Caroli Paschalij Regis in Sacro Consistorio consiliarij Legatio Rhætica

151쪽

MDCVI LEGATIO

tuntur qui homines moneant, ne quierita turbent. Ab Archiduce pycem semper fore immotam. In primis, ne quid aduersus antiqua foedera nouatumeant. Mitia Verba nescio quo munere salis, & alia benignitate cumulata fuisse rumor erat. Rhaetici legati, qui e Gallia redierant apud consilium secretum suam lega tionem renunciarunt.Ibi quaedam de creta facta in hanc sententiam, Ut in

harum turbarum autores legibus vin

dicetur.Itinera necessariis praesidiis mentur. Eorum, qui milites esse pos sunt,delectus habeatur.Hi descripti in

cohortes, ita Vt expleant numerum nouem millium, in omnes occasiones praesto sint.

Vix haec Tusij acta, cum ad singulos

consiliarios a Veneto secretario literae perferuntur, quibus euocat eos ad se, cognituros quod e re cuiusque maxi me sit. Diceres, composito id actum,

ut consilium disturbaretur. Isti qui dem

152쪽

is secretarius tunc esset, aduolant. Vt adfuerunt coram, is mandatum sibi a Veneto senatu dicit, ut duodecim c Pitaneatus, qUOS vocant, hoc est, C

hortium praefecturas distribuat. Ipsos ab se dignos existimatos, quibus hoc

beneficium detur.Haec dicebat, dele- non modo non impetrato, sed ne

Petito quidem. Id quod ibi tunc &

nouum & mirum. Certe quos delectus rex eis ex foedere debitos, desiderat, iam verecunda , & modesta ratione petit, ut libero foederatorum arbitrios elicitam videatur, eos concedant, necne. Qui respectus hoc petenti praestat, ut amicitiae id quod petitur concessum videri pqssit, verius quam iure imperatum. Porro concedςntiis honos habitus reddit petitum milibtem per omnia non mercenario, sed gratia comparato similem, tum alacri tate , & fidelitate commendatiorem.

H c est regum Claristianissimorum

153쪽

MDCVI LEGATIO& sortissimς gentis foederatae vetus, &honestissima consuetudo, quam tunc EVenetus secretarius aut ignorauit, aut

Posthabuit, certe soluit. Nam fretus iis, quos sibi paucula pecunia pignoratos credidit, Rhaetica Repub. nihil consulta, in aliena ditione tympana pulsari,&militem scribi iussit.Id quod in Repub. ordinata haud impune se cisset. Subuenit ei illa , quae tunc ibi fuit, ciuilis dissensio, & rerum om-

- nium confusio. HOC facinus tam a

dax, &insuetum Vniuerim genterin aduertit. Solertiores quidem exacer bauit eo vehementius, quod eum de lectum communitates denegaturae potius,quam concessurae credebantur. Id quod cum secretarius merito mC-

tueret , haud stulte sapere creditus est, qui ad delectum perueniret, absque ullo taedio morae, & sine ullo sumptu

qu In nos, tali re, non exiguum facitamus, denique sine ullo periculo repul-Le.Tunc sane opinio costans tota Rha -

154쪽

sa ruiit.

is est,

iaci R H AE T 1 C A tia percrebuerat, Senatum Venetum, cui Rhaetici motus non probarentur, metuisse, ne quidpiam fortiter, & ex

ingenio gentis liberq in consilio secre

to decerneretur, eaque Fuentano noua nasceretur occasio turbandi ea, quae in Italia inibi erant ut componerentur.

Idcirco ab eo inuentum fuisse, quo pa- isto hoc secretum consilium, unde tale quidpiam manare posset, Vanesceret. Certe quicquid praeter quieta consilia Rhaeti agitarent, vix ulli foederatorum probari poterat. Ea resecretario Veneto mandatum aiebant,ut non Mose: libet capitaneos legeret, sed hos tantum. Portenti simile tunc fuit, unos hos, quibus grauissimum Reipub. reagendae munus non ita aiu mandatum esset, in eam rem,quae multis aliis credi posset, electos ruisse. Vbique avidiebantur hae voces, Annon tantum negotij in manibus istoruta est; quo dies, noctesque distineantur, nisi insuper Venetae Reipub. capitaneatus ipsi,

155쪽

MDCVI LEGATIO omnibus aliis praeteritis,habeant Ergo in ipse publici negotij articulo adiplos Ventum est, ut, non alij, sed hi uni ad primam & leuem pauculae pecuni

mentionem omnem Reipub. curam

deponant3 Haec non solum vulgus, sed&sollertissimus quisque. Omnes pari ter querebantur, se, ancipiti Repub. a Venetis non solum deseri, de sua perucula contemni, sed & Rhaetiam sito milite destitui. Cum enim is delectus

trium millium , &sexcentorum militatum esse diceretur, satis c5stabat, Rh ticae pubis florem decerptum iri.Dice batur quoque, nullum militari bus Venetorum copiis transitum ier Alpes Rhaeticas datum iri, si non super ea renouae Veneto foederi, & singulares pactiones adiiceretur, quarum Opeticς Reipub. melius consultum esset. Secretarius tamen qua coeperat, per git. Singulis hisce capitaneis numerat nonaginta aureos coronatos, illicium

ad accipiendos plures. Id scilicet, per

156쪽

suasum habebat, Sibi ad omnia quae

vellet, a communitatibus impetranda horum operam sere peropportunam. Paulo ante, quAn haec agerentur,

nuntiatum fuit, eos, qui ab rege His paniae Italicis prouinciis impositi es sent,apud Pontificem professos, Qui cunque Venetis auxilia portasset, huc sibi rore pro hoste. In his propter Venetum hunc delectum , Rhaeti futuri

erant, apud eum potissimum,qui omnes occupandae Vallellinae occasiones, qualescunque essent, conquireret. Et quamuis belli Italici metus in dies mi Rueretur,haec tamen non pauci Rhaetis dicebant esse perpendenda , ne, dum Venetis auxiliatores dsunt, sibi e vici no tam infenso aliquam cladem acce

sant.

Tunc Hispanica fastio, quς in dies gliscebat, pὰλ dicere audebat, annua regis beneficia, quas Vocant pei siones, aboleri oportere. Alij eas pensiones sero distribui querebantur.Nec

157쪽

MDCVI LEGATIO

deerant, qui foederatis sua foederare- nunciari oportere dicerent. Sub haec, a consilio secreto unus eius ordinis ad senatum Venetum legatur qui eos patres edoceat de iis p riculis , quae Vestellinam circumsistiit. Huic iniunctium est, ut cum illo sena

tu obtestatione,quam protestationem Vocant,agat, s ratio tam vehemens

& districta eb pertinebit, 't iis militibus , qui praesidio Vallel inς miti

rentur, stipendij partem Veneta Res publica suppeditaret. Consiliui' quoque censuit, Vt pauci ex eo ordine lecti Tusii commora rentur ,riui subitis mederi possent. Petityame, ut istis e regia pecunia sumptus dentur. Α me ad regem reiecta ies est. Per eos dies ad episcopum Curie sem perlatum est interdimam Pontifi- sis,quo secretarius Venetus aditu C riensis ecclesit arceri iubebatur. Tunc quoque senatus Curiensis edia

158쪽

RHAETICA. 76xit, Ne quis nec mercator, nec Veteri narius vllas exin nec Italicas, nec Ge manicas merces veheret,nisi per A

pem Septimii,ac proinde per Curiam,& Praepalliam. Hoc edicto nonnullis Grilai foederis communitatibus commercium adimi apparebat.Nam quatum Septimio itineri datur, tantudem Splugensi adimitur. Hinc harum communitatum fremitus.Hispanica factio Curienses iure niti firmabat. Gris ae communitates se siti iuris antiqua pos

sessione deturbari atrociter querebantur. Salis apparebat,occasionem qumri comittendi Rhςtos inter se, ut dum de talibus digladiantur, reprimendo hosti impares redderentur. Comm nitates aliae, & omnes una protinus d cernunt, Vt a proximo pittago ea coim trotiersia di rimatur. Eaedem communitates de Veneto delectu consultae, pars delectrum sine ulla exceptione permisse 'unt. Pars ei concessioni exceptionςm addidit , ut si rex dei

159쪽

MDCVI LEGATIOctum petat, Venetis antehabeatur. Delectus item nullus sit, si suo milite Respublica uti velit. Vt senatus Venetus res ciuit, ab Rha tis ad se mitti legatum, qui iam dede rit se in viam, eodem itinere misit ho minem certum, qui ei significaret, ut 'ubi repertus esset, ibi suosisteret, VLque dum domus Alsensus de Castro, qui tunc missu regis Hispanis Venetiis esset, discessisset.

' Tunc allatum est, CommunitatCS Ca

tholicas negare, se in ullam expeditionem missuras esse suos milites, si est,ut contra Pontificem ducatur. Quinque, scilicet, pagis in eo gratificabantur,qui se tunc Pontifici militaturos profite rentur, si Rhaeti Venetae Reipub. aduersus eum auxiliatores essent.' Vniuersae Rhaeticae g&is ea tunc sententia fuit, Si Venetiis Rhaetico legato daretur id responsi,quo non sibi abunde sati fieret, uti Venetum foedus reccinderetur. Neque quicquam in ore

160쪽

. ab

R T I CIA. 77 Ititudinis fiequentius fuit,quis, ut illos D eus eradicet, qui eius Ioederis autores fuissent. Dum magna illa inter Pontificem M venetos controuersia vigeret, data mihi occasione, Rhaetos monui, ut Omnia suspensa manu, & circumje- tractarent. In primis, ne Vrgerent responsa regis , quorum dilatio non vllam regiae erga ipsos beneuolantiae diminutionem arguari sed sane sit cubdens argumentum sapientiae regalis, eiusque consilij , cuius executio qud plus differtur, hoc ipsisplures, & Vberiores utilitates allatura sit. Quippe si

res in Itilia non tranquillentur, sum

tano satis, superque nEgotij futurum, quo suam belli faciendi cupiditatem expleat Si pactionibus Italicum ne

goti um terminetur, omnem Venetis excusationem adeptum iri, quominus; Rhaetis, ut se dignum est, opituletur. Per eosdem dies communitates ει- M Dc VII deris Grisaei omnis morae intolerantes