In physico-medicam theoriam compendiaria expositio ad tyrones accommodata

251쪽

ponent, quod nihil prolaeto aliud est, quam, premendo , elasticitatem nimiam fraenabunt: sopitos excitabunt spiritus, quod sonat exsuscitabunt motum: retundent acidorum spicula , quod Valet, figuram in meliorem frugem revocabunt: tenuiora, vel crassiora facient fluida , quod est, molem augebunt, vel superficiem permutabunt, vel pondus. Sed quis omnia percenseat i Ai dite Platonem, qui negotium per belle aliis verbis conficit. Moviem i ) ut summatim dicam , Medicina scientia qua amatorii a --

fcctus corporis quoad repletionem , evacuationemque noscuntur: O q isquis pulchrum , ac deformem in his amorem discernit , is Medicus peritissimus sit, quiυe ita permutare hsc potest, ut pro altero amore nascatur alter 3 aut quibus abest Amor, adesse autem oportet, immittere a valeat, ct insitum extirpare, eruditus sit Artifex puisse autem oportet , quae in corpore inimica maxime sunt, conciliare , oe amorem illis inferere mutuum , inimica vero maxime sunt, qnae contraria , max/me frigidum calido, amarum dulci, humidum sicco, humido siccum, c Ateraque hujusmodi. Verum expendamus nonnulla, quae pertineant ad feliciorem morborum curam, plura enim docebit usus .

D E VOMIT ORII S. Vomitoria, seu dixeritis Emetica, sunt, quae Ventriculum,& quandoque duodenum irritant ad motum inversum, ut contenta per os ejiciantur. Fiat ex naturae pertubatione, quia multum adjicit sibi vilius lacusta , Fiat artis imperio perinde est quantum ad modum exturbandi, quae in ventriculo sedent, vel in ventriculum aliunde confluunt. Debetur consensui, Vocaturque βympaticus, quando a Lyene, Renibus, Ureteribus, Mesenterio,

Musculis abdominis primum affectis, Clystere injecto, Vertigine,

Tussi: porro traducitur ad ventriculum usque motus vel per fibras contiguas, vel per nervosam fruticationem . . Affecto capite seruntur incompsite, quo ratione gravitatis a lolicitantibus cibis Vocantur, tunicasque ventriculi cogunt ad spasmodicas contractiones : prae tussi stimulis agitur uvula , & communis pulmonum atque ventriculi tunica. Dicitur Idiopaticus, quando fodicantibus iis rebus, quae motum invertunt, assiciuntur per se tunicae. Emeticorum virtutem, nisi descriptis ventriculi tunicis , explicari non posse, omnium fere Medicorum consilium est , errorem tamen expurgandum putat Boerhaavus, qui libellum elabora-Vit, ut medicamentorum vires aperiret. Morem, quantum licet,

tanto Doctori geramὴ sed vos ad figuras apud Villisum mittam, deinde negotium sic conficiam. Ille est fibrarum Oi do in ventriculi tunicis , ut hic prae stimulo in spatium minus adigatur, nitatur-

252쪽

que undequaque in contra tionem , uti contemplanti fibras circulares praecipue in Musculosa tunica , quae secunda est ab extima' ὁ &transversas in omnibus, si dicere fas est, manifestum fiet. Ab eadem caussa irritantur nervi paris vagi communicantes cum Nerveatunica 3 & quia sparguntur per totum Abdomen, contrahuntur, sursumque viscera pressione compellunt. Eodem pertinent Musculi Abdominis, immo praecipuam sibi partem volunt: porto si eme licum Cani offeras sublimatum corrosivum , ut objectat Bayle, ubi stimulis actus ventriculus, contenta rejiciuntur : si Abdomen apexitur, ille desistit ab opere, redit vero si Abdomen consuitur . Eodem S Elasticitas contentorum 3 comprimuntur enim undique ,

restitutionis impetu, qua datur porta & pro structura datur ad

Esophagum ) connituntur evadere. Resolvuntur, sed non ita , ut Omnino subigantur , Emetica 3 venirent enim sub Naturae ditionem 3 et vel sanguini committuntur , aptant ventriculi glandulis fluida , cum ipsis ad tunicas veniunt is vel protinus trajecta per villosam, invadunt nerveam, et musculosam, nisusque spasmodicos excitant. Hinc facili negotio habemus, qui fit, ut redeat ex intervallo Vomitio . Inficiat Emeticum humores ventriculo cohibitos, agat se in crustam villosam, et fibras etiam interiorem tunicam contexentes adoriatur θ inverte tur profecto motus: posthaec nisu concussi vo , vel removetur quo dammodo medicamentum in villosam, et composita Videntur omnia, donec iterum Interior solicitetur, ut opinatur illis 3 vel Prorsus foras abigitur 3 tumque licet credere, quod assiugit Bilis, assiugunt alii stimulantes humores, & pro illorum accessu recurrit conatus . In hoc tranquillius acquiesco, pharmacum enim expellendum judico: exprimu utur , quae sinu librarum ipso conclusa 3Cxcutiuntur, quae tenacius adherescunt, quis credat non abripi,

O foras asportami medicamentum, quod ad superficiem Ventriculi sistitur ue immo excitata spirituum elasticitate dispellitur r quando pluma, vel digitus in fauces immittitur, nonne Vomitio intervallis distinguitur ξ tamen nullum est emeticum, quod tunicas aggrediatur . Quod si veniunt ad sanguinem, ex determinata copia materiae, quam compellunt ad Ventriculum, & determinata

cohaesione, qua resistum, ne vincantur 3 intelligitur intervallum. Vellementiora quaequae venire ad sanguinem, & universa fluida attenuare, verisimillimum est suadentibus effectibus 3 nec novum debere ad has non ill s glandulas ferri. In confesso erunt Omnia, si consideratur Emeticum per venas adhibitum, vomitionem Parere, & veratrum album, ut auctor est Dioscorides apud Ρisonem, ex plantis pedum immittere vomitorium irritamentum .

Quid plurar Ipecacoantia egregium emeticum Dissentcriae; quam

253쪽

strenue succurrit, & non alia probabiliore eaussa ut attigista

videtur Freindus, quam quia Κrtur ad sanguinem , humores attenuat, 2Egrum perducit ad incalescentiam, & ad sudorem uberrimum. Praetermittendum silentio non arbitror , qui reliquis cibis cohibitis , quodcumque incoctum molestiam ventriculo faceret, vomitione rejicerent, non defuisse, nec defuturos. Mysterium, quod, O mehercule non immerito , mirabundum corripuit MaZinum, suistipit , . absolvitque nihilominus hic explicationem , obscurissimi phaenomeni. Docet liquorem gastricum ex particulis d Versae molis, ponderis , & figurae , ut specifica menstrua ad spe cilicos cibos dissolvendos, ut cunei multiplicium superficierum, &angulorum sunt. Deinde: si cibus non permiscetur cum reliquis, cuneos admittere non potest, ideoque indigestus, gravior,

ponderosior, adhaerebit, & in parte stimulum excitabit. Anima intime compenetrata fensoriis suis ita loquitur, I ) cogitur mo- ἰωὰ sentire, O graυiter pati molestas, ct graves suorum fonsuum O Vrganorum affectiones 3 quare Anima primario suas actiones exercens in Cerebro , ct Cerebello, hic moleste graviter solicitata cogitur violenter folicitare, o proportio,ialiter impellere potissimum eas specificas fibrillas cerebri, O cerebelli, quae relationem, O consensu hssbent cum illis fibris mentriculi molesὰ, o graviter lectis a corpore

illo molesto eterogeneo, quamobrem ultro promoventur , ct augentur motus illi contractionis fibrarum nervearum, o muscularium ventri CRli , qui funt ad specificam illam materiam natura gravem, ac m02stam volente Anima per vomitum expellendam proportionales. Hactea ius ille , & quam egregie ut sapientissimi Viri mos est. Sed fatear ingenue:

Non capio, quomodo per spiritus immissos volente Anima ad libras dicentes consensum cum fibris cerebri, & cerebelli, &Rd Partem aliquam Uentriculi, obtineri possit vomitus: removeret DRQ pars illa, ad quam spiritus veniunt uberius, materiam gra

Viorem Θ qua methodo tamen urgeret ad amphagum , Omnino latet. Si levi pennae incitamento rapiuntur ad vomitum Omnesi Ventriculi partes: quis credat non rapi affluxu spirituum ad Pa rem viciniorem, & eam sane, quae inverti nequit, nisi caeteras Pertrahat ρ Si quantus est , ut oportet ad excludendum contentum,

in Uertitur ventriculus, nonne & digesti fluxiliores, & indigestus cibus ejiciendus t Quorsum spectat Animam esse compenetr alam cum solidis Ventriculi r non propterea percipit se quantum ad Partem determinatam assici, quod compenetrata. Sed quid si ex cibis varietate multis, & aeque dissolutis , unus aliquis totus Pro

254쪽

voluntate rejicitur contrectatis praecordiis r Audite S. Augustinum quoniam sumus in mirabilibus. μυimus , inquit, ' ominum quorumdam naturas multum cateris dispares, o ipsa raritate mirabiles quadam, ut volunt de corpore suo facientium, quae Alii nullo modo possunt , ct audita vix credunt. Sunt enim qui aures movent, vel si uias, vel ambas simul: sunt qui totam caesariem capite immoto, quantum capilli occupant, dιρonunt ad frontem, revocantque quum P0-iunt: sunt qui corum, quae devoraverunt incredibiliter plurima Ovaria paululum precordiis contrectatis quod placuerit integerrimum proferunt : Nonnulli ab imo sene pedore ullo ita numerosos pro arbitrio fonitus edunt, at ex illa etiam parte cantare videantur. Ipse 1 lim expertus sudare Hominem solere quum υellet 3 Notum es quosdam flure, qutim volunt, atque ubertim lacrymas fundere et Proesbiter fuit quidem ncmine Restitutus . . . . qui quibuscumque volebat ita scauferebat a sensibus , oacebat simillimus mortuo 3 ut non solum vel licantes , ct pungentes minime sentiret , sed aliquando etiam igne ureretur admoto sene ullo doloris sensu, nec in eo ullus inveniebatur anhelitui . ' . .

Quae mea fuerit explicatio 3 nulla sane, quae rem certe, si-Σeque aperiati quae autem me, dum conscientiam, nonitesteSconsulo 3 dum sapere existimo illud esse, quod quiescere 3 dum alios non docςntem quiescere, quod verisimile videtur, admittere,& indi-ligcntius examen non venire s me inquam jamdiu habuit, haec est. Concipio sensum quemdam peculiarem in ventriculo, & duce quidem Villisio, ex quo in tunica stomachi nervea, peculiare quoddam sensorium a quovis alio in toto corpore distinctum collocari videtur : plura enim Ore masticata nullam pariunt molestiam, irritant Vero quam immaniter ventriculum. In mirandis hisce Hominibus ab aliis longe dissentientibus, sensorium opinor nobilius: deinde ventriculi fabricam eam mihi persuadeo, in qua non secus dominetur Anima, quam in lingua, & palato, mustulisque mast Lationi servientibus, ut nimirlim voluntatis imperio subiaceat ex PQVuliari, miraque constitutione: demum concipio sentiri cibos

determinatos, secerni veluti ab Ore quod non placet excludimus, retentis innoxiis 3 & foras detrudi. Movet me petitum a Rumi nantibus exemplum. Haec ab Esophago tubum obtinent utroque margine ut loquitur Duhamellius injiar manus cujusdam: excitantur phantasa, & concessis spiritibus, ut organicae partes munuS absolvant, coguntur cibi ad os ascendere. Principem sibi locu 1 . velle Phantasiam, inde clarum est, quod animalia, quando laboribus distringuntur, a ruminatione desistunt;& ad eam sese con

vertunt , quin plus admiserint, quam dentibus atterere, linguaque

255쪽

versare queant, ubi primus cibus omnino iubactus est3ὶ dum complectitur placida quies , & a labore securitas. Isthaec in me si angunt admirationem , non radicitus evellunt. Sed quis evellerit r

Indicat Emeticum ut in viam e diverticulo, In farctus ventriculi , & Hypozondriorum, Vistidum , quod caput obruat ,& quidquid vinci solidorum surcussione debet. Utilis est Vomitus inquit Celius i , plenis, ct biliosis omnibus , si vel nimium se replerunt, vel

parum concoxerunt . . . ubi amari ructus cum dolore , ct gravitate prs-

cordiorum sunt, ad hunc protinus confugiendum . It prodest et , cui pectus aestuat, ct frequens faliυa, vel nausea est, ct cui sonant aures , aut madent oculi, aut os amarum est: similiterque ei, qui vel Cst mi, vel locum mutat: hisque q ibus si per plures dies nori vomuerunt, dolor praecordia infestat. Admittunt aetas citra consistentiam,

Consuetudo, materiae mobilitas, duet ilia solida, quae inverti fa- ile patiantur. De tempore exortum est dubium, quia docet Hip-P Vr tes hyeme per inferiora, aestate, per superiora eviucuandum. Celsus habet quod utilior est hyeme, quam aestate, nam tum pi-xuit.d plus, & capitis gravitas major subest . Si materiae focus est in ventriculo, dissicile, quodcumque sit anni tempus, per ai-Vum abigitur . Nonne docemur ab ipsomet Hippocrate SVx men-fς bybernos vomondura est 3 ct si humidiores ter in mense, stin pccι-rci bis r 3. de Diei Sed fatendum quod rigidiora ab hycinali Irigore solida ad motum peristallicum i ii versum aegerrime. Perducun Lur quare considerandum quod magis urget. Prohibunt oculorum affectus ob impetum , quem sulti nero majorem debent ab assurgentibus uberius pro complanato Raphrag-Wδte Fluidis, Vasorum rigiditas, Pectoris ulceraue Spiratio dissicilis ab angustia solidorum, Caput nimis rigidum, aut gracile . HArmor-xabagiae, quibus aeger obnoxius, quodcumque Hermarum genus, quia validiifima a musculis abdominis comprcssio, ut e nun . . candem rationem divinum refugium est in partu laoori O, ita inexpiabile delictum in Herniis , Crassior corporis, Vel tenuior

habitus, quia periculum est, ne rumpantur Vasac Vomitio vehementior quam Purgatio. suiu utilior . Quando nulla urget necessitas , non excitanda: Spiritus enim dissipantur,& Uentriculus ad capiendum vitium inclinatur. Luxuriae caussa seri non oportere confisor ajebat Celsus lib. I. cap. l. ιnterdum valetudinis caussa rediὰ fieri experimentis credo: commoneo - , quis, qui Dalere, ct consenescere volet, hoc cotidianum habeat. In praeter naturali statu im n ante instituenda, quam sanguinis extracti , si haec aliquo nomine in usum trahenda, cave noum .enii

vasa in ruptionis periculum ven iant. Locum haoci in i p

ii in Lib. I. cap.

256쪽

morborum universalibus 3 in quibus si peccatur non admisso emetico, pauc is post diebus expedianda Naturae ductu Diarrhea. Utrum in principio particulari, scilicet febrium accessionibus, aut aliquo ad

periodum earum composito affectu , non definitum hactenus. Multi diebus integris usurpant, dummodo Natura ne monstret, quocundum & quando 3 credunt enim pro spirituum dispendio ma jorem malo fieri potestatem , dum in arena est: Multi materiam, dum evehitur ad pugnam, compellere conantur ad Ventriculum, S successu, me judice, felicissimo. Nonne spontaneus Vomitus in principiis accςssionum magna si item ex parte materiam eliminati Non latet, hanc non semper habere nidum in primis viis D Sed quis medicam Emeticorum opem primis tantum viis destinavit rc Otumacissimae febres, quae vix alii cessere praesidio, debellλtae Vomitione sunt, & multo facilius est, late sparsas particulas, &hello inito manifestas, quam latentes adoriri in latibulis, dc aD'portare . Sςd consulatur Ρraxis. Si conatus excesserit ultra modum , & fines, Inter quos mediocritas , ut superveniat Hyperemesis 3 occurrendum compescentibus. Absinthium ΡQntica, vel Mentha in vino cocta commendatur. Aqua, vel justulum ad tolerantiam calidum: Optata in vino distatuta . Antimonialia quaecunque prosternit spiritus vini, La Tinctura laudant Sydentiam. Quaequae sit caussa, vinum genero sum calidum laudat Elimulierus, & insistendum suadet, etiamsi rejiciatur primo impetu 3 idque etiam cum buccella panis Propi DRndum . Qui plura cupit, adeat Boerhaavum, Bellinum, Mazinum, & allisium, ι operandi modum a quo usus Emetici ratio natis , perinde describit affirmante Pisone, ac si omnia exquisiti ο microscopio vidisset , aut naturae operibus praesideret. V

DE PURGANTIBUS

P Urgantia, injectoria, Calliartica sunt, quae humores Per ab

vum eliminant. Non dissertini a Vomitoriis quantum ad operandi methodum 3 id habent, quod non invertunt motum, sed naturalem villorum oscillationem augent: caeterum Omnia purgantia per se sunt vomitoria praesertim inquit Boerhaavus, si majori dosi praescribantur quod concedit etiam ToZZius cum Valleo lib. 2. aph aphorismo 36. & constat ab ipsa apud Nos, experientia,

alvus enim non raro ab Emetico subducitur. In ea est opinione . illisius, ut putet Vomitoria per secessum non Operari, quia ventriculi virtute non subiguntur 3 ideoque illum gravant: quare instinctu naturae, quae noxia sunt, breviore exitu amandantur. Sed la medicamenta non operantur, nisi actuentur , consideranda CO

257쪽

thartica potius , quam emetica. Si quae protinus in Ventriculo ad actum perducuntur, admiserint, quod resolutionem impediat, ut quum Oxysaccharo Myns: apud nos frequenter usurpato emeti co, accedit oleum amygdalarum: tum sane habetur, & Vomitio,& Deiectio , sit id etiam pro ventriculi infirmitate : paucis: quae serius resolvuntur, fiunt Cathartica, quae citius Vomitoria , quae in quJliter , rapiunt humores ad utrumque motum . Illud de majore dosi ideo est, quia tum adeo plures resolvuntur particuld tenuissimae, ut fiant Uomitioni concitandς pares. Quid educant, inter maxime dubia numeratur. Quamplures expulsionem hancesseri per qualitates contendunt ut a proprietate Rhabarbarum eliminet Bitim, Manna Pituitam &c. quod videntur habere ab Hippocrate Oportet Biliosis dare quod bilim purgat, Pituitosis quod pituitam , Hidropicis quod aquam, Atrabitariis quod bilem atram. Nolim,

ut eos fallat color: tingunt quam multa non expurgant humO-

rem illius coloris: ut innotescit a Polipodio querc ino, Cassia, Lapide armeno, & Laetuli, quae atro colore taces inficiunt . Opi nantur, me non praeterit , vel Recentissimi, Pu rgantia reduci ad minimas particulas ope digestionis, operari ex conveni ntia Principiorum e evulgant propterea Rhabarbarum constare elementis salino-sulphureis, resolvi a bili, abundare in glandulis hepaticis, & facere aucta copia, & momenta stimuli in solida, ad cor- Porum biliosorum excretiones. Vertim de Hippocratis consilio non laborem, fortasse enim nec ipse laborat quam constans sit. Habet de

Nat. Hom. Si eidem Homini idem pharmacum quater in anno exhibueris,

hyeme quidem pituitosillima, verὲ liqui dissima , Asia te bilio ma, atque autumno nigerrima evacuabit. Dci principus aliter sentio : aqueanimirlim non eliminari aqueis, nec acida acidis , nec suphurea sulphureis: do enimvero ab resolutis Rhabarbari partibus augeri momentum impetus in glandularum hepaticarum solida, sed ad bilis copiam, atque virtutem augendam, non frangendam, & eliminandam 3 Bilis copia, & emcacia solichantur Intestina ad

excretionem, qcesque atro colore inliciuntur . Conferamus in pauca t Rhabarbarum corrigit Bilim, auget, revocat ad perfectum conditionem: errant propterea, qui hamorem ab alio ex elementis omnino similibus enervari, expellique arbitratus . Furentem

Bilim coercet nitri spiritus , deficientem sublevat Rhabarbarum. Arrepta hinc occasione eo se perduci sinunt Nonnulli, ut negent cum Helmontio usum Catharticorum 3 & opinentur deleteria medimenti vii tute infici, corrumpique humores alimentitios , atque laudabiles 3 quapropter excernuntur etiam & depravantur, quae pro Natura faciunt. Sunt, inquiunt, materidliter in corpore

258쪽

hum Qxes, qui amandantur, formam habent a medicaminibus. Idomphdsm cum batio, de res rotanti oblatum, inita corrupti V4 tr-m untdstiane , ut a ventris tumultu, calorii augmento, pulsus fru-qucntia manifestum, quam simillimam ab utroque materiam eliminat . Legite Et tua ulterum hic, qui Aloem, & Rhabarbarum, idn- tum admittit, quamquam in praxi vix unum sit, quod non usurpet, in Ommaque suspecta depraedicat 3 tum quia vires frangunt, corpus conturbant, sςcum deliquiorum Animi periculum iucunt sium quia non vitiosa tantum, sed utilia etiam expellunt. Crollius babet ex Hippsecrate: Nullum esse medicamentum solutivum, quod M H dςpraedetur aliquam partem de viribus, & substantia nostri Orpori , & Plato apud Petrum Mattei: Nullo modu mentis Homini fuscipienda illa Medicorum purgatio est, quae sOMMVi mcdem seri solet. Verum liceat pςr tantos Doctores ita philosophari. Vomito-xia , Diaphuretica, Salivantia non reiiςiuntur, quamquam iisdem Premantur dissicultatibus t ergo quare Catharti a r Uomitorium pe-xiculosius, quia motum fibrarum invertit, lypotimias pariMPQ cxc t. Quid volatilioris, & ad motum aptioris materiae nian ςXPςllunt Diaphorcticat quem non excitant motum , & vgriam coli. ii nem salivantia ρ Qv d plura commemoremὶ Opium, Elix irvs Omnes utilitatem, quae damni particeps non sit, habent nullam. Quid Prψptvruar Haec Sanis, haec AEgrotantibus praescribite 3 S nihil

divvrsum, quam quod a Catharrico observabitis: Haec non admittite, haec suspecta defendite, & ego suspectam Praxim medicam constantillime erupugnaucro Nolo ut supςrstitiose credatur dςterminatum medicamentum venire ad sanguinem , ad caput, ad ecctus, ad articulos, avellere ex locis, in quibus haeret, vitiosum humorem ε & secum asportare ad Intestina . Sed quae per repetitas experientias usus ostendit utilia , non eli quamobrem cog ua exitium, si necessitas adm

Quae tantum primaet vias liberant a sordibus, nQn est quare convellamus: quae autem Co consiliu usurpamus, ut ad sanguinem, S partem acterminatam stramur, sic non aujicienda suademus et Mercurius quamplures, & coito quidem liberavit a venereis inquinamentis ue nec unquam aliquis, docente Sydenhamio, gallico morbo evasit, quin Mercurium degustaverit: admittitur itaque S nulla spe qui in climin udae peccantis. materiae. Negari non

debet in pulvere Cantharidum, quod est maiorem figurae proportionem habere cum glandulis renum, ad quas e qualibet corporis parte illae feruntur: Quid prohibet, quominus Catharticum eam Iustrat figuram, quae respondeat glandulis Iutestinorum t Concitet

259쪽

- 23'effervescentiam, novam generet eohaesionem 3 quia propendet ad Intestina , illuc alia fluida, & crastiora, & eliquata, & respondentia glandulis alliciet: nam facta fermentatione, sequitur despumatio ue ratione majoris oscillationis confluunt ad Intestina omnia Plane fluida, & ea detinentur, quae terrestriora, aptaque liguris: quare solvetur malum productis novis, & novis cohaesionibus, &inde nata materia peccans eliminabitur, sive sit, quae erat antea, si Vc priore in bonam frugem revocata per virtutem remedii , alia expellitur. Accedit: Materia peccat in capite, de datur Catharticum determinati generis: num falso 3 fortasse non ita. Determinatae figurae essiugia possunt ad partem determinatam pertingere, S cohaesionem haerentis materiae immutare. Ubinam dissicultas i Immurant quidem majorem fluidorum copiam; sed nisi particulae hujusngurm, non possunt penetrare ad partem, in qua pedem fixit ma-ῆς ia , ad eam promptius, & essicacius evertendam. Q. antum ad medicamen Λ,grotanti, & Sano Homini propia natum , non multum laboris insumendum . Corpora, quae Valent, dissicile ferunt medicationes, quia naturalis conditio partium fluidarum invertitur, & nullo emolumento satis mulis: urgentur ad intestina. Illud scire oportet dicam cum Celso omne ejusmodι medicament*m non femper AEgris prodesse; semper Duis nocere . Caeturum si PurgRntia venena sunt, qui fit, ut multo benignius tolerentur. b impuris corporibus; quam a puris, & multo firmissimist Si vi-xςs absumunt, infirmos obruant , necesse est r dicendumne venenum veneno retundit dicat, qui velit, ipse utar , ct silentio, ας tharticis, ea sorte beatus, i quod dum fata volunt bina venena Iuvant.

Purgatio triplex est3 Lenitiva, quae valet ad primas vias et Mianorativa, quae potentior 3 Eradicativa, una omnium enicaci sima. Datur hoc illis a viversa cohaesione, & figura, quae stimulum m gis minusve generet, vel ita repugnet divellentibus, & atterentibus, ut non facile circuitu sanguinis vincaturue sed urgeat Continenter fluida ad Intestinorum glandulas. Pluxa sunt tu unaquaq; classe, propterea Temperamentorum, S medicaminum habenua ,

Indicant Catharticum, primarum viarum insanctus, exultans in corpore Cachochimia, affectus supremae cavitatis omnes, seu internos, seu externos premant sensus. Permittunt Vires, Aestas, Materiae mobilitas. Consuetudo quamquam pro philosophandi ri gore locum non habeat, monet nihilominus ab eo medicaminisgςD-re, ne discedamus, quod alias omne tulit punctum . Vetant e

liquationcs fluidorum, idest nimium dimotae particulae 3 fibrarum, valde

260쪽

valde intentus elater, & sicca materia, pro quibus quandoque immania tormina ς Morbi pectoris 3 Uteri gestatio quamquam liscnon omnino, & praesertim in turgescentiis . Quando purgantibus uti licet , docemur ab Hippocrate : non in principio , sed concocta materia: Non quum morbi consistunt, ct vigent ue tum enim satius est quietem habere : & nec quum infestant acuti, nisi raro 3 aut si materia turget. Verum in febribus Mesentericis quis coctionem expectabit, quis morbi solutionem quando caput impetituri cunctandumne quoad malum confirmetur r neutiquam. Turgere sonat fervestere, & vagariue ideoque dimota satis est materia 3 quale tolerat Catharticum: sed non semper pro- Pendet ad Intestina . Nonne ex ipsomet Sene, movendum siquid necessarium videtur in principio 2 Ecquis admiserit medicamenta , quae veniant ad sanguinem nondum expurgatis primis viis r Ad febres debellandas quis corticem peruvianum impuro corpore t Nonne vel a primo febris insultu commendat corticem usus multo felicissimus, & solemus catharticis comitantibus offerret Est, ni fallor, consilium Hippocratis hoc: Si rauartana prehenderit, sin quidem impurgatus fuerit , primum quidem eaput purgandum 3 ct tribus, aut quatuor inter ectis diebus sub ipsam accessionem medicamentum fur sum purgans es exhibendum . Rursus aliquo intervallo interjecto , aliud medie amentum deorsum purgans in ipsa apprehensione dandum . Quare locutum Senem credite de Catharticis vehementissimis, non de levioribus, quibus innocentius utimur. Si de iis, qui recte valent, interrogatis v abstinendum quoad licet , & fieri potest. Purgationes, ut interdum nescessariae sunt, inquit Cels lib. I. cap. q. secmbi frequentes funi, periculum afferunt ν assuescit enim non ali corpus, in ob hoc infirmum erit . Usurpant, ne aggregentur superfluitates, aptiusque Autumno, & Vere .

Ut perfecta, laudabilisque definiatur expurgatio 3 habendum

M Conferentia, ut loquuntur Medici, & Tolerantia : documento enim Hippocratis, si talia purgantur, qualia oportet, confert, & aegri 1eViter ferunt; sin miniis, contra . Cessit apud Nonnullos in A- Pollineum oraculum, S Practicum proverbium; bene purgati sitiunt: determinant propterea capiendum a siti judicium levaminis: sed quam graviter fallantur, nemo est, qui non intelligat. Quaecumque sit hi suscemodi evacuatio, Sitim exsustitet, necessio est V in eum Cnim rapit motum, qui aquae partem maximam eliininet i purga-eioncm omnem ex voto succedere, quis dederit E Essicacissima quς-qus ardentiorem sitim trahunt 3 sicut, & largior evacuatio: num xeputanda copia persectς catharsis indicium Α & ex Catharticis tutiora, quae maxime Vehementiar prorsus falsium . Ne multa: quς-