장음표시 사용
71쪽
DYsENTERIA LIBE avus svestrium sine aromatis laudantur. Potus omnis potentia calidus, sive virium, sive cerevisa, aut simile quid ,nocet, Praesertim dum sebris adfuerit,& inflammationis periculum,sed sui verbo dicam) dum febris, dolor, & inssammatio adsunt, a vino Jc omnibus calidis abstinere oportet.si vino coactus est uti, vinu aliquod rubellum re adstringens sibi eligat; si generosum faexit, decocto agrimoniae, veronicae, & radicum eryngii marini, aut aqua plantaginis, diluatur, si cerevisia dei ectetur, aut facultatem bibendi vinum non habeat, eligat sibi cereviliam veterem bene mundatam & miis nus generosam .Hydromel item,niustum M succus ex fructibus expressus plane huic morbo sunt contraria, quemadmodu capite tertio susius declaravimus. In morbi quiadem declinatione cum febris inflammatio ει tormina remiserint,ad stomachum,&ininteriora viscera corroboranda utatur Vino, non tamen usque ad ed generoso.
Α qua Chalybeata in dysenteriis ab o.
mnibus ferὰ qui in medicina claruerunt, praeter JoH. CRATONEM,laudatur,ille enim longὸ aliam profert opinionem , in Crato inco silio pro quod a magnifico Domino , ubi consilium haec habet verba. In re cta,inquit, victus ra- ἡ 'stione nihil praetermittatur,nec detur potus chalybeatus, it fieri soler. Non enim astringit, ut falso existimant Medici, sed turbat xl um. Piae
72쪽
-ca Gur L. FAB RICII HI ID ANt Praeclaru illum ac aeterna laude dignismum virum Dom. FELICEM PLATI R u M. P. M. hujus quoque fuisse sententiae in Epistolii quadam, ad me scripta test Protes ἰ. alitur, his verbis. aqua Cha Clatissime atque amicissime Dom. F lubeatao- brcii denuo admonitus per Urstisiurn n
4 α gastrum, ut ad quaestionem quam piaecedenti anno mihi scriptis proposuisti, meumque judicium expetivisti,tibi respondere. Quod
hach nus a me minime Lctum fui sse , n gotiis meis, & aetati j a declinanti attribues. Qua tamen adeo adhuc in tertia parte praxeos meae absolvenda dies noctesque laboro,ut pleraque alia seponam. Quod aquae chalybeatae vires in dy sent xia attinet, non male CRATONEM judicasse arbitror,etsi plerique eam dysentericis exhibeant. Primum enim hoc certum est, Chalybem, quo nomine ferrum purius, &durius vocant, vim habere movendi, de nonnihil etiam ventrem turbandi idque ob succum ferro innatum, seu ferruginem, natur nostrae adversam. Eamque uti multa alia e mineris stimulando& coturbando ad excretionem sollicitantem. Qua ratione&rasura ipsius propinata, priua praeparata in aceto, vel in Crocum Martis, uti vocanr, redacta, long que magis si infusio illius in vino facta des,vomitum, nisi pauca illius sit quantitas, moVet, & qtua per re
73쪽
γε DYsrNTgnrA L1BELzus rementa educit, in obstruchione ventu me sataicarum,nt inde quoque excreti intestina fiat,adiuvat, morbis inde natis
Ab ignito vero f rro vel Chalybe , in a. qua extincto, nisi aliquoties hol: fiat,vis illius adeo in aquam transire nequit,facitque tunc illud fete, quod & silices candentes,ma quam conjecti, nimirum quod tenuiorem aquae & crudiorem partem abstimentes, ea n s serosiam, crudam , ut&coctio aquae facit, reddant: magisque proin idoneam,
quam si crudam biberit, uti & si in lacte vela Ch dybe aut silicibus hoc fiat, serosiorem illiu a pactem absumendo lac crassius magisaque glutinans in dysentericis & phthysicis
conveniens esticient. Qua ratione & aqua Chalybeata in dysentericis non adeo nocere poterit,uti nec si a chalybe vis aliqua vomitum movensilli imprimatur, cum Sc vomitus in dysente ri a juvare revellendo possit. Qua tamen et iam, vel leviter saltem quam siepius chalybeata uti malim , aut eam omittere aliave potius, ut aquam coctam cum rebus utilibus, vel lac amygdalinum propis
Haec sabito praeterquam constitueram exarare volui,ut animum meum tibi dedixissimum cygnostves. Quae ut bo III coniu-las rogo. Vale vir experientissime cum tuis, quos
74쪽
ό Gui L. FABRICII HILDANI. quos Deus incolumes servet. Basileae as. Fc
praetergielius RI N a I u s distinctio MD nem tacit inter potum chalybeatum , dc sunt haec ipsiuet verba. Is, inquit, qui a recente chalybe, quiq; nullam adhuc in aqua restinctionem passas est , medicamento. sus redditus, alvum movet I alter vero qui chalybe, jam ante crebro in aqua restincto paratur, alvum sistit. Ita decoctum hordei quantum vis torreis 'facti, Chalybeatum potenter alvum citare depraehendes. Ego si astringere animus
abii- 3 praestat primam aquam chalybeatam ab Dcere, & novam substituere, in qua chalybs lignitus restingui possit,uel illa etiam servata exstinctiones mul iplicare, aded ut ad Oo. Mistam aut. so. ascendatur. Quod ipsum Mercatus lib. 2. dere- etiam fieri vult, in praeparatione cujusdam Hst μι medicamenti ad obstructiones viscerum id bestiis Vtilit, atq; illis exhibelli, qui alψo' laxiore praediti sunt. Hactenus Doringius. Hujus quoque sententiae est ANDREALis A vius in suo syalagmate arcano'
75쪽
Ego, ut ingenue fatear,doctrinam & pra-ra praeceptorum meorum imitans , per Dultos annos aquam chalybeatam dysentericis quoq; praescripsi. Tandem vero cuiuea quae Crato hac de te observavit, mihi innotuissent,ac proinde loco aquae chalybea. tae aegris decoctum aliquod conveniens, ut Postea dicam, exhibuissem, omnia profecto longe felicius milii successerunt; ita quidem ut observationem ciatonis veris.1imam esse reipsa expertus sim. Loco autem aquae chalybeatae lac amy-l gdalatum aut ptisanam antea praescripta ni
vel julapium aliquod, aut solum decocturni agrimoniae, veronicae 8c radicum torme
, tillae propino. Illud si sequenti modo praemi paratum fuerit, nullum saporem ingraturiabebit. agrimoniae M.jVeronicae Lin. Radicum histortae de Rasurae cornu cervi an a js: oquantur in ib. 9 aquae sontanae, clo nec tertia pars sit ablumpta , idque fortissimo igne,& in vase aperto. Herbae autem & radiceη, ut sint exsiccatae, necesse est. Rec a res enim decoctum reddunt ingratum.
AEger quantum fieri poterit, quiescari
76쪽
Cui L. FABRici 1 HrtDΛNr Quindoquidem motus, humores agitatmiavet: quies vero eosdem quietos retine Propterea quotiescunq; alvianeexonerdi necessitas requirit, aegro pelvis supra de
pieta, vel simile aliquod vas ad id aptu2 stipponatur. 'Dormiat quotiescunque poterit, sive i
terdiu, sive noctu; nam quies & somnus in hoc morbi genere non solum utilia, veruetiam omnino necessaria sani, quoniavires interea refocillantur, & actionesmnes animales quiescunt': Hinc fit, uti somno profliivium aliquo modo restringtur,ut Hippocrates testatur his verbis. Cuvoles Helleborum magis ducere, movcorpus,cum vero sistere,somnum inducito nec moveto. Pasitoines animi veluti ira, tristitia,& in genere quicquid languine,& h
mores conturbat, furnopere nocet.Propterea videat aeger, ut quantum fieri poterit hilariter vivat, de patienter morbum ferat. Caeterum , antequam capitulo huic finem impodam, pauca de usu mellis & sa chari in hoc morbo sunt monenda. Et primo quidem, quantum ad mel etiam abs tergendi vim habeat, M a Dioscoride, Galeno , in sordidis atque profundis ulceribus laudetur, quia tamen tenuium est partiti,utide Galenus testatur, & facilimd in bile vertitur, nec non alvu sua acrimonia
ad excretione irritat, ipsius usus in Dysente
77쪽
i DE DYsENTERIA LIBELLus. 67ricis modicus ut sit, necesse est. Multum praeterea ut ipsi aquae admisceatur, coqua-ur, & continuo despumetur, vult Galenus: sic enim acrimonia ex parte deponit,neo ue: ita alvum irritat. Exsaccharo, filium ni-
me est eligendum : in depuratione enim
additur lixivium ex calce viva confectum, at qua acrimoniam acquirit, ita ut sitim excitet sanguinem adurat, bilem gignat, ct caput glavet. Ur Magnua BAuHINus Anatomicorum facile princeps in tractatu suo
demedicamentorum praeparatione monet.
Est igitur ad medicamentR & alimenta prodysentericis conscienda. saccharum,quod vocant miscellum, Germani Zai in silether Gallicὸ Cassonade potius eligendum.
t De purgationibus, Vomitu, Venue sectione, io cucurbitulis, tanquam secunda curationIS inte
tioiae. Nτε Rε A dum aeger superius enarratam victus rationem observat necessariorum.
edicatae o. ii usus minime negligedus. Et quia morbus est ex repletione, auspicandae tit curatio, juxta illua Hippoc. axioma.
78쪽
V incunque moror ex repletiolae,curat evcuatio. Statim itaque ab initio juxta omium fere Medicorum dogmaticorum se tentiam instituenda est evacuatio. Morbinim cum inchoant, inquit idem Hippocquid movendum videtur, move. Ab acriuitaque & malignorum humorum intestinerodentium evacuatione incipienda est curatio. Hanc viam autem, quia vulgus sum Cur in ἀν- Inopere improbat, paucis purgationum ne senteris cessitatem indicabimus. Quod ut perspicupμ g 't ' demonstretur, & quibus de causis fiat, i
memoriam ea quae ante attulimuI, rvocare oportet , nimirum dysenteriam emaligna & acri materia provenire: quae modo ex hepate, modo ex splene,aliisque commemoratis visceribus,vina turae squae parte nobiles semper conservare studet) ad intestina rejicitur, facultatem expultricem proritat, & continuam egerendi cupiditatem linfert,erodit, exulceratque intestina, maxi-inosque dolores excitat, qui deinceps, si quid boni, vel pravi succi in corpore redundat, ad intestina trahunt. Nunquid igitur, Objecti . antequam profluvium constringatur, acris& maligna haec materia primum evacuanda& e corpore expurganda erit 3 Sed objiciet aliquar. Quid purgatione opus, quandoquidem aeger continuo excernit Z Respondeo acrem materiam in visceribus haeretitem, per se non nisi post longum temporispa
79쪽
Dp DYsENTERIA Li BELLUS. Θ pactum, & megno aegrotantium periculo cerni posse. Imo quicquid aeger, aut bibit,
I aut cora edit, quantumvis bonum & fatu-l bre,corrumpi&in venenum converti: Impura enim corpora, inquit Hippoc. quanto μ' Plus nutries,tanto magis laedes. Contra me- ' i .iicamentum virtute ac proprietate sua parriticulari, acrem & malignam hancce mateririam morb ficam ex visceribus ad intestina ad se trahit, & protinus educit, qua educta, Pro corroboratione intestinorum, & profluvii inhibitione ea quae fluxum restringunt, inhibensque, libere &sine ulla mali supervenientis suspicione ,exhiberi possi in L I cob. EI LAstringentia vero ab initio exhibita, febrem β' et sit -.
augens, & inflammationem,VItiolam materiam prohibetit, ne excernatur, unde ea in-l hibita, postmodum ad partes superiores resurgitat. Hinc gravior febris incenditur, fiunt epilepsiae, & convul liones, alia que e jusmodi in alaeuascuntur. Suppresia Intem. pestive dysenteria, in qnit idem Hollerius in Mne schol. cap. 43. lib. I. de morb. inter.vidi insimum factum. Plura incommoda,quae ex dysenteria intempestive suppressa, sequuta, videat lector apud Hollerium loco praealte-
Verum non si sticit dixisse, corpus in Dysenteria purgandum esse, sed praeterea quoque quibusuam id medicamentis fieri debeat, adsciibere convenit. Debet autem e-
80쪽
ro Gui L. FABRI cIi Hix D A est vacuatio haec fieri, non medicamentis, uvocant, scammoneatis, sed ejusmodi, quet post se astringentem facultatem, ad ventriculi&intestinorum, aliorumque viscerna corroborationem relinquunt, qualia sunt Rila barbarum , Myrobolani, Mechoata succus rosar.& syrupus violar. Nec est, quo Medicus ejusmodi aegrum debilitari vereatur,quum potius contra ejusmodi refocilletur: quoniam acres & malignos humores qui corpus antea debilitabant, viresque prosternebant, expurgant. Hinc si quitur Meth. med. quemadmodum jam antea monui, eos gra
viter errare , qui statim ab initio , & anterim, b id im maligΠa materia se edticta , proflara . i. e. Vium inhibere & restringere student. Con- , 3. cludamus itaque cutri Fernelio , alii: que Gm Ren- probatissimis Medicis, statim ab initio, &G-. -- ante omnia purgandum esse corpus, ut acris
mινι lib. i. 'Riςxi , sive causam Orbi, quae undique gyris , dc intestinorum anfra rebus adhaeret, vel etiam adhuc per venas mesaraicas effusa
Meuica . est, educatur. Antequam autem id aggre-
Operae precium est, diligeriter per-s.h,. quirere, in quonam intestino morbus con-1 Iipias sillat: id quod ex praecedenti capite quinto rarus Arare fucile cognoscere licet. Si enim in crassioribus&inferioribus haeret, primum sequens