanti inter categorias quali tuli re seruntur; sed etiam calegoriae relationi habendae Suni. 0uatenus autem mens phaenomen in se invenit, ex quibus alia juxta alia et alia post alia sunt, ad eaeistentiam pervenit; qua re quantum eine Gr0SSe laclum Si quum a Ctem eo ad existentiam venerit , quod de Se Scit, non solum quuntum os sed etiam definitam qualitatem habet. Transeamus igitur ad categoria qualitatis, qua eodem modo quo celera eo inveniemus, quod c0gilationem: ego c0n- Sideramus. Intellexiuius, mentem de Se c0nSciam , SSe et subjectum et objectum ei bjecti atque subjeeli dentitulum. Quae igitur calegoriae statuendae sunt, qualenu men Subjectu inest Tres categorias assequitur mens, qualenti PS Subjectum, Substantiam, cata Saul, unitalem. Nani primum Subjectum in seipso subsistit. Objectum enim, quuin reseratur, non in Seips Subsistit subjeclum autem, quum id sit, ad qu0d objectum reseratur, in se subsistens substantia cogitatur. Subjectum quidem elium ad ens indesinitum resertur; sed quum haec relatio in eo consistat, ut en desinitum ad idem ens indesinitum reseratur, subjectum hac rotali 0 nu substanti uti talem nullo Odoamittit.
27쪽
Deinde necessuri subjectuli cogitat, Se OSSE cauSam.
Subjectum enim non solum in se subsistens est sed etiam id est, per qu0d bjectum est, quum id sit, ad quod illud ob jectum reseratur. Subjectum id est, per quod objectum sectum est vel subjectum est illius objecti causa et objectum ejus effectiι irhung est. Duamquam autem Subjectum cogitat,
se esse causam illorum Object 0rum sphaenomenorum), tamen n0n 0gilat, Se Sse cauSam ad ea et scienda Sufficientem, sed, quum impulsu aliorum ad manifestalionem Xcitatum sit, o gilat, se cum alio, a qu ille in ip utSu pr0ficiscitur, phaen0-
et quidem unitas realis, quum ejus disserentia Disserengirung)non sit realis sed formatis. Nam duarum facultatum lanium
disserenti in mente XOritur. Quatenus autem men Objectum est, invenimus caleg0rias
accidentium, offectuum, a cultatum Kriiste dualitatis Zwelli dil)pluralitatis Visellieit totali latis Altheit . Ex dualitate pluralitas e eX0ritur, Ilod men multo atque Vario impulsus accipit et ari modo in eos reactionem facit; 0 talitas autem e0, qu0d men Varia phaen0mena Sua complectitur atque ad se ipsam refert. Objectum autem et subjectum ad unum lantum principium pertinent; qua e causa objecti et subjecti dentilatem statui mus. Qu0d 0 ita intelligendum est, quasi nulla disserentia sit inter objectum et subjectum, sed ea ex causa illam identitatem latuimus, quod unum principium et Objectum et sub jectum St. uum autem c0nsideratione cogitali 0nis ego in telligamus objectum et Subjectum, cauSam ei essectum, nil a tem et pluralitatem, Substantiam et accidentia ad unum tantum principium pertinere, etiam ill sim quaestionem, qu0 modo judicia Synihelica sacere p0ssimus, melius no quam Eanlius dissolvere possumuS. Cogitati0ne ego re vera illae disserentiae apparent. Nam mentis objectum differt a subjecto , men S, quatenuS Si cauSa, 0n Si esse clus et quatenus est substantia n0n est accidens; illamen Ἀlalim hae disserentiae c0gilatione: ego
28쪽
ad uti in utilia in principi viii ros luntur, quali Ob rum ure illus c0έrilatione conjungi ii iuS. Etialii lucul, no a priori hanc conjuncti0nein sucere p0SSe, quilui in mente ipsuhae disserentia oriantur et Ossantur. unlius non intellexit, mentem is Salii os Se principium, quod in se illus distinctiones suciat atque se ipsum in iis conservet. Ut ostendimus ex sententiu unlii categ0riue sunt sorinue cogitandiu priori, nibu phaenomena, quae en Sibu praebentur, ad unitatem conjunguntur. laque nullo m0do intelligere p0tuit, quomodo in rebus ipsis Substantia cum accidentibus , cauSucum effectu cohaererent atque c0njungerentur. Nos autem intelleximus, cogitationem: ego SSe 0gitationem, qua en Sephaenonien0rum Suorum cauSum cogitat. Uam cogitationem
At hae cogi lutione etiam realem vi in habent et causal talis categoriae Supponendae Sunt Primaria autem c0gil alio causalilaiis a cogi latiune ego non dissert. Eo autem cogito, me existere das icti in iri liches in qu0d me, qui
subjectum et objectum sum, ad polentiam tanquam caUS3 in refero. Deinde, quum impul Sus ali0rum principi0rum, quae
29쪽
jan ipsorum OnScia Sunt, requiratur, ut mens se manifestet ejus manifestuli possibili est; mens autem ipsa est realis p 0tentia, quod nondum in ea disserentiae spontanei talis et re cepti vitalis apparuerunt. Praeterea quum illa realis potentia non per Se Sit, etiam hac e cauSa men categ0ria possibili latis se cogitat. Nam priusquam deus menti realitatem dei, mens dei dea est et huc ex cauSa possibilis. Postremo etiam tum quum mens ad con Scientiam pervenit, mulla Sunt, quae ex legibus mentis necessarii neque postulantur neque Velantur.
Praeterea categoria sp0nluneilatis Freilhaligkeil inter calegoria causalitali p0nenda est. Prima reactio, quam menSin impulsum, quem recipit, Xercet, s0rtuita quidem est nequen0n sequi p0test; attamen illa reactio hujus modi est, ut principium ipsum se conservet et apud se maneat. Impulsus igitur nil nisi impressio interna sit. Eo autem quod mens in impulsum ita reactionem lacit, ut se ipsam c0nServet, fieri OleSt, ut phanomena sua ibi objecta reddat et se ut Subjectum inveniat. Illi reacti0nis rationi nomen sp0ntaneitatis imp 0nimus. Mens
autem eam rationem, qua primum definita facta est, mutare n0n poteSt; manet igitur causa p0ntanea. Quamquam neces Se Steam in impulsus reactiones sacere, tamen ali et m0dus reactionum ex ipS pendet. Pro CeSSus autem, quo sui ipsius c0nscientia efficiliarceri ratione Vel Secundum certas atque immutabiles leges sit; qua e cauSa eum necessarium esse intelligimus. Neque simen jam de se Scit, spontaneam reacti0nis naturam tollere p0leSt neces Se St, uine ejus reactiones sp0ntanei talis na-tUram habere. - Contingens autem id est, qu0d ex legibus necesSariis principii non equitur. - Praeterea categ0ria mutui insuxus Wechselwirkung in numero categoriarum causali latis ponenda est; mens autem sub caleg0ria mutui influxus praecipue
ideo se cogitat, quod neque reactiones Sine impulsibus neque impulsus sine reactionibus sieri p0ssunt, sed hae ex illis et illae ex his pendent. Eliam c0gitalio finis, cujus Auntius in expositi0ne cate-
30쪽
quuii primitus en indesinit/Mn Sil. Finis aute in uicialis in eo coii Sistit, ut ad coiri illiu noui: ego veniat. Duod non tu intelligeti duin St, quasi ilicias eo quod ad cogitali 0 neni ego venit, summum nulla associalia Sit. Sod cogitatio finis uin e cogitulis ne ego exoritur. Culn C; tegoria sinis cogituli 0nus siendi ordon titulationis Veriin derunx ui obus guisligerae egung arctiSSi in colluurelii Nauioris indefinitu in neu suum eo Solum assequi potest, u id sit. Quod autem sit, elia in c0 minutu tur. Mutatio aulum Sine motu cogitari non potest. Motus a mente abjudicari nequit; si a mente abjudicaretur, etiam mulatio ab ea abjudicandu osse l. Menti autein in olu u motu nuturae pr0rsus dissert ille pendet e receptivitate et spontanei tale, quibus et ud se et ad celera omnia se movere p0lest. POStrem UX 0Strasententia eliam tempus et palium caleg0riae Sunt, quae X cogitati0 ne ego pendent. In qua re valde u anlio dissenti mus. aluitis X is limavit, palium et tempus esse firmas in tuendi. Distinxit eniti a cutegoriis Seu sorinis cogitandi firmas
intuendi, cui distinctioni magnam vim attribuit. In libro, qui inScribitur: Protegomena gu iner eden i instigen Mela physi μhaec scribit: Es gelari mi ersi nach langem acliden Lendie reinen Elementarbegi isse de Sintilichi ei voti den Formondes ei flandes in il uveriussi Leit ubZusonderit et in libro,
qui inscribitur : Κrilii dei reinen Vernunti Aristotelem vi luperal, qu0d in categoria nonnullo sensuali tali modo re- coperit. Deinde utilius X isti in avit, experientiam intemham fieri posse sine spatio et soli Aperientiae aeternae spatium ultribuit. In quibus rebus valde errasse milii videtur. Nam tempus et palium momentu sunt, in quibu men ηd inani sestalionem venit. Ostendimus, in mente disserentiam fieri inter recepit vitatem et soninnei late in Receptivitas ei lionianellus inter Se contrariae Sunt, neque ieri pol 'Si, ut una e niter deducatur.