Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

181쪽

MDCVII LEGATIO

acriter aduerterent, idemtidem

bant, ad illud redeundum esse quod iamdiu desitum esset. Conditionibus

ει pactis cum Fuentano agendum. Horum studiis sua catholici sacerdo tes aggregabant , atque adeo perfecerant , ut Catholicet communitates sis Venetis aduersarias profiterctur. Coimua , capitanei, qui bis a Veneto pec niam accepissent , palam se Venetis operam daturos profitentur. Tympa na pluribus locis, praesertim Curiae, ac

Tusj, nullo Reipuo permissu, p ulsaxi,

& nomina eorum scribi iubent, qui Venetis militare velint. Hi cum essent oppido pauci, & circa vexilla solitudo

euet, eos huius paucitatis pudere coepit. Certe verebantur, quem res exi tum abitura esset. At ministri protestantes, qui aduerterent, catholicos esse auersos a Venetis , qui insuper existimaret,hoc esse negotiumreligionis, eius, quam Venetias induci posse sperarent , fidem tutandam esse es

182쪽

R Η Λ T 1 c 88mant. In suis quidem ad populum

concionibus catholicorum mentem, cui perfidiae nomen indunt, detestantur. Haec tunc fuit in illa Rhaetica multitudine animorum distractio, quam Veneto foedere prognatam Veneti s natus illa ratio restrictior, tum quotidianus arcis Fuentanae aspectus,&metus plurium miseriarum in dies intes debat. Videres neminem, qui non odisset praeteritas prolatationes. M tuis exprobrationibus ubique certaturi Sua culpa Fuentam coepta promota fuisse di cunt Qui modestius loquerela fur, hi sibi nemine manum protem di flebiliter miserabantur. Suos foederatos in eo tantum & ingeniosos, M.

ossiciosos dicunt, ut reperiant, quaesspeciosis causis nihil Rharistrum causa velint. Se interim nihil nisi infensium& atrox experiri. Alia rem tentandam.

Videndum siquid paciscendo melius assequi possint. Haec pronis auribus a multitudine excipiebantur. Illi ipsi,

183쪽

MDCVM LEGATIO' quibus quod Gallico foederi obiiciant;

nihil est, hac occasione Veneti foede ris, perque eius inuidiam, Omnia pari er foedera renuntianda dicunt. Id, num callido silentio premunt, quo peruenire cupiunt, nimirum, ut aliis Dederibus reiectis, uni Mediolanensi

In hςc, taliaque iam agminatim ita tiar. Nam multitudo, apud quam vix est ulla forma sanitatis, ubi recto semel

deerrauit, per eam errationem recta fertur in praeceps. Res eb processit, ut

denique lymphatus quidam furor

multas communitates corripuerit. Illa Vetera,quae quodamodo obliterata vi derentur, tunc nouis remisceri coepta

Inprimis illi primores prodit ,&perdirae Reip. propalam iniimulati. Hos feta ratis huius Veneti foederis conditores dicunt. In horum exitium accenduntur. Quod illi eo foedere transitum Alpium Venetis venum dederint, de care audacter firmant, nihil ad comm

184쪽

nitates fuisse relatu. Si ei taderi is tran- situs sit adscriptus, id totum esse dc si etiam, & falsum. Eius rei pretium istis

fuisse numerata octoginta millia duia catorum. Et quamuis parum credibi te esset, tantam vim pecuniae in eam. rem a Venetis effusam fuisse, mira ta men pervicacitate id vulgo persuasum& creditum. Hinc exarsit seditio. Die sexta Marti3 Curualdenses erupere .Prumi, rapto, & explicato vexillo Curiam perrexerunt, ubi a Curiensibus primo quidem uon sunt recepti moenibus. Hos inde ad paucos dies nonnullς aliae communitates imitatς sub undecim vexillis suos milites Curiam miserunt. Disertinenses, & Longanezzij, etsi is motus ad ipsos peruenerat,immoti suis finibus haud excellere, capitaneis tan tum , aliisque suarum cohortium ossi, cialibus Curiam missis. Est caeteris iis, qui eb armati venerant, perimitii, a mine facto, Curiensem magistratum circumvadunt. Turbido clamore fi

185쪽

DCVII LEGATIO

gitant, ut se cum aliis coniungat. Idi quod cum magistratus constanter abnueret, eo relicto, & contempto, in serunt se urbanae plebi. Haec primo magistratum, & senatum reuerita de . more suos couentus per tribus habuit. Hinc exiit plebiscitum ad hunc modum, Quς Venetis promissa fuerint, ea oportere esse & sancta, & rata. Ea res ut turbidos perculit, ita bonis nonnihil spei addidit. Et vero duae terthfoederis cohortes, quas is tumulLUS riam exciverat, siquid prius contra fas cogitassent, mutatae in poenitentiam, in Curiensium sententiam ierunt. Id quod nonnullum spei amplioris rudita mentum erat iis, qui eam seditionem deflagrare cuperent. Sed contra euenit Nam accursu aliarum cohortium is motuS magis , magisque intumuit. Plurimi, velut eius , quod ageretur, nescij proximos, & obuios quoique

percontantur , qUO autore arma caperentur. spectet is tot arma-

186쪽

meticulosi cum promptis, & incalludi cum versutioribus, & pauculi fidei

tenaces cum foedifragis, quorum nu- imerus iniri non postet, su os affectus promiscue , & impune promebant. At Hispanici, qui huic tumultui autores essent, quid quisque diceret, aut

faceret , attenti speculabantur , Ut, prQui res inclinaret, eb sua destinata dirigerent. Habebant in sinu scriptas conditiones , quos vocabant articulos , & quidem Mediolanensibus persimiles, si non illos eosdem, non nullis exceptis, qui his additi. Hoc fuit illis tentamentum, quo animos motae multitudinis explorari posse rati, adea per seditionem extorquenda vadebant quae paciscendo non obtinuerant.Hi articuli in hanc sententiam scripti per manus inspiciendi, ac transcribendi tradebantur, hoc ordine, Schac sententia. I. Ne cuiquam exter Alpium transitus concedatur. II. Q

187쪽

CVII LEGATIO autore pretesidium in Vestellinam inis sim fuerit. Et quis in stipendium eius praesidij pecuniam suppeditet. III.

Nullum transitum Venetae Mitula a communitatibus fuisse concessum, nedum tot militaribus copiis, quae, Ut ei militent, aduentare dicantur. IIII A communitatibus cum Franciae Debfino nullum foedus esse se mim. Nec amicis regis ullum transitum esse promissiim. V. Consilium secretum uti quamprimum profligetur. VI. Qis communitates cum Mediolanensi d catu vetusto foedere iunctς sint, his ut illud renouare liceat. Hac ratione quis cuiusq; de Publica re sensus esset, astu te elici posse credebant. Tunc nonui lae communitates ex iis,quq fidei cust des haberentur, sibi variis artibus ut

Curiam proficiscerentur' peduaderi

sunt passae. Ibi turbidarum contactu deprauatae , & in eamdem prauitatem prolapsae sunt Nullum incendium tam cito dilatMur, quam seditio. Plures de-

188쪽

nique truculentis vocibus illos primores repetundarum,& Reipub. proditae arcessendos clamant. Eadem edicunt, ne ullius principis aut Reipub. pensiones accipiantur. Insup*r clamant, ne deratis sita foedera esse renuntianda Sed maiorem partem Venetis infensi

ab eo deduci non possitnt, Nullum

Veneto foedere transitum filisse com prehensum. Ac tamen Loth ingis illis, qui ad multa millia aduentare, MVenetias ire dicatur,propositum esse, ut specie transeuntium, Alpium fauces occupent.Dis nae ubique, & au ces voces. Turbidissimus quisque cohortium ossicialibus mistus,minaxgi

bus,& caeteris ad quidlibet audenaum impulsor, & ductor, clamore irrumpunt pittagum, certe trepidum. Ibi tirociter, Milites, inquiunt, scire Volunt, qua de causa sex illae cohortes missς fuerint in Vallellinam. Id quoque sibi dici iubent, qua ratione comsilium secretum caetera ordinauerit.

189쪽

DC VII LEGATIO Confestim ipsis exhibita fuerunt aut grapha earum omnium literarum,quq scriptae fuissent Oeliopontum, Vene- . tias, ad Helvetios, ad regem , dc alia quaedam scripta,quibus praesens Reipub. status describeretur. Horum scribptorum exempla sibi dari flagitant Eare impetrata, dixerunt, se veste consul-- tare superiis quae vidissent. Se superi

singulis quid fieri quum sit, expro

pluros. Nec tamen illico fecerui. Nam quo seditio iis essiciendis quae vellent, validior esset, plurium cohortium aduentum expectabant. Cum omnes adta uenerint, tunc se aiunt de iis omnibus acturos, quibus uniueri orum' utilitas,

commoda continentur.

Inter quae e Gallia remeauit is, qui a consilio letiero vi regem missus fuerat,IoannesLutrius Guglebecbius,qui mihi reddidit literas regis, e quibus, quid super Rhaeticis rebus sententiς rex esset , cognoui. Id Curiam ad pit vagum per media turbidorum, & se

190쪽

rentium agmina detuli. Eius responsi haec summa fuit, regem nihil cunet tum decreuisse in singulos menses sex coronatorum millia iis militibus, qui in Vestellina praesidium agitaturi euiant. Hoc stipendium per continuos tres menses suppeditatum iri. Id quod ingenti fauore a pittago exceptum. In primis,regis benignitas summis lau-

dibus elata. Tunc Tigurini, & Bernenses illam, quam dixi, cohortem trecentorum militum singuli auxilium Rhςtis mi tere decreuerunt. Singulis cohortibus ab se mille coronatos datum iri dixerunt. Nec enim dubitant, quin integri

stipendij si plementum ab aliis foede

ratis conferatur.

Paulo post secretarius Venetus apud pittagum professus est, duo mi, ita ducatorum in singulos menses fore adiectionem ei pecuniae, quς pra

sidio decreta sit. At si bellum nerit, Venetos illud ipsum praestaturos quod