Synopsis universae medicinae practicae: sive, doctissimorum virorum de morbis eorumque causis ac remediis judicia. Acc. nunc demum casus nonnulli oppido rari

31쪽

CAP. XL Elephantra sis. 6 3

suffocationes fiant ac si laqueo strangulentur . Hoc igitur pacto nonnulli vitam perdiderunt , inexcitabili enim somno in mortem dormien

Art. 2374. Quid unquam quispiam in arte Methη- medica inveniet , quod hu)usce mali dignum

remedium contineatὸ Verum enim vero omnia conserre simul oportet mediCamenta , de victus rationem, &ferramenta, & ignem. Haec si novo, Λ orienti morbo adhibueris, sanationis spes effulget . Sin ad summum sitae generationis ascendit, de in visceribus stabilis sedeat, quando& in saciem invadit, tunc de aegri salute spes

omnino abjicienda est . Itaque venas in cubito ambas incidito , de venas in malleolis eodem die, nam sanguinem saepe, de multum mittere opere praetium est . Postea medicinam sacram non semel propinato . Quin omnia sepius iteranda sunt; Esto & alia medicamentosa in cibis purgatio . Lac etiam promiscuum , atque indiscretum, sed largius ad alvum molliendam potui detur, Verum quintam aquae partem, quo Iac totum dilabatur, ac descendat adjicito. Art. a 373. At jejunos primo ad Vomitum celem primisu,

rius ducito, deinde ad cibos iterum ; de assiumptis

Taphanis frequenter atque assidue omnia fiant . Veratrum quolibet tempore , sed potius Vere , atque autumno diebus alternis exhibeto: atque idem in proximum annum repetatur. AN. Σ376. Caeterum si morbus invaluerit , MOMO potabilia medicamenta quotquot quiS cognoverit potanda praecipiat, multa enim & varia hibere praestat . Quare & ego , quotquot mihi cognita sunt , literis mandabo . Syderitis succi γαί/nda, cyathus unus, trifolii cyathus unus, vini & mel' lis cyathi duo. Aliud: dentis elephantis ramen torum vini Cretici cyathis duobus . ain

32쪽

Quin etiam viperarum reptilium carnes, Scipsae in pastillos consormatae ingeruntur, & quemadmodum scylla potantur. Ipis quoque viperae in coena obsonio dentur: quas coquere , & condi re , perinde ac pistis , opus est. Praeterea Corpus detergendum est. tumoresque calefaciendi . Sapone detergendum in balneo vel decosto radicum Rumicis cuiri sulphure ignem non eXperto, cui adjiciatur Coctum , iris , piper , alumen fimum , aceti sex

Combusta, nitrum ali conium tritum. Faciei tumoribus sarmantorum cinerem alicui serarum

adipi admiscens illinito. Ammoniaca gutta Cum aceto, & plantaginis, aut sanguinalis herbae succus, 3c hypocis iis lycium faciunt. Si carnes liveant prius quam locus situlentκs reddatur , scarificandus est . At si ab acribus fluxionibus

emulceratas partes lenire volueris faeni graeci aut hordei cremore absterges, item oleo vos aceo lentiscino inunges ; assiduae vero lotiones & ad corporis madefactionem, di ad noxiarum humi ditatum difflatione in mire proficiunt.

ν Isis, absynthi te vinum potent. Oppido quam utilis est, & panis ex hordeo , dc salsamentum tempestiviri , de eXiguum quid malvarum aut brassicae semicoctum cum cumini liquamine. In eoena saphylini radi X apponatur, , alica cum

vino, dciDelle antiquo mixtis, & marina quotquot ventrem subducunt ut tellinorum juscula , ostrea, exinacei, &expiscibus sis Xatiles, ex terrestribus serae, lepus, aut sus: inter aves perdi ces omnes , palumbae , columbi &c. Vina dulcia vinosis meliora . Balnea sponte calida sulphurea juvant. Vita in aquis diu ducenda est,

de mare & navigatio conveniunt. Praeterea perveratrum purgationes fiant . Reliqua desiderau

tur . Ex

33쪽

CAP. XI. Euphamia sis. 6 3 Ex CLDeodato vad Fabriciam Hilda m.

Arr. a 372. Elephantia sis Graecoram, seu Lepra Et haes. Arabum, est affectus contagiosus plurium tiasi, derum congerie corpus defaedans. In cute vel sa- .ciei, vel frontis , vel genarum, cubiti , femo- Tum, manuum, pedumVe tubercula facile mobil ia , indolentia , S ex livore ad rubedinem tendentia , horridumque aspecturn praebentia di pullulant; in ore, in palato, in faucibus citca linguae radicem , tubercula nunc flavescentia , ariinc sublivida eXoriuntur; in pedum digitorum interstitiis , Vel in plantis, in crassia praeserti in& dura illius parte, item in aliis artuum locis ulcera efflorescunt, haec ulcera & fissurae veram cutem penetrant, lata sunt, Rulterius serpunt, labiis Callosis ac pertumidis , atque laesa facile

cruentant, indolentia licet: ulcera quoque nares depascunt . adsunt tuta ores in aurium ambitu , crassescunt labia , pedes manusque valde innatae ac tum dae sunt,

Et mhluri sententia.

Art. a 379. Elephantia sita Arabum ita vocatur, quia . cutis inmida , rugosa , & aspera apparet. Senes mero liberalius indulgentes quandoque invadit. Est tumor pedum crurumque )inibiculis diis, lividus seu uipricans cum ulceribus varicosis , e quibus serum acre limpidum effluit ;interdum etiam solae cru, furfuraceae totos pedes occupant Lepra es unioersalis. ) Affeetus ut Plurimum es criticus, ideoque cavendum est ab eγternis repellantibus , ne gravius malum

34쪽

Elephantia sis .

Turneri sententia .

IBηs ii Elephantia sis silve lepra Arabum

et .m- ITOrbus in nostris regionibus, saltem nunc diebus vix rum Vix cognitus. Ab Aretaeo eleganter descri-σccures. bitu 1 ; noinen accipit inquit ille) ab aspectus*do & deformi, ex partium inaequali protuberantia, &cutis densitate ac scabritie, hinc inde rupis S fissuris , labiis tumidis interspersae , elephantis cutem quodammodo referentis. Mendicantem in agro prope Londinum jacentem vidimus morbo huic maxime affini miserrime la

borantem.

Art. 238 I. Hic assectus apud authores Leon, se ij tia sis, &Satyriasis appellatur, &ob magnitudinem morbi a plerisque medicis plane in curabilis merito agnoscitur. Remedia ad lepram Graecorum sit quae alia, hic locum habent. Deco lum Ph rm. Bat. potanti graveolentissimos movet sudores inquit author)& cum vivo albo epotum ab Elephantias ct Lepra Graecorum liberat Tovvneri sententia. Art. agga. In Insulis Caribarum ser vi tuti mancipati & etiam inter iocolas alterius coloris nonnulli) Elephantia i sunt obnoxii; gra- morbo ut plurimum est succedanea, iis praecipue , quibus ex dura necessitate infortunium est victu insalubri sustentari , accidere solet . Hic sequitur morbi hujusce graphica descriptio, quam videre licet apud authorem, eo

dem fere cum modo ab memorata. Morbo jam plene formato homo caeteroquin beneso habet, neque incommoditatem ullam sentit, nisii moliatum onus monstro si cruris , quOCum

tamen

35쪽

CAP. XI. Combustia.

tamen per viginti annos durae servitutis mune. ribus, quibusdam saltem, fungi novimus . Elephantia sis amputato crure solet statim alterum

invadere i

1383. Combustio est solutio continui epi- Cinbu- dei midis, & cutis ut plurimum , nonnunquamst synis. etiam Carnis musculosae, Venarum, Rrteriarum , nervorum, di c. vi ignis impressia : hanc autem combustionem sequuntur mox dolor acerbissimus , inflammatio , pustulae ; , si combustio profunda, corpusque Cacochymicum fuerit, facillime degenerat in ulcus faetidi Timum & malignum. Art. 2384. Tres sunt gradus combustioni S . phimus In primo gradu cutis rubicunda est, dolor acer . gradus. bissimus&pungitivus, non aliter, ac si cutis urticis fricata esset, mox inflatur locus-elevantur pustulae, in quibus aqua clara & alba continetur, tandem quoque epidermis separatur ; primum & praecipuum negotium est, ut impediamRS, ne pustulae oriantur, hocque fit, locum combu- sum in oleum vel aq-m calidam opulantoc S immergendo, vel ad admovendo ; est etenim ditentio

ignis proprii inusti mali alexiterium ; hinc cepae in mortario eum sale contusae, & pauco sapoης

empyreuma ad se attrahunt. Art. 2383. In secundo gradu pars illico inflatur, rubescit, dolet, urit, &ipso momento pusulae eleVantur, aegerque de tensione Cuti S conqueritur; est enim vi ignis contracta atque dela sa. In hoc casu ubi vera cutis combusta&con' fuerit, non cepae , sal , fa2o, Sc. appli

36쪽

6 t Combustio. CAP.XI

Curatio, canda sunt, sed emollientia, calida, humida , toti loco ambusto imponatur sequens unguentum V. Unguent. basi l. Ll. OL ros lilior. alb. ana vitet. OD. N. ij. misce, & applicato defensi vo , pars affecta involvenda est fascia in Oxycrato madefacta ; unguento praedicto addi potest crocus , vel etiam opiam in eXtremo dolore . Gra μέ Art. a 386. In tertio gradu ipso momento , ἔς φ με dum res ignita adhaereat corpori , cutis illico evadit nigra vel fallem livida , dc obtuse sentit; si scalpello pungatur, est enim dura di G-sccata crusta, ea cum deciderit, remanet ulcus profundum & putridum. Curario. 23 87. Tertius gradus est admodum periculosus ; est enim metus gangraenae quocirca eschara in diversis locis ad carnem usque incidenda est, idquo fieri debet primo vel secundo die; hoc facto, unguentum in secundo gradu praeseriptum applicari , defensivum, &C. con ivenit venoe lio revulsionis gratia. Sequens autem fomentum vim habet sedandi dolorem, cutem emolliendi , & digessionem promovendi ;. δ. cydon. D nur. anacham. melilol. ana Μj. Coq. i n aq. soni. q. s. sro sO- tu add.D. M n. Si vero combustio adeo magna fuerit, ut in gangraenam degeneret, caute

de cum iudicio procedendum est, & semper ali-- quid applicandum, quod putredini adversetur . V Λὶuia Pullulae statim ab initio in omn ., ἡ, combustione incidendae sunt , ut aqua acris, de

inridὶn- fervida effluere queat. Art. 2389. In oculorum combustionibus ap-Gςμυ- plicentur defens a fronti & temporibus , fit sim' humorum ad partem venaseritione , & omni arte inhibenda est et oculis continuo instilleturias m liebre cum Aq. f. commissum, dc aPpli,

cetur

37쪽

CAP. XL combustio . Mocetur sequens cataplasma; Pulp.pomor. assat farin. fenur. Si j. hord. Τj. cm. in lacte vaccin.&f. cataplasma, cui add. croc. Interim universalia redie instituantur. In omni combustione , ubi dolor est vehemens & ultra tolerantiam, applicari potest cataplasma ex mc. panis KL in lane coct. cum pauco croco & opio ad dolarem mitigandum, ad tempus saltem , sed in

oculorum combustionibus cavendum est de opto. Sanguis columbin. ab animali tepidus eximium habetur anod=uhm. 39o. Μagna adhibenda est cura ne tur- De hic pis cicatrix post combustionem Curatam relinqua- ericetur , ut autem hoc incommodum Vitetur , ab initio usque ad finem Curationis sunt

usurpanda, &postea apolicanda es lamina plumbeu spissa mercurio inuncta. Art. a 391. Si facies pulvere hombardico combusta de grana pulveris cuti infixa fuerint, illi' puliὸ isco eXtrahendus est pulvis, quantum fieri pote- D DTit, acu vel alio instrumonto acuto; si vero chirurgus in principio non advocatus fuerit , ita ut cutis jam cicatri ta, maculae vero nigrae relictae fuerint , necesse est denuo exulcerare cutem vesicatorio. 1392. Ignis a fulmine omnium Vehemen- ,

tissimus & periculosissimus est , in se continet facultates quasdam supernaturales , quibus an, -.. Inal quandoque protinus eXtinguitur . Si partes externat laedantur secundum gradum ustionis sunt medicandae , sicut in aliis combustionibus , nisi quod patrefacientia de escharam relaxantia hic Iocum non habent'; sed eschara flatim scalpello excidenda sunt ; di interue optima cardiaca sutiat propinanda.

38쪽

Ddenhami sententia. κρὲ, β. χῖ' Omnibus remediis quotquot adhue.,-ἱ inventa fuere, spiritus vini facile palmam praeo

bustrii ripit in ambustis , cum cutem subjacentem ab omni putrefactione tueatur, ac Vindicet, atques eo nomine curationem quam cito absolvat, digestionem , quae non nisi admodum tarde sua tempora percurrit , etiam non moratust nempe

si lintea spiritu mini imbuta partibus ab aqua serventi , pulvere pyrio, Vel simili, laesis, quamprimum hoc infligitur malum , applicentur, eademque spiritu dicto madefacta subinde repe tantur, donec dolor ab igne penitus evanuerit; de postea solummodo bis in die. Farrago sententiarum . 239 . In ambustionibus superficiariis Ino Romed a qui Turner) mihi solemne est imponere ol linἱυβria . , aq. ealc. simul conquassati vel ol sambuc. ct alb

ovor. Vesicultae aqueae resecandae nint, ct unguen-isem di omph. Vel quod melius est ceratum no- syrtim de lapide calaminari locis excoriatis applicandum. Idem ceratum pluribus intentioni bus satisfaciens con Venit etiam in gradu secundo ambustionis . Et revera est medicamentum omnem superans laudem, non modo in hoc casu, sed etiam in volneribus &ulceribus curandis. ritat apud authorem exemplum curationis ambustionis gravissimae, in qua tota praXis Venuste illuserati ir . Chirurgus librum consulat . Ubi plures partes , Vel totum corpus ambustum N nnub est , raro aegri convalescunt , sed vehementia symptomatum misere moriuntur . VOmeman

39쪽

CAp. XII. Tumores in Genm. . pyreuma extrahendum . Cal, vidia multoties lota e- οἱ ini vel hyperici, item ceratum ex ejrussa ct Ol. lini , hirit, vin. camphorat. sant remedia vulgaria , sed minime contemnenda. Sequens est Boleanum , a, Sacchar. ,, saturn. Sg. s. solutio , deinde add. ol sambucin. q. s ut fiat unguentum i

TUMORES IN GENERE.

31 s. 'Usquam unquam vidi definitio- 1bsish,ὸd i nem tumoris , nisi ex aliqua tum Pis, parte peccantem; quocirca sequentem in medio protuli . Tumor in genere est praeternaturalis alicujus partis, vel totius corporis, magnitudo mole morbosa audia.

Et mulieri sententia. Art. a 396. Τumores praecipue dicti oriuntur vel a stagnatione , hoc est ab impedito fluido rum transitu ; vel a congestione paulatina , ubi

facta quasi secretione tumores procreantur; vel denique per novi humoris in parte generationem colle. tionem : Exempla primae speciei habemus in phlegmonibus , tumoribus Cedema vasis, statuosis , .&c. Per congestionem paulatinam nascuntur tumores critici ; per novi hum moris in parte generationem producuntur to

40쪽

611 ThmoMes tu genere. CAP. XII. Phi, cancri, ganglia, tumores Omnes in cystides contenti di c. D/ὸntio *327 attinet; tumoribus in genere applicanda in tres classes dividuntur secundum totidem curationis intentiones inresolventia, discutientia, ct suppurantia , repellentibus a medicis sanioribus jam eX usu merito repudiatis. Rosia Art. χ398. Resolventia, emollientia, seu alte ventia mantia primi gradus sunt radices ct herbae mam. Alth. mercurial violar. lilior. aib. parietar. for. melilol. sem. lini, faenogr. caricae piraκes , uvae passae , axungiae, medulla , OL amygd. dulc. latior. alb. un

mam. adeps anserin. ursin gum. tacamahac.'rac. liquid. terebinth. farin. fabar. hermaceti, olcham. amygd- amar. peri . laurin. empl. de cicuta cum ammonia . diac lon. &C. τὸν ii 2 OO. Res OlVentia tertii grad8s sunt pa-o,adus. dices ct herb. brysen. cΜcumer. Gres. raphan. cepacrud. afari, scili. absinth. centaur. min. ni mian. fem.sinap. erucα, cymini, gum. ammoniac. galban. bdeli. 1 agapen. opopanac. eum. myrrh. nidus hirundin. Dir. urina, armoniaci, his. Nini, fermentum,ol. lateritium, scorpionum, terebinth. lumbricorum. nicorianae, petroleum, balffκlph. Unguentum marriatum , diae lon. cum gummi , o croc. diuulphuris, de cicuta cum ammoniaco, de ranis cum mercurio. Eκ simplicibus praedictis varia fieri posse sunt composita, fomenta , Cataplasmata, ct c.

Art. ΣΑΟΙ. Discutientia sunt praedictis vicina imo pleraque simplicia & composita resolventium tertii gradus sunt discutientia) talia sunt ,

chia