Caroli Comitis Firmiani vita

21쪽

ricis, ac poetis Ι). Versatile ad omnia erat Firmiano ingenium, ea tamen animi contentio in singulis percipiendis , ut natum ad id unum diceres , quod forte spectabat Historiarum ita

qUe genu Omne quum Valde placeret, Seponen dum sibi tamen ratus est ecclesiasticae Studium historiae , in ea potissimum urbe , quam nisi caput Ecclesiae dixeris, inanime corpus Eccle Siam, aut sine capite arbitrere necesse St. Mhoriosum hoc plane opus , non sua tamen delectatione carens : multa enimvero percurrenda Ecclesiae tempora sed satis superque virium ad

illud erat in homine, literarii laboris patiente, .singulari memoria praeditori obnoXiam videre

Ecclesiam oportuit ingruentibus Undecunque in fortuniis hoc ipsum autem ut dulce esset,

I mas porro quasi atticas noctes cum saepe laudabat, tum vel max me exquisitum Ursi iudicium, narrare saepe de eo solitus , quod semel a cidit. Duabus enim perlectis, quas prope divinas dixerim , tum apud Thucydidem , tum apud Lucretium de Atheniensi est descriptionibus continuo Ursius : quae tua est, inquit, ista Lucreti subit clades nova , pestilitasque subindignatus videlicet, quod Thucydidis narrationem religiose admodum eacutus, rem tamen OmiSerit nam, eamque insignem, poeticisque coloribus quam quae maXime accommodatam, omiserit nempe eo , qui teter mamillam labem evaserint, immortalitatem se se adeptos putasse Leviora haec tamen videri poterunt quam ut hic referantur de utroque maiora praesto

sunt.

22쪽

tunam Ecclesiae Satis erat inter amictas persaepe res in tuto positam animadvertere. actus itaque Opportunitatem audiendi Ursium, cui deinde tam plena huiusmodi rerum cognitio 'uodcunque de edita eius Historia iudicium ferri lubeat purpuram Romae comparavit , discipulum Se eius professus est , historiam j apprimes didicit eoque cita animum intendit ut nunquam retorserit inde aut relaxari . Felix illud accidit, ut Romae degeret consobrinus eius Comes de Thunn 1), cui quidem eadem planx ac Firmiano cingenii natura idemque delectus studiorum . Apud hunc citaque statutis hebdomada quaque cliteratorum conventibus , quum aditus pateret laudis cuique vel ecclesiasticae historiae vel duris naturae studioso patuit Firmiano in primis , cui impervium mihil quod af gloriam Fertinet. Duantum inim studio Qua genio Valeret , suis illic lucubrationibus aliquando testatus est, eruditis autem sermonibus tum illi , tum quotidie in celebri illa, privatane dicam Vincentii Restae Bibliotheca, an publica Sapientiae issicina , quo quidquid literarum atque artiUini erat , , advenis aequae ac indigenis, ut in propatulo esset, asserebatur. Vidisses

a rarat is Auditor Rot ROin MAdmin, Caesaris .

23쪽

disses ubique Iuvenem tam nobili loco natum ea sibi ad gloriam rassiduis laboribUS comparare quae vix alii ad questum facerent , neque tam minus otiosum fuisse, quam quum in otio Romae fuit . Quae quidem omnia ut prope admirabatur Urbs , minus iam pridem admirari magna, quam intueri solitari ita eum non diligere tantum , sed

ObSerVare etiam consueverunt eminentissimi indignitate, in doctrina viri, Quer inius, Passioneus. Utrumques ille sibi issiciis omnibus ih strinXerat D. sol lies forte ramicior qui paulo ante Legatus Pontificis apud caesarem fuerat: namque huius non modo frequentares domum Firmianus , sed insignem quoqUe , inaccessamque penes bibliothecam quoties an animo habuit, toties s 15 ferme uni datum fuisse gloriabatur

Duos tamen hic alios memorare fas est , clarissimos doctrina Niros , quos cipse aequales suos ut Romae agnovit , amico. habuit semper , incoluit studiosissime Augustinum Georgitim, Augustinianae adhuc familiae lumen , in Marium Ma- refuschium Vecu. iam Romanae Purpurae , cui non Ultima certe laus erit placuisse CLEMENTI XIV. bonisque omnibUS . His plane quae diximus , literarum praesidiis firmare quam maXime potuit adolescentiam , fir-

24쪽

mare iuventutem maluit , quam Otio voluptatibus indulgere . Quidquid porro navatum operae amoenioribus literis , quidquid etiam a negotiis procul Reipublicae tam Sedulo naVatum qUa profanae, qua ecclesiasticae historiae , id omne, tan-qUam auspicato gestum , in sui deinde laudem reique publicae utilitatem vertit . ihil enim Firmianus de faece hausit, historiam minus quam historiae philosophiam sectatus delectabant hominem congeStae memoria res in his percipiendis ardor animi nunquam consedit . Sed quoniam

fidei minus quam iudicii plerunque ad historiam

requiritur , totus in eo Firmianus ut a veris falsa secerneret , Ut levia contemneret, irrideretque figmenta omnia , Ut singula praeiudiciis purgaret , in trutina poneret , nec pluris faceret quam quanti sunt. Non itaque minus utilem praestitur his est Reipublicae operam qui exactam ad severioris criticae leges historiam assecutus fuerit , probeque ignoverit, qui fines ecclesiae, qui imperii , quae utriusque iura , quid alterutri aut Viti temporum , aut hominum calliditate illatum iniuriae sit , quid primitus in usu esset, quid novi postmodum , quo tempore , UibUSVemodis invectum, quid remittendum utrinque, Ut sua cuique tribuantur Huc nimirum spectare

25쪽

vidimus aetate nostra Reges ipsos , Ut suam sibi assererent auctoritatem a Deo profectam : ex iisque unum aliquem Vidimus non imperitum rerum Ecclesiae , aliosque passim iuri etiam Canonico animum applicuisse , Ut ipsim et quod cunque in corpore eius iuris aut germanum, aut falso ascitum contineretur , quodcunque vel Christi lege , vel traditione Apostolorum , vel Con ciliorum decretis , vel Pontificum Voluntate Sancitum est , internOScerent . An Ver non eadem Firmiano mens , cum gereret is aliquando Sta perimpositam apud P. M. Regii rocuratoris per sonam 8 Perspicacissimus nempe qui erat, fretuS-que simul intelligentia BENEDICTI XIV. simulque iuribus Augustorum , praeiudicatam facile resti tui rem , Otique compos ad suam in urbe Neapoli degationem rediit. Sed haec posterius gesta sunt. Restituta interim Vindobonensibus Imperii Sedes , imperioque Maiestas. Quidni Vindobonam Carolus , Unde eum bella distraXerant , continuo spectaret 8 Quidni ad Augusto contenderet , quorum numini se devoveret 8 Quidquid itaque, quanquam non Stia

culpa , Vacatum a munere , id a Se postulare ratus est , Ut Singula Ossiciorum omnium momenta diligentissime perpenderet , quo neque abs collato

26쪽

iam ante munere VacaSSe Videretur , neque sibi in posterum deesse velle . Laudem virtutis Om

non in actione positam intelligebat se parum egiSse , nisi ad ea res parandas , quibus actio

virtuti continetur , Studia converteret: se iam a

consiliis Augustorum , se in oculis esse MARIAETHERESIAE Populorum Matris: id satis esse ut ad maiora animum intendat, neque se in otio relictum iri suspicetur Vindobonam tunc temporis advenerat Egnatius WasenerUS , vir omni memoria dignus , de quo ne plura hic referam , quam quae Oportet pauciora ex iis Xcerpam , quae Saepe Firmianus ipse magna cum animi voluptate narrabat Is nempe quum in gravissimis propeque despera tis Austriae temporibus legatum ageret MARIAETHERESIAE apud amicum eius socium Britanniae Regem , Summa SeXennio circiter , donec bellatum ubique incerto marte, vigilantia deXteritate procurationem gessit . Probatum id omne quod gessit, non Augustae tantum cui chartis apprime fuit , sed Regi etiam , Primori

bus , Populoq. Britanniae Ι), probata hominis

I Laudatus etiam 'uod magis est donatusque magnifice extra ordinem ab ipsoruut , qui hosti adhuc erat, Galliarum Rege, cuius nomine

27쪽

cura , prudentia , fides , ingeniique celeritas . animique constantia . Conciliata pace , quum pessima nervi optici , si quid sorte legisset , irritatione affectus , confestimo stomachi anguoribus , oculorum vertigine laboraret , feliciter hoc

tandem perfunctus munere Vacationem munertim

Omnium petiit atque obtinui . Vindobonae igitur nactus id otii asenerus eum sibi campUm aperuit, in quo ab omni procul invidia X currere eius gloria poterat . Tanquam enim si eo frueretur Otto , quod suis ipsemet consiliis rei publi

cae peperi S Set , amabant eum, colebantque Omne , citatum Omne oracula adibant, qui vero

quidquam de eius gloria detraheret , inventus nemo . Protinus hunc sibi virum Firmianus amicitia, consuetudine iungere aggressus est huic Se deinde acceptum referre aiebat quidquid inpoliticis rebus gerendis Sive cientiae Sive prudentiae assecutum Se SSe noverat . Quantum enim in omnem partem circumSpectare negotia Regum oporteat JUant Um ea cogno Scere, Ut bene vertant , hinc se didicisse fatebatur , resque ip Sa , Sumque rerum Sub eius quasi disciplina se agno S Se etiam atque etiam testatus est. Quae

quum datae fuissent asenero iterae, tam plenae honoris, ut supra fidem futurae essent, nisi oculis subiicerentur, eas, ut accepit, ad Augustos legendas misit.

28쪽

ego dum refero nova Firmiani Studia , an caetera in tenebris latere patia , quae laudis celebri tatem addiderunt e Ximio Iuveni, Ximiaque spe summae virtutis praedito Quasi vero minus

naturae uae , ibique ipse consentiens, dum nova SUSciperet , non etiam Vetera pro Sequeretur aut

quasi non illud , quantulumcunque temporis reliquum fuisset , non illud , inquam in graecis latinisque literis, musarum deliciis impertiretur

Impertitus est porro commodissimam tunc temporis ingenio suo ad ius Vindobonam, unius fortasse Viri gratia , qui duas e veteri instituto nodiis horas legendis quibuscunque Optimis , primaeque classis auctoribus , quos Graecia, Latium tulerunt , quotidie tribuebat . et astasium loquor adscitum nomen , quod nulla aetas delebit lo quo Gravinae alumnum , clarissimumque Italiae sidus , tandiu in Germania apud Austriacos Reges conspicuum . Quod scilicet Firmianus ipse ad hoc otio Vindobonensi praedicabat saepe, libenter , satis erit hoc unum dixisse ih.

I Non ego tacitus praeteribo , quae mihi suprema Firmiahi verba fuerunt. Haud ignarus ipse , quam mihi semper in deliciis fueris Metastasius rlegistine , ait, editam nuper Horatii oeticam tam eleganter a Metastasio italice redditam 8 Cui ego quum respondissem , exspectatam scilicet ubivis gentium, dum in vivis seret suavissicius poetarum Atqui subdit ille, totam

29쪽

Aurea interim illucere aetas coeperat FRAN-cisCI MARIAE THERESIAE Oniugum ., quum scilicet restituta , quanquam ad breve tempus , orbi terrarum tranquillitate , amplissima

virtutum praemia ab hisce Regnantium optimis polliceri cuique licuit. Accitus tunc primo ab Augusta avnitrius Deus bone que virum nomino G ad regimen totius imperii, accitu ut

esset particeps adiutorque OnSiliorum omnium In oculis eorum versabatur Carolus , ver Sabatur in Urbe principe, quam sui iam pridem nominis Varumqtie Virtutum celebritate implerat. Is

ergo dignus est maXime habitus , qui ad peni liora Augustorum consilia accersitus mandata ab iis acciperet ad Regem utriusque Siciliae Legatus itaque profectus in eam regionem , quae felix quondam appellabatur , novissime vero horribili interque ma X imos memoria mortalium terraemotu partim Versa - X terrefacta omnis

e , inqUam , profectus , quantum, gratia apud Regem Valeret , facile istendit, quantusque cis

ex eiusmet re iam degustaveram melle suaviorem Orammagenio Praeside.& Canali Comite, clarissimis Viris Tum coepit lugere gravi funere ademptum paulo ante splendidissimum illud Italiae , Germaniaeque lumen ; lugere ademptum Firmianus coepit, mi brevi suum ipsius lumen utrique Regioni adempturus erat.

30쪽

esset in perficiendis Augustorum mandatis res ipsa comprobavit . Nam si quid urens adhuc insuave post foedus Aquisgranense Upererat Regi CAROLO, Firmianus ipse reliquum sustulit

veteresque omnes inimicitias delevit . Tanta erat in homine cum gravitate insita OrUm UaVitas tanta cum urbanis ossiciis coniuncta ingenuitas magnitudo animi, ut eum diXisses ad agendum perpetuo cum regibus natum factumque. Videor mihi interea versantem VidiSSe eum , qua animi hilaritate apud nos versabatUr Cham doctissimis amicisque viris SerraO, Sergio, mag-2ochio, cui ipse benevolentiam Regis conciliaret,

aut si quando a negotiis Vacasset, modo huc modo illuc in amoenissima Italiae parte ultro, citroque digressum, naturaeqUe indiligentem Suae, sacrata historiis minus quam fabulis veterum poetarum loca , Ut erat antiquitatis amator, corpore, animo peragrare. Memorabat ea siquidem , quae in Campania praesertim viderat apud Insubres frequenter erudite

Praeludia haec tamen , Uaec inqUe fuere maioris certe , amplissimaeqUe , quam nactus est,

dignitatis fuere. Obierat Mediolani celeberrimus vir Beliramus Comes Christianus , de cuius dignitate pauca praemittam . Administratore Insubribus