Camilli Nicolii ex cler. reg. scholarum piarum Rhetoricæ institutiones ex optimis latinis, græcisque scriptoribus quoad præcepta, & quoad exempla collectæ, atque illustratæ

발행: 1736년

분량: 531페이지

출처: archive.org

분류: 연설

441쪽

tollitur , si verba mutabis, sententiarum permanet quibuscumque veν bis uti velis a . 3. Pulchritudinem autem figurarum , satis nomina ipsa declarant, quibus orationis lumina , quasi gestus . insignia Ornamenta , & ha

bitus nuncupantur. Nam quoa Graeei schema vocant , nos babitum, tet formam , vel figuram recte nomisamur , quia per hoc quodammodo Osrtur atque ornatur oratis h.

4 Hinc etiam earum vis, & essicientia intelligitur; essiciunt enim, ut oratio non m O. do illuminetur, sed in animos irrumpat, eo sisque praeclare assiciat, ac permoveat et qui bus quia frequentissime Demo bones utituν, sunt. ait Cicero , qui putent idcirco eius eloquemtiam maxime esse laudabilem c. Quanto magis Ciceronis eloquentiam λ3. Earum vero summa, vehemen S, atque unRcaussa est argumenti magnitudo,& permotio. num vis, cum enim ex re magna , ex animoque a rebus incitato erumpunt, tum sane excellunt. Itaque accurate cogitanti , ac res pro dignitate agenti prope occurrunt, eius que orationem oblatae, non quaesitae illuminabunt .

442쪽

lugurae verborum , in iisque

monita .

C A P. VIII.

r. D Epetitio figura , quae ea 'd em v I . cem repetit sententiarum initio , seu

eum ab eodem Derbo dedueiιυν saepius oratio R. Vox illa quae repetitur non usitatam graisti ain , vim , atque affectionem habeat. Tum multum venusatis babet, graviιatis, Θ acrimoniae plurimum, quare adhibenda ω ad exo naniam , ω ad augendam orationem b ἰ nec nocet bir dicere , quod bene dieitur G . Non aliusmodi haec sunt. Cic. pro Sext. ad extremam paginam . Qui Senatus consilium,qui auctoritatem bonorum , qui insitiata Masorum neglexerunt , omnes fere Res poenas aut praesenti morte,austumi e oiuio pependeνunt . Et pro Domo sua c. 23. Quid vos uxον mea misera violarat ' quam omni criadolitate Iaeeravisis. Quid mea filia , cuius fletur a siduus , fordesque lugubres vobis erant tueundae . Quid parvus cfilius quem nemo nisi lacrimantem , eonfectumqtie vιdis. Tribui. l. r. eleg. 4. V. II. Longa dies homini doeuit parere Dones ἐLonga dies molli saxa peredit aqua ,

Annus in aprieis maturat collibus uvas , n s agit eerta Iurida signa vice .

a. Conversio repetitioni opposita eodem verbo saepius vel indisa, vel membra, vel periO-

. dum a. Cie. q. de orat. e. s r. b Atact. ad Heren. t ε. c. 33. a. Plato O. de Rep. ex interpr. ticini.

443쪽

dum claudit. Paullo etiam vehementior, ac splendidior, quam repetitio , sed ex majori rerum amplitudine . S gravitate oriatur, ut quae accuratiorem cogitationem , & curam praesesert cum formam illam saepius ad ora tionis clausulas reservat. Belle Cic. r. Phil.

c. ro. De exsilio reducti a mortuo et eivitas data non folum singulis , sed etiam nationi. Bus, Θ provinciis tiniversis a mortuo o immunitatibus infinitis oblata vectigalia a mortuo . Et Martiat. l. a. Epig. 28.

Capto tuam , pudet heu , sed capto , Maxime ,

eaptas aliam ἔ iam fumus ergo pares . Mane salutatam venio ; tu diceris Use Ante salutarum : iam fumus ergo pares . Sum eomes ipse tuus , tumidique anteambu- Io regis; r. Tu eomes alterius et iam fumur ergo parer .. 3. Complexio eadem voce inchoat , eademque orationis membra concludit, ut repetatur idem primo verbum saepius , saepiusque ad idem postremum revertamur a . Vehemenistissima certe est , at nisi inaudita plane rei magnitudine oriatur parce usurpanda , cum non tacitum habeaι artisteium b. Cic. E. Agrari c. s. Quis legem tulit y RuIlus . Quis majorem partem Pop. Rom- suffragiis privavit y Rullus. Quis comitiis praefuit: Idem Rullus . Martiat. l. s. epig. 99

Rumpiιur invidia quidam, carissime Iuli , Quod me Roma legit , rumpitur invidia. Rumpitur invidia , quod turba semper in eis

444쪽

LIBER VIII. 38i

Monstramur digito, rumpitur invidia. Rumpitur invidia , quod sum jucundus amicis , . . . .. Quod eonviva frequens ; rumpitur invidra o Rumpitur invidia quod amamur , quodque

probamur .

Rumpatur . qui uis rumpitur invidia . 4. Conduplicatio eamdem vocem ad rei, ac permotionis vim geminat vel orationis initio , vel in excursu et quare habet Davrtatis, festivitatis . ae roboris pinermum a Perpulchra de acerrima haec Cic. pro Mil. c. 16. Erit, erit 1llud profecto tempus, iis illueescet aliquando ille dres , eum tu amicis i benevolentiam, cur gravismi fidim , unius post homines namtos fortissimi viri munitudinem anum des-deres. Id. pro Marc. c. 6 Vidimus tuam victoriam praeliorum exitu terminaιam, gladium vagrna vacuum in urbe non urdimus Et x.

Calli. c. 1. Quamdiu qu squam erit , qui te defendere audeat, v dies, vives , ε rta , ut nune wvir, multis meis, Θ firmis praesidiis oboselsus, ne commovere te contra Remp. possis .

Hor. l. h. Od. 3. U. 21.

Cedes coemtis saltibus , se domo , Villaque . navus quam Tiberis lavit : a. Cedeν. ω exstructis in altum Divitiis potietur heres . Virg. 1. Aen. v. 244. ferere Iaborum Tantorum, miserere animi non digna ferentis . Et v. 667 Arma viri, ferte arma , voeat lux ulsima

victos a. s. Conjunctio ad ornatum, atque etiam vim

a Sigism. Coccap. de fig. verb. c. a. n. q.

445쪽

381 R H E T. I N S T. vim seminat singulis quibusque incisis eon

iunctiones. Ad gratiam valet, nec a vi abia horret, praesertim ad rerum copiam , ad irae, incitatorumque motuum impetu declarandum . Dissolutio autem huic contraria removet con junctiones. Utriusque exemplo haec sint . Cic. a. Uerr. c. 1. Sunt homines , quos libidinis, infamiaeque suae neque pudeat , neque taedear λprofiteor huic generi hominum me inimicum,

accusatorem , Odiosum , astauum, acerbum adversarium ἱ mιneo , praedieo, ante denuntio, qui aut deponere, aut aeripere, aut reeipere, aut polliceri , aut sequestres, aut interpretes corrumis

pendi sudicii solent esse , absi μνant in hoe tuis

dreio manur , animosque ab hor scelere nefario. Virg. a. AEn. v. 6 l. In utrumque paratus Seu versare doIos , seu certae occumbere mortis

ovid. a. Tristium eleg. r. v. 92. Consitium resque loeusque dabunt. Virg. ecl. q. v. r. Terrasque, tractusque maris, raerumque profundum Aspice venturo laetentur ut omnia faeeIo. Ovid. x. Fast. v. 8 6. Nee prece, nee pretis , nee movet iIle minis .

6. Traductio easdem voces geminat variato aut genere , aut casu, aut modo , aut alio orationis exitu . Ad venustatem, & rara potius, satis praestat. Pulchra haec . Cic. pro Leg. Man. c. I. Hoc aditu laudis , qui semper

optimo cuique maxime patuit, non mea me voluntas, ses meae vitae rationer ab ineunte ae orate susceptae prohibuerunt. Uirg. ecl. 8. v. 63. Non omnia possumus omnes.

446쪽

LIBER VIII. 383

Tibull. lib. h. ele g. r. V. 37s Rura cano, rurisque Deos et his vita maσῆ. stris a Desuevit querna pellere. glande famem . . S, necdoche vocem aliquam . quae facile intelligitur, tacita praeterit Hujusmoridi haec . Terent. Eun. a M. E. sc. 2. Ecquid ρ h. e. dabis: beo te. Cic. a. Phil. c. 1 γ a me C. Laesar pecuniam 8 evr non ego potitit ab illo Et ad Atti e .l x .epist. x Abs te tanditi nibiI Iiseterarum ' Uirg. ecl. s. v. 4. Tu maior et tibi me est aequum parere in isnalca.

8. Adjunctio ad idem verbum refert plura incisa. Magnitudini , splendori , & dignitati

maxime idonea haec exornatio Nee aliusmodi sunt haec. Sall. Con. Catil. c. 8. Optimur quifrue faeere quan eere . ω fua ab alrrs benefacta laudari quam ipse altoriam narrare ma Iebat . Cic. pro Sext. c. h. In hae ea ta ρνetatis potius quam defensianis , querelae quam e-Ioquentrae , dolorir quam ingenii partes esse fu-Deptas Et x. Uerr. c l . an νβe umquam de se booam spem habuiset , nisi de vobis malam opinionem animo imbibisset ξ Ηο r. h. i. od. xx.

V. 14.

Qui res hominum , ae morum, Qui mare, ω terras, variisque Mundam Temperat oris tPropert. l. I. el. I. v. 2PForirier ω ferrum , saevos patiemur, ω μgner νSit modo Iibertas quae velit ira loqui. Et el. 6. V. 19. Non ego sum laudi, non natur idoneus ammis et Mane

447쪽

Hane me militiam fata subire νοIuue .s Disiunctio singulas sententias suo cIaudit verbo. Uenustissima, & ad delectandum maxime idonea. Non aliusmodi haec Cic. pro

Sext. extrema oratione. Ememus Patriam, pareamus Senatui , consulamus bonis , praeseυ-

res fructus negligamur , posteritati, gloriae ferviamus ῆ optimum putem ut , quod erit rectissimum , speremus quae volumus , sed quodaeerderit feramur: eogitemus eorpur esse mortain Ie , an rmi vero motων, θ' virtutis gloriam fempiterna. Isocr. ad Dem. Corpus laboribus exercebat , animo periculata ι bibat, neqMe praeter modum divitias expetebat, praesentibus fruebatur tam . quam morta tir,agebatque euram futurorum tamquam immortalis . Nep in Pausan. c. 3. Aditum petentibur non dabat , superbe respondebat, Θ erudeliter imperabat. Proper t. l. 1. eleg. 1. V. 43. Navita de ventis, de tauris narrat ara tor sEnumerat mitis vulnera , pastor oves.

ro. Similiter desinens aut voce, aut exitus mili orationis membra concludit. Cum eo. dem verbi aut tempore, aut modo orationem

coucludit similiter desinens dicitur; cum eodem nominis aut casu, aut genere similiterea dens ; sorte eadem plane est pluribus nominibus nuncupata. Utcumque id sit; satis

venusta est, ac temperatis argumentis , jucundarumque rerum expositioni accommoda ta, non aeque in maximis , ac tristibus idonea et qua de caussa iure improbat ovidium Seneca a , qui terrarum diluvium describens ejus

a Nat. quaest l. 3. c. a . & Murat. Pers. Poes.

448쪽

LIBER VIII. 38

eius earmina continuo afferam, lapidissimis ac mollissimis figuris tanto argumento non apti Sad pueriles ineptias reduxit rem maxime luctuosam ; idque idem de compare , de con junctione, de dissolutione , ac similibus dictum puta. Elegantes istae sunt. Cic., Catil.c Tu patriae neque auctoritatem verebere , neque iudicium sequere , neque vrm pertime- fees 3 Id. pro Leg. Manu- c. x3. Quanta inis noeentia debent esse Imperatoνes quanta deinde in omnibus rebus temperan ia y quanta fide, quanta felicitate y quanto ingemo . quanta humanitate ρ Hor. l. a. Od. I 2. v. 27. Simul a ba nautis ,

i Stella νefulsit. Defluit faxis agitatus humor IConeidunt υenti et fugiuntque nubes. Et minax sic Dii voluere ponto

da r eumbit. Ovid. r. Metam4 v. 29 Ia Iamque mare , ω tellus nullum diserimen rhabebant . Omnia pontus erante deerant quoque Iittora ponto . Oecupat bie eoIIemr e mla sedet alter a dunca , Et dueit remos illis, tib per orarat.

Ille supra segetes , aut mersae eulmina villactNavigat et hic fumma piseem deprendit in

Mirantur sub aquo lucos , urbesque , domosque Neoides et silvasque tenent deIphines , altis Incursant ramio, agitataque robora pulsant . Nat lupus inter oves: DIνos vehis unda

449쪽

Undas vehit tures; nee vires 'Iminis apro, Crura nec ablato projunt velocra cervo . D. Compar sere pari numero sillabarum orationis membra distinguit. Ne p. in Them. c. r. Eι de insantibus verissime iudicabat, Erda futuris eallidissime eo teιebat. Proper t. l.

Quod si parma tuae dederis vestigia eulpae ,

Quam et to de santo nomine ν timor erit lxx Paronomas a verbis sono ac ter mi. natione similibus, significatione diuersis sereludit. Solum prope ad jocos ,& cum omninoeX materia offertur, non quaeritur, adhibenda& toleranda est , quamvis in optimo fere quoque non desit exemplum . Huiusmodi sunt haec . Ter. Eun. Prol. Aequum est Neognoscere, O ignoscere. Id. Andr. act. I. sc. 3. Inreptio est haee amentium , haud amantium. Cic. 1. Phil. Ex aratore Orator factus. Et I. Catii c. xx. Haec Reip pestis paulliner reprimi potest, non eomprimi. Ovid. Romanae spatium es urbis , ω orbis idem. 13. Synon mia plura , quae idem sermes gnificant, conjungit , ut rem e X plicet, atoque augeat. Explicandis rebus , efferendis, atque ob oculos ponendis aptissima est, prae sertim s semper crescat sententia , eamque ob caussam iubet Cicero , ut orator verset

multis modas eamdem rem . ut ita in audienis ratim animos descendat , ac sedeat, nam commoratro tina in re permultiam movet a . Sint

haec exemplo. Cic. in Pis. c. a. Ego faces iam accensas ad huius urbis incenditim comprehem di , protuli , exstinxt, Et c. 17. Sua quemque

450쪽

fraux , Dum facinus , sua audaeia de sani, state, ae mente deturbant: hae fiant impiorum furiae , has summae , faces. Hor. l. 3.

Omnes una manet nox i

Et t.' a. Od 3. v. 1 3. omnes eodem euimur , omnium Uersatur urna et fertur , ocius Sors exit ra , aιque in aeternum Exsilium impositura Umbae. .

I4. Gradatio ex re ad rem progrediens superiorem vocem aliquam repetit , scu fit eum ab aliis ad alia veluti per gradiar itur Q. Est illustris figura ad delectandum maxime , ad indiasNae laudem, sed eum apertrorem ba. beat arrem , rarror in oratione esse debet b . Cic. pro Quinct. c. ia. Si debuisset , statim petisseι ;s non statim , paullo quidem post si non pautio. at aliquando a sex quidem illis mensibus profecto ; anno vertente sine conιroversia ἔ-nno , ω sex mensebus , eum ibi quosidie potestas hominis fuisset admonendi , verbum out Ium Iacrs et biennio iam eonfecto appellas z quis tam perduus , aepro stis nepos Et pro Rost.

Amer. c. 27. Non omne facinus in omni vita nascitur et in tirbe Iuxuries creatur; ex Iu-κuria exsat avaritia neeesse es; ex avaritia erumpat audaeis : inde omnia scelera , ac ma Iesicia gignuncur: vita autem baec rustica, quam

SEARCH

MENU NAVIGATION