장음표시 사용
401쪽
quoque vermiculos habent gallaetulae, quae in nervos a parte solii fagi assiirgunt, atque iis per fibrillas adhaerescunt: adeo ut germen quod- dam , aut semen 'tuberculi primo aditu vi
Quo autem modo muscae , & culices ova sua in gallis deponant, tractatu tertio secundae partis ex D. Malpighio su se diximus. Ac satis verisimile est muscas aculeis suis uti ut sarculos tenetiores perforent. Cujusdam culicis qui in fallis sermari solet, typum & spiculum descri-it Malpighius. Vespae aculeum ante aliquot menses Vir Clariis. D. Estienne Canonicus Carnutensis nobis exhibuit delineatum, cujuς figuram in tabella ult. intueri licet Α, sunt Partes carnos e tanquam musculi. B , est acule,
corpus, C , orificium tubi E B : spiculi suasi.
mucro corneus est D i ut G est vesicula succo plena, quaeque communicat cum tubo E, M. inter duos nervos F , continetur. Hi nervi vesiculam premunt, cum vespa aculeum ex in.
tendit, ut infigat, & liquor in canalem E exprimitur , tum per punctum C, sese exonerat. Ac dolor sorte ex eo liquore proficiscitur. Is enim adeo est corrosivus , ut cultri lamellam exedat. Quod se expertum essie Vir DoctisL. testatur. In puncto H duo nervi coeunt. L, pi res eo loci venas dispersas exhibet. I sunt duo corpora hirsuta, tanquam pulvilli, in quibus
aculeum recondit, cum eo non utitur, & intus
retrahit: sed eo redeamus unde sumus egressi Sic fungi putrefacti, ut inpi crepitus, Vermes proserunt. ini terrae adhuc, aut arboribus haerent langi, quoddam vermis genus pilosiimi recondunt. Hic quidem non degenerat ire, ovum, sed sere ut bombyx, suo 1e fasciculo tenui involvit, tum exactis aliquot diebus in
402쪽
Responderi potest ex his & aliis plurimis quae
observavit circa insectorum originem Franciscus Redi, id colligi insecta pene omnia ex ovis, aut quibusdam primordiis, quae ova reserunt, nasci Quamvis forte non necesse sit ut ab aliis animantibus ejusdem speciei haec ova prodie-
int. -d de vermibus, qui in gallis & aliis fructibus formantur , videtur probabile : id enim forte concedi possit, in quibusdam plantis eam naturae legem esse constitutam, ut fructus, flores, folia, aut tubercula vermium generationi inserviant: adeo ut non casu, non tumultuario elementorum congressu, sed perpetua naturae lege vermes in plantis efformentur, α quisque plerumque in animalculum suae
speciei volitans abeat. Quo autem modo fiat insectorum generatio, id uno verbo explicari non potest . in universum tamen observare licet, in carne corrupta , aestate praesertim aut vermes apparere, aut recrementa musicarum, quae microscopio seu ova
tersa, &suo putamine obducta cernuntur: hos vermes exactis quatuor aut quinque diebus, Auctor quem hoc loco potissimum sequimur, in ova partim nigra I partim subrubra facescere expertus est. Ex rubris citius muscae virides, ex nigris tardius culices , vulgo des eou semerserunt. Ex ovo musca prodit rupto putamine : segnis & torpida nascitur, sed illius alae brevi explicantur,& ita est magna,ut mirum sit tam angusto putamine eam potuisse comprehendi. Intra octo dies ex nigris ovis culices prodire visi sunt. Ovarium in muscis in duas velut cellulas dividitur ι idque magnum est usque ad miraculu. Ova araneae pellucent, rotunda admodum ; ex iis araneoli qui statim ac nati sunt, telae qu.ddam rudimentum texuere: ex aranea quinqua.
403쪽
ginta araneoli prodire visi, quotlirh nonnulli
in vase occluso ab initio Septembris usque ad octavum Februarii vitam sine cibo produxere. Visus est araneus in vase clauso exuvias ponere : eas tamen non ab ore, sed ab imo ventre deducit. Nec verum est quod Aristoteles ait, aran. am non esse oviparam, sed vivos foetus
Papiliones coeunt, & ingentem ovorum multitudinem pariunt, ex quibus erucae, Vulgo chenides oriuntur. Hae foliis arborum, aut herbarum pallae, plerumque sopore correptae exu iaS ponunt ι quaedam velut ex serico nidis uiri parant : aliae sine nido aut fetico involuero corrugantur in crytalides, quae aliquot fila se-ricea emittunt, quibus arbori, aut saxo adhaerescunt; aliae nulla texunt fila, sed a vento huc illuc aguntur. Ex crysalide papilio, interim inusta nascitur.
De lusti proereatione. O Muium quidem animantium ovum est
velut commune primordium : quaedam tamen vivos foetus , alia ova duntaxat procreant. Hinc solennis divisio animalium in vita Vipara & ouipara. De ovi paris hoc loco dicendum, dc quam natura viam insistat in pulli procreatione, paulo diligentius intuendum. N que enim diversa fere est aliorum animalium. Iatio. Hoc argumentum postr Aristotelem, MFabricium ab Aquapendente praeter caeteros accurate pertractavit Guillelmus Harvaeus, Momnium diligentissime Marcellus Malpighius. Hinc adeo praecipua desumam, quae hoc capite
404쪽
Primum itaque partes ex quibus ovum componitur , tum illius in gallinae utero procreationem , postremo qua ratione pullus ex ovo formetur , quam potero dilucide expediam. Auctor tamen iis fuerim , qui haec naturae miracula perspecta habere volunt, ut ipsi experiri,& observare non graventur, quae longe melius ex oculis ipsis , quam ex aliorum relatione discuntur Sed ad rem ipsam Veniendum . . In ovo haec sunt, testa, membrana commuis Dis quae testae adhaeret, alia huic sub echa quae album en involvit. Albuminis partes duae exterior, & liquidior, quae quidem perforata membrana emuit, interior altera, & crassior quae tenui quoque membranula ab externo album i- ne separatur : ea quippe sublato cortice & priore tunica pertusa non dissiuit Albumen quoque alia membranula a vitello dividit; in cujus medio alba quaedam velut cicatrix inest: quae quidem, ut postea dicetur, est primum pulli exordium I In utroque ovi apice sunt duae cha laetae, quas falso putant cile ovi germina hae vitellum cum album in e connectunt. Sunt enim album inis & vitelli membranae in nodos instar funiculi contortae. Hinc vitellus aegre ab album ine divellitur , nisi disruptis chalazis. Hae quippe sunt velut ovi duo cardines, quorum ope vitellus in medio continetur ..Unaquaeque tribus velut globulis, aut grandinibus constat. Ovum sic formatur. In Ovario. quod eo sere loco in avibus est collocatum , ubi in vivi .paris est septum transversum, seu diaphragona,
ovorum rudamenta, tanquam uvae in racemodisposita cernuntur. Majora in ovarii circuitu sunt; ac praeter tunicam cuique propriam , ab ovario aliam quoque mutuantur, curiis ope ipsi adhaerent fundamento: sic enim vocant corpus
quoddam spongiosum ad spinam do, si conlli -
405쪽
tutum. Vitelli majores facti, abrupto pedunculo per insundibulum , seu membranam quae ex arcta fit amplior, decidunt in uterum, Hic in gallina quae nondum ova peperit, adeo parvus est, ut vix fabam capere possit: sed iapraegnante jam ovo excipiendo par est. Multis cellulis instar illius intestini, quod colon vocitant , distinguitur. Hujus principinna est infundibulum , pars media albumen sappeditat,
ea trema ovum jam sormatum complectitur. Plicae complures, aut spirae, quae & carnosae, di albae sunt, interiorem uteri partem exasperant. Lentus quoque & candidus humor ex eo exsudat: hinc vitellus, aut potius ovum sensim augetur. Pars media uteri instar contorti tubuli , aut cochleae consormata , vix ovis vacua invenitur. In pullis, aut gallinis jam effoctis in tenuissimas abit membranas. Sed in foeta, aut ovis gravida uterus totus carnosus est , amplus, ductilis, anfractuosus. Itaque vitellus ex racemo per infundibulum in superiorem uterum delabitur , tum circumdatur albumine, neque usquam utero adhaerescit. Nam ut frumenti granum humore intumestit, sic albumen ex uteri plicis incrementum capit. In ea trema uteri parte membra reas, & testam acquirit duriorem. In utero non alia quidem ratione augetur, quam vitellus in ovario , nisi quod in racemo, vel ovario alimentum per vasa desertur ι in utero jam parato imbuitur albumine: utrobique per juxta poss-tionem partium , applicati alimenti concoctionem, & distributionem. Non enim minus fabae nutriuntur humore qui per spongiosis membranas subit, quam ii eum per venarum
Iam naturae progressum in pulli sermatione fuse prosequitur Harvaeus. Sed hoc ipsum lon f
406쪽
ge accuratius pras itit Malpis hius, exquisito admodum micro scopio adjutus, & saepius iteratis observationibus. Quae igitur sunt obser- vatu digniora, in pauca conferam. Ac primum in ovo foecundo ante incubationem cicatricula, cujus jam meminimus, lentis aequat magnitudinem, eamque per microsco
pium visam sic exhibet idem Auctor, ut in medio sui circulum candidum contineat, in quo est colliqua mentum c , plures in parte summa apparent vesiculae. Sed in medio hujus colli-quamenti, jam prima pulli rudimenta conspiciuntur : illius nempe velut carina est D , cum rotundo capite, sacculo , seu vesica satis ampla, quae partem carinae inferiorem tegit: succedi elata velut area F, hanc postea vata umbilicalia irrigabunt. In ovis bubventaneis primum illud pulli rudimentum non cernitur. Vide ult. tab.
post sex incubationis horas mense Iulio jam
cicatricula multum increverat, & pisi magnitudinem aequabat, reliqua fere paululum dis tinetiora apparebant: & circa pulli carinam D, spatium satas amplum F , artis foraminulis pertusum , sublutei coloris, quae umbilicatis area ab eo Auctore vocitatur ; ex ea enim omne pulli alimentum prodibit. Post horas duodecim in carina variae vesiculae, vertebrarum nempe rudimenta videbantur.
Exactis 18 horis, cicatricula jam multo auctior versius obtusum ovi angulum ascendebat. Post viginti quatuor horas jam carinae cavitas quaedam, & spinalis Medullae locus parabatur. Exacto die integro cicatricula multum aucta, jam area umbilicatis F velut rivulis interrupta. apparebat, & inferior sacculus E succo diapha no turgebat. Sed & prima cerebri initia, seu distinctae vesiculae formabantur, imo & cordi,
Iudimentum extabat, quod post trigi ita boras
407쪽
multo distinctius cernebatur : cicatricula in varios delineata circulos, & umbilicatis area variis vasis distincta : imo & oculi jam emergebant, & medullae spinalis spatium excavatum. Post triginta sex horas umbilicalem aream vasa distinguebant & velut rete quoddam efficiebant. Jam suprema capitis vesicula plumbeo
liquore turgebat, cum reliquae quatuor minores humore diaphano plenae essent. I ost quadraginta horas venarum ramuli ab extremo cicatriculae limbo H in cor productae erant apertiores; tunica, quae a mnion dicitur, emergebat, ut quidam sacculus carinam involvens: jam cor pulsabat. Ad duos usque dies completos vasa umbilicalia primum sublutei
coloris, tum rubiginem reserebant , tandem sanguinea visa sunt, jam oculorum rudimenta
F, sui de secundam figuram, J vesicular cerebridistinctiores apparebant cor ipsum utcumque delineatum G pulsabat. Vertebrarum nodierant illustriores. Cona feto altero incubationis die , cerebri vesiculae A cum spinali medulla B erant continuatae, ut in tertia figura videre est, post aliquot horas duo oculi cum crystallini humoris
rudimento; cor ipsum auricula in liructum,&pulsians apparebat. Nam exceptum a venis sanguinem in dextrum ventriculum, inde in arterias auric uia pellebat
Post triduum elapsum, cerebri suprema vesicula caeteris eminens succo diaphano referta videbatur Iani oculi in varios circulos distincti, alae extensae, & cor majus Videbatur. Sanguinem ab auricula in dextrum, tum in sinistrum, tandem in arterias propellabat: ab eo umbili-
cales rami prodibant, qui varios plexus for
rto die elapso vasa sanguinea valde am
408쪽
pla ; albumen susum , pullus amnio inclusus
curvato corpore, oculi nigro circulo, & distinctis humoribus conspicui , cerebri, & cerebelli substantia, carina molli carne tecta: Plae,&crura producta; cor ipsum multo distinctius apparebat : ex abdomine vasa umbilicalia prodibant , his proxima erat vesicula humore plena. Post quintum diem in capite admodum an pio velicula cerebri substantia fibrosa impleta cernebatur : patente thorace cor extabat suis ventriculis, & sinistra auricula instructum. Iam viscera oculis su co- , subrubri, & vasa umbilicalia vitellum pervadebant.
Sexto die completo magnam vitelli partem vasa umbilicalia occupabant, toto albumine colliquato. lSeptimo exacto die, cuncta erant auctiora; cor in 'thorace levi pellicula tectum pulsabat, sinister illius ventriculus longe ampisor, & rubicundior erat, dextra auricula major. Iam costulae candidae apparebant, & molles, jecur itidem ex oblongis glandulis compositum. Cuncta in dies augebantur: chorion, seu alterum seditus involucrum circa decimum diem usque ad crassam albuminis partem extensum; jecur subrubrum&ex glandulis conflatum cum turgente bilis solliculo : & ita partes usque ad pulli exclusionem paulatim formatae apparuerunt, donec post vigesimum diem conice friabili , pullus jam pipiens ictu rostri corticcni
Percutiens exitum quaereret. Pars vitelli abdomine conclusit illi pro lacte est.
409쪽
3M PHYSICAE Appendix ad pag. II,
ras a nobilissmo Viro D. Myle accepimus plenas humanitatis, quibus nos certiores facit se tractatum de phosphorum isse, quem ad nos mittere cum nondum possiet , interim iam & rationem qua utruatque Phosphorum .H--tum aereum in suo laboratorio parasset benigne nobiscum communicat Primum itaque cretam exquisite albam in spiritu nitri, aut in aqua forti pellucida dissolvit, siluat per chartam emporeticam,humorem exhalat , dum sicca materia in fimo subsidat. Hac calce candida vas terreum, idque rotundum, de ignis patiens intus obducit, & incrustat. Vas illud mediocriter cavum & cujus diameter aliquot di,torum latitudinem nonaexcedit , igni reverberii aptatper semihoram, vel etiam horam integram , s ux dissicile sit gradum ignis idoneumpraecise definire. I Sic
Eamen Vas Conformatum oportet , ut flamma
aut calor tandiu reverberetur, donec conjicere liceat materiam lumini retinendo este dispositam. Ego quidem crediderim id vel ex colore ipso, vel explorando & tentando conjici posse. Tum vasculum operculo crystallino, aut vitio purissiimo sic operiendum & carmetitandum, ut nullus pateat aeri locus. Est enim aer huic phosphoro infestus. Tum vero accenditur quodammodo & radiat, cum de die etiam ne-loso caelo; aeri exponitur. 2. Aereus & noctiluca, aut liquidus pliosphorus alia ratione ab illustri Scriptore a nobis laudato sic paratur. Urinae humanae nota
410쪽
modieam copiam per idoneum temporis spatium digestam, aut putresectam, ut fieri solet,
in vase nimirum occlum, moderato calore exstillat, donec spiritus primum, tum pht Uma, aut humor superfluus exierit, & quod in fundo vasis superest , cti oris syrupi, aut tenuioris extracti consistentiam adeptum fiterit. Id vero exquisite permis endum cum triplo ponderearenulae , aut sabuli renuissimi , & candidi.
Tum ea mistura retortae f*rti imponendar cui recipiens amplum & magna ex parte aqua plenum, sic aptandum ut pprime retorta cuda receptaculo committatur. Tum ignis apertus
per grad. s aut 6 horaium spatio sic administrati debet, ut quidquid est: volatile erumpat: tum augendus ignis : adeo ut per s aut 6 horas tam intensus sit, quam furnulus bene compa eius ferre possit. Sic fumi ibi quales in distillatione olei vitrioli exprimi solent, fatis magiis copia in rςcipiens prorumpunt. inibus
exhalatis receptaculum clarum & pellucidum apparet; tum interjecto tempore, aliut lanaigmus subit receptaculum; ex eo lumen quoddam caeruleum mic t , quale in sulphureis lychnis cernimus. Postremo igne admodum vehementi continuato alia quaedam substantia inteceptaculum irrumpit priore gravior, munmagna ejus pars ad imum usque recipientis
penetret. Mae extracta, imo & ibi telicia efflucida, uti x variis phoenomenis liquet. v 1 N I S,