Camilli Nicolii ex cler. reg. scholarum piarum Rhetoricæ institutiones ex optimis latinis, græcisque scriptoribus quoad præcepta, & quoad exempla collectæ, atque illustratæ

발행: 1736년

분량: 531페이지

출처: archive.org

분류: 연설

491쪽

Numine eum honorem aut faustitatem fori tu nari, & manentem juberi precamur . EO. rum partem compleκus est Cic lib. x. epist. r. Sera gratulatro reprehendi non solet . praefertim hi nulla negli)entia praetermissa es . Longe

enim absum eκ Cilicia enim scribebat audio fero . sed ω tibi gratulor, ω sempiternae

Iaudi tibi sit se Tribtinatus exopto, teque hortor, ut omnia gubernes ω moderere prudentia tua, nee te auferant aliorum conse Ilia. Dir immortales cur ego non a Viam vel specta νον laudum tuarum , vel particeps , vel socius, vel manifer consiliorum 1

8. Cum reditum alicui in patriam gratulamur ex longa peregrinatione ac via , commune in primis omnium , diuturnum, numquam intermissum , aut imminutum eo absente, immo vero auctum, atque inflammatum desiderium commemoramus Tum in patriam redeunti Clulum amorem , bonorum omnium , ac principum civitatis, juxtaque infimorum gaudium esse remus Inde vero ipsius humanitatem , sapientiam , liberalitatem, praeclare facta omnia ornabimus; cum

iis quae apud alias gentes ediderit, & ad

nos fama pervenerint, conseremus. Postremo,

ut diu im columis ad patriae. ad Parentum , ad amicorum seu stitatem superet pree abimur. Exsultat Hor. lib. a Od. I. O laepe mecum tempus in ultimum Dediacte Bruto militiae duce, Quis te redonavit Quirrtem Diis patriis , Iιalo ue caelo ,

Pompei meorum prime sodaIlum 9. Cum

Epibasteriou graeco nomine , nee usu satis mollito vocat Scalis. Poet. l. 3. c IOO.

492쪽

LIBER IX. 4 v

p. Cum ob partam victoriam gratulamur, egregiam ejus virtutem, rei militaris scientiam & animi celsitatem, qua hostes petierit , sustinuerit, fuderit , expugnaverit laudibus feremus o Opportune hostium multitudinem, opes, audaciam, ut ejus fortitudo emi, ne at, attingemus. Superiorem feminarum, senum, Omnium Civium solitudinem, metum , lacrimas , precationes commemorabimus ;illique non occupatam patriam, non direptas fortunas, non diruta templa, non violatam honestate in , non religionem acceptum uni versos referre attestabimur. Mollissima, ac laetissima est in eo genere Hor. I. l. Od. 37 Nune es bibendum , nune pede libero

Pulfanda tellus e nune Saliaribus in ornare pulvinar Deorum Tempus erat dapibus , sodales . Antehac nefas depromere Caecubum

Cellis a Ditis, dum Capitolio

Regina d ment eis ruiuat,

Funus O imperio parabat . IO, Oratio, quae recuperatam valetudinem

principi viro gratulatur, in primis superio.

rem maerorem commemorabit, communisquelas. si tatis, religionis, virtutis, prope luctus e Xeju, periculo sam obita . Ex squaliore ad hilaritatem Omnia revocata. Tum magnifice ejus beneficia praestita , deincepSque majora etiam expectata efferemus. Deinde ut suae sa luti in posterum consulat , majoremque operam det cohortabimur. Denique in esus incolumitate omnium Civium fausti taxem Dd x pen

Ep ni elon ex iisdem Graecis Maliger. Poet.I et .c9ς. alii cum ieeuti. '' Soreriam vocat Scaliger Poet. lib 3. cap. io a. alii ex eo .

493쪽

pendere commonstrabimus. Aliquam hujus orationis estigiem habet Curi, lib. 3- c. l .

pro Alexandro eX aegritudine relevato- Post diem tertium , ait . in conspectum Mititiam venit s nee avidius Regem usum , quam Philippum Med cum inrtiebatur exercitus . Pro fe quisque dex eram ejus amplexi grates habebant velut praesemi Deo et nam haud fatile dictia essquantuis hujus Regis vel admirationa dediti fuerint , vel earrtate flagraverint .

II Orat: O, quae alium a patria proficiscenti fausta omnia precatur , post memoratas hominis facultates, & discessus causisas, ut vel clari sui , aut publici commodi, vel Legati pro Principe, aut belli Ducis, vel

pacem conciliaturi, aut Religioni, incrementum, incolume , iter , adventum , negotii A CX-pediendis felicitatem ominatur. Eadem seris me ratione agit qui patria discedit, & variae caussae discessionis totam orationem moderantur. Discedenti Virgilio Athenas secundam navigationem precatur Hor. lib. r.

Sie te diva potens Curi , Sis fratres Helenae , lucida sidera , cum iis quae sequuntur. Et oratio quae a ce .ris hominibus Ciceroni adscripta antequam iret in exsilium non contemnenda multa conistinet xx- Oratio commendatoria beneficiis alias acceptis, & amoris magnitudine alias cogni. ta ad commendandum sibi viam munit: deinde hominis indolem. probitatem . sapientiam, habendae & reserendae gratiae indiluriam, libe. rati.

494쪽

. LIBER IX. 4arra litam tem, animi magnitudinem , omnemque facultatem praedicat, quare aliorum gratiam, O beneficia mereatur: tum operose in eo commendat, quod postulat: denique & gratum hominem futurum beneficio, nec alium umquam idoliturum se beneficia in talem hominem contulille . Egregia est Cic. epist. s. lib. 6. Cum aura Caeeinna mibi familiaritarseinper fuit, ut nulla maior esse possit e nam eis Patre eius elaro bomine, ω forti viro plurimu- in fumur , ω hane a puero, quod fisspem mihi magnam asserebat , summae probia

ratis , summaeque eloquentiae , ω vivebat mecum.conjunctissime non solum Ulaiis amieitiae ,

sed studiis eommunibur H fempeν dilexi , ut

nou ullo eum homirie eo tinctius viverem. Re Iiquum es , ut, eum cognorim pluribus rebus,

quid ta Θ do bonorum fortuna , ω de Reip. calamitatibus sentirer , nihiI a te petam , nisitit ad ' eam voluntatem, quam tua sponte erga a Caecinam habiturus esses , tantur cummIas aecedat eommendatione mea , quanti me gr. fieri intelligo. me mihi gratius facere nia

12. Gratiarum actio, quam etiam euchariasticam orationem appellant , statim ingreditur beneficii magnitudinem, atque animi benevolentiam , qua beneficium ipsum praestitum , auctum , illustratum : idque alacri, suavi, & magnifica verborum. & rerum forisma praedicat. Deinde interdum meminit calamitatem , solitudinem, maerorem, in qui bus vel fortunae , vel invidorum . aut improborum iniquitate iacuerat , nisi ad tan. tum virum confugisset. Hi e proinde pluribus eam virtutem effert, unde beneficium

D d 3 pro

495쪽

xx R H E T. I N S T. profectum est, liberalitatem scilicet , fi pe

cunia aut opibus, clementiam, si venia aut admonitione , sapientiam, si consilio aut eruis ditione , sanctimoniam, si precibus aut quasi miraculorum vi adiuverit: quo in loco prae, clara facta alia omnia aut in se, aut in alios benefacta complectitur . Deniqne beneficii amplitudinem memori animo semper victu. ram, nec aetate obliterandam , omniquegra, ti animi significatione illustrandam , nisi que gratiam se relaturam, habituram certe misticetur. Aliqua eorum continet oratio praecipue extrema pro Marcello. at unde est

orsa in eodem terminetur oraιio mea , mani. mas tibi gratias agimus C. Caesar majores ertiam babemus. Plura sane multae e3usdem epistolae: haec plane , quae in lib. xo..esta . satis est pulchra . Immortales ago tibi gratias ,

agamque dum vivam; nam relaturum medias firmare non possum , rantis enim tuis osciis non

videον mihi respondere posse , nisi forte, ut tu gravi me , disertissimeque scripsi ι, ita sensu,

rus es , rei me referre gratiam putes, cum me moria tenebo, Et Aeneae oratio ad Didonem x. Aen. v. 6 I. . - Dia infandos Troiae miserata Iabores , t R ae nor relliquias Danaum , terraeque ma risque . . . v QOmnibus exhausos iam casibus, omnium:epi

Urbe , domo socias, grases persolvere dignar. Non opis es nostrae , Dido et nee quicquid

tibique est

Gentis Daνdaniae , magnum quae spars per

orbem.

Dii tibi s siqua pios respectan3 Numina, si quid quam

496쪽

L I B E R IX. 413 ' quam iustitiae es, sis mens sibi conscia recti iPraemia digna ferant . Quae te tam laeta tulerunt Saeetita ' qui tanti talem genuere parentes In freta dum fluvii current, dum montibus

umbrae

Lustrabunt , convexa potas dum sidera pascet , ν Semper bonis , nomenque tuum, laudesque

manebunt ,

et 3. oratio funebris, quae de mortui viri laudibus habetur, a jugubri pompa, ab officiorum maestitia , & omnium maxime a comis muni , eoquα ingenti Civium , aut subditarum gentium, ipsiusque Oratoris luctu commode orditur. Tum laudum summa , & propositione constituta, attingi poterunt Parentum ac Majorum nobile genus, nam in filios parentum virtutes cum sanguine derivantur, filiique Majorum vestigiis solent insistere , Opes, administrati honores , partae laudes, eaque omnia aut aequata, aut aucta , aut quidem praeclare servata ostendi debent; sed ad propria hominis saeta festinandum, nam tandem aliena laudat, qui genus iactat suum azPatriae etiam aliquando , Civium , totiusque gentis non tacentur. mi vero ignobili loco natus sit, & virtute se evexerit , ex eo ipso celebratur, quod sibi . ipse nobilitatem compararit, nam demum ex virtute nobilitas cepit b et quare ex factis omnis laus ducenda est. Itaque commemoranda sunt , &ornanda mandati homim honores, gesti, illu.

cap. 38.

497쪽

strati , et vecti , munimentius est enim dieere quemadmodum gesserit , quam quemadmodum reperit a. Quia vero maximum laudandi genus es ex gestir , quae in bona animi , eorporis , ω fortunae partieris b, emineant quae fecerit ad suam laudem . ad ceterorum fructum, ad mi is. rorum praesidium , ad malorum metum, ad

omnium salutem di & ex forti, pia , christiana , & sancta mortis indole appareant, atque ea quoque praedicentur quae facturus fuerat, nisi diem immature obiisset supremum , si ita fuerit. Postquam haec composite dicta sint,

reliqua eo convertatur' oratio, ut in beatum aevum tantam animam devolasse certo speret, ut propinquorum , ut Civium maerorem con .

soletur . Praecla ra huius generis habet Pericles apud Thueyd. Hist. lib. g. de interemtis in bello . Aequum, ait , simul , ω decorum

est eis honorem hune memoriae reddere, qui regionem stam ipsi in olentes posterit ad 6οe tempus liberam sta virtute tradiderunt . Laude digni Patres prostri, qui ad ea ', quae acceperant,hse imperium n Deientes labore partum nobis resiquerunt. Pro hae igitur eivitate ipsi prae Iianteri oeeubuerunt, ct mihi videtur virtutem Morum virorum mors plane declarare , etenim eorum nemo neque divitiis mollitur es , neque spe paupertatis in diυitias commutandae a fuishbun is asteris retentus es , omnium puIehemrimum perreulum exesimantes in propulsandavi pati potius , quam in cedendo incolumes fieri, ε ipsi quidem quales par erat, taler in patriam eortere. ac statuerunt sua virtute non fraudandam esse eivitatem, nam publice cor-

498쪽

para impenderunt , privatim laudem, quae nLquam fenfeeret , acceperunt honorimentissima sepulturam . in qua non magis ipsi sunt siti , quam sempiterna eorum gloria, ni se quoque erret tempus vel narrandi, vel imitandi teri ιebranda ; quippe illusrium virorum omnis teris ra sepulcrum , neque id domesticorum tantum faxorum testatur inferiptio, sed etiam sine feriapto in exteras gentes egressa memoria magis a pud animum cujusque , quam apud urnas Bois nitatur . Quod ipsi nune ad imitandtim vobis preponentes , ω felicitatem ex simantes esse libertatem , rursus ιιbertatem esse felieitatem nolite belliea ree are discrimina . Praeclare

Virg. ecl. s. V. L . ante omnium maerorem complexuS. .

Exstinctum 'Hbae crudeli funere Daphnin Flebant oee Deinde in caelis perennem sedem Caesari ais deptam persequitur, licet fingat. Canaidus infuetum miratur limen Obmpi, Sab pedibusque videt nubes , ω sidera Dapb

4. Epitaphium, seu brevis mortui laus e ius sepulcro inscripta, interdum solum mor tui nomen , saepius genus quoque, administratos honores, & saetorum summa capita amplectitur. Hujusmodi est hoc Virgilii de se ipso. Mantua me genuit, Calabri rapuere , tenet

nunc

. Parthenope e cecini pascua, rura, Duces .

Et Tibulli item de se ipso .

Te quoque Uirgilio comitem non aequa Ti

; Mors ' Ex interpretatione Laurentii vallae.

499쪽

Mors Iuvenem eampos misit ad Elysiosa Ne foret aut Elegis molles , qui feret amori

res s

aut eaneret forti νegia bella pede . Et Petri Bembi de SannaZaro. Da De o einere fures e hie ille Maroni neerus musa proximus, ut tumulo A

Orotiones ad genus deliberativum

I. T Egatorum oratio ab amoris, aut certeta bene affecti , & praeclare sentientis animi signi ficatione mittentis Principis ad ve sus eum ad quem mittit, orsa, proponit quid inter ipsos constitui optimum erit. Tum rationum vi a regnorum administrandorum scientia in primis desumtarum , historiarum exemplis eorum praecipue invicem Principum propriarum ι omnique eruditionis copia contendit. Stilo gravi, & brevi potius delectatur, nam magna apud Sapientes agit . a. Saasoria oratio ante rem paullatim insinuat . & accurate audientis animos comparat ad rem ipsam, deinde ab rei utilitate , honestate , atque jucunditare conten dit. Ea autem jure in re diligenter advertit hominum ingenium , quod suadere debeat , ex eoque agit. Itaque senem gravem, honestissimum Civem, clarissimum Principem a nominis gloria, a laude, ab omni honestate inducit; divitem, mercatorem, militem , ma gnam

500쪽

m d B E R IX. 4t gnam multitudine utilitate; adolescentem speciosarum rerum potius incunditate, nitore , tranquillitatis dulcedine , & deliciarum , quam opum vi , aut rerum dignitate ; rei sancti ta te , calami tosorum ope , bonorum praesidio optimum ac sanctissimum virum. Egregie Metius Fufetius Tullo Romano Regi pacem ita suadet apud Livium l. l. c. 23.

Iniurias , non redditas rex ex foedere, quas

reperitae funt . ω ego Regem nostrum Cluialium ea sam huiusce esse belli aud/sse videor , nee te dubito Tulle eadem prae te ferre et sed si vera potius quam dictu speciosa dιcenda sunt ,

evido imperii duos cognaros,ivicinosque populos ad arma simulat, neque necte an perperam interpretem e fuerit ista eius deliberatio , qui bellum suscepit a me Albani gerendo bello Dia gem creaverς . Illud te Ttille moniιum velim ;Etrusca res , quanta circa nos. teque maxime sit, quo proprio res Volscis , hoc magis scis et multum illi terra , plurimum mari pollent: memor esto, iam cum signum pugnae dabis , has duas acies

spectaculo fore , ut fessos , confectosque simul

mctorem , ac victum aggrediantur. Itaque sinor Dii amant , quoniam non contenti Iabar. rate certa Lin dubiam imperii δενυitiique aleam imus, ineamus aisquam viam , qua utri utris imperen , sine magna clade , sine multo sanguina utriusque populi decerni pum . 3. Contra qui dissuadet rem inutilem , in jucundam, nec honestam , sed turpem , periniciosam demonstrat, ex eoque istorum Laopite agit , quo vehementius assici intelligat, quem dissuadet. Pulchre Attilius Regulu redimendos captivos Romanisu issuadet apud

SEARCH

MENU NAVIGATION