Camilli Nicolii ex cler. reg. scholarum piarum Rhetoricæ institutiones ex optimis latinis, græcisque scriptoribus quoad præcepta, & quoad exempla collectæ, atque illustratæ

발행: 1736년

분량: 531페이지

출처: archive.org

분류: 연설

431쪽

est omnig turpitudo earum rerum , ad qua rum animos . qui audiunt , trabet simiIitudo :nolo enim flereus Curiae diei Glauciam , quam in vir sit simile , tamen est in eo deformis cuia ratio similitudinis a . Postremo nolo majus , quam res pinniet , ut re esar eomessationis δaut minus in comessataio tempesatis b. Sum.

mo ideo Doctori Euripides reprehensus ,quod

in Telepho dixit, remo imperans, majus ess nim imperare, quam remo conveniat e ; & quod alibi: remi reges, quod magis vitiosum est. 4. Sν vereare , ne paullo durior translatio esse videatur , mollienda est praeposito saepe verbo ; ut si olim M. Catone mortuo pupillum S natum quis relictum dieeret , paullo durius ; sin , ut ita dieam , aliquanto miιius effet et etenim vereeunda debet esse translatis , ut

deducta esse in alienum Ioeum , non irrepsisse vi , deatur 4 . Iudicium, & sanus in litteris gustus, ut in ceteris, ita. in eo omnia distinis

guet. Mollierunt Cic. pro Arch. c. I. Omnes arte , ad humanitatem pertinent , habent quoddam eommune vinculum , 6' cognatione quadam inter se continentur. Et I. Phil. c. I.

Manendum mihi satuebam quasi in vigilia quadam eonfutari s r senatoria. Florus L 2. c. 7. Post Carιhaginem vinei neminem piaduis e secutae sunt satim Maeedonia , Graecia , Sν-ria , cetera quodam quasi aestu, torrente

fortunae.

s. Synecdoche. sim inteliectio e , est tro. pus, qui rem ponit pro re ei maxime assine& coniuncta. Plura sunt ejus genera; nam

pontis R. Cic. 3. deor. e. 4o. h. Id ibi . e. Arist. Rhee.

l. . . S rex. 4 . d. CIe.. a. de orat. c. 43. e. Auct. ad Her. l. . c. 33.

432쪽

ponitur totum pro parte, ut rivus 3 fon1, fluvius pro illorum aquae parte, & contra pars pro toto, ut timeo, tectωm , Iarrir pro domo, caput, pectus pro homine: num ei us unius tantum pro numero multitudinis , Romanus, Poenus , Gallus, pro tota gente, & multitudinis pro unius, nos, pectora, Scipiones, Camilli de uno et genus pro specie , arbor , ventus, virium , virtus pro pinu, euro, superbia , liberalitate , species pro genere, ut massisa , falerna , hyblaeum mel, haetieae Ianae et numeruS certus pro incerto, ut centum,fexeenta , mille, & incertus pro certo. ut per multos annos , post ceryas hiemes , per plu σes aetates pro definitis annis: regiones &urbes pro Civibus, ut Italia, Gallia, Hi pama pro earum incolis, & incolae pro regionibus t continens pro re quam continet , ut poeula , euluili, aerarium , ferinia pro eo quod in iis continetur: signum pro re signo affecta, ut secures, fascer . infulae , diadema pro consilla tu, pro Pontificis, pro Regis dignitate . praecedens pro sequenti, cum non est ejus caussa, ut umbrae monitum . pecorum in stabula reditio pro nocte. Eorum usu S frequentior apud Poetas , licet oratoribus quoque ,& Historicis permissa R est synecdoche . Haee satis erunt. Ter. Adelph. ael. 2. st. 3. Festivum eaput ' Cic- pro Leg. Manil de se

loquens c. 24. Pericula, ut hominem praesare oportet , innocentia tecti pellemus . Liv. praef. lib. r. Nour semper Scriptores rudem oetustatem superaturos se credunt. Virg. ecl. s.

V. 46.

Quale per aestum A a DuI- a Quinctil. Instit. Orat. lib. r. CaP. s.

Disiti sti by Cooste

433쪽

Duleis aquae fallente sitim restinguere rivo . Hor. l. 3 od a. v. T. Virtur repulsae neseia fordidae Intaminatis se et honor bus , Nee sumit , aut ponit fecurer

Arbitrio populariς aurae.

6. Metonymia , sive hypallage, caussas pro effectibus potiit, aut effectus pro caussi : sive est

nominis pro nomrne positio 3 et eiusque quasi genera sunt , cum inventor ponitur pro re ab eo inventa, ut Baeebus vini, Cerer frumenti, ut Ethnicis creditum, & Praesides pro iis, suibus praesunt, Iat Mars bello, Uuicanus igni, Pallas sapientiae , Neptunus mari. , ut idem Ethnici crediderunt, nos eorum vincem accipimus alia scientes. Haec item parce in soluta oratione locum habent - Pauca haec sint exemplo. Cic. de Prov. Cons. c. q. Cum palam Pop. Rom. Imperator instνncto

Iites hortaretur, fed omnia sibi O emta

emenda esse clamaret. Livis l. a. Ptigna iam ad manus , iam ad gladios , ubi Mars es atro-cr i mus , venerat. Catuli. epigr. 3. v. 3.Fωlfere quondam eandidi tibi soles , Fulsere vere eandidi tibi soles . Proper t. I. s. eleg. 6. v. 33. Non istis oIim varrabant tecta figuris ;Ciam paries nuιlo crimine paetus erat.

τ. Antonomasia insigne hominis, aut rei ponit pro vero hominis, aut rei nomine. Tria sunt ejus genera , seu lanies illius ιhominis aut rei praestantia, ut Princeps Apo- soloriam in Sancto Petro, Apostolus in Paullo, patientiae Princeps in Iob O , Scholarum angelusa. Quinctil. Iib. I. cap. s.

434쪽

LIBER VIII. . 3 3

tetur in Thoma Aquinate, Sapiens in Salois mone . Alterum singulare aliquod facinus, ut cunctator in Fabio, Euersor Carthaginis in Scipione, Numidietis in Metello, repertornoot orbis in Americo Vespuccio. Tertium Parentis. Avorum, aut patriae nomine, ut Aseraeus fenex Hesiodus , Veronensis Poeta Catullus, Venusinus Horatius , Atridae Aga. memnon & Menelaus; sed hoc postremum s re Poetarum . Exemplo haec habe . Cic. 3. de Orat. c. i . Ea Philosophia , quae fuscepit pa-rνοeinium voluptatis, hoc est Epicurea . Uirg.

Tum Pater omnipotens, rerum eui summa po testas , Infit, eo dieente Deum domus alta Mescit, - ει tremefacta solo tellur ,silet arduus aerher . Et '. Aen. v. 6 L.

Non hie atridae , nee fandi μον inrises .

Et mortem , ω nomen Druso Germania Deire Me miserum virtus quam brevis iIta Diti

Magne tuum nomen rerum mensura tuarum

es et

S/d qui te visit nomine maior erat . g. Onomatopoeja , Graecis sa miliaris, qui fetieiores fingendir nominibus η , est fictio vocis,& sere tota in eo posita, ut sonum, quem bruta singula edunt, certo nomine appellet , ut ovium balatum, boum mugitum, equorum hinnitum , clangorem aquilarum. Nobis minime concessa est Onomatopoeia , ω jam ne balare quidem , aut binnire fortὸteν diceremur, nisi iudieio vetustatis, niteremur b .

s. Catachresis, sive abusio, non habenti- A a a bus

. Quinct. l. I. c. s. h. Id. l. I. c. s.

435쪽

bus nomen ex proximis, ac similibus accommodat , ut cum certam hominis imaginem ceristum hominem dicit; quare metaphora quaedam necessitatis est, ideoque necessarra abuissis a die a a Quinctiliano. Sit aliquod e Xemplum. Cic. h. Verr. c. s. Deum nullum Sieu- is, qui ei paullo magis ambre , atque antiis euo artificio factus videretur , relrquit ' Virg. ecl. 3. v. 44. Et nobis idem Aleimodon duo pocula fecit; Et molli erretim es ansas amplexus acantho , . Orpbeaque in medio posuit, silvasque sequen

ro Metalepsis quasi per gradus procedens ex alio aliud intelligit, ut ex messe aestatem, ex eaque annum , eκ solis aut lunae cursu annos, aut menses. Praesertim Poetis saepe eleganti temporis significationi describendae facultatem aperit. En tibi exemplo haec

Cic. Somn. Scip. c. a. Cum aeιas tua sepi nos octies foIis anfractur, redει que eonverte rit , in te unum, atque tuum nomen se tota convertet Civitas, te Senaιtis , te omnes boni intuebuntuν et hoc est cum annum 36. attigeris. Virg- r. Georg. U. IOD.

Humida folsitra atque hiemes optate serenas Agraeolae, hiberno laetissima pulvere farra .

Ex solstitio, quod ad 13. Iulii contingit,

totam aestatem intellige. Et 4. Georg. v. 2 T. de apibus. Neque enim plus septima ducitur aesas . Hor. Carm. saecul. v. 21. Certus undenos deeres per annos Orbis O cantus , referatque ludos

s. Quinctil. l. 3. c. a. Delectione hujus loci vide

436쪽

LIBER VIII.

Ter die elara , totiesque grata Nocte frequentes zid est centesimo decimo quoque anno.

Tropi sententiarum : eorum dignitas: in iisque monita.

C A P. VI.

r. Λ Llegoria est eontinuata. transatio L quae aliud verbis , aliud sensu intel- Iigit. Pulcherrimus hic tropus, & ad delectandum aptissimus, dum alieno illo sensu audientem excitet, ut plura intelligat unum audiens, vel singulis tandem transsatis verbis, quae allegoria simplex dicitur , vel pluribus propriis etiam admistis constet, quae mista . Longe pulchrior est , si ab uno cepta genere, in eo ad finem usque ins stat, non vagetur, aut de genere in genus transiliat, quamquam aliqui interdum optimi Scriptores etiam neglexerint et tamen, ut inquit Quinctilianus, id in primis es custodrendum , ut quo

ex genere reperis translationem , hoe desinas emtilli enim eum initium a tempestate sums runt, incendio, aut ruina sinitint , quae essineonsequentia rertim foedis ab . Deinde ne obscura fiat, & in aenigma transeat. Perpulchrae istae. Cic. Att. l. a. ep. 7. cum cogar exire de navi non abiectis, sed ereptis gubernaculis, cupio istorum naufragia de teris ra rntueri. Id. a. 'de oraeto c. 63. in fementem feceris, ita metes. Anno Annibali ejusque factioni inimicus apud Liv.I. 2 . e. S.

a. Quinctil. l. 8. e. b. Id. ibi.

437쪽

Ego sum iuvenem domi tenendum sub legibus ,

sub magis a tibias doeendum vivere aequo jure cum ceteris , ne quandoquρ parvaer bis Lanis ineendium ingens exsuscitet. Curt. lib. 7. c. 6. canem timidum vehementius Iairare , quam mordere; altus a quaeque flumina minimo sono labi. Virg. ecl. 4. Sicelides Musae , paullo majora canamus et Non omnes arbusta lavant, humilesque myricae IM eanimus;Ioas ,silvae sint Confa Ie dignae. . Hyperbole rem supra veritatem vel auis get, vel minuit; sive es augendi, minMen. dique caussa veritatis operiario , atque traiectio a. Nec mentiri , aut fallere contendit hyperbole , sed verita . ne rei, aut permotionis magnitudinem alius aeque accipiat atque ipsa in animo habet summum dicit, ut aequum intelligatur. Quare maxime perturbati maximeque rem comprehendenti est propria, sed rei magnitudini innitatur necesse est. Hujus indolis sunt haec. Cie. pro

Lege Manil. e. Io. Saeptas eam hasta eo. ἐ-nit, quam quisquam eum inimico concerta.

vii: plura bella gessit, quam reteri legerunt gplureι provincias confecis , quam alii cooeusti Nerunt. Et x. Catil. c. 4. Quid seueris βου-ri potest, quod non iue eoneeperit uir tota Italia veneficus , quis latro , quit paricida. quis testamentorum 'Minis , qui1 eorrupto iuventutis, quir perditus inveniri potest, qui se eam Catilina non familiarissimo vixisse fa- reatur ' Virg. 7. Aen. v. goia de virgine Camilla.

a. Cic. a. de Orat. C. sti

438쪽

LIBER VIII. 3's

Gramina , nee teneras eων' laesisset aristas; Uel mare peν medium fluctu suspensa tumenti

Ferret iter , celeres nec tingeret aequore plantar a

Martial lib. Q. ep. T. Donast i, Lupe , rus ob Urbe nobis, Sed rus es mihi majus in fenesra.

Rias boe dicere , rus potes vocare, tigurae tegis ala quod cieadae ,

Quod formiea die comed:t cno Errasi , Lupe, littera sed una rNam quo tempore praedium dedisti , Mallem tu mihi prandium dedisses. 3. Nec nimis tamen audendum est quam enim Omnis Dperbole si ultra fidem , non sanien esse debet ultra modum R , ut qui de Cycipe illo dixit, tantum eum lapidem, seu potius ita ingentem montis partem in Ulyssis navim eum intorsisse , ut ea prae pasce. rentur, dum jaceretur ba & qui volucres ad terram delapsas clamore militum s et quae vix ad ijocum tolerantur. 4. Cum nimis videatur audax hyperbole mollitur praeposito aliquo verbo, aut postu

s. ironia contrarium intelligit atque dicit, aut irridet quod vere dicit. Mirum in modum delastre, affert, atque urget drili. Diutatione, di tecta sententia, si aperta sit

A a 4 illa

a. minctil. i. g. e. 6 b. Id resert Halicarnass apud Umum epistola quadam C Caelius quidam apud Vistor. Comment. in Phaler. Pag. IIo,

439쪽

illa contraria mens vel ex pronuntiandi modo, vel ex ceteris quae antecesserint, aut tonsequantur. Praeclarae sunt istae . Cic. pro Domo sua c. 4o. de Clodio. ADDire , ast

eite , Pontifes hominem religiosum , m nete eum , modum quemdam NIigionis, nimium esse superstitiosum non oportere . Id. Eri Phil. c. 34. O praeciaram illam Hoquentiam tuam, cum es nudus eonesonatus Et pro

Mil. c. 8. Sed stulti fumus , qui Africanum ,

Pompebum, nosmetipsos cum P. Cudio eonferure audeamus ἔ tolerabilia fuerunt illa . P. Clodii mortem aequo animo nemo ferre potes et luget Senatus, maeret Equester ordo, tota Civitas confecta senio est, 'uattent municipia , frictantur eoIoniae , agri denique ipsi tam beneficum , tam salutarem, tam mansuetum civem desiderant. ιs. Periphrasis, s ve circuitus , pluribus dicit quod uno, aut certe paucioribus dici potnit. Plura haec vero elegantiam, & eruditionem, & vim praeseserant , numquam obscura sint . Catuli. ep. 1 Ministre vetuli puer falerni

Ingere mi calices amariores et

hoc est pocillator. Virg. h. Ge g. v. x Gita malum ei trinum describit. Media fert tristes Decor, tardumque saporem', Felicis mali, quo non praesentius ullum , Foeula siquando faevae infecere a overcae , setierunιque beνιαν, ω non innoxia verba ,

Auκilium venit, se membris agit atra venena.

Ipsa ingenr arbor , faeiemque simillima lauro , Et , s non a Dum date iactaret odorem , Ouνus erat e folia haud tillis Iabentia ventis: - FIOI aperima tenax et animar , O olantia Medi

440쪽

LIBER UlII. 377

Ονa fovent illo,oe fenibus med irantur anhelis. Martiat. l. s. ep. 34. ita hoc dicit quod es.set, vixit sex annos sex dies minus. Impletura fuit sextae modo frigora bumae , rixisset totidem ni minus illa dies .

Figurae: earum genera: dignitas: vis: caussae. C A P. VII.

I. V Igura , sive exornatio, aut schema, est ornatior dicendi forma ab usitata ,εt vulgari oratione paullum abhorrens, seu

conformatio quaedam orationis remota a eom.

muni , se primum se offerente ratisne , aut rationis commutatio in meItas veI feeundum elaeutionem , veI sententiam l .

a. Duo sunt earum genera . Aliae enim sunt verborum , quae in ipsis verbis ita habent dignitatem , ut si mutentur verba, non permarineat figura: ut v. g. hoc Cic. r. Catil. c. a. Nox, nos dieo aperte, Consules desumus I duplicatio est , nisi autem duplicetur vox illa nos nos ιfigura interit. Earum quaedam aliquid addunt non sententiae, sed elegantiae utile; quaedam aliquid detrahunt; & aliae in quadam orationis aequalitate, & similitudine positae sunt. Aliae sunt sententiarum, quae non in verbis, sed in ipsis rebus habent dignitatem e , ut mutatis etiam verbis eadem adhuc sit figura . Itaque inter conformationem verborum , ω sententiarum hae intei est, quod verborum

a. Quinctil. l. s. e. a. b. Alexander Sophista de fit.

SEARCH

MENU NAVIGATION