장음표시 사용
11쪽
q. i. Dn. m. sendous Elem.Ju Apr. unipes l. i. d. 17. n. q. eXistimat ad neutram rustitiam commutativam veI di stribu rivam posse referri poenarum irrogationem , sed spectare eam ad peculiarem Iustitiae speciem quae vindicativa vocatur. Acusissimus Bacbovisu in Comment. ad τα-β. tiri de 3. 2 1. η.3. σq. nesnon in notis ad Mesen tradu poenas infligi proport. harmonia , de qua Cicero scripsit quod ea, quae Iongissime distant, piaeclarὁ conjungat & constituenda aequitate sumnia cum infimis pari jure
retineati Marinis Annot. ad Grotium tres species justitiae ex Aristote Ie probare conatur, distributivam , correctivam & retribuistivam. In illa proport. arithm. in h/e verὁ geometricam observandam esse putat; sed Poenas omnes ad unam speciem referri non posse tradit ibid. quae enim actionibus ei vilibus petuntur, eas a justitia retributiva provenire, & executionem ad correclivam pertinete, existimat. Sicut prolixe sententiam suam exposuit in aenot. ad g. r. LI. e. i. p. m. ιδ seq. verum sicuti non capio ea, quando in Iustitia commutativa proportionem geometricam
observandam esse censet, & arithmeticam proportionem contra
rio planὸ modo explicat ; Ita haecdbctrina Aristoteli & omnibus moralis Doctrinae Doctoribus eo uraria, hactenus nullum at sensum meruit , quare haud necessarium duxi illam hic usterius examinare. Hures Doctorum sententias jam addere nolui. in id itaque in tanta opinionum diversitate asterendum sit difficile sa-LE videtur. Equidem certum est, ad Iustitiam distributivam vel commutativam hunc actum referendum esse, quare etiam una proport. species geometrica vel arithmetica ei applicanda est; Ast quae illa esse debeat, ex diversa Autorii interpretatione multam dubitationem habet. sed consideratis probe utriusque opinionis rationibus,ea vera mihi & naturae iustitiae nee non proportionum conveniens esse videtur , quae tradit poenas proportione se ometrica imponendas esse. Probe autem notari debet, quod
accurate hie distinguenda sit prima poenarum ad delicta impos ito, quae leges publicorum judiciorum vel constitutiones criminales sunt;& poenarum executio sive illatum legum applicatio ive illa hic non quae titur , siquidem certum est quod illa propor-
12쪽
elonε arIthmetica constituatur : Quando enim Legislator sive summa in Republ. potestas poenam delicto generali & publica lege sancit, tunc in abstracto sine personarum & rerum complexu
r p m just in aequali damni dati & supplicii distanti acri
mini imponit, ita ut distantia inter poenam de delictum aequalis maneat: v. g. si poena Homicidio statuenda es et , tum ex man- dato divino propter dolum, turbatam Reipubl. tranquillitatem dc malitiosam nec non prohibitam vindicandi libidinem, poena capitis gladio vindicanda , statuenda foret ex aequali delicti de poenae distantia, sed haec in executione omnibus omnino delinqventibus indifferenter haud juste imponetur, quoniam omnes hujus delicti species non sunt aequales& eaedem , sed interdum plane dissimiles; inare judex qui legem hanc exequitur, tenetur omnes circumstantias accurate examinare , dc delinquentium qualitatum rationem habere, juxta quas deinde poenam vel exasperare vel minuere potest, ut tradit Lucas de Penna in L I. C. de - Desertor. l. perspiciendum ιι. l. autfacta is π. de Pan. sed mihi hic sermo est de legum executione , quando poenae delicto generaliter statutae, singulis factorum speciebus juste applicari α imponi debent, quod nulla alia quam proportione geometr. fi ri posse paulo ante asserui; & quidem propterea , quoniam Legislatores in legibus criminalibus semper praecipiunt & volunt ut personarum qualitates in executione observentur earumque sta- tus respiciatur, sicut probant d. t. it. σ IL Or. de Poen. l. L ct a. π.determ. mor. l. I. g. r. π. de Oract. σ expilat. tr. f. ult. l. Vindem antepen. ori ad i. Cornel. de Sisar. l. Pedius . f. I. ος. de incend. ruin. naufr. l. ult. π . de injur. dc plures aliae leges, ex quibus has
ut praecipuas mihi allegasse sussiciat 3 Cum quibus consentit
Person und Sachen ιu Strassen. quae verba pluribus a-
bis locis etiam repetuntur , Cum quibus concordat Constit.
13쪽
m. in propter ita eques udo; In quocunque actu iustitiae, personarum qualitas s conditio, aetas & status observari debenti ut qualitates aggravantes delictum & minuentes, in eo observitur proportio geometrica necesse est ; Ast in i trogatione poenarum observari debent personarum delinquentium conditio , aetas, sta tus & dignitas ut qualitates delictum aggravantes ti minuentes; Ergo in ea observetur propor i. geomet r. necesse est. Majoris connexio ex vera terminorum explicatione supra ita dita patet a que inde manifesta satis & perspicua est'; proporta enim geome trica personarum duntaxat rationem habet; Arithnietica vero personis utitur ut aeqvalibus & solam distantiam inter lucrum &damnum spectat. Minor vero propos. ex allegatis legibus 'satis constat. Cum enim leges omnes casus vel circumstantias corri-prehendere ion possint, L nes leges io. l. non possint.Ia. m. de legi . atque hinc sussciat, ea quae plerumque accidunt, continere. d. l. to. . eod. Igitur legum Conditores Iudici dederunt hanc δε- cultatem, ut cujusq; facti speciem, juxta delinquentium conditionem & statum, nec non delicti causam prudenter examinaret secundum eas qualitates &circumstantias, poenam, dei icto a lege generaliter statutam, quandoque augeret vel minueret, scut docent ae L i g. vlt. vr. de Paen. l. hodie S. σ in ea Pari. Dae π.eod. 67ussa re Dae in L etsi se verior i. C. ex quibtu causi am. irro Viae Pros . Farinac. quaest. Crim. l. I. q. II. n. 7. N Autores ibidem magno numero allegatos. Neque per hoc judex contra legem facit, multo minus ab ejus dii positione recedit, aut lege severior vel benignior est; sed potius legem ejusque vim ae potestatem
servat, quae praecipit ut personarum delinquentium ratio habea tur, & secundum eas circumstantias poena justὶ commensuretur,
sicut ex d. legibus cuivis inspicienti patet. Deinde id utilitas Reipubl. postulat, ut variae personarum differentiae, sicut in distri. buendis praemiis, ita etiam poenis, diligenter attendantur: Varii enim & plan E inaequales sunt hominum ordines , quos divina Providentia non frustra constituit. Imo diversa ingenia & mores provida parςna. natura quotidie producit. Cum itaq vem a
14쪽
gnum discrimen intercidat inter probum & improbum . virtute praeditum & vitiis deditum, illustrem & plebejam, publicam de
privatam personam, magistratum dc subditum, necesse est, ut haec personarum discriminia in poenis imponendis probe observentur ; siquidem ipsa delicta vel leviora vel graviora reddunt, unde etiam illud aestimandum est, quod unus leviori alter non nisi praviori poena emendari potest Imo hujus vel illius conditio chatus postulat ut leviori interdum vel eti m graviori poena, pro diligenti temporis observatione, assiciatur quam lege generali. statutum est. Quae omnia nisi in personis delinquentibus diligenter observarentur,injusta foret poenarum impositio is Non enim personae hic simpliciter considerantur, sed quatenus has qualitates conjunctas & annexas habent, quas & poenae interdum ingrediuntur; proportio vero Geomet r. solum personarum rationem habet; Itaque poena eadem imponantur necesse est. Tertio
id clare patet in delicto injuriatum ejusque poena , quam Imperator, ex personarum respectu pro conditiosin delinquentium , diversam fecit. Si enim ab illustri de plebeja persona eaedem inju- riae illatae fuerint, poena secundum gradum dignitatis vitaequet, ne statem ves augetur vel minuitur, ut probat paena. Inst. de iu- . uri immo adeo pe son/s respexit Imperator , ut pellanis illustri bus permiserit ab iones injuriarum criminales per Procuratores& persequi & suscipere , quod plebejis prohibitum est,ut docet Constit. Zenonianaqpae exi.at in L ult. C. eod. Ex eodem respectu illustres in eo loco ubi crimen perpetrarunt conveniri no possunt, sed ad consistorium principis remittendi sunt Li. c. ubi Senat. vel CL ss. Et quotidie videmus, quod ii qui virtuti dediti ex humana imbecillitate semel de iustum committunt, mitiori poena assiciantur, quam ii q*i inhonestis moribus enutriti & vitiis nec non sceleribus cooperti idem delictum perpetrarunt. De qua observaritia consulendi Criminalistae,imprimis Prup. tarinae. lib. t. in Crim. F. V. n. 7 se ij. Quarto id non obscure probatur ex
caussistis, quae poenam urdinariam ex personarum respectu interdum minuunt, hin minor aetas, melancholia , nobilitas, senectus&α De quibus videri potest aenis. Tira v. ij Tra I. de Parnis temper anae ubi G. causa; recenset. Lucra ae Pecina in I. unic. C. de Colon.
15쪽
Career. in Pract. Tra' de Homicid. Iulius Clarus in Pract. s. ultiqv. G. Pro p. Farinae. in Prax. Crimis. l. l. II. n. δ. seqq. ubi mu ros Autores pro hac sententia algetapit i Infr. vero lib. s. singulas istas causas prolixe satis prosecutus est. Cui add. Carpe.in Prax. imis. partJ. qu. I I. n. a.seqq. σ Disputatio de Poenis legum temperandis, aut remittendis Jerem.Setsνi, qua videripotes apud col Reu nerata.deri 6. consentit Sanctio Carolina Art.tay.mn eaMatth.
Stephan. JCtus haud troletariae Eruditionis. quoniam igitur i stae calii De poenam ordinariam interdum mitigant, quod aequissima justiatiae ratio exigit & experientia satis testatur; oportet ut propor tione geometrica puniantur delinquentes, id enim plane alias falsum &im postibile foret, si poenae delinquentibus aequaliter, sine personarum respectu proport. arithmetica, imponi deberent. D tiique ad Experientiam quae rectae rationi innititur provoco, Ilaec quotidie docet quod personarum ratio quoad vitam anteactam, mores & dignitatem habeatur; Dum ii quos natura & optima educatio, caeteris nobilitate, dignitate aut prudentia praestare voluit, leviori poena emendari possunt, quam ii quos natura vel pra va vitae consuetudo perversos dc illicitis voluptatibus obedientes
finxi t:Sed saepiri jam dictum est, quod nulla proportio personarum rationem habeat quam seometr. certum igitur est pse naso Dissentientibus in contrarium prolixe disputantur, siquidem Pleraq; false applicantur, multa vero ex non rectὰ intellecta proportionum natura originem habent. Ea quae dissiciliora & maioris momenti esse videntur paucis attinsam s reliqua prudens Lectoris judicium dijudicabit. Omnium autem prolixissime hane quaestionem & diligentissime post innisum ex Dissentientibus explicavit D. Hornejus Vir Nilosophiae moralis gravissimus iuriit MoraLLi. c. q. n. 7.seqq. In itiitio autem vehementer irascitur Wesenbecio , quod diversa secerit & separaverit primam alicujus poenae ad delictum impositionem ab illius
saccutione , rpando is Parat. . A I. σI. num. ια scribit et nulla alia quam eadem imponi p
Neque veritatem hujus assetertionis dubiam reddunt ea quae osse.
16쪽
Nam tametsi lex in genere π in ab acto citra
aliquem personarum oe rerum complexum,pti . nam constituat arit proportione or ex lege ta
lionis delicto eam commensima ; tamen rusti tua sire legis executrix heu ma ratus instrumentum D itiae, cum legem exeruitur σ in concreto de poena persenae applicanis disputat
rem ad propora. Geometricam reducit , e .
ute sibi halid similem fuisse Iresenbecium & id asseruisse, quo nihil incogitantius unquam adseri potuit, tradit uornej. d. l. v. li. propterea quod executio legis nulla esse possit, nisi id fiat, quod lex jubet & eodem plane modo quo jubet; hinc ita concludit i Nemo juste pun tiar nisi qui ita punitur ut lex praecipit; Sed
lex vult citra respectum personarum ti proporr. arithmetica homines puturi: Ergo jus e non punitur quis cum respectu personata rum & proport. geometrica. Deinde planὴ inauditum esse putat, ut alius actus sit praeceptum de re facienda, alius altio secun-ἡum llud praeceptum conformata. Verum enim vero si πesen Fecit dicta accuratiori mentis indasti ne considerantur, non video quare inconstantiae, ne dicam inscitiae argui possit doctissimus Vir, Jctus memoria & judicio felix nec non artis methodicae peritissimus. Ea enim quae eausis differunt necessario distingvenda sunt; sed prima poenarum impositio ab executione dissert eau sis; vrgo separari debet. Major propos manifesta est , siquidem optima distinctio est, quae in causis fundatur , eum scire si rem per causas cognoscere juxta tritissimum illud Logicorum aximmai Minor ex comparatione omnium causarum patet ς Quoad causam e c. consul quod prima poenarum impositio duntaxat competat summae in Republ. potestati, quae sola vi summi impeii . quod jus Majestatis dicitur, vel supremae Jurisdiatonis terria totialis, legum serendarum potestatem habet; vid. Exulgentis
17쪽
Executio vero a Magistratibus inferioribus de omnibus Vasallis altam jurisdictionem L. merum Imperium haben bus, fieri jus potest l. imperias. de Iuris d. l. r. pr. οτ. de D. Praef. V . Confer. Constit. Carolin. Aule, ι.cta. Deinde quoad formam notari pot-xest differentia , quod in prima poenarum impositione aequalitas inter delictum & poenam generaliter aestimetur, ex aequali pinnae distantia de damni dati, secundum naturam vel dolum cujusque delicti in abstracto considerati; In executione vero haec τῆyalixas cum respectu ad personas earumque vitam & qualitates juste constituenda est , sicut paulo ante probavi. Tertio haec duo etiam objecto differunt, primae enim poenarum impositionis objectum sunt delicta in abstracto considerata.; In earundem vero executione personae, quae delicta perpetrarunt , objectum constituunt. Ex his itaque constat haec duo a se invicem differre & necessario distingui debere, quae si accuratius considerasset Horebiu benignior procul dubio in mesenbecium extitisset y Nam incongrue in adduct.arg. de plane false concludit ex dictis Nesen b. injuste puniri eos qui proportione geometrica puniuntur. Minorem enim propositionem assingit Doctissimo Viro, quam tamen 'bique s stan ter negat de in .eo totus fuit uicontrarium demonstraret, sicut cuivis inspici enti patebit. Nam plane non pr'positiones aequi pollentes sunt, poenam in legibus c iminalibps generaliter proportione arithimet. esse sta tuendam,&leg . yelle 'tarithmetica proporti puniantur homines, sed omnino diversae; priorem asseruit mesen b. prudenter, posteriorem semper negavit quoniam rationi, expetientiae de adductis legibus contrariatur 3 Itaque convenientius ex dictis me se lib. inversis argumento concludi potest: Nemo juiu punitur, nisi qui ita punitur ut sex praecipit ; sed leges crimen praecipiunt ut in poenis imponendis personarum habeatur ratio sicut ex legibus supra adductis patet ; E. injuste quis punitur proport. arithmetita; Et haec vera Viri gravis limi sententia est. Nec absurdum etiam et plane inauditum est, ut alia norma observetur in legum constitutione, alia in earundem executione , sicuti alius prudentiae
actus est in parte Iurisprud. legislatoria , alius in consultoria.
18쪽
ei vilibus probat, poenam esse debere levem vel gravem , prout delictum leve vel grave est; quod ICto gravissimo & ia Iure civili
nec non morali versetissimo libenter concedo ; siquidem supra ostendi, id etiam interdum fieri ex personarum respectu , quem propterea necessarium esse in poenis imponendis d. leges probant. Q Wando vero sa tim subjicit, legibus civilibus cautum esse, ,e personarum respectus habeatur, id viro Iurisconsultissimo eae alleg. legibus concedere non possum ; Lr. enim. c. ubi Senae. l. - contrarium testatue, quando Imperator ex sola dignitate de persenarum respectu illustres dc spectabiles a foro conventionis in loco criminis commissi eximit, & solos clarissimos illic conrueniri posse tradit ; Eos vero ad ConsistoriumPrincipis remittendosasse docet Brunnem. Jo- gravissimiu ta Juris civilis peritis mus in aeta. Hinc etiam patet subjectam rationem,quod omnem honorem reatus excludat, strictissime de se Iis Clarissimis esse in- terpretandam. Qui vero dicti fuerint illustres, quive Spectabilesci Clatissimi, obiter notari potest ex Tinuqν.de Nobia c. 2. Menoch. ca fo8. Deinde in adductione D. s.7. π . ad L Gν l. de Siscar. procul dubio vitium typographicum est, nam haec lex non tot f. continet ; Quintus vero seu ultimus contrarium claris veris
bis testatur, quando praecipit, ut ei, qui in aliqua dignitate positus est, leVior poena , ei vero, qui humiliori loco positus est, gravior imponatur. Denique t Presbyteri8. zde Erisc.s cier. etiam personarum rationem habendam esse probat, sicut paulo post pluribus declarabo. Tertio ex loquendi formula vel verbo distribuere Dissentientes opinionem suam confirmare nituntur, quando hoc verbum poenis haud applicari posse tradunt; si quidem nihil distribui posse putant, ni si quod commune totius Universitatis est, de id si distribuitur, tunc singulis civibus ut partibus communitatis portio aliqua cedere debet. Sed praeterquam quod verba valent ex impositione hominis & argumentum valdε infirmum quod inde deducitur; certum est, hoc verbum etiam usurpari de rebushngulorum , quae. certas umer personas tantum distribui debent,
ut constat ex LI. Tami aeria c. 6cquis negaret hoc verbum multis delinquentibus, qui diversa delicta perpetrar*m dc puniri
19쪽
debent , eomementer applieati posse , eum usus illius non tepugnet; in icq vid vero disputetur, lusus tantum in verbo est, & siqvis poenas instigi vel irrogari dicere malit quam distribui,in ipsius
voluntate positum erit. Interim tamen notari potest, quod ratio Dissentientium adducta non semper vera est , sicut videri potest ex Grotio l. I. de IB.ου P.c. i. apb. Ω.n. s. Quarto negatur quod Dis sentietes pro principio habent, res communes esse solum ob jectum proport. geom.&Iustitiae Distributivae , contrarium enim supra
probavimus, & infra ex altero membro ulterius patebit. Neque recte concludit Hornej. LI. philos morat. e.II. n.I6. quando ita colligit, si geometrice delicta punienda sunt, necesse est, ut nobilis deliber acrius , ignobilis vero & servus mitius puniatur &e. Planὁ enim falsa haec majoris consequentia est ; Nam contrario modo plerumque personarum respectus in poenis quam in praemiis habe tur , quod dignitas, quam poena ingreditur, efficit, quae in plebeio nulla est ; Nisi forte crimen commissum pugnet cum dignitate eamq; plan E evertat, tunc enim ex respect u personae pro certis ci eum stantiis & qualitatibus gravius interdum puniri potest. Exemplum est in L Presbyteri 8. C. de Epis. s cier. ubi constitutum est, ut Clericus, falsum testimonium perhibens; vel veritatem suppii mens multo magis crimine falsi teneatur, quam ali us; Ratio haud obscura est,quoniam perjutium aut mendacium imprimis Digyitati Clericorum contrariatur; dum juramenta, quae sancte habet, da esse alios severὰ docent, ipsi violant, spe immunitatis vel alius lucri, & per hoc pessimum exemplum aliis praebent, nec non fidem DEO & Episcopo datam susq; deq; habent; Quod des ictum
sicut in persona sancta gravius, ita etiam severius est vindicandum. ε d. magnus Juris Civilis Ietorigera Brunnem. in cim Cod.adh.Ln. F. σύ. Ex hoc etiam personarum respectu miles quandoque gravius punitur quam paganus L qνaedam. q. π. de Poen.ic qpi cum. 4.f.2. ori de re mihi. Plura hujusmodi exempla vid in iraq. de δε lidis. c. ao. n. II 8 o. Quinto ad Exemplum de fornicatione, adulte rio simplici, duplici & incestud D. Hornej. n. is. allatum respondeo, quod ibi confundatur prima poenarum impositio cum illa rum executione; quae distinguendario , ut supra probavi ; Cui ad di potest, i quod ibidem haud rectE explicetur ira tura . proport.
20쪽
geometrice, quae non personam cum persona . vel poenam eum
poena , sed poenam cum persona , cui justE imponi debet, compa. rat. Denique dictati Autor n.i8. cs i q. multis modis probare conatur, non violari proport. arithm. licet interdum nobilis levius is nobilis gravius puniatur, quapropter varie distingvit delicta &poenas , Sed si omnia accurata mentis indagine perpenduntur,q vi- libet facile animadvertet etiam in istis omnibus violari proportiarithm: Cum enim certissmum sit principium, proport.arithmeticam solam distantiam inter lucrum & damnum spectare & plane nullum personarum respect um habere, sicut in quovis contractu patet, licet Princeps cum subdito, nobilis cum rustico contrahat ; dum in his negotiis sola distantia aequalis inter lucrum de damnum justitiam tuetur, de efficit ut neuter contrahentium injuria assiciatur; D. Horneus vero expressς tradat d. l. quod Nobilis in delictis ex proaeresi commissis, graviori poena assiciendus sit cujus poenae gravioris causam ex personae dignitate arcessit; dc interdum poenam leviorem in Nobile videri, licet aeque gravis sit, quod etiam personae respectus escit: Impossibile est,ut etiam in his casibus non violetur proport. arithmetica; Imo exinde ad oculum
patet, quod poenarum irrosatio non possit fieri sine personarum respectu . qui si habetur, nullum dubium amplius restat, quod
poenae proporti geomet r. imponendae sint ,r sicut etiam praeterea id probat casus n. 19. ab ipso allatus, ubi virtute praestanti leviorem,
ei vero, qui nulli virtuti studet, graviore poenam irrogandam esse censet; quod profecto proport. arithm. fieri nunquam potest, sed ex ea omnes delinquentes virtuosi de vitiis dediti,nobiles de ignobiles, eadem statuta delicii poena sine discrimine assiciendi forent, quod tamen Dissentientes nullo modo admittunt. Neque dissicultatem tollit, quando dicunt,id fieri saltem per accidens, quod personae dignitas hic respiciatur, cum proport. Geom. eam per se spectet; Verum quod per accidens fit, id poenae genus mutare non potest; Ast ex opinione D. Hornej. saepe sit, ut nobiles alio poenae genere puniantur quam ignobiles; Igitur personarum ratio non per accidens habetur, sed per se spectatur;Eodem fere modo fit in distributione onerum personasium, ubi is, qui adne-sVa publica peragenda constitutus est, ab istis oneribus liber,