Iosephi Iusti Scaligeri ... De aequinoctiorum anticipatione diatriba

71쪽

Ios. SCALIGERI DIATRIBA 2 9, 3'. t. Per defin.poster. in Lo. Σ. Lucida earum,quae in ore Equi, est in 3o. Σ. Per defin. post. in L. RAustralior antecedentium, quae in dextro humero Cephei, est in 3οχ. per defin. post. in I3, χο .X. Antecedentes in capite Cephei sunt in io. - . Per defin.post. in 13,2o X, Vt dexter humerus. ι,

Lucida,quae in manuAquarij sinistra,quam quidam in humero ponunt,eli in 1 F. . Per defin. poster

Australissima earum , quae in dextra manu Andromed ,est in x 9.is . .per defin.poster.in 36,2o . X. 'Quae in manu sinistra A quatij, est in 7. X. Per deis. post. in χΙ. X. Media trium , quae in corpore Cassiepeae, quae a ca- . pite numerantur, est in i .X. Per defin. posteri.

Quae in cxtrema cauda Cynosurς, est in i 8. X. Per defin. poster. in 27. . .

Plura adduci poterant; Sed haec satissent ad osten-.dendam methodum longitudinis stellarum , qua: pleraq. Omnis vetustasus'. ad annum Christi CXL, vsa est. Quod si quis propter tantam discrepantiam prioris & posterioris Methodi Hipparchum in longitudinibus stellarum hallucinarum putat, nae ipse potius delirat, qui nesciat eas longitudines ad parallelos aequinoctialis, non ad parallelos Eclipticς ex minatas fuisse. Quum igitur tantum sit vitiusque methodi, id est, priorum 6c posteriorum definitio-mina discrimen , illud auget polus circa quem,

sp haeram

72쪽

DE AEQUINOCT. ANTICIPATIONE. 6ue sphaeram suam versavit Hipparchus: ita ut omnes' orrus, occasus, de culminationes stellarum immani

interuallo lapissimc a posteriori methodo abhorreant, ut quiuis perspicere potest in libello, quem exortibus, Occasibus & culminationibus stellarum ex Hipparchi doctrina, hoc est ex prioribus definitionibus conscripsimus: in quibus Lector methodum tam paralleli stellae, quam poli Q periclitari poterit,si eandem diligentiam,quam nos,adhibue rit, neque eum laboris piguerit. Porro si quis posterioris Methodi logitudines cum hodiernis componere velit, is adiectis partibus 24, '. habebit hodiernas lonsitudines. Exemplum. Per parallelum

aequinoctialis cauda Cynosurae erat in 18. λ . Per posteriorem definitionem erat in 1. . U. Adiectis grait 4, γ', ea longitudo erit hodie grad. EI. 47'. Vi

de quid pariat priscarum rerum inscitia,quae hodiernos astrologos inuolucris inexplicabilib. illius ridiaculi motus octauae sphaerae irrctivit. qui erros cum satis a nobis agitatus, explosiis, de conrutatus sit, μ' contra aequinoctiorum anticipario a tyranide inscitiae vindicata, quae ab Eudoxo prirnum in possesti nem missa, ab Hipparcho vici eiecta cst, reliquum, . est, vi ad ultimam huius Diatribae parte veniamuS,. quae consequentias, Δ: corollaria huius mirabilis, doctrinae complectitur.

73쪽

IO s. s CALIGERI DIAT MEA

Corollariae ct consequentia huius nantisimis doctrime. EX hac eximia disputatione multa nascuntur luculenta Corollaria.

COROLLARIVM I.

Pilis mundi alius est a mis minomala. In figura secundi Capitis est Dolus aequinoctialis seculo Hipparches Punctium autem a est polus mundi. Diuersi igitur sunt. Sed inest mobius, quia sectio N mobilis. Nam angulus N, qui vocatur sectio autumnalis, Plato autem vocasset wm .eνον, id est, decussitionem Autumnalem, ille, i quam,angulus mobilis est, qui tempore Hipparchi erat in puncto N. Hodie vero est in puncto O. Itaque circulus V πN X, qui tunc trantibat per N,hodie facit decussationem suam in O. Qirare polus πιquinoctialis non est amplius in signo auum de his cum Mathematicis quibusdam mihi velitatio esset, numquam potui illis inculcare, polum aequia noctialis alium esse a polo mundi, &quamuis profiterer hanc esse hypothesin meam: tamen illi sem-

74쪽

DE AE IN OCT. ANTICIPΛTIONE.

me non de polo Mundi, sed de polo aequinoctialis uitelligere. Ita discessi ab illis,ut ego illis delirus, ipsi sibi sapientissimi viderentur.

COROLLARIUM II.

Cincidi Armes hactenus numquam paralleli fuerunt Tropicis er aequinoctiali. Nonaginta circuli paralleli describuntur aequatori, quorum qui propius polum mundisiint, ij breuiores sunt. Vnum ex illis tangit punctum orizon iis ortivi in sectione communi Meridiani & Orizontis. Is est Arcticus loci: qui Graece α φανερος id est, simper conssimus, vocatur: quia stellet, quae in illum includuntur in dato loco, nunquam occidunt. In Theoria stellarum fixarum non est circulus ututior Arctico: imo sine Aretico multum falli necesse est eum, qui nesciet quae stellae in sua eleuatione

'nuntur,& occidunt,aut quae non .inum igitur tanti insignis sit eius circuliutilitas, omittitur tamen hodie a conditoribus sphaerarum solidarum, idque per impalliam, quum in locum eius describunt ridicu lum, ineptissimum, & mutilissimum a faece barbarorum ingeniorum excogitatu ante annos plus m

nus quadringentos, de quo satis nos in Manilium Igitur cum aequator R O T sit circulus maximus ad poluma, Aequinoctialis autem Vetr N X adi polum escriptus, sane circuli, qui paralleli erunt alicr-utri, non erunt paralleli alteri. Non enim eosdem

75쪽

polos habent. At aristici sunt paralleli circuli RoT. Ergo Archici alteri circulo V. NX paralleli esse

non possunt, & tamen Omnes veteres, & recentiores Arcticos & Antareticos reliquis tribus paralle los faciunt, quia polum mundi eundem cum polo AEquinoctialis, & AEquatorem eundem cum aequinoctiali faciunt. QPod erat demonstrandum.

COROLLARIUM III. Non feni r at iisdem partibiu oriato saequin Ba fiunt. Esto A polus Archicus, B polus Antarcticus. P tiphetia E G H LD, Ecliptica. Peripheria F G IK C,

Orizon ortivus. G, locus aequinoctij in Ecliptica seculo Hipparchi. H. locus aequino Ah seculo Albate-ni. L Locus aequino hij h, dierni. In Couersione M di,quae fit ab E, ad H, & ab H, ad D,punctu L in Ecliptica prius oriebatur, qua. H, & H, prius, quam G, quare L Oriens tangebat Ortiuiim orizontem in puncto Κ: H autem in puncto I. Denique G oriens adhuc tangit punctum Origontis. Manifestum igitur est uum aequinoctium esset in H tempore Multam medis Albatent, tunc oriente Sole in puncto I, fuisse aequinoctium. Ho-

76쪽

. DE AEQUINOCT. ANTICIPATIONE. ε,

die vero, quia aequinoctium est in L, oriente sole apuncto Κ, aequinoctium fiet in puncto K. Quum igitur tempore Hipparchi ςquinoctium fieret in G, tempore Albatent, in I, hodie vero fiat in K, manifestum est, non semper ab iisdem partibus aequino ctia fieri. Quod erat demonstrandum. DEFINITIO. Dissetentia aequinoctialis est arcus ortivi orietontis inter prioris & posterioris aequinoctij epochas

interceptus.

In antecedente figura, arcus I G est differentia aequinoctij Hipparchi G, dc aequinoctij Albateni I,& aequinoctij hodierni Κ. Denique arcus K G est differentia aequinoctij Hipparchei & hodierni. i. COROLLARIUM IU. '

Disserentia aequinomais quo vetustior, eo maior item eo maior, quo maior Poli obseruario.

Obseruatum est aequinoctium ab Hipparcho in Gannis i ante Christunt Rursus obseruatum ab Albateni in I annis 8 83, post Christum. Hodie vero agitur annus Christi i 199 desinens,quo aequinoctia fit in K. Sane maior est arcus GI, quam arcus I Κ, ut . postea demonstrabitur. quia maius est interuallum ab Hipparcho ad Albatent, quam ab Albatent, ad nos. Interuallum arcus GI est annorum Ioas.Inte uallum autem I Κ, annorum 716. Itaque hi duo ar-

77쪽

Ios. s CALIGERI DIATRia Acus vivetustate, ita magnitudine sese excedunt.De nique quia I & GI sunt partes arcus G Κ, pr pterea G Κ maius tat quam GI nempe totum partibus suis Igitur deserentia aequino lis &c.inod erat prim. Rursus quo minor est eleuatio poli, eo ecliptio minus oblique surgit. Nam quo minor est poli eleuatio , eo minor Eclipticae ooliquitas. minus oblique surgit, eo maiores angulos cum orizonte facit. Itaque punctum H eo Hus distabita puncto, I,quo minor erat obliquitas eclipticae orient Ideo non in I tanget origontem, sed inter l,&G.Qu propter disserentia aequinoctialis Alexandriae, ubi polus attollitur gradibus xxxi,' est partium x. Edi burgi Scottae,aut Haniet Danorum,ubi polus attbllitur gradibus LuI , est partium xv. Quod erat e

sterius.

COROLLARIUM R

- Linea meridiana in pλο dematae gresse temporis

tum mutant

Vitruvius libro primo docet,quomodo lineam ridiana indaganda. sit.Et tritissima est methodus.Ea linea post aliquot annos non coueniet umbrae Gninmonis. Nam omnes lineae meridianae per polos quinoctialis transeunt. Polvautem aequinoctiales mobiles sunt. Ergo & lineae meridianae sunt mobiles. talus enim aequinoctialis Olympici distabat a

78쪽

DE AEQUINOCT. ANTICIPATIONE. rastella G, quam potarem vocant,gradib.XvI I i.Tem pore Hipparchi distabat grad. 12, 24. Deniq. pun- cta aequinoctialia in antecedentia nituntur, a G, in H,ab H, in L in Antecedente figurae Circuli vero aequinoctiales ad ea describuntur. Quot igitur circuli aequinoctiales, tot eorum poli erunt, & quoties poli mutabuntur,toties lineae meridianae per eos polos transeuntes manifesto mutabuntur.Nam merudiani non transeunt per polos mundi, sed per polos. aequinoctialis.

Horati asotiri is organa μο-erica procedente tempore variant, eoque man, quo vetviora. Pendet ab antecedente. Nam horologia solaria,& organa sciotherica, quum linea meridiana, cui superposita sint, incipiet trepidare, ipsa quoquo variare incieientivmbra eorum lineis non conueni ente: Qirud erat prius. Et quia per antecedens lineae meridianae mutant, per quartum autem eo maior est disserentia aequinoistialis, quo vetustior, ergo dilineae meridianae hodiernae a prioribus meridianis eo notabilius discrepabunt, quo priores lineae vetustiores erunt. Vnde necessario horologia eo magis variabunt, quo vetustiores erunt lineae. quibus imposita sunt. Quod erat posterius.

79쪽

Vtriusque tam insignis rei singula it Iustria exempla apponemus,quod scilicet solaria deficiant a pris

caepocha, & quod eo magis disconuenient, quo erunt vetustiora. Prioris exemplum habemus apud Plinium de Obelisco Augusti. Caput integrum nuctransferemus, tum quia totum huic demostrationi necessarium, tum quia duo insignia menda ex eo sustulimus, ut emendatius Lectori proponatur. Ei, qui est in cimo, Dimis Angustias addidit mirantem usum ad deprehendendas Solis umbras, disrumque ac noctium 'mmitudines strato lapide ad mamitudinem culpar ferervmιra, bruma confecto die,sexta hora aulatim'per regulas, qua sunt ex aere inclusa ,singula diebus decrescerer, ac rursum augesceret: Digna cognitu res c ingenio fecum

L. Manlisu Mathematicina ei aurarum pilam addidit, euius vertice umbra colligeretur,instemet seum alia inre menta iaculantem apice, ratione, ut ferunt a capite homi- nis intellecta. Haec obstruatio trionia fere annis non compuit Jue Glu i - disseno cursu, er Mii ratione aliqua mutato,siue uniuersa tellure aliquid a centra suo dimota, ut deprehendi er in altis locis accipio: siue Via is tremoribus ibi tantum gnomone intorto, siue inundationibus ' eris fedmoto molisfacto: quamquam adAltitudinem impositae

rei in terram quoque dicuntur iactu fundamenta. Quam it lustris , quam conueniens argumento nostis locuS.

ille Plinh3 Si tam immanis moles obelisci aliquo Virio, aut vi extra perpendiculu vel minimum eiecta fuisset,

80쪽

DE AEQUINOCT. ANTICIPAT IDNE. fuisset tant molimine ratiocinationum opus noueta: ninio 3d causρminuestigandam unde discre Potia illa post triginta annos accidisset. 'Imo con-- tra quia,turolumi statu Obeliscus manebat, neque victum fecerat, hoc ansam potius praebuerit Plinio ad reliquis eius arui nobilioribus ingeniis tam laten . t mutationisae, Mindagandi : praesertim cum in ultimis verbis diserte scribat nullam labem aut sedi menrum: couligisse, propterea quod substructio fundamcntcrium , t ipse monet , ad obelisci ipsius altitudinem iacta fuisset. Quia igitur nullum vitiu, . nullam labem in mole, neque in situ ipsius animaduertebat, ob id caussas qccultae variantiae disquirere conatus est. Ecce ingens stratum latideum erat vir gulis aeneis distinctum, quae depalationes dierum , ut Vitruvius loquitur , ollanderent.. Obeliscus au tem ipse erat vicem, Gnomonis: qui quirmexactα ad perpendiculum staret, neque vIlam virij aut in-

clinationis suspicionem daret,ηratum vero lapiderim, cui imposta erat moles, nullum .sedimcntum: fecisset, sed aequabili superficie, ut ab initio, maneret: tamen in hac status incolumitate umbra Obe lisci veteribuslineis , aut re lis illis aeneis non congruebat. Quae igitur usa illi ut discriminis, nisi, quod linea meridiana, ad quam moles directa Herat, iam a prisca Epocha dos ciuerat Z A medio temporcimperij Augusti, ad id tempus, qu0 haec scrib

. bat Plinius, fuerint anni plus minus Centum. Deinductio triginta, nte quos umbra inhuc conuenie--t lineis, septuaginta anni fuerint, intra quos haec