장음표시 사용
41쪽
id rempus contrahendra ex civitatibus sociis Hispani rem auxiliis, reficiendisque ab terrore adversae pugnae militum animis, consumserimi. Ubi satis placueremes, et jam miles quoque, ad delendam priorem v nominiam, hostem poscebat; duodecim millia passuesci ab Tago flumine posuerunt castra inde tertia vigilia aviatis signis, quadrato agmine principio I is in Tagi- ripam pervenerunti Trans fluvium in colles hostium castis erant extemplo, qua duobus locia vada nudabat amnis, dextera parte optumius, laeva Quintius, exercitum traduxerunt quieto hoste, dum miratur subitum adventum, eonsultatque qui tumum tum injicere trepidantibus in ipso transitu alami sobtuisset Interim Romani, impedimentis quoque omnibus traductis contractisque in unum locum, quiaJam
moveri videbant hostem, nec spatium erat ostrem communiendi, aciem instruxerunt. In medio locata
quinta Camumii Iegio et octava Quintii id is urtoto exercitu erat Campum apertum usque ad hos tium castra habebant, liberum a metu insidiarum. .
xxxI Hispani, postqvam in citeriore ripa duo
Romanorum agmina conspexerimi, ut, priusquam sejungere atque instruere possetit, occuparent eos, - -
tris repente estust cursu ad pugnam tendunt. Atrox in principio proelium fuit, et Hispanis recenti victoria ferocibus, et insueta ignominia milite Romano a
censo Acerrime media acies, duae fortissimae I giones, dimicabant; quas eum aliter moveri loco non posse hostis cerneret, cuneo institit pugnare et, que plures confertioresque, medios urgebant. IUPostquam laborare aciem Calpurnius praetor vidit, T. Qvintilium Varum et L. Iuventium Thahiam legatos ad aemulas legiones adhortandas propere mittit. D eere et monere jubet, illis spem omnem vincendi et retinendae Hispaniae esse. Si illi loco cedant, nominem qua exercitos non .modo Italiam, sed ne Tagi dem ulteriorem ripam unquam visurum. Ipse,
eum equitibus duarum legionum paululum reum-
42쪽
vectus, in euneum hostium, qui mediam urge ait aetem, ab latere incurrit. Quintius eum suis quiatibus alterum hostium latus invadit sed longe acrius Calpumiani equites pugnabant, et praetor ipse ante
alios Nam et Primus hostem percussit, et ita se im- aruacuit mediis, ut vix utrius partis esset, noscito are et equites praetoris eximia virtute, et equitum pedites, accensi sun Pudor movit primos cent riones, qui inter tela hostium praetorem eouspexerunt. Itaque urgere signiseros pro se quisque jubere inferreaigna, et confestim militem aequi. Renovatur ab omnibus clamor impetus fit velut ex superiore loco. Haud secus ergo, quam torrentis modo, tantant sternuntque Perculsos nec sustineri, alii super alios imferentes sese, possunt. Fugientes in castra equites
persecuti sunt, et permixti turbae hostium intra aulam penetraverunt: ubi ab Hietis in praesidio a trimini proelium instauratum coactique sunt Romani equites descendere ex equis. Dimicantibus iis, timo aeta supervenit deinde, ut quaeque potuerant, compiae invehanti Caeduntur passim Hispani per tota castra nec plus quam quatuor millia hominum fugerunt inde tria millia fere, qui arma retinuerant,
montem Propinquum ceperunt: mille semiermes maxime per agros palati sunt. Supra triginta inque millia hostium fuerant, ex quibus tam exigua pars Pugus avexiuit Signa capta centum triginta trivi
Romani sociique paulo plus sexcenti, et provincialium Muciliorum centum quinquaginta ferme, eeciderunt,
Tribuni militum quinque amissi, et pauci equite R
mam, cruentae maxime victoriae speciem fecerunti In eastris hostium, quia ipsis spathun sua communiendi non fuerat, manserunti Pro concione postero die
laudati donatique a C. Calpurnio equnes pholeris:
Pronuntiavitque eorum maxime opera hostes fusos, eastra capta et expugnata esse. Quintius, alter prs ei re suop equites Me lis ac mulis donavit sinati es
43쪽
Benturiones ex utriusque eitercitu permulti; mali equi inediam aciem tenuerunt. xxxIL Consules, delectibus allimum quae Roniae mendae erant, peractis rebus, in Ligures provinciain exercitum duxerunt. Semrtatus, a Pisis pro eius in Apuanos Ligures, vastando agros, urendoque vix iaet castella eorum, aperuit alium usque ad fluvium
Macram et Lunae portum. Hostes montum, antrum. quam sedem majorum moram, ceperunt de inde, sin,
perata locorum iniquitate, proelio deerii sunt. Iti M. Claudius felicitatem virtutemque collegae in Luguribus Ingaunis aequavit secundis aliquot proeliis et sex praeterea oppida eorum expugnavit multa millia hominum in iis epit belli avetores tres et quadr-ginta securi percussit. Iam comitiorum appetebat tempus prior tamen Claudius, quam Sempronius, eui sors comitia habendi obtigerat, Romam venit; quia P. aucups, frater ejus, consulatum et M. Competitores habebat patricios L. milium, Q. Fabium Ser. Sulpicium Galbam, veteres candidatos, et ab vulsis eo magis debitum, quia primo negatus erat, honorem repetentes: etiam, quia plus quam unum ex patriciis creari non licebat, arbitor petitio quatuor petentibus erat. Plebeii quoque gratiosi h mines petebant, L. Porcius, Q. Terentius Culleo,
Cn. Baebius Tamphilus et hi repulsi, in spem impetrandi tandem aliquando honoris dilat Claudius
unus ex omnibus novus candidatus erat opinione
hominum haud dubie destinabantur Q. Fabius Labeo
et L. Poreius Licinus sed Claudius consul, sinu lictoribus cum fratre toto foro volitando, clamita tibus adversariis et majore parte senatus, meminisse eum debere prius, se consulem populi Romani, quam fratrem P. Claudii esse quin ille, sedens pro et hunali, aut arbitrum aut taetrum spectatorem mi ictiorum se praeberet 8 co re tamen ab effuso sit rene uia Magnis contentionibus tribunorum quo
44쪽
Nehel, qui, aut contra edissidem aut pro revilio dum mahant, maria aliquoties iustata doneo pervicit Appius, ut duecto Fabio, fratrem tradieret. Creatus e Claudius Pulctos praeter spem suam et caeter rum locum suum tenuit L. Porcius Licinus, quis
moderatis studiis, id in Claudiana, inter Miclos
certatum est.. Praetorum inde comitia sunt hahit,
et Decimius Flavus, P. Sempronius Longus, P. rectius Cethegus, in Naevius Matho,. Q. Sem
pronius Blaesus, A. Terenti Nam, praetore facti, Haec eo, anno, quo Ap. Claudius, M. Sempronius, consules fueriant, domi miniaeque gesta.
xxxIIL Pelainpio in uentis anni P. Claudius,
L. Poemius e nisi , eum Q. Caecilius, M. Baebius, et L. iampronius, qui ad disceptandum inter Phia limum his Eumenem fies Thessalorumque civitates missi erant, tioneta renuntiassent, regum quoque eoaeum civitatiumque regatos in se natum latrodux runt. Eadem utrimque iterata, quae dicta apud I gatos in Graecia eranti Aliam deinde legationem novam Patre bigvs princeps Ap. Claudius fiat, in Macedoniam et in Graeciam decreveriant, ad viam- rem, es vene civitate Thensari et Perihaebia e - istam mandisum, ut ab Eno et Maroneaptaesidia deducere dist, Mitritima eramnis Thraciae ora a mno et Macemnibus liberaretur. Hi semaesum quoque adires si, unde prior legati di
oesiam incretiore statu rerum, quam, non egi sine nam, in Ceaetera, etiam sine responso Qia
alias ite datum petentibu erat Achaeorum rem. Mesta si qua re quae tendi graviter Q. Caecilio, a ut rae inolitisi tot villam cum diruta, ab auoremst mihi Aetium et venumdatam, ademtas,
bis ad ani d- ivvas stetitset, Lycurgi ges,
45쪽
iarent, vetaret indiei concilium. Ea ne stea tu curetio esset, ostendit aenatus, cum iis esse debere, ut Romani legatis semper adeundi concilium gentia potestas fieret quemadmodum et illis, quoties vellent, senatus daretur.
xxxIV. Dimissis iis legationibus, Philippus, a
suis certior factus, cedendum civitatibus, deducend que praesidia esse, infensus omnibus, in Maronitas iram effundit. Unomasto, qui praeerat maritimae orae, mandat, ut partis adversae principes interficereti Ille, per Cassandrum quemdam unum ex regiis jam diu habitantem Maroneae nocte Thracibus intromissis. velut in bello capta urbe, caedem feei Id apud B. ninnos legatos querentes tam crudeliter adversus i noxios Maronitas, tam superbe adversus populum Romanum factum, ut, quibus libertatem restituendam senatus censuisset, ii pro hostibus trucidarentur, a nuebat, quidquam eorum ad se, aut quemquam suorum, pertinere. Seditione inter ipsos cimicatum, eum alii ad se, alii ad Eumenem civitatem traherent. Id laetis scituros esse permutarentur ipsos Maronitas; haud dubius, perculsis omnibus terrore tam recentis caedis, neminem hiscere adversus se ausurum. Negare Appius, Rem evidentem pro dubia qua rendam. si ab se culpam removere vellet, noma
tum et Cassandrum, Per quos acta res diceretur, mi teret Romam, ut eos senatus percontari posset. Primo adeo perturbavit ea vox regem, ut non colar, non vultus in constaret deinde, collecto tandem aniamo, Cassandrum, qui Maroneae fuisset, si utiquo
vellent, se missurum,' dixi Ad onomastum quiadem quid eam rem pertinere, qui non modo, roneae, sed ne in ,one quidem propinqua fuisset UEt parectat magis Onomasto, honoratio amico; et evnvlem indicem haud paulo plus timebat; quia et
ipse sermonem cum eo contularat, et multorum t
lium matrum et eonacim habebat Cassander v
46쪽
mm, De qua indicium emanaret, veneno creditur aut
XXXV. Et tia Philippi colloquio iis digre
Mint, ut prae se ferrunt, nihil eorum hi plac- et Philippus, minime, quin rebellandum esset, sitius, qvi tamen immaturae ad id vires eranti ad moram interponendam, Demetrium, minorem filium, mitterae Romam, simul ad purganda crimina rimul ad depr*uandam iram senatos, statuit satis credens ipsum etiam Iuvenem, quod Romae haes specimen regiae
ivd ilia dedisset, aliquid momenti facturum. Interim per speciem auxilii Maantiis ferendi, re ipsa ad te rorem rigidis Thraeum injiciendum, Profectus, percules iis uno proelio, et Amadoco dum eum, in Macedoniam rediit missis ad aecolas Istri illuuinis barbaros, ut in Ital- irrumperent, sollicitando . pin Peloponneso adventus Romanorum legatorum qia ex Macedonia in Achaiam ire justi erant, exspecthaniis; adversus quo ut Praeparata consili habu en Lycortae praetor concilium indixit. Ibi de Laeedar. momis aurium. Ex hostibus eos secusarum famosue perieulum esse, ne victi magis timendi forent, quam
bellantes fuissent: vim in bello sociis Romanis
scaeos Mos; nune eosdem Romanos aequiore Lac damomis, quam Actaeis e se ubi Areus eum et Alatriades, an , exsules, suo beneficio restituti l sationem Romam adversus gentem Achaeorum ita de ipsis meritam summis ent, ad que infesta pratione mi Maevi, ut patria pulsi, non restituti in eam, vi rentur. ' Clamor undique ortus, referret ninninatim in iis et, cum omnia irai non consilio, gererentur,
evitis damnati sunt. meos post dies Romani l emi venerunt i his litore in Arcara datum est cop-xXXVI. Priusquam agerent quidquam, ter raeharis in eius mi et emitatio, quam non ex sem Odisceptatio futura esset Mod Areum et Nuibitam,
47쪽
eapitis ab in in concilio praximo danmatos, em l gatis videbant; nec hiscere quisquam audatat. A pius ea, quae apud senatum questi erant Lacedaemonii,ssisplirere senatui ostendit A eaedem primum adire illetum laetam eorum qui a Philopoemene ad earisam dicendam evocati venissent deinde, eum in homines ita saevitum esset, ne in ulla parte erudelitas eorum cessaret, muros dirutos urbis nobilissimae esse, lem vetustiammas abrogatas, in tamque per gentes Lyeurgi disciplinam sublatam Mare eum Appius di isset, Lycortas, et via praetor, et quia Philope menis auctoris omnium, quae Lacedaemone acta su rant factionis erat, ita respondit: ' Diffessior nota Ap. Claudi, apud vos oratio est, quam Romae nuper apud senatum fuit. Tunc enim Medaemoniis, eugantibus respondendum erat: nune a vobis ima accusati sumus, apud quos causa dicenda est et quam
iniquitatem eonditionis subimus imi spe,dudies animo
te auditurum esse, posita contentione, qua paulo ante egisti. Ego certe, cum ea, quae et hie antea apud Q. Caecilium, et Date Romae questi sunt Laceda monii, a te paulo ante relata sint, non tibi, sed illis, me apud te respondere credam. Caedem odistis eorum, qui a Piilopoemene praetore evocati ad ea rem direndam, interfecti sunt. Hoc ego crimen non modo a vobis, Romani, sed ne apud vos quidem,
nobis objiciendum fuisse arbitror Quid ita qui in
vesim foedere erat, ut maritimis ustibus abstinerent Laeedaemonii. Quo tempore, armis captis, stes, a quibus abstinere jussi erant, noctum impetu oce paverunt, si T. Quintius, si exercitus Romanum si ut antea, in Noponneso fuisset, eo nitarim eam et oppressi confugissent. Cum vos praevi saetis, quo alio, nisi ad nos mesia vestros, quos antea Gythio opem serentes, quos Lacedaemonem volamum
simili de causa oppugnantes viderant, confugerent prio vis igitur Justum piumque bellam suae lutum Quod cum alii laudant, reprehendere a Metamor i
48쪽
maidem poserat, Dii quovis ipsi comprobaverint, quiminis viciniam diamini; quonam modo ea, quae hi dure aeta sunt, in disceptationem veniunt quonam tamen maxima pars nihil pertinet ad nos. No trum est quod evocavimus eos ad causam dicendam, qui ad arina multitudinem exciverant, qui expugnaverisu maritima mota, qui diripuerant, qui eaedem principum laeditant. Quod vero illi, venientes in ca tra, inter et sunt, vestrum est, Areu et Alcibiade, qui clune nos atmiis placet accusatis, non nostrum. Maides Lacedaemoniorum quo in numero hi quoque duo fuerunt et tunc nobiscum erant, et, quod domiacilium sibi delegerant maritima oppida, ae petitos
medentes, in eos, quorum opera patria extorrea nain tuto quidem exsilio posse consenescere se indignahantur, impetum fecerunt Lacedaemonii igitur L eadaemonios, non Acham, interfecerunt nec jure an injuria eae sint, argumentari refertis
xxxVII At enim illa certe vestra sunt, Achaei, quod leges disciplinamque vetustissimaru Lyeurgi sustulistis, quod muros dimistis. Quae utraque ab iisdem diei qui possunt eum muri Laceta
momia non si Lycurgo, sed paucos ante annos ad
dissolvendam Lycurgi disciplinam, exstructi sinti Dranni enim nuper eos, arcem et munimentum sibi,
non civitati, paraverunt. Et, si exsistat hodie ablatari Lyeurgus, gaudeat ruinis eorum, et nunc e patriam et Spartam antiquam agnoscere dicat. Non Philopoemenem exspectare, nec Achaeos, sed vos ipsi. Lacedaemonii, vestris manibus amoliri et ruere omnia tyrannidis vestigia debuistis Vestrae enim illae deformes veluti cicatrices servitutis erant et, cum, ainae muris, per octingentos prope annos liberi, M Naudo etiam principes Graeciae fuissetis; muris, velut
eompedibus, circumdatis vincti, per centum annos se atis. Quod ad leges ademtas attinet, ego antiquas .Lae Haemonus leges tyrannos ademisse arbitror uos, saeva suas Memisse, quas non habebant, sed nostr s
49쪽
Me misso sim male miretullae avitis, ema demiscilii, te rem fere iniis, et nobis nilaeuerimus, ut corpus mirum et inicillum totius Peloponnesi esset. Tune, ut opinor, si aliis ipsi legibus viveremus, amaiatis injunxissertius, queri, se iniquo jure esse, et in. dignari possent. Scio ego Ap. Claudi, hanc imilonem, qua sum adhuc usus, neque sociorum apud socios, neque merse gentis esse; sed vere servorum diremtantium apud dominos. Nam hi non vana illa vox praeeonis it qua liberos esse omnium primos Arestos jussistis, si foedus ratum est, si societas et amicitia ex aequo observatur; cur ego, quid, amaeapta feceritis Romani, non quaero vos rationem
reposeitis, in Achaei Lacedaemoniis helio Meti mus p Interfecti aliqui sunt; finge, a notas. Quid P
vos senatores Empanos securi non percuscistis LM tm diruimus: Nos non muros tantum, sed urbem et agros ademistis. Specie. inquis, aequum est sh, dus re apud Achaeos precaria libertas, apud It manos etiam imperium est. Sentio, Appi, et, si non oportet, non indignor sed oro vos, quantumlibet intersit inter Romanos et Achaeos, modo ne in aequo hostes vestri nostrique apud vos sint, ac nos socii; immo ne melioreJure sint. Nam, ut in aequo essent, nos fecimus, cum leges iis nostras dedimus cum, ut hae conellii essent, e cimu Parum est victis, quod victoribus satis est pius postulant hostes, quam socii habent. Quae jurejurando, quae monimentis lia terarum in lapide insculptis in aeternam memoriam
sancta atque merata sunt, ea cum periurio nostro eviis iure parant. Veremur quidem vos, Romani, et, si ita vultis, etiam timemus sed plus et veremur et timemus Deos immortales. ' Cum assensu malitimae
Ditis est auditus, et locutum omnes pro majestate magistratus ensebant ut facile appareret, molliteriiser o lignitatem suam tenere Romanos non posse.
Tum Appius, suadet se magnopere Actaeis, dlx- ut, dum Beere volantis mari mee gruum
50쪽
inhvm Minoa uiriti et coacti suae . me vox audiri quidem eum omnium gemitu est; sed metum inserit imperata recumndi Id modo patierimi, ut Romani, quae viderentur, de Lacedaemoniis mutarent, nec Achaeos resigione obstringerent, irrita ea, quin surdurando missaent, faciend. Damnatio tantum Arri, Aliniadis, quae nuper facta erat, a lata est.
xxxvIII. Romae, principio dua anni, cum damvinciis consulum et Praetorvin actim saet co
aulaeva Ligures, quia bellum nusquam alibi erat, or Praetores, et Decimiua Flavus urbanam, P Comellua Cethegus inter cives et peregrinos ortiti sunt C. Sempronius hema Siciliam, Q. Naevi Matho Sardiniam, et ut idem de veneficiis quaereret, A. Terentius Varro Hispaniam citeriorem, P. Sempronius Longus in aniam ulteriorem De iis duaribus provinciis legati Per id fere tempus, L. Iuventius Thalna et T. Qvintilius Varus, venerunt; qui, qua tum hellum jam profligatum in Hispania esset senatu
edocto, postularunt simul, ut Pro rebus tam Prospere gestis, Dus immortalibus haberetur honos, et .ut Pra
toribua exercitum deportare liceret supplicatio in biduum decreta est de Monibus deportandis, cum
de consulam Praetorumque exercitibus ageretur, rem integram referri jusserunt Paucos post dies consulibus in Ligures lanae legiones, qua M. Claudius et
M. Sempronius habuerant, decretae sunta me exercitibus ulvaniensibus magna contentio fuit inter no vos Praetores et amicos absentium, in musium titque Utraque causa tribunos plebis, utraque comaulas habebat: hi se intercessuros senatu consulto, ni deportandos censerent exercitus, denuntiabant; illi, si haec intercessio fieret, nullam rem aliam se decemi passuros Victa postremo absentium gratia est, et aenatu consultum tactum, Ut Praetores quatuor millia peditum Romanorum scriberent, quadringenina equites, et iunque millia sociorum peditum latini