장음표시 사용
51쪽
I4 Anatomes necis proditoriae, III.
rumque interuallum temporis, non repugnat tamen, ut concipiatur ea deliberatio extra dicta affectionem, & passionem, statimque sine ullo interuallo sequatur homicidium, quod deliberatum denominetur, perinde ac si longa intercapedo intercessisset. Neque enim plenitudo illa delibe rationis pendet ab interuallo ullo, sed ab intellectiicis potentiae liberiale, seu vacuitate ab omni nebula ner aliquem affectum excitata, &insuscante ipsam potiuatiam, quae libertas, seu vacuitas in instanti,& sine ulla intercapedine haberi otest. ς In ordine tamen ad praesemptionem deliberationis in foro extemo, inspicitur interuallum inter conceptionem actus deliberantis, & executionem rei deliberatae, &in hoc sensu debent in telligi Caball. BOT Farinac. dc Bam-nius definientes poemeditationem cum habitudine ad aliquod interuallum. Quatenus autem actus voluntatis occidendi regulatur ab illa praeuia deliberatione, seu meditatione, quae est actiis intellectus, & dicitur appensemem tum, est proprie cognitio finis, & primus actus ex illis quinque, qui pertinent ad ordinem intentionis, iuxta tradita per Leonardum tantum m praelectionsim posthum. int. γ. S. nom. 17. an. 9. de actibus humanu,
dicitur homicidium fieri oblibe τὸ, ρυ- meditate, app ite, immo in appostate , Ut pallim Doctores; sinonyma enim senthaec, ut de pensato , & deliberauo, notat
Vnde in rigore loquendo definitur male a Philippo Paschali re a. de viribus
patriapotestatis, part 3. cap. 6. mim. T. &ab Antonio de Ballis etiani rima. lib. I. q.L. sis I. num. I. & a Berina. con F m-.8. lib. I. appensamenturii, ut sit firma atque Hliberusa animi intentio interficiendi ali quem, loci, temporis occasione capta. Intentio enim non est actus intellectus , sed voluntatis. Quod vel ὀ Beriar 2. loco cit. definit appensamentum per habitudinem ad proditorium : Pen nentum est deliberata intentis ammi, adiquem interficiendi prediatoris . non videtur probe dictum, cum quis possit deliberatissime, Ec cum plei illima voluntate velle occidere aliquem citi a insidias, dc proditionem, ecdicitur appensate agere. Quatenus vero procedit idem homi- scidium ἱ voluntate regulata per eam praeuiam deliberationem, dicitur seri ex
proposito. Gabriel de Bellis in suam umo
Peguera decis3 . num. tofolanthi 74.ωLL. s. duarto , seu ex proposito resolutum in mente occidentis eX interuallo ante commissum ipsum homicidium. Farin quaest.i 16 num 6.w8. seu ameditata imire ione. Boreth IV. num. 8O. Quod propositum idem est, ac intentio finis. AZor pari. t. lib. . in rubrica capituli 1s. N est secundus actus ex pmdictis quinque , iuxta citatum Lesspag.9o. 3c dicitur actus deliberatae vo
eorpore, Zc per hoc solum differt a proposito, ex quo procedit homicidium
simplex , quod in homicidio simplici
propositum regulatur ab intellectu non nihil infuscato per passionem, aut non satis aduertente per subitum casum, in homicidio autem praemeditato p positum requiatur ab intellectu perspicue,& mature exprimente obiectum, & ci cum stantias, ac proinde Operante, ut actus ipsius propositi sit magis volui tarius, cum ad incrementum cognitio nis crescat ratio voluntarij in actibus agentium liberorum, ut constat ex do
ctrina S.Thomae i. 2. q.77. art.6. in corp. vers actus enim.
52쪽
Anatomes necis proditoriae, ΙΙΙ.
' Ex eo autem, deliberatio, de industriam esse proptio fallere, e propositum conne tintur, & sese inui- me. 'cem indicant, non fit apud Doctores Posuit enim id, quod est obiectum Merentia inter homicidium factum industriae in aliquo casu, pro ipsemet
ex prepolriinfamam deliberate. actu industriae, quam n ale limitauit ad Bos cn. titulo de homici m. 13. Caball. 6iantiam, di deceptionem , cum indus maeis. tract. de omni genere homicid. m.28o. possit versari circa multa alia, ut infra Farinac. --n. 3. Sed haec patebit. promiscue usurpantur passim. Porrus Porr8 haec industria ex proposito i, isnficiosio rerum erim. pag. 67. procedens, quae derivatur ex isdustrio, 3 o Quatenus vero ex eo proposito, id est ab eo, qui quidquid agit, intra quod per antonomasiam tropositum ap- struit, & studet domi, ut ex Perotto n pellatur, acuitur quis ad cogitandum lat Pegueracit. decis 4.n-. I. aliqua de modo, armis, sociis, loco, tempore, do est citra insidias, id est versatur circa N aliis circumstantiis ad aggredien- circumstantias ag ressionis ita consum-dum, dicitur actus subsecutus fieri ex mandae, ut passive aggressus inueniaturnia bra. flon incautus,non improuidus, non im-Nam industria est quaedam ingenio- paratus, ac proinde non carens facultasa diligentia, quae procedit ex simplici te se tuendi ab aggretare, in quo casu proposito, & animo deliberato. Pegue- electio medij, quae superuenit consiliora A, 4. num. i. & dicit de formali de mediis, & iudicio de medio elige hac diligentia actum intellectus, id est do, est formaliter distincta ab ea et scientiam , & prouidentiam. Donat. ctione, quae complet insidias , ut dixiquem citat, & sequitur idem Peguera supra, cum haec respiciat personam in
citam 4 m.6. dc profundam cogita- uadendam cum retentione potentiaetionem,Peguera de sue arum. i o. f.Sextὸ ad se defendendum, illa vero inuademon a. dam sine tali retentione.
Scientiam scilicet practicam, & pro- Atque in hoc sensu dicitur industria
uidentiam circa circumstantias aggres- distinsui ab insidiis, cum aliquando si-sionis; has enim respicit industria, ut ne insidiis esse possit. Peguera citarum c. colligitur ex doctrina Gambacurtae & supponit Molina eis. δ φ. 23. n. .a res
Dae. Ec includit duos achis, nempe con- Aliquando autem eadem industria silium de mediis, & rudicium de medio elia ex proposito procedens, extenditur ad genis, qui sunt tertius, & quartus actus insidias, & includitur in illis, id est ve ex praealistis quinque pertinentibus ad satur circa circumstantias aggressionisor sinem intentionis , quibus additur ita consummandae, ut aggressum inue- demum ex parte voluntatis quintus, & niat omnino incautum , improuisum, ultimus actus in ordine praedicto, Ad est imparatum, ac proinde carentem facul
electio mediti ex dictis per allegatum Les- tate hic, & nunc ad se tuendum ab ag sium, quae electio,si medium, ad quod vetare , secumque trahit actum ele- est ipsa eleato, recipiat praesentem in- ctionis terminatum ad praesentem im-uas in ipso inuasionis actu impotem potentiam aggressi ad se tuendum , de . tiam ad se desendendum, complet in- qua electione dixi68.n. ix. Fo in ordine interiiο- , ut infra Et in hoc sensu dicitur, insidias non dicam. posse esse sine industria a Peguera cit. Ex quibus conuincitur , qiam in- de si s .m. .s.qui citat Michaelem Fer-
53쪽
16 Anatomes necis proditoriar, III.
da. 2 .sem . num. . Scinsidias invio tare machinationem siue mani sestam, siue clandestinam a Blanco triar. de imaeriis, num. 18 8. & a Caballo est. tractat. atque in eodem sensu asseria
tur a Francisco SuareZ, m. M. I. Num I L. Omnem occidentem
occidere per industriam , non tamen e conuerso, ac proinde verba per indu 'riam,de per insidias non esse sinonyma, nec conuerti, id est non dici ad conuem tentiam, ut Dialectici loquuntur. Quamuis vero ego admittam non posse insidias esse sine industria, prout industria dicit actum prouidentie circa circumstantias aggressionis consummandae in incautum,& regulariter hans industriam, quae, includitur in insidiis, procedere ex proposito, & praemeditatione , credo tamen negari non posse, quod in aliquo casu insidiae includant industriam, quae non procedat ex proposito, & deliberatione. Nam si ego verbi gratia tecum rixatus,recedam a loco rixae,& durante calore iracundiae, quae tollit animum deliberatum, ut ex praedictis constat, &propositum, redeam post breue tempus, & te repertum nullatenus suspi
cantem id, atque incautum, a tergo Occidam , occido te per insidias includen tes sitam industriam , id est prouidentiam circa modum, & circumstantias ad te occidendum incautum, quae prO- uidentia dicit consilium de messiis, & iudicium de medio eluendo, di demum trahit secum elictionem medij respicientis p
sentem tuam impotentiam ad te tuendum ; nec tamen ea prouidentia procedit ex proposito in rigorosa significatione accepto, neque ex praemedita
i. Idem dicito , si ego indignatus ex prauis relationibus faciis mi Li de te, qui confidis de me, & nihil scis de illis relationibus, occidam incontinenti te nihil suspicantem. Vnde quamuis verum sit, quod qui occidit ex insidiis, occidit regulariter ex industria, ex proposito, ex praemedia ratione, id est ex industria procedente ex proposito, dc praemeditatione.
Non est tamen verum Vniuersaliter, cum aliquando quis occidatur ex insia diis cum industria, non tamen ex pro posito, neque ex praemeditatione,quod
Quia vero industria ut praecisa si ab insidiis, procedit ex proposito, id est ex vi propositi, cui praesupponitur p meditatio, seu deliberatio, seu
appensamentum , quae sunt omninoi Jem. Hinc est , quod verbum per industrium, quod habetur in est. cap. I. de Miamiciae exponitur, ut idem sit, q deae proposito. Abb. in L eap. i. LVman. libo
tit. o. de bomis. in glossa verb. Industriam, lit. E. Et in praesenu tractatione occides emiadis tu idem est, quod occidere eum appensamento, exisseeratione, ex praemessit
ro, ex proposito ,sidcitra insidias ; quia scilicet deli fio, propositum, & industria praetice in occisione connectu tur etiam extra casiam insidiarum, de ideo unum ex praedictis appellat alia, deliberatio scilicet appellae tropositum , propositum autem appellat deliaberationem, deliberatio , vel propositum appellat industriam, industria vero appellat propositum, vel deliber tionem , quae valde notanda sunt ad euitandam in intelligenda hae dissicillia
Quare merito apud Latinos aliquid facere dae industri nesta est aliud, quam ex proposito facere,-dedita opera, ut in casu nostrae disputationis obseruant
54쪽
Anatomes necis proditoriae, *. III 17
hum. 1 post ruitium. Peguera iacis. 14.
e-δε quia, seu , quod idem est, data
opera facere. Francucus Suar. cit. P. O.
Industria eniim secundum Anonymum apud Campanil. in durersario nisu
' canonici. T Ar. II. cap. 3 I. pag. mihi 648. l. t. F. industria, & secundum Doctorem Mariam in compilat. totius iuris controuersi, tomo a. cap. 37. est data opera, &propositum: doctrina non procedit sermaliter, cum propositum de industria sint inter se omnino Auersa, & illud sit a voluntate , haec vero ab intellectu, sed bene procedit praesuppositive di, quia industria praesupponit propositum , a quo
In hoc autem sensu ego semper iusta umbo terminum hunc ex in-- Dia absolute prolatum , ut idem sit , quod appensete , ex proposito , sed citra insidias , quae protestatio nectit ria est ad fugiendam aequivocatio
Ex his colligo primo, quod secundus gradus voluntari j, quem considero in homicidio, & qui Acit fieri ex δε- liberatione,proposito industria, me tra insidias, sese compatitur cum hoc, quod occidens per industriam, sit apertus aggressi inimicus , eumque prouΟ-eet, vel ita aggrediatur, ut possit conari ad fugiendum, vel ad se defendendum, ut colligitur ex doctrina Suarii cin
xy Nec satis intelligo doctrinam Abulensis, qui videtur supponere, quod occidens alium de industria, occia it semper incautum, ut notauit Suar. cit. c. I Ia
initium, in in alia editione, fol. 63. ω-lumna prima , in decision. 8. numero si- udo , quod per industriam occidit quis dupliciter, primo quando intenadit occidere, & parat se ad occiden dum , postea vero veniens palam inermem , seu armatum , incautum tamen , occidit. Secinadὁ quando ille, qui vult occidere, suscitat verba , Ut alius irascatur, labaturque in verba contumeliosa , quibus ipse coloratam praebens occasioneiri , eum incautum occidit. Non intelligo inquam ἔ eo enim ipso , quod quis incautus occiditur, iam non occiditur per solam industriam , sed per inlidias , ut insta
Industria igitur est nonnunquam distincta ab insidiis, & potest esse in non
Colligo secundo , difficile esse id,
quod dicit Clan eis. s. Homicidium, numero octauo , o in alia editione, numero
sexto , ins nam etiam si quis , si quis
absque insidiis , vel industria alium praeuia animi deliberatione insultando interfecerit, dici homicidium ex proposito commissum , quae omnino simules vel in O , habet etiam Caball. est. tract. numero 38 . quasi vero possit in praxi quis occidere ex proposito, Mnon habere aliquam industriam circa circumstantias aggressionis consuminandae citra insidias , dissicile inquam Est hoc; Nam videtur non posse concipi ca sus, in quo quis ex piaemeditato , exodiosa voluntate ,& asanguefreddo,o cidat sine prouidentia modi occidendi, temporis, loci, &c. quod est occidere per industriam. An autem cum hoc secundo gradu
sit coniuncta ratio proditorii in homici dio, dicam paulo in Hi
55쪽
I 8 Anatomes necis proditoriae, *. I V.
s. IV. Hominem diuersimoia posse esse impotentem ad se defen
sicitur ex apprehensione, motivorum indurentium addimedendam futuritio nem aggre nu , quia nempe auressor Uidavit idum per promi ionem a non laedendo,vel persigna boni Uectus accepta n veracia, vel quia inter ipsos os elatis connexitas, Mus possunt esse r tituli. ibid. Tertiusgradiu , qui consideratur in homiciadio, consistis in ratione insidiarum, ρο- pensamento , proposito , arque industria cum proposito coniuncta se raddit rum, quae important pia , quam simplici-
Ad explicundas insidias , obseruatur, quod invadi quis potes taliter, ut inueniatur impotens bis, es nune ad se defendendum
Verbum defendo est Latine idem, quod arceo , remoueo, prohibeo accessum.
ibid. Defensio est actas virtutis vindicationis. ibid. mpotentia ad se defendendum fiundatur
aliquando in omnimoda carentia medi rum se tenentium ex parte persena inuas hoc vel cum cognitione a re o-nissed non opportuna. n. s. Via cum non cognitione, immo in incapaciatate cognsendi. n. .
Gliquauiu impotentispraedicta fundatur in mera non cognitione aggressionis, unde sequatur impotentia ia applicanda m dia alioqui in se supputtura adsui tu
non cognitio interduis procedit ex praesenti impedimento potentia intellectiva.
Interdum ex non applicatione eius potemtiae alioqui expedita. n.7. qua non ap plicatio nascitur mel ex daefectu moti-rum ad cogitandum de aggressione, et ex naturati iust mone, aut stoliditate, vel ex contraria inuincibili credulitate de
impossibilitate patiendi a essenem , ob
adbibitas omnes cautelas. ibidem.
ERT ivs gradus, quem an- t: noto in homicidio, cosistit in Aial ratione insidiarum, appensamento, proposito, atque industriae cum proposito coniunctis superadditarum, quae important machinationem, ut duxi, & important plus quam simpliciter deliberare, ut ideo sit maius delictum homicidij ex insidiis, quam simpliciter deliberatum, seu ex proposito. Cabali
est.trua.de omni genere semis. u. 39 I.
Vt autem insidias graphice expli- acem, aduerto, quod irruadi ad necem potest tali modo,& sub talibus circumstantiis aliquis, ut inueniatur impotens hic , & nunc ad se defendendum ab
Est vero defendere se, o pulsare in x-tem, vel iam iliaram et im, atque iniuriam. Caraia de duello trin. .se I.α. quaestio Dnum. I. id est , si velimus loqui explicatius , defendere 1e , est uti mediis conducibilibus ad auertendum m tum imminens sibi ab aliquo , quα media simi , vel propria fuga , vel imploratio alieni opportuni adiatorii , ad inuasorem aut terrendum , ne prose quatur inuasionem , aut fugandum, aut etiam occidendum ; vel demi resistentia, id est obluctatio , oppo
nendo nempe arma armis , conatum, conatui, S c.
Verbum enim defendo apud Latinos est idem , quod arceo , remoueo, probitio accessum , iuxta illud Hora
56쪽
Anatomes necis Proditoriae, IV. 19
Desino a tem capessis que meis, pluviosque veras . Vnde melius diceremus: Defendo mi-bi martem, quam me defendo a morte; sed usus obtinuit hoc postremum. Haec autem defensio est actus specialis virtutis, quae appellatur vindicistis.
ex Tullio. 3 Porro haec impotentia ad se definiadendum , fundatur aliquando in omni mota carentia mediorum se se tenen
tiunt ex parte personae passive aggresse
ad auertendum malum imminens ex aggressione , quae carentia nonnunquam coniungitur cum actuali intelle reone aggressionis, de mali imminentis ab illa , sed ea intellectio sit non
opportuno tempore ad utendum mediis pro auertendo imminenti malo, ut si inuadatur ab equite armato inemmis , pedes in solitario , desertoque loco, vela ortissimo languidus senex, aut aeger , aut imbellis Lemina , aut puer, in talibus circumstantiis, & angustiis , ut subtrahere se nullatenus possint , etiamsi inuasionem praeui
deant. 4 Nonnunquam verὁ ea carentia con
iungitur cum non intellectione aggres sionis , immo etiam interdum cum incapacitate intelligendi aggressionem secundum praesentem statum passive aggressi, ob impeditam facultatem in tellectivam,ut si inuadatur infans, cuius proinde impotentia ad se defendendum est absolutissima,cum neque gressum, neque Vocem, neque Vires, neque
rationis usum habeat ad sibi consulen- dum , & vitandum malum aggressionis.s Aliquando autem haec impotentia ad se defendendum non sundatur in carentia mediorum ex parte personae passive aggressae, ad auertendum malum imminens ex aggressione, quia potest alioqui vel fugere, vel implorare opem , vel obluctari, cum sit homo celer pede , Validus voce, dc in loco fretaqucntato,& strenuus manu, sed funda tur in non intellectione aggressionis, quia scilicet non intelligit hic, dc nunc aggressinem contra se exonerari, Zc p sita hac non intellectione, reminet hic, de nunc impotens ad utendum mediis, quae alioqui sibi suppete ent ad arcendum malum aggressionis , ob non actuatam, mediante cognitione ipsius aggressionis facultatem utendi mediis praedictis. Haec vero aggressionis non intelle ctio procedit interdum ex praesenti im pedimento potentiae intellectivae, ut si passive aggressiis laboret amentia,vel stebrius, vel dormiat. Interdum procedit ex ed , quod eadem facultas intellem , quae alioqui est expedita ad actum intelligendi, non elicit eundem actum circa aggressonem, vel quia desunt motiua ad cogitandum de aggressione , de ad praecauendum, unde hic, dc nunc non cogitatur, nec priscauetur, cum scilicet asenetar non sit inimicus aggressi , aut ii sit , hon agnoscatur ullo modo
Vel quia, si non desunt quidem ea
motiva, dc habitualiter cognoscuntur, non cognoscuntur tamen actualiter obnaturalem intellectus distractionem ad alia obiecta, aut ob stoliditatem, de ideo hic de nunc non cogitatur de aggressio
Vel quia , si aggretar agnoscatur
etiam actualiter , ut alioqui p. aratus ad nocendum aggreta , creditur tamen hic, εο nunc ineptus ad nocendum esse-ctiue , eo quὀd eius technae putentur lassicienter humano modo eluiae per
exquisitam passive aggressi custodiam
suimet, dc circumspectionem ad omnes periculi umbras. Uel quia adsunt motiua ad non coisgitandum de aggressione , Sc non praecauendum , dc de facto hic, de nunc
non cogitatur , nec praecauetur , cu
57쪽
aggressus reperiatur assidatus de aggrelias ore, & sibi persuadeat, & omnino speret, non esse euenturana aggrcssionem,
eo quὀd aggretar aut promiserit se none latui una molestialia ipsi aggressis, aut eidem exhibuerit fgna boni affectiis, ab ipso aggressis accCptata, ut veracia, aut habeat cum eodem aggreta peculiarem connexitatem, quae sundetur latitulo, vel parentelae, Vel coniugii, vel famulatus, vel societatis, vel rei similis de se suffcientis ad ais dandum ipsum aggressum de aggressore , & ad generandam in eo impraecautionem, atque intimiditatem dc eodem , qua stante, aggrcssiis remanet impotens hic , dc nunc ad se defendendum ab aggresso re , perinde ac si foret stipes, & eadem impraecautione, & intimiditate remota per aggressionis opportunam intellectionem, esset Oinnino potens ad sui
tutelam. Haec velim notari attentu a meo
Leetore; quia miram affundunt lucem ad solutionem huipsce de proditorio dissicultatis, de qua disceptamus, cum prima proditoiij radix, ut infra dicam, in hae ad se defendendum impotentia
consistat. Iam vero deuenio ad descriptionem insidiarum, quae sine hac praenotione afferri congruc non poterat.
Plam spvitiones insitarum assci utitur.
Sed impugnantur mi iLegi imae. num. I. L. 3. V 4. Nauarariis viduisset videre desivitionemo ea Anu proximae traditam ab alio, obdi ultatem recte definiendi , in idem veliet auctor circa desiuisionem in Fa
Insidiarum desicriptio ex sententia aractoria. ibid. descriptio pertinet ad insidias acceptas
industia constans ex d-bin actibvi intia lectias concurrit partialiter ad canstia tuendus insidias in praedicto ordine ibid. in quo modo describarur a S.Inoma. ibidem , pertinet ad astutiam. ibidem.
Electio inelassitur in insidi, γώ illa sit, es quod illectum habeat. ibid. Earis insidiarum consistis in quadam distos
machinatione. ibid. actinatio sonat in malum , or inum dit actiti intellectus , o moluntatis. ibid. Machinario, sicundum ordinem execusiouis, coitar Feri ante verborum , in sit ex praemeditata aliqua inuentione , techna. ibid. Doctrina Monymi circa sub antiam mmdiarum bona esses, nisi ad proditionem
requireret usum amrcitia tanquam n
cessarium,'nisi nimis indistincte proponeretur. ibid. JUH.irum descriptio in ordine executioum
Insidiae in ordine praeiucto in dudum imp rium,stvsum passivum, ij quidsimibi duo aetas. ibid. in quo modo appelkntur a S. Thoma. ibid. es quid importu dolus. ibid. Imperium, in v passium t duo primi actus ea quatuor pertinentibus ad ordi
γονι aggressio fit cum habitudine ad m, dos,in media,m circumstantia de quibus in descriptione insidiarum , dicitur fieri ex insidiis : prout vero ter matu in re ipse ad impotentem ad se tuendum bis, e nunc , dicitur fieri pressitoria.
InsidFatrumfrequentiorum natura, est clam
Exemplum primum insitarum. Si dissonuexpectara alium in loco, in quo praeuideri non pote=, Vt occidas, in δε facto expectes
58쪽
Anatomes necis proditoriae, V. 2I
tea . num. IO. vel in quo praeviideri potes quidem, sed non reputari aggressori ibid. ExNeZatio an loco denominatin insidiae uisibi infidetao. n. II.
expectatio ad aggrediendum ahque
v I ae haec insidiae tramlata eLI ex accommodatione et in ad dolosas machi IIones non includentes occupationem loci.
ibid. Exemplum fundam insidiarum. Si dissonas, multu conuocatis bomimbus , expectare insium, ignorantem, γ de facto
Exemplum tertium. Si dyssonas te cotticarea tergo, in tacite occidere,o' defacto te
Idem si di tonas Occidere non ridentemfae de die,siue de voete , in defacto occidas. ibid Exemplum quartum. Sι ά potetas mutare babitum , vel editi figmento ad aggrediendum, es defacto mutes , επνtam.
Exemplum quintum. Si Hssoniis statuere teficie ad faciem, ut aurediaris ita impro-uIae, ex talo, mi alter non possit humani bus praecauere , in de facto te statu. M.
Exemplum sinam. Si dmnas Vetredi
rentem ad aggressionem siue ex defectu motitii inducentis ad adaertendum ,siue ob tenorantiam motivi existentis ,siue obvasuralem intellictus distractionem, siue ob persuasionem tenacem de non futuriatione aggressouis , ob insignem adhibi- rara cautelam, siue ob incognostibilitatem mediν ad occidendum, . g. veneni.
Exemplum septimum. Si dissonas aggredi, quem aduertis in praesentibus circumstantiis omnino impotentem ad fugam, ad vis petitionem, ad resistentiam,s defa
Exemplum in um. Si disponas aggredi, in defacto aureae aris eum,quem clino
scis assiditum de te ob promissionem de non iadendo sibi factam ab initio si i
cere , Ρd postea interius retractatam.
Item Adisponas GHore, es defacto assides
per tram sionem fictam ex parte tua, sed ab atio acceptatam it 'et erum. ibid. Exemplum nonum. Si dijonas aggredi, quem tu . dare 6, 2icendo ei sal a verba, in desino asedes. n.LO.
Insidiae item siunt, si dis onra aggredi quem vides Acutim tibi ob exhibita sibi a te fassa amicinia signa, itemque fidentem
ob exbibita signa amicitia ab initio vera , . postea solum interim a te re tractatae, ac proinde ab eo creditae adhue durare , in de facto aggrediaru.
Exemplum decimum. Si dissonas aegredimentem tibi ob avrebensam conneis xIIatem , quae Inter illum, in te intercessit , . de facto aggressiaris.
Uniorestiter dueris occidere per insidias,
quocumque modo interficara hominem nihil tati praecauentem. n. L . Praedictu, quae allata sunt ad exemplum
adaptatur deseriptio insidiarum s ra
Destris tio insidiarum secundum ordini mintentionis trarita per S. Thomam. ibid. s I D i A s , in quarum ivsu sceminae praecellunt Viris. Vulpeli. tract. de pace,
lentae, seu fraudis,capaccs mag S, quam viri. Lancellot.Gallia commentan consuet. Alexandr. in ecl. ori,q. . n. 2. definit Peguera deciss . n. 2. δ ex eo Maria tu compilatione totius iuris controuersitoreo 2. in verbiomicidium.cap.3 . quod dicantur technae, es machinationes, ac voti laquti quidam latentes.
59쪽
Item ex Bariolo, te aliis apud eundem Pegueram loc. cit. definiuntur, ut dicantur, mum verbis, O actu oriendisin, in aliud mente geritur. Eas vero definit Sarpus apud Dian.
6 .parte, tract. I. de immun. Eccles est. I L. Vt sint quacuoque artes , qmbus bomnem ita VPedimur, ut incautus, Uincogimus
opprimatur , suiquemet defendendi ratio quomodolibet imperiatur, perquam Vltimam clausulam definit insidias etiam Marius Cutelius Coae legum sicularum.
Ad leges Martini R. S. tenaeoncorae num. 3.
pag. 1mbi so3. dicens: Exproposito, ac per insidias , quod tunc euenit ,' quando quoquo modo defensionu facultas praeripitur. Verum prima definitio cum sit obscurissima, & maxime generica, non meretur nomen definitionis , quae ex Philosopho dicitur oratio quod quid erat esse rei, id est conuertibilis propositio, substantiam , ac propriam rei qualitatem complectens.Nicol. Moron. iraa deside, treuga, is pace,quae Τ.6arum. 2.qui ibia. bene aduertit dissicile, ac periculosum esse veram dari definitionem, scia i & Mascard. de probat.7 2. num. 3. &passim alij.
Non explicat autem ea definitio substantiam, & qualitatem insidiarum ad rem nostram, quod tamen explicare debebat Pcguera , cum ageret de insidiis in ordine ad homicidium proditorium, quod ab iisdem maximam habetdcpendentiam, ut videbimus. 3 Secunda vero definitio non adaequat totum definitum ; nam, ultra casuInollendendi unum verbis , vel actu, de aliud mente gerendi , datiir ratio insidiarum in militis aliis casibus. Praeterquam quod non indicat quid-ditatem rei definitae ad casunt nostrum,
immὁ applicabilis est ad aliquid non
merens nomen insidiarum,ut v. g. si pater amet in animo filium, & in verbis ostendat odium serium in eum, certe
. Tertia autem habet aliquid boni:
Sed primo neque ipsa adaequat totum definitum , cum se restringat ad communiorem casum illius, qui opprimitur incautus,& incogitans ,& tamendentur insidiae etiam in eum, qui non solum non cauet, nec cogitat, sed rati ne praesentis stae conditionis, est inca. pax cavendi, id cogitandi; itemque in eum , qui quamuis caueat pro viribus , & cogitet, aggretari tamen non potest resistere, nec fugere hic, & nunc,
Secundo dum addit eadem definitatio : Suimet defendenssi ratio quomodolibet impcdiaiure est obseura locutio, neque enim cognoscitur, an impedimentum hoc proueniat ex deceptione aggressoris, an ex modo aggressionis, an vero in aggresta praeexistat ex aliquo alio
Oportebat vero tradere definiti nem,uel descriptionem sub forma indicante id, quod omnibus insidiis conuenit in ordine ad necem proditoriam, de qua agcbatur, & est primum in re ipsa, si tamen ad hoc primum in his obscuris rebus perueniri potest per nostrum intellectum hebetem.
Sicut autem Doctissimus Nauartus s
in manuati cap. 3. num. c. inquirenS,qu
nam sint occasiones propinquae, dixit:
Massem audire alium optime respondentem, quam re Iondere , quia nemo, quem mi
derim , id pro dignitate desinit, in sufficiens eius determinatio est dis itu :lta & ego idem ingenue dico de insitas. Nihilominus, re atterue perpense,
dico, quod describi potant insidiae in
proposito nostro , ut sitnt ordinatis , studispositis aggresonis sub talibus circum nantiis,modis, in medis, ut in ima aggressione, egressu intellige passueὶ inueni
rur impotens Me er nune ad ste taendumis aggressore.
60쪽
A natomes necis proditoriae, A. V.
intentionis.s Quae descriptio pertinet ad insidias acceptas in ordine intentionis in quo alla dispositio, & ordinatio dicit actum intelis s, quo consulitur de mediis pportlinis, itemque dicit alium actum intellectus , quo iudicatur de dependentia illius impotentiae a talibus modis,mediis,circumstantiis, & de conuenientia eligendi eos modos, ea media, eas circumstantias,supposita intentione
emaci finis. Hi autem duo actus intellectus, 'consilium scilicet de mediis, & iudicium de medio eligendo, sunt i mali-xer ipsa industras, quae concurrit partialiter ad constituendas insidias in praedicto ordine intentionis, & appella ura S. Thoma a. 1. sarra, . in corpore.
finem malum, proprie pertinet ad astunam, sicut excogitatio reuarum viarum ad
debitum sinem , pertinet ad prudentiam. Ita S. Thomas, expresse agnoscens in hoc casu ordinem intentionis, de quo
Insuper ea dispostio , & ordinatio
dicit actum voluntatis , nimirum electionem , quae importat collationem quandam praecedentem, non quod eo sentialiter sit ipsa collatio. S.Thomas La. quaest. ID. an. v. ad 3. est enim praeacceptio unius respectu alterius. S.ThOm. ibid. a t. h. is corp. electionem inquam
praeconsultati medij, quod in casu nostro consistit in illis modis aggrediendi, in illis mediis, in illis circumstantiis ; dc per hanc electionem acceptam simul cum industria completur ratio insidiarum,quae Vt consideranti patet, consistit in quadam arcana, & dolosa machinatione , quae sti icte accepta, dc propricsonat in malum , est enim malum, seu
iniqua excogitatio contra aliquem, ve, obseruat S. Antonin. in sun a parte z. tit. I. cap. 22. de proditione,AE.8. verssem dum primum est. nec solum excogitatio; sed etiam volitio, cum machinatio includat simul actus tum intellectias, tum voluntatis, id quod sortasse voluit citatus Pegueranum. 1. dum insidiaet asseruit esse technas, de machinationeS, ac u luti laqueos quosdana latentes, Sc o dinari ad fallendos homines, ex Turre- cremata,&num. ,. insidias dolosam operam, aut dolosam industriam signifi
Quae quidem machinationes,si consideretur secundum ordinem executionis, ὸicuntur fieri arte verborum a Ber-
quod verbum machinari in malam pamtem in iure accipi solet, ut Iure consuli.
in l. r. g. i. in prine. . in sin. f. de dolomaeo , definiendo dolum secundum
Seruium, de secundum Labeonem, ut dolus malus sit omnis calliditas,fallacia, machinatio ad circumtieniendum , fallendum,decipiendum alterum adhibita:
quae quidem machinatio si intellige
secundum praedictum ordinem executionis) ex praemeditata aliqua inuentione,&techna.Claud. Bertaetraol. in addit. ad cons. 6. lit. A. Bariti maei patris , ubi lit. c. quod dolus , & machana idem est, quod etiam vult Caballin. in constit. Amgidian.lib.6.Glosscap.2s num. r. Vbi quod nihil aliud sit dolis , quam machinatio ad alterum fallendum adhibita : & Ioannes Bonific. bb de sumtis, corporalis, semero ues. ubi quod dolio est studiosa mach natio quaedam, alterius decipiendi causa, eum afud agitis , aliud simulatur: dc ruris sum idem Bartholomaeus BertaZZol: cons. V7 . num. v lib. 2. ubi q machinatio ex praecognita aliqua rihuentione, uiantique,& arte conficitur.
Et Anonymus apud Campani l. pancq T. col.2. s. Via etiam dici potest. dixit, substratiam industriae, & insidiarum consistere in diligenti , & cauta obseruatione. Quamquam gubuisset hic Auctor apponere aliquid indicans