Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

171쪽

MDCVII LEGATIO

per eos dies fuerat, ne ullus Venetis militum delectius prius concederetur,quiis sciretur , quid responsi siler auxilijs octicis ottico legato Vene tiis datum esset. Nam generale renponsum , quod is iamdiu acceperit, nihil ad rem pertinere. Velle sibi speciatim dici , quς sit Veneti senatus

super octicis rebus, ut nunc sunt,sem tentia. Si ei legato non ea res,onsa dentur, quibus abunde sibi satisfiat,&militum delectu , M Alpium transitu Venetos prohibitum iri. H c, ut dixi, in propatulo omnium vox fuit. Enim

uero tunc omnes non parum mirari,

quisnam esset sensus illorum , qui rem

eam , quae ad se maxime pertineret, ne aduerterent quidem , aut eam sane non e re sua tam diu, tamque obstinate dissimulando omnem ei n go63 curam ad eos reiicerent, apud quos omnia constaret esse soluta , &immersa tactibus confusionis. Denique Senatus Veneti hoc responsum s

172쪽

suit , cum rege actum iri , quibus modis Rhaetis auxilia submitti possint; quandoquidem, inquiunt, in hoc negotio praecipuae sunt partes: regis. Si de tanti regis opibus, ac dignitate senterunt, recte. Si de eo, quod cuius que foederati interest, aliud utique dici potuit. Nam quid, quς , detrimenti regnum Galliae patiatur, quamuis tota Rhaetorum regio cogatur in

potestatem Hispani Z Num idcirco quicquam de Gallica magnitudine, M potentia detrachium dicas 3 At si la Vestellina fiat iuris Mediolanensis, nimirum,sciunt Veneti, quantum sua intersit, transalpinis auxiliis non

destitui, quae ipsis nonnis per Val-

testinam mitti possunt. Gnari loco rum non minus ad Venetos , quam ad Rhaetos, quorum Vestellina est, hoc totum negotium pertinere amtumant. His vocibus Vici, plataeae, itinera strepebant. Et adhuc V horum exau

173쪽

MDCVII LEGATIO diebat, aut certe omnia sibi dissima landa esse decreuerat. Haec Hispanicitum viderent, gaudio dati non in sinu tantum, sed & propalam , sicuti spei certi, ridebant. Certe Vallellina Hispani faucibus vix eripi posse vide

batur.

In diebus paucis, quibus h c acta

sunt, Padauinus secretarius Venetus Venetiis profectus per Tusium tra sit , & ad me venit. Instituto internos, ut fit, sermone, is omnem eam controuersiam, quς tunc esset inter Pontificem & Venetos, ordine apud me exequutus est, ad hunc ferme modum. Primo accusauit Pontificem

nimij affectus, eius qui pontificalem celsitudinem parum decet. Quippe hoc fastigium quisquis insederit , ab eo desiderari , ut sit erga uniuersum nomen Christianu patrio affectu in que cuiusquam, quisquis ille sit, cupi- ditati quicquam gratificetur, nedum illorum ambitioni , qui aliena pςr

174쪽

Verum hodie feralis cuiusdam dif- .cordis faces omnibus Venetς ditionis partibus subditas fuisse , vi ea denique fiat praeda eorum quo rum ambitioni plus aequo indulgeri constet. Ad hoc facinus patra dum, ab iis , quos miniime aequum fuit, ad plerosque datas esse literas, quibus omnes diligen ter monentur, ne in urbe Veneta intersint sacro inita. Qui hoc faxit, hunc aiunt esse idololatram. Hoc malum si non Senatus , inquit, extraordinuria diligentia compescuisset, ibi resisti, ut caedibus omnia redundatura fuerint. Rem usque ud processisse, ut ipsa sanctimonialium coenobiali c lues peruaserit , quarum hς dia cantur esse Papinae, aliae Venetae', seu republicantes. Certe his de rebus perpetua esse inter ipsas certa mina . Edicta & instituta Reipublicae condita ante annos tercentum

175쪽

MDCVII LEGATIO nulli unquam censurae obnoxia filist se. In his nihil ab ullo Pontifice mutatum , usque ad eum , qui nunc Apostolica sede sedeat. etsi erga Rempublicam Venetam

est , animo tam exulcerato , Senatum tamen Venetum , pro sua lim

signi pietas , proque illa singulari

onseruiatia, qua fen per fuit erga sanctam sedem, aperte professum esse, earum rerum se defuturum nulli, quas ab se praestari quum sit. Q pia mens etsi Venetis est congenita,

tamen grande ad eam accessisse momentum , regios hortatus , & a

gustam illam tanti principis aut ritatem. Hanc quidem animi regij,& sapientis regalis magnitudinem hodie Rempub. Venetam, ut saluta re quoddam, de beneficum numen, admiratione , & singulari quadam Veneratione prosequi. Certe sic inbmum inducere , sibi in tanti reFis

micitia plΡ esse repositum, qua in

176쪽

R A bE T 1 C A sue caeteris iis quibus haec tractatio credi possit. Iamque Senatum Venetum litabenter agnoscere, quam regie rex rem

tractarit, & quidem nullo cuiusquam impulsu,sed suae unius bonitatis,regi

que magnitudinis monitu. Huic regiae autoritati eumdem Senatum tantum tribuisse, ut ea , quae decresset, suspenderit, carcere clausos emiserit, Romam legatum miserit. Verum quo se Veneta Respub. ossiciosiorem sedisApostolicae obseruantiorem ost dit, hoc minus ad ullam ςquitatemfecti potificem potuisse.Nihil eorum, quae aspere statuisset, remisisse. Ne ati duci quidem potuisse, ut suum inter dictum suspensum teneret, donec di . rat haec de reconciliatione tractatio: dumque Veneta edicta suspensa manent. Huic uni regiae petitioni Rem pub. assentiri non potuisse. Nullius aequitatis esse, ex una parte omnia es se suspensa , ex altera nihil. Hic,inquit, Omnis nodus est. Caeterum dum haec

177쪽

tractantur , dum omnium mortalium vota in hoc unum sunt erecta , ut res

concordia finiatur,inde nihil aliud apparuisse,nisi magnos belli paratus, primo occultos, deinde manifestos, postremὁ tales, ut magna causa sit, quapropter sibi Respub.sollicitius caueat,& quibus munimentis aduersus tan-' tum impetum protegi potest,haec undique conquilata ad manum habeat. Q propter Rempub. nunc quidem magnae classi instruendae,atque Ornandae intentam esse. Huius classis praefecto summum ius datum iri illi consimile , quod fuit Romani dictatoris. Terra quidem ita prospectum esse, ut peditumiam scripta sint millia decem.

Quibus accessurus est equitatus, nem

pe ad duo millia Albanensium , sue Stradiotarum,quq sit gens bello nobilis d maximum est,omnes,quo quotiunt in ditione Veneta, mort les ad Venetae Reipub.salutem, decus-q ζ propugnandum ingenti consensu

178쪽

R H A T I C A 86 ferri. Omnes ita animatos esse, ut nullam nec fortunarum, nec proprij sanguinis iacturam reformident, dum a Repub. vim & iniuriam repellant. In his esse regnum Candiae, cuius unius pecunia viginti triremibus bene instructis, manente bello, stipendium suppeditabitur. Ex hac ipsa Candia propediem Venetias adueturam haud

sane spernendam manum sagittariorum, durum in armis genus, malo siue tum, caeterum sobrietatis aduertendae, tum vigilantiae singularis , tanta item iaculandi peritia , & velocitate , Ut quatuor ictibus hostem petant, dum schiopetarius,&moschetariusvno.Iam Venetiis ex aerario quingenta aureorum coronatorum migia prompta

sitisse,quae in multa praesidia distributa fuerint. In Rhaetia statuisse Venetos scribere sex cohortes.Sibi in animo esse hinc proficisci Glaronam rogatum milites Helvetios. Inde iturum in Lo

g siri, dederit, vixerius.

179쪽

MDCVII LEGATIO

scilicet,ut militarium copiarum quantam maximani vim poterit, cotrahar,

quae ad hoc bellum proficiscantur, quod haud dubie instat, si non sic

ius interuentu miraculi hoc malum, pro sua bonitate, Deus averruncet, Haec ille. Tandem senatus Venetus a Rhaetis tamdiu, ac toties interpellatus ad eorum postulata respondit, se militibus praesidiariis in singulos menses datu rum tria millia ducatorum Veneto rum Q summa conficit aureorum coronatorum duo millia. Haec V eneta benignitas omne praesidium usque

eo irritavit, ut eam Vno Omnes con

sensu lacerarint,eaq, pecuniam propalam aspumati sint.Dicebat at,illam non modo sibi nullo adiumento futuram, sed hoc esse cxperimentum , qua Rhaetia Venetis despicatui sit. Nec enim esse quintam partem eius opis, quam res desiderat. Confestim ad te satum Rhaeticum,qui etiam Veii liis

180쪽

R H T I C A. 8, esset,literae dantur,quibus is in patriam aetiitum redire iubetur, si tantilla pecunia est summa eius opis, qua Veneti Rhaeticam Rempub. subleuare auia dent. Si hoc est, decernunt, ut omnis deleetiis, omnisque transitus Venetis denegetur. Mittunt ad Triumuiros, qui eis hic nuntient Si sibi,inquibant, Veneti nouum ingenium induerint, nos quoque qua praeibunt, sequemur.

Porro quod Rhςticus legatus plus

quam tres menses Venetiis trustra con triuisset , neque eo spatio temporis quicquam certi ab eo senatu exculpe re potuisset, quod ad cognoscendas,&exequendas foederis conditiones perti neat , id vero uniuersos maiorem in ' . modum perculerat. Palam dicunt, tantam ad benigne faciendum cuci tionem non eue assinem bonae fidei. Quin, & nonnullos illorum ipsorum, qui prius essent in Venetos proni,inde usque ed exacerbatos constitit, ut illas . parres desererent. Haec cum Hispanici