Conciliorum: sive, de morborum curationibus. Liber posthumus

31쪽

robur addunt, nativum calorem sussiliant, meatus laxiores redduut, & cruditates atq; e crementa dissipant. Cavendum ab immodera tioribus, quae bilem augent ia calidos affectus producunt. Multum Tibi incommodat vita desses & sedentaria, pituitae, defluxionum &obstructionum iacunda mater. Interim nullum

exercitium a cibo ineundum,ut quo alimentum, ante concoctionem in viscera raptum, cruditates accumulat. Exerceatur Vero corpus donec intumescat floridumq: appareat,motus prompte M tequaliter edat, sudoremq- cum Calido vapore mistum exudet. Somnus suscipiatur duabus vel tribus a coena horis, nunquam interdiu, decumbendo primum super dextro latere, peracto primo ita no super sinistro incumbendum; fugiendus vero decubitus supinus, ne renes incaleseant. Somnus sit moderatus, septem non excedens horas. Vigiliae melancholiiscis, ut sunt frequentes, ita pessimae, Animi quoq; pathemata, Ira maxime, Moestitia &Timor ad anticyras ableganda Ira quippe bilem movet. Moestitia corpus refrigerat, calorem innatum extinguit, concoctionem impedit. Timor vero sipiritus dissolvit. Interim modestae hilaritati indulgendum. In reliquis aurea me diocritatis regula obχrvanda. Et haec sussiciant de sex rebus non naturalibus, Medicis sic dictis. quae sub diata comprehenduntur. Quod alia praesidia attinet, cum in omnibus morbis in quibus praeter qualita s adest etiam aliqua praeter naturam maleria, evacu

32쪽

gridum sit, recte feceris, si humoris peccantia

evacuationem institueris, cavendo saltem ne

in eam rem sortioribus & elective purgantibus utaris magno tuo damno. Nam si Hepar calidum est & Ventriculus imbecillis,medicina quaen toto ambitu tanquam a circumferentia ad centrum trahunta materiam etiam alibi contentam trahunt ad membra assecta, quod tuto fieri nequit, cum potius ad alia divertere debeamus, quam ad offensa trahere ue destruunt quoque Ventriculi tonum, Venae praeterea & viae, dum assidua attractione vexantur, multum debilitantur & relaxantur atq; ad obstructiones praeparantur, unde malorum Ilias. Quin Scmedicamenta istiusmodi fortia vix evacuant ut oportet, ob multas obstructiones, quae comitari solent hunc affectum M impedimento sunt, quo minus materia, ut decet, duci possit, unde Hepatis fervor & Ventriculi debilitas augetur Lenibus itaq; res est tentanda. Multi commendant crebrum uim8yrupideClahorio

cum Rhabarbaro tanquam accommodatmmum, ut qui amaritudine sitia contemperat He-

par supercalefactum & obstructiones aperit. Alii Syrupum Diasereos laudant, quem multis annis efficacem probarunt, eumq3 ad Ηepatis oppilationes Lienis etiam ia venarum Mesarai carum, utilissimum deprehenderunt. Si meo consilio locus, velim, ut ablutis communi Enemate intestinis,si humores redundantes forsan in ventriculo sine sensit, vel aliqua etiam cardialgia in os defluere, & frequenti

33쪽

expuitione reddi perceperis, post largiorem

coenam & liberaliorem omnium ingurgitati nem, elapsis circiter duabus horis, adactis in fauces digitis aut pluma Vomitum moveres, qui multo facilior siuccedet & ea, quae vix ulli emetico promovere datum est, sine humorum perturbatione educet. Abibluto hoc everriculo sequenti die ad expediendas primas corporis via, Sc h Caburra sordiumq, illuvie repurgandas absorbere poteris sequentem potiunculam.

R folior. Senae 3iij. Epithymi i Radicum Polypodii N. Seminum anili Θ iiij. Zingiberis

Bj. infundantur in decocto tamarindorum& prunormn dulcium τv. Mane colentar. Comlatulae adde syrupi magistratis ad melancholiam Jj. Misce, fiat potio. Quam quidem potiunculam Tibi assumendam siuaserim, etiamsi vomitum praedictum institueris. Peracta vero leni hac evacuatione, nulla apparente Plethora, & viribus languidis, postero die circa quartam pomeridianam autor Tibi fuerim, ut applicatis ad venas ani hirudinibus emungeres Languinis uncias quinq; Vel sex, cum calor & pruritus eo Ioci molestus, id suadere videatur, quo reme dii genere ex artis lege administrato,nullatenus dubito, quin valetudini tuae plurimum sit ac- Cessurum commodi. His factis causis morbi, si fieri possit, abiindenda erit, quae licet tam copiosia sit, ut hac anni tempestate tota σέ hauriri nequeat, attamen ne imposterum aucta

vires obruat, sensim & pedetentim subtrahi Poterit sequenti apogemate R Radic. polypο-

34쪽

lidis ana δα. Herbari agrimonia cusculae,endi- via Ceterach,Capilloram veneris ana M. i. flo. rum trium cordialium ana p. i. Sem. coriandri

3ij. pomorum redolentium per frusta sectorum n. iij. fiat omnium decoctio in L q. aquae, in qua per horas quinq; praemacerata fuerint Iis foliorum senae cum ij. tartari albi subtilissime pulverisati. Post sussicientem coctionem fiateolatura, in qua limpida reducta ad yxx. dis solve syrupi violacei & magistratis ad melancholiam ana gij. Misce,siat apogema pro quinque

vicibus seu dotibus matutinis consequentibus vel alternis stimendis, iuxta operationem &vires Si ferre possis, melius erit consequenti bus. Suave & tutum est hoc apoZema,neque medicamentum ullum validius assumendum Tibi suaserim, sed idem Te post dies aliquot repe

tere velim, ut pote cujus continuatione mate

ria morbifica citra ullam virium jacturam sen, sim evacuabitur, Viresque Vegetiores eVadent. Diebus vero interjectis ad humorum praeparationem & symptomatum quoque allevationem

uti poteris jusculis alteratis Radicibus polypodii quercini, quae dulces simi & gustui gratae nee

multum calefaciunt . additis radicibus borraginis & liquiritiae, nec non agrimonia, cich rio melista, horragine, ceterach, capillo Ven ris & corticibus pomorum odoriserorum, idq-

mane ia quarta pomeridiana, dissolvendo in unoquoque jusdulo acidi tartari scrupulum unum. His praemissis accede ad chalybis usum,

35쪽

;n quo consistit obstructionum reseratio, crassorum attenuatio, acrium dulcoratio di insignis partium laborantium corroboratio. Nolim tamen dari crassiorem chalybis stubstantiam, sed potius ejus infusionem vel cristallum, aut liquorem Martiatum ex eodem praeparatum,' quem a pharmacopino meo petere poteris, per quinque vel sex sieptimanas, imo diutius, assumendum, si tibi tam bene fuerit, ut hujus veluti panacam usus caetera possit excusare remedia. In hoc stadio nihil est admodum importu,ni, siquidem Tibi chalybem sumenti tui juris

esse licet, obambulare & propriis vacare ne gotiis. Importunum saltem illud est, quod chalybe utentibus alvus segnior esse solet, vide 'dum itaque ut ea in dies resipondeat pro virium ratione & evacuandi necessitate. In eam rem

Conducet necessitate urgente devorare pitulas Diatartareas Eonsecae, semidrachma vel duorum scrupulorum dosi per horam ante coenam sumendas, quae obstructiones quoq; quas in Teplurimas invenio reserare, & humorem melan cholicum sensim expurgare & contemperare Perquam sunt accomodat . Interim symptoma tum maXime urgentium ratio habenda, imprimis concoctio juvanda, flatus disicutiendi taVapores in rationis domicilium elevari consile ti, supprimendi. In hunc finem conficiatur pul' vis pepticus ex semuncia seminum Coriandriptaeparatorum, anisi vero & taniculi dulcis, grossis modo pulverisatorum, utriusque drachmis duabus,adjectis corticum Citri conditi minutim C in ἡ

36쪽

incisorum drachmis sex, specierum Aromatici rosiati scrupulis quatuor 3 florum boraginis, bu- glossi, rosarum & Violarum ana pugillo uno, &uacchari ad pondus omnium triplo. Hujus pul. veris cochlearis mensura devoretur mox ab omni pastu. Virium deniq; robori consulatur Electuario ex Conservae boraginis gij. buglossi 8j. rosiarum S id. florum tunicae Radicum Scoi Zonerae conditarum S vj. Nucis moschat conditae 5j. permiscendo his consectionis Al hermes Biiij. S specierum laetificantis Bj. redi gantur in Electuarii formam, juglandis quantitate somni hora devorandi. Atq; haec pro

tempore iussiciant. Imposterum, cuncta ubi coeperint fronde virere nova, de sero lactis, acidulis, nec non aquae dulcis balneo, & aliis erit cogitandum. Interim his fruere in comis modum tuum uberrimum & si quid in futurum grati a me Tibi accidere potest, hisce Tibi Omnem meam operam animumq; sipondeo. Vale, &me ama, qui Tibi omnia praecor &auguror felicia.

CONCi L. III. In M lancholia ' chondriaca, cum ratia onis perturbatione, pro Viro nobili. obilissime Vir, Tanta est hoc aevo morum& judiciorum corruptio educationiS neg- lcgentia, vitaeque intemperantia , ut nobilem oz us

37쪽

Ooc3us Arabiae felicis Phoenicem, quam ullum

hominis corpus si ab Lunae concavo orbe per- lacte & integre sanum inveneris. Sunt morborum quidam, delictorum nostrinum vindices, qui a Deo, Conditore maximo, mortalibus,

3 isto quidem iudicio, immittuntur 3 non pauci haereditario quodam jure, eX Parentum genitalis seminis prava & morbosa dispositione cum vita in natos propagantur 3 Plurimi improba

victus ratione contrahuntur, ut Diogenianus ex iis nos aegrotare, CX quibus vivimus, verissime assirmarit. Sic est Cane, ut nemo sine crimine vivit, ita nec nullus sine morbo, in aliis alio. Inter mille vero morborum caterVaS, corpora nostra undique lacessentes, Vix occurrit alius adeo diuturnus Sc lateri mordicus haerens, cuαratuq; dissicilis, non tantum ob humoris melanis

cholici contumaciam, sed & indicantium inter se pugnantium aegrorumque inobedientiam quam ille, quem Medici a loco utriusique hypochondrii, quo pars illa corporis, quae sub nothis costis ad Ilia usq, utrinq, protenditur, de cum musculis ipsa viscera complectitur, intelligitur, Hypochondriacae nomine insignitur3 unde, si cere-hrum assiciatur. Melancholia hypocondriaca nominatur. Atq; hic est assectus, qui Tibi, Vir nobilissime proh dolor i infestas tantas creat molestias. Rerum Natura parens, industrius alioquin humani corporis opifex, Tibi vero noverca, fabrificavitTibi ventriculum frigidum,He par vero & Lienem cum Mesenterio Si vicinis partibus calidiora, a quorum visceruro inm

38쪽

aequalitate & antipraxia totius fundi calamitas.

Horum vitio & coctione depravata magna humorum crudorum, imprimis vero melancholi- Corum colluvies accumulatur in hypochondriis,& praesiertim in ramis Venae portae majoribus &splenicis, ubi moram trahentes aduruntur &Calorem contrahunt, atque insignes obeunt fermentationes. Hinc THocter affectum hunc per

quandam ventriculi Phlogosin seu inflammationem describit. Et Galenus, medicae scholae fulgentissimum jubax, hypochondriacas affectiones docet, plus quam decet caloris, in Venis, quae alimentum e ventriculo eXcipiunt, habere. Atque hinc variae & horrendae in Microcosino excitantur turbae & tempestates. Ab hac minexa vapores atri, obscuri & tenebricosi, ejus dem scilicet cum humore, a quo eleVantur. in dolis & naturae, in facrum rationis domicilium atque in vitae sontem delati varia accidentia producunt, timo2ζm nempe & moestitiam atque anxietatem, animales spiritus obnubilant, &xationis usum perturbant. Unde omnia objecta ad modum vitiosae sipirituunti di sipositionis sipeciebus imprimuntur ia varia melancholica pathemata suscitantur. Nempe ut pueri dum in teinebris versantur timere & expavescere, atq

mira sibi inania singere solent ue ita & melancholici, ubi spiritus eorum,Vaporum atrorum S tenebricosiorum permiXtione, obfuscantur, timcnt & mira sibi falso imaginantur, idque saepius adeo pertinaciter, ut rem aliter se habere

ViX Persuasieris. Adaugent in Te malum hoe

39쪽

gravissimum praeter errores in victu commisios, edaces animi curae & ilicitudines, studia improba, ia nocturnae lucubrationes, quibus omnibus nimium indulges, vigiliae M alia, ina. primis vita sedentaria, unde cruditates Mobstructiones, frequentes Melancholiae cauis, si Aetio fides habenda. Hinc prae caeteris studiosi & liberalium artium literis incumbentes, huic affectui maxime simi obnoxii. Idaea propulsionis hujus mali consistit in ablatione cauis, qua neglecta, ne hilum quidem in cura profeceris. Hoc opus hic labor, dissicilis quidem, attamen, ut spero, non impossibilis, dummodo Te dictis audientem habuerimus. Siquidem

quotidiana experientia testatur, hunc assectum, quamvis Medicorum peritia & aegrorum Obedientia quandoque enervatus scrietur, facile recrudescere &plerumq; ad interitum homines comitari. Et quoniam morbi chronici & saturnini Medicorum decreto victu potius ex artis

lege instituto, quam longo ia fastidiosi, medicamentoriam apparatu, Votis rarissime respono

dente curantur,omnibus Tibi nervis enitendum erit, ne quid erroris in sex rebus non naturalibus, Medicis sic dictis, committas. Siquidem his rite praescriptis & obiervatis Galenus, solertissimus Medicorum praeceptor & jude multos sicile melancholicos pristino vigori restituisse gloriatur, Damascenus inquit, si sola

curare poteris recta Sc accommodata Vicius ratione, prosipere Tibi cuncta successura . Aer

40쪽

concoctu facilis, quiq, bene nutriat di in pro-hum vertatur sanguinem ue Vitandi cibi crassi, lenti, viiosi, flatulenti & sicci. Melancholici

enim non diutius curantur, quam humectantur. Acres quoque aVersiandi. Illi meatus obstruunt; hi intemperiem viscerum adaugent & humores adurunt. Conveniunt carnes agninae, Iitulinae,

vervecinae, bubulae juniores & tenerae, non Pingues aut frixae. Noxiae sunt suillae, bubulae

Vetustiores, ferinae. In volatilium censi conceduntur pulli, perdices, aves montanae & quae insepibus & campestribus locis degunt, Aquaticae Omnes fugiendae. Abstinendum ab Omnibus, quibus ad Caporem gulae sal coepit tabescere, quae muria ia Callinagine condita aut fumo sint Gbdurata , pedes etiam ia viscera animalium risu exulent. Probantur ex piscibus saxatiles 3Tejicitinitar, qui in citanosis capiuntur piscinis &atagnantibus aquis, nec non faliti. Sal enim, Cum densandi, constragendi & coagulandi vidi facultate polleat, facit ut humores in hypochonditis facilius cumulentur detineantur. eo admittendi cancri, ostreae & conchylia atq; id genus Ossaacodermorum, glutinos Scarnes habentium. Fructus facile putrescuntdc corrumpuntur. Laudantur poma odorifera, quae δ: alimenti & medicamenti vicem gerunt. Ex cerealibus conducit hordeum depilat annbrodio aliquo dilutum, nec non Oryga in jure pulli ad lentorem cocta. In his tamen,quem ad 'modum in aliis jusculis quibuscunq; assumencis cavendum, ne modes limites transeas,

fluctu