Iosephi Iusti Scaligeri ... De aequinoctiorum anticipatione diatriba

91쪽

tam percipimus ex regulari decrescetitia maximae Solis declinationis. Nam in peripheria EcliptiebA E D C B , esto C declinatio Solis maxima seeuto.

Sit autem D summa acclivitas, & editissimum fastigium Eclipticae, ut a C, ad D semer ascendatur: aD, ad E, descendatur. Si verum esset tempore Albatent, D fuisse editissimum locum ecliptica,declinatio solis maxima ab Albatenio obseruata fuissee maior declinatione, quam obseruauit Ptolemaeus. Et rursus obseruata a Copernico esset aequalis ei, quae a Ptolemaeo. Atqui a Ptolem so ad Aloatenisi, ab Albatenio ad Areanet,ab Arrahel ad Protatium, a Profatio, ad Replomontanum, a Regio montano ad V vernerum, a Uvernero denique ad Copernucum aequaliter semper & gradatim decreuit: ita ut in singulis annis pereant de declinatione Solism xima, scrup. Itaque haec regularitas facit,ut vi omnino necessarium ut, ab epocha Olympiadu solstitia semper per decliuia descendisse; non autem a C, ad D, a D, ad E inaequaliter progressa esse. Ita-ue decliuitas manifesta est ab epocha Olympi um. Sed ubi acclivitas maxima est, id vero nondum liquido constat. Nam seculo Eudoxi, di retro

92쪽

DE AEQUINOCT. ANTICIPATIONE. gue

ante, Thaletis, Cleostrati, Metonis, ubi sol conficeret solstitium, ibi putabatur esse Eclipticet fastigium

summum. Vnde Lucanus sequutus veteres dixit,

cireulis aeri sol litis. Quasi circuli maxima acclivitas sicubi selstitium conficitur. unde solstitium Eratostheni dieitur altitudo Sola. Hodie quoque nullus est Mathematicus, qui non putet ibi maximam esse Eclipticς altitudinem,ubi Sol Dodecate- morion Cancri hodierni ingreditur. χod fine to eum habet, si punctum ρ, est in eadem altitudine, rua punctum η in seperiore figura.Aut si eli eadem titudo Solis, quum esset grad. Σ , O at nunc, quum esset grad. 23, 28. Quod ridiculum. s CHOLION. Aiunt declinationem Solis maximam esse aequalem distantiae poli Eclipticae a polo mundi. hoc est,a. polo Eclipticae, ad maximam solis declinationem, interesse quadrantem circuli. Seculo Eudoxi, quum maxima solis declinatio praecise esset partiu XXIIII, distantia utriusque poli Eclipticet & Mundi erat totidem partium. Hodie vero declinatio est partium

23, 28': quot nimirum esse oportet interuallum i

ter polum Eclipticae & polum Mundi. Ideo seculo Eudoxi distantia solstitij a polo Mundi erat praecise

partium 66.o. Hodie est partium 66,3Σ'. Ergo alterutrum fateantur necesse est, aut polum EAipticaea 'polo mundi , aut hunc ab illo recessisse. Quid responsuri sint, adhuc expecto. Hoc nimirum totum

93쪽

8s Ios. I CALIGERI DIATRII Apendet ex solstitiis per decliuia Eclipticae in anteee, dentia descendentibus. Quo rationem si non admittunt, quod aliud auxilium implorabuntὶ Praete ea si seculo Eudoxiij, quibus polus attolitur ad L . gradus, praecise sub puneto solstitiali & Tropieo Cancri habitabant, iidem omnino hodie sunt extra Tropicum Cancri, propterea quod declinatio Solis maxima propior est hodie Cingulo Mundi,& reia motiora polo mundi, quam fuit tempore Eudoxi, quo,ut diximus, distantia eius erat graduum 66. O . praecise. Hodie autem est 6 6 3Σ'. Itaque quibus die Solstitij Sol ad verticem erat in meridie seculo E doxi, iis hodie esse non potest, sed fotius iis,qui interius ad Mediatorem sunt, quibus polus attollitur grad. 23, 28'. Quum igitur maior hodierna distantia sit declinationis maximet a polo Mundi, quam olim fuit,nempe seculo Eudox1 14, initio autem Olympiadum grad. 24,9 , 49': alterutrum monino necessarium aut polum mundi a polo solstitiali rocessisse, aut solstitia mobilia esse,& per decliuit rem Eclipticae descendere. Sed polus mundi est immobilis. Ergo puncta solstitia mobilia,& per decliuitate Eclipticae descendant. Quod si quis obiiciat, Si aequinoctia & Solstitia pessum eunt per decliuitatem Eclipticς,eueniet,ut Dodecatemorion Capricorni hodierni aliqua ex parte altius extet supra orizontem, quam Dodecatem orion Sagittarij: de contra Cancri humilius sit, quam Geminorum. Vicesima enim quarta Dodecatemorii Geminorum seculo Hipparchi magisattollebatur supra orizon

94쪽

DE AEQUINOCT. ANTICIPATIONE. 8 tem, quam α Cancri hodierni, ubi desinebant Gemini eodem seculo. Ad hoc respondemus id, uuod supra demonstratum est, acclivitatem & de-ὰiuitatem Eclipticae nondum ad unguem explor tam esse: & praeterea,Vt concedamus exploratam esse, Eccentricus Solis in ciuibusdam partibus Terret propior est,ubi Ecliptica a Terra remotior,& remotior a Terra,vbi Ecliptica Dropior. Namque absque Eccentrico solis esset, multa incomoda non solum

in iis,quae ad hanc disputatione pertinent,sed etiam in aliis nobilioribus Astrologiet disquisitionibus orirentur.

COROLLARIUM X.

Circuis aeqvino lis est obliquus ad ediatorem erad Zodiacum.

Non indigebat demonstratione, quum in progressu superiorum demostrationum partim id colligi necesse sit, partim etiam mentio eius iniecta sit. Quia tame hoc unum est, quod Mathematicos maxima admiratione percului, quomodo fieri possit aequinoctium , si aliqua est circuli aequinoctialis obliquitas, propterea nolui omittere. Dico igitur, si stella non mouentur in consequetia,omnino aequia noctia anticipant, & ad puncta illorum circulus mquinoctialis describitur, ideo sequi & toties situm mutare aequinoctialem,&proinde obliquam esse non solum adaequatorem uue Cingulum Mundi,

95쪽

ximus ε per polum mundi O, & polum AEqu noctialis inrantiens unicus est, qui per utrumque polum traiici possit. Hoc est, Meridianus solus ille

per utrumque polum transit , cum quo polus aequi- noistialis culminat. Nam culminationeiaccipimus, siue, ut Graeci vocant, i me miris,quae in circulo per . polos Mundi transeunte fiunt. Quoties igitur polus. aequinoctialis cum illo circulo conuenit, tunc utem. que polus est in eodem meridiano. Itaque in coelo. quidem certum est, seculo Hipparchi raum mundi & polum aequinoctialis conuenisse In circulo m rimo,cum qito duodecima parsDodecatemorij hin. diemi Librae culminabat.Sed ut constat in coelo ac, cidisse ita incertum est ubi terrarum Meridianus per Vtrumque polum transiret, ita ut cuspi, horologi rum, hue Gnomon trigonus recta piau.m dii ectaret.Coelumvoluitur circa totum orbem teri rum, secum trahens pirculum maximum transeum

tem peraII partem Librae hodiernae. itaquein comversione mundi punctum duodecimae partis Libis describit circulum circa orbem terrarum. Et tamen non dicedum est per totum illum circulum Vtrumque polum Mundi scilicet &ὰquinoctialis coiieniL .c, Itaque arcanum naturae est illud, quod & in cust de nauigatoria siderite affricatu experimur. Maerauanc in Orientem nunc in Occiditem declinae plus aut minus, apolo mundi, doneeperueniat ad

Meridianum qui trahsit per insulam Cores gnqmihemries est Fortunatarum meridian m Rufum Meridianoruni initium. Quod stillia omn

96쪽

, DE AEQUINOCT. ANTICIPATIONE. O

Oum, quod natura sua lapis siderites spectat, est polus Mundi, ut quidem omnibus videtur sergo polus mundi & polus aequinoctialis in illo meridiano simul conueniunt: Sed neque id exploratum est , rectane polum Mundi spectet siderites lapis,an camdam Cynosurae, an aliud denique signum in partib.

Septentrionum.Nam Arabes,qui in austrino Oce nδ velificantur, pyxide nautica re ipsi quoque, ut nos. Utuntur: dc quemadmodum nos ad caudam Cynosurae, ita ipsi ad Canopum stellam obtutum dirigunt. Quod nouum non est. Nam veteres ante usum pyxidis nauticae stellis rursum moderabantur, Graeci quidem Ursa maiore,Phoenices minore, A r bes Canopo,ut ait Marinus Tyrius, qui etiam adiicit Canopum a nautis A rabibus ἔπων vocari.Nautae Arabes hodierni aiunt acum suam nauigatoria C

nopum spectare. Nam lapidis si ieritis duae partes oppositae diuersa spectant,& diuersa os rantur.Al'tera ferrum rapit,aatera repellit: & quidem quae se rum repellit,Canopu sperit,ut ipsi aiuntiQuae aure

ferrum trahit, ea: Cynosuraversus conuertitur. Sed

de causis declinationis cuspidis nauigatoriae, & horologiorum amplius deliberandum. Nam hae via solis summis artificibus disquirendae, ita ab illis solis inueniri possitnt. Hoc unum asseuerare possumus, caulas illas ab unica hac doctrina pendere, quod scilicet polus Mundialius sit a polo aequinoctiat, de aequator alius abaequinoctiali.SeculoHipparchi polus aequinoctialis a polo Mundi aberat noue pamb. . Hodie quamproxime absit ab eodem polo Mundi,

97쪽

Ios.s CALIGERI DIATRI 3Αquaerant Mathematici. An vero a polo Mundialia quando recessurus sit, id vero solus Deus optimus maximus in prouidentiae suae aeternis adytis occultu a nobis seruat. Certe si recedat in partes polorum eclipticae, Ergo aliquando ecliptica& aequinoctia- .lis unus idemque circulus crundii Plato aequatorem κλιντ vim , circulum Zodiacum vero κλον , ἀυt circulum alteritatis; quod mutationes fiant

ab eo, ut etiam est apud Aristotelem. Qusdsi ali quando circulus aequinoctialis & Zodiacus in unu conueniant, futurum est, ut nullae mutationes, nun lae tempestiuitates, nulla frigora, nulli aestus fiant. Alia absiarda mitto : quae fecerunt ne temere assi . maremus illos duos circulos aliquando eoituros,ised putaremus aliquam periodum magnam hunc fore, quando polus aequinoctialis,dc polus mundi in unum coibunt: adhucque in ca haeresi semus. l. Tamen cum haec in scriptis nostris legunt homines, quibus falsa videntur omnia,quaecumque ignorant ipsi,n ugas agere ipsis visi sumus,quos confutare ne- ιque ulla necessitas cogit, neque ulla magna gloria

inuitat. -

CORO LLARIUM VIII.

Declinationem solis minui, propter anticipationem

Quia aequinoctia per decliuia Eclipticae in antecedentiamouentur,sequitur, ut sectio vern* quam

Plato

98쪽

DE .EQFINOCT. ANTICIPATIONE. si Plato Tisaeo M, id est decussionem vocat, semper acutiorem angulum faciat. Contrarium accideret,si per acclivia Ecimticae mouerentur. Esto peti- 'pheria ν ζ Ecliptica. . r- ε, siue

sectio verna Olympi. ica. ιι sectio verna Hip-

parchi. c portio ae- fquinoctialis Olympi- l

distantia maxima a

uinoctialis chab G ---iptica ν η solis maxima declinatio.nempe soli iatium Olympicum a Similiter ν δ maxima distantiae a quihoctialis & Eesipti m. θ solstitium Hipparchi. Sectio igitur verna eum maxima declinatione Solis facit triangulum sphaericum, quale c i , aut qualia ν θ', cuius vertex est sectio verna c, aut α: basiis portio coluri solstitialis nempe κ η, aut γ θ. tui polus a quinoctialis Olympici, λ polus aequinoctialis Hipparchi, cirea quos circuli a descripti. Porro latera cη, c Trianguli cη sunto aequalia lateribus ιιθυα ν Trianguli α θ γ. nempe nonaginta graduum.Est enim quadrans circuli. In triangulo cαν angulus externus θcν est maior interno Per xv xprimi Angulus igitur ια Ttianguli ἀθω est minor anguloc Ttianguli cηκ. Ergo per xxim eiusdem basis γε minor basi κ.. Minor igitur declinatio solis rempore Hipparchi, quam initio Oly mpiadum Quaret

99쪽

declinatio solis maxima minuitur per anticipationem aequinosaiorum. QEod erat demonstrandum.

Per haec declinatio Solis minor est tempore Himparchi, quam tempore Iphiti, qui primam Olympiademinstituit, item hodie, quam seculo Hippa

chi. Tempore Eudoxi, & retro erat praecise XXi III graduum, quantorum totus Coturus CCCLX, vel ut tunc loquebantur tantarum IIII partium, quanta- . rum totus Coturus LX.l Ptolemaeus depriuendit eam pari. 23. si', Eo fere anno Christi CXL.Tandem

anno CIIIo XVI Copernicus vir immortali gloria dignus deprehendit eam partiu 2 3, 28'. ΣΟ'. & qui dem a Ptolemaeo, ad Copernicu, regulariter decreuit,ut costat ex obseruationib. summorum artificu. Rara quod ait idem clarissim vir N ie.Copernicus non amplius decrescere posse, sed iam augescere: idque tam diu, doneciterum ea incrementa capiat, quae habebat seculo Ptolemaei. Hoc est, ut tandem iterum sit grad. 23. 32 fere: quamquam id eonatur demonstrare,tamen adeo anile, & rutile est,ut indiagnum Mathematico sit: neque magis admittendum , quam terrae conuersio, & alia portenta, quae tantus vir ad instaurationem Astrologiae nimis io ge arcessit.Nam vera ratio decrescentiae declinationis Solis maximae est anticipatio aequinoctiorum: qua demonstratione quid verius, quid simplicius di mirum est, quum tantus vir praecessionem aequia

100쪽

DE AE QUINOCT. ANTICIPATIONE. I;noistiorum ponat , tamen eum non vidisse eam esse

Dicam caussam istius regularis decrescentiae. Nam quod paulo ante diximus, si stellae in consequentiar dederent, nulla omnino esse posset declinationis maximae deminutio : imb contra constat ex circulo .Equinoctiali Olympici maius eulam, quam vigintiquatuor graduum fuisse,ut per hoc N icolao Cope nico mutare sententiam liceat. Itaq. nihil est qaod magis praecessionem aequinoctiorum confirmet, quam illa de Tinationis maximae solis regularis decrescentia. Alioqui s. nulla esset marcessio localis, nulla etiam temporalis esset. Atqui manifesta temporalem deprendimus in anno Iuliano. Recedat in consequentia Basiliscus, spica Virginis,& uniuersae denique stellae: quid hoc ad praecessionem temporalcm Z T emporis mensura est Sol, non vlla stella fixa. Itaque ut Sol praecessionem temporalem faciat, opus est,ut anticipet Epochas aequinoctiorum, non autem ut stellae eas post se relinquant. Imo annus Τropicus relinquit annum Iulianum post terga sua, Vt celer cursor tardiorem in stadio.

Nondum exacte exploratam esse acclinitatem erdecbuitatem Eclipticae. iIn figura antecedeme acclivitas eclipticae est decliuitas per quam aequinoctia in antecedetitia mouentur. Acclivitatem,& decliuitatem mantia