장음표시 사용
201쪽
Non quiuisgrauis ac teter odor hominii noxius: Sutenim inter hos, qui contagia distutiant, modi
bis, pstridis ob flant. Obiter unde manavit Proverbium, Cornua inibi, eoi loco aduri, Vul
go Men. branter lio ornen, C a P. X.
M V LT A sunt teterrimi odoris, quae tamen corpori nullam noxam inferunt, nec ullam putredinem inducunt, imo affectibus quibusdam obsistunt, atque aerem auramque vitiosam ac turbidam discutiunt, ut sunt Castoreum galbanum, famga penum, laserpiti j fex, quae Asa foeti da dicitur, a-na gyris herba, sulphur, puluis bombardicus, Corij, cornuque sustimen. Haec siquidem horrido sunt odo- grauique odore, sed nihil contagii adferunt, imo res aliquari pestilentes auras, quasque stagna paludesque, ac
Ca merinae exhalant, mephites referitat, reprimuimque Quin &virgunculis suffitu XυVostvμια v, animi que defectum excutiunt, qua ex uteri strangulatione corripi solent, ubi nubiles, maturaeque viro serius connubio destinantur. Foedi itaque odores, qui ex cadaueribus, locisque crumenosis ac stagnantibus emanant, corruptos putridosque morbos pariunt, atque aerem inficiunt, humidicalidique ra. Graues o tione, non istorum effluxus atque evaporatio, quq dores au-
ad siccitatem devergit. Hinc plebeii nostrates Coia pusio est xij cornuque praesegmina atque ossa subuuida in obsistere. ignem coniiciunt, eoque nidore suas casas ac iugama suffumigant, quo morborum contagia dispellant, ac se suasque aediculas a pestilenti aura tutas praestent. Atque hinc manavit prouerbium, Cor- cornua adnua inibi aduri. Quo designant loca peste, morbis. ur proue que cotagiosis infecta evitanda . Noli dissimile re- bium.
medium discutiendae pestis adhibitum est supe-
202쪽
Ros genis rioribus annis, cum apud Nervios, qlios Tornaceri apud Neria ses imodo vocant moibus popularis crudeliter scemos. Diret, totaque Vibe grassaretur. Milites si quidem praesidia iij, qui in arce excubias agebant, machinas , tot mentaque bellica, puluere bo bai dico, non globis oppleta urbi obverter ut, eaque sub diei, noctisque crepusculum incenso funali explodi curabant: quo effc ctum est, ut sonitu violento fuman-
lque odore, aeris contagium discuteretur, ipsaque - . . Ciuitas a peste facta sit immunis, ac libera. Neque Ignis aeras V A IH cnim minus prae et itaneum est hoc remedium m
insibo, dissipandis nebulis, infectique aeris cotagijs, quam quod Hippocratem factitasse legimus , exti uctis
pyxis, congcstisque sarmentis ac fascibus, per c Ocapita ignes excitarci.
Digitisinistrae manire, qui infimo proximus en, praevstantia, quet postremo omnium morbo articulari, aut Chiragra infestat ur, O quando assci
contingat, non multo post mors imminet: Obiter, quare prae cateris auro deumstri mereatur. C A P. II. H O C in confessio est apud Medicos, Quaecun
que corporis pastcs aliquo vitio , morboque ten tantur, id essici vel assectu primarao, vel per coisen sum, acles e conlbriij, cum non in ipso membro morbus consistat, sed ab alio illi mali nonnihil infertur : Sic iuxta prouerbiu , Aliquid mali propter vicinii malum. Natura tamen pro uada semper patat ei prancipes munit actuetur, malu que ad ignobiles deuoluit ac dirigit Quod cratice, natui aeq.irnpulsu sit, cum humorti morbor usi; collectiones iure motissimas partes propelliatur. Quod si dc morbus eiusq; symptoma, hoc est, affectus qui illi succedit, validus, violentusque existat, ac nati a sit imbecillior
203쪽
MIRACULIS LIR II. mbre illior, quam ut illi possit obsistere, summici: im- Natu ae
s petum ac ferociam pro suo arbitratu cohibere,s Praecipuas partes humores decubunt, quod in pul partes is: monis inflammatione, pleuritide, angina, lethar morbo tue-go, ac plerisque acutis morbis perspicimus. In arti- tur. culari autem morbo ac coxendico, qui vere dc autumno viget, vis ac facultas naturalis, humores in corpore coaceruatos a partibus robustis ad imbecilles propellit . bic obseruaui in Gallia Belgica co- plures chiragrae ac podagrae obnoxios, quibus omnes articuli acerbissimo dolore , tumoreque erant /r
inflati, illo tanto sinistrae manus digito illaeso, qui infimo proximus est. Is si quidem ob cordis vicini
tatem, ac consensum, nihil sensit incommodi. Nec est, quod ex hoc morbo quisquam mortem exti-rnescat s a caeteris enim sunt immunes, modo neficosi sint ac Venerea lue contaminati ) nisi circa sinistru pectoris sinum , cui cordis turbinatus mucro subest, humorum colluuies decumbat, digitust que annularis nodosus efficiatur , atque intumesicat. Haec si quidem ubi fieri incipiunt, luxato vitali robore, vigor labascit, omnisque animi&corporis vis concidit. Hinc itaque mos i noleuit apud vetereS, ut is digitus auro insigniretur, taliq; gestamine decorus esset, potius quam caeteri: quod tenuis quidam arteriae ductus, non nerui, ut Gellius exi b ioci cstimauit, a corde ad hunc digitum porrigatur , cuius motum in parturientibus ac delassatis, omnia
hasque cordis a fluctibus indicis 3ttactu manifestei percipis. Fec sane id cuiquam absurdu videri debet, c m animi defectu collapsos erigere soleam, vellicato hoc articulo, aurique cum monacto croci, 'ttritu. per hunc enim vis quaedam refocillatrix, quae illi insita est ad cor dimanat, vitaeq; fonte, cui digitus connexus , implicitusque est , recreat.
204쪽
: et auro qui jecorandum censuit antiquitas. Huiui
quoque dignitas, quam a corde consequitur , hoc effecit, ut veteres medici, a quibus etiam nome obtinuit, medicamenta ac potioncs illo comiscerent.blihil enim venenati vel extremis Piis radicibus adhaerete potest, quin homini infestum sit, utriusq.cordi coitim arricetur in indice quoque veteres o lim gestasse annulos, praeter alios Hieremias testatur: hac enim apud illum expostulat cum recie Do minus . Etiamsi Ieconias annulus fuerit in manu mea dextra, inde euellam diu. Quo indicat, etiam sit paulo ante apud me fue Pt gratiosus, di amabilis, magnaeque aestimationis ac precii, adeo ut sub
inde illo ob lactarer , uti spectabili annulo insigni aliqua gemma decorato, iam gratiam fauoi emq. exuit, ac coia me detestabilis est ac despectus, quo niam ab integritate vitae ad improbos mores delapsus sit. quo argumento cuique testa tym est e vult, nihil prodes e cuiquam ante actae vitae puritatem, ubi ab ea deflexerit atque ad deteriora sit deuolutus: ediuerso nulli ossicere veterem nequitiam, E-γechiele teste, ubi relicta vita sordida ac lutulenta, ad frugem se contulerit.
Uaedam ignem non concipiunt, flammisi inuicta sunt. Et qua ratione id c ciant. CAR XII
CONFECTA vidimus, textaque mantilia ex leni quodam genere in combustabili, quae igni
non cedunt, flammisque indomita sunt: Itaque si quando sordes contraxime videntur, mundarique Postulant, non strigmate aut sapone, vilεque laxi uio maculas eluunt, sed iniecta igni flammescunt, non secus, quam ollae argillac eae multa pinguedine imbutae, ac nitida, candorisque exim ij eximuntur. Nascitur id genus in desertis Indiae, locisque siticulo-
205쪽
MIRACULIS LIB. I I l sticulosis ac sole torridis in quibus stirpes quaeda
ex soli conditione, atque aeris ambientis qualitate illam naturam asciscunt, qua fingi texiq; in lini stea possint. Si enim in mari ac fluentis ostracoder-l ma, hoc est, cute testacea, solidescere possint Can-l cri, paguri, locustae, gam mari, buccin .e, pectines, s multaque concharum genera, . quibus ut Plinius Lib. o e. 33l ait magna ludentis naturae varieths, multaeque si . gurarum colorumque differentiae: si denique Coralli frutex in imo maris Ligustici frondescit, ma- Coractu rarique exemptus in lapidem induratur: non cu tamari Laeu
qua videri debet absimile vero , frutices quosdam stico subdiis
ex loci coelique ardore eam naturam consequi, vicitur.
contusi, subactique fustibus, ac stipario malleo mitigati ductiles fiant, atque in filamenta claborentur, quae ignis Vim respuunt. Quis autem non mi 'per mretur ex Canabaceo frutice, ex urticae, linique ac ge nistae flagellis funes, ac rudentes contexi, velaque sis ac lintea confici Z Cum enim lento sint tenacique vimine, in fila telasque attenuantur, ut etiam argenti aurique bracteae ac segmenta. Sic ex huius . modi vii guttis, non equidem ex Salamandrae pilis ( ut plerique nugantur mantilia, mappaeque conficiuntur, ut ex bombice, ac lanigeris arboribus serica , licet illis operosior cura adhibetur. rigescit enim materia, ininusque est tractabilis. Appellatur autem id genus lini Asbestinum , a similitudine de natura calcis, quod igni in uda Lur, nec absumitur, aut detrimentum patitur. Cui assinis estαμία vetos lapis alumini scissili, quod vulgo plumosum vocatur, similis, ex quo Dioscoride teste, lintea conte- Lib. s c. frixunt Indiani, quae in ignem coni et a inflamman- Volater. tur quidem, sed exempta splendescunt, nihil ci: illis Lib. 22. deperit, nec deteriora efficiuntur. Sic ligna & tabulata alumine illita non ardescunt, ut nec postes, En obsita fores, lacunaria colore viridi imbuta, modo durior Ii t.
206쪽
Viridi colo ciusta ijs obducatur, atque alumen, plumbi queat bi cineres copiose pigmentis cornmissecantur et nequit enim vis ignita penetrare, quod lignum coactum densumque fiat, atque ad ignem pluviamq;Obdurescat. Cuius rei specimen edidit Archi laus Mithridatis praefectus in lignea turri, quam cum Sylla i ncendere tentaret, nihil profecit, coactusq; est re infecta decedire, atque ab incepto desistere, mitruvim cum alumine, quod vehementer astringit, omnia
Ab. 2. c. s. ement oblita Sic C. Caesaris irritus erat conat', cum
circa Padu Castello ignem admoueret ex Larigna materia construct o. Larix si qui de arbor Piceae asia milis nec igne aut flammam cocipit, ac non soluma carie & te redine immunis est, sed ne in carbones quidem resoluitur, aut in cineres sat hiscit, ob soliditatem ac duritiem plus sua corneam, quam ignis vis subire domareque nequit. Tanti deniq; est ponderis, ut non fluitet, sed confestim subsidatae demergatur, more buxi, atq; Ebent, quod voce geri T lilitia Gai acu dicitur, lignum expugnandis ficis, morboque Gallico accomodissimum. Mirari aut non immerito quisqua posset, cur non ardeat atq;inflammescat, cum resinam fundat mellei coloris. Q totquot enim resina, picemque exudant, citissi
me igni corripiuntur. Verum id illi praestat solida cri pactaque durities, quae nulla igni foraminii spatia exhibet, per quae aduri, accendique pyssit, quan- qua in Mathiolus asse sat Laricem, quae circa Padum copiose prodit, cofestim flamma concipere.
or nativus hominis fouetur, augesciti anim.
cui rum , praecipue utein infantium calore,sip u ii corporis ruti idae applicentur. Non enim hoc 'meniti, concoctionem solum adiuuar sedilra 'ctres quo A articulares sedat. Inter catellos
207쪽
MIRACULIS LIB. II. rapC A P. XIII.
D V O sunt, quae corpus nostrum fulciunt, vi-l tamque conseruant, ac tuentur, Calor nativus, d Humor innati caloris substantia. orum alter alterius adminiculo opus habet, mutuasque operas
exposcunt. Humidum pabulum est, fomentumq; CG rei fi caloris , Calor illius beneficio ac munere subsistita
quae duo spiritu undique perfusa ac connexa in O- .mne coi pus dimanant ac ditiundutur. His sedulo cipio spiciendum est, curandumque, ut quam diutis si me conseruentur. Horum enim praesidio corpus destitutum, collabitur, omnisque vis ac iacultas naturalis vergit ad interitum. Caeterum cum multa. sint circa haec obse luanda, eaque passim obuia eX- istant apud Medicos: omissis superuacui si ea tantum refera, quae foras admota homini ad haec sunt adiumento. Interea, quae calorem auget ni,cXci. tantque, ac dolores placant, Catellos refero, non e quidem omnes, sed hos praecipue, quibus color cuiatis concolor, nec tegm i multis diuersisque macu.lsi Variegatum, qui non solum nati uti insitumque
ea lorem fovent, sed dolorificos affectus sedant. Sic in Chiragra ac Podagra omnique attriti de nihil praesentius ad constipiendos mitigando Sq. cruciatus quamlibet acerbos, quam huiusmodi Catelli Catec . me membris affectis adhibiti. Suavi enim, calentique bris admo- offluxu natiuum hominis calorem languiduatq;evanescentem exsuscitant, ac statu continuo, humorem qui dolores infert, vel attractione ad se rapiunt, eliciuntq3, vel diaphorcsi, hoc est, digereti vi ac discussoria incidui, ac dissipant . videmus enim illos ubi amoueri contingit, atque aliquid iis laxameti indulgere, fractis enervatisque esse articulis, atque qgre pedibus insistere, maxima doloris parte in se tram lata Quod autem color cui s per omnia
208쪽
a an cena aequalis & concolor id potissimum essiciat, nec va- per hare, rius parem effectum obtineat, facit temperamenti
aequalitas, atque uniforrnis calor. Discolor sit qui dem diuersatque color indicat caloris humoris q. intemperiem, ac commixtionem . Vt enim insitionaturae arborum correspondere debet: ita homini in fovendis me imbris aequalem per omnia, ac temperatum calorem coaptare conuenit. Q ob rem si robur ac firmitatem ventriculo, vili q. parti conciliare velis, necesse est naturale temperamentum tueri, nec calorem plus satis intendere, illique ex ,. alienum inducere. Inter ea autem
Deras. , (vt Calenus ait quae foris applicantur, boni habitus puellus estina sic accubans, ut semper abdomen contingat. Sunt qui Catellos, inquit, pingues in hunc usum habeant, neque id in aduersa modo valetudine, verum etiam in prospera. Tales itaque iis, qui ob siccitatem quoque imbecillem ventriculum habent, sunt idonei,seruandumque ante omnia est. ne puellus humecta sit cute. Qui enim noctu sudore perflanduntur, refrigerat potius, quam. calefaciunt. Hac quoque commoditatem sibi ad T- i. ni Deri passus est David effoetus ac frigesces, quemum adolescentula mutuo complexu fovebat, non qui-γίexu que dem concubitus, ut scriptura testatur , desidecuis mcu sed quo membra illius destituta calore inca
r morbus Gallicus nunc, quam olim, mitior, ne, nivisurat, ct in quos morbos degeneret. heyto C a P. XIIII
TRES sunt morbi inter se assines h coenati, non tam laethales, quam foedi ac contagio ii quorum alter in alterum transit ac permutatur, Lues
Venere a , seu moi bus Gallicus , Elephantia sis, seu
Vulgaris lepra, quae in scrophis Grando dicitur,
209쪽
tum is, qui Stoma cacce& Scelotyrbe dicitur. Quo i rum genus est icteria nigra. Hi superioribus annisi intolerandis modis homines excarnificabant: nuci pro istas mitescere coeperunt, imi nusqi infesti sunt:
i sit id partim, quod medicorum opera , domita sit ,
vis mali, humorumque saeuitia mitigata , partim a fi quod natura assuetudine ad dolores occalluit. Sici Obseruaui nonnullos in florente, feruidaque arta era te uni ol te acerrime cruciari: eosdem, senescente atque ini clinata, mitius affligi. vel enim defervescit ardori diebullitio, minorque fit humorum cocuisus: vel natura spatio tempotis assueta malo, vel test donae stico ac familiari, non ampinis cum illo luctatur, aut enirn alitur vitiosis illis humoribus, aut no osse
fenditur Quemadmodum enim sues, ubi coeno in uoluuntur, aut cerdones, quiquq cloaca S, aut foricas publicas proluunt, grati colentiam nossentitas te
sic morbillosi saginantur sordibus. Et quonia ad Simisi ii
vitia morbosque corporis, ne dicam animi, Occal, tops podicis luerunt, detrs menta naturae amplius non percipi di ceruo-unt. Ad emit enim illis sensum mali sinueteratus, imisque medullis infixus morbus. Inter mitia Vero, ubi inducitur corpori aliena qualitas, qua altera scit ac corrumpitur, qu cunque membra fluxiones acies Ic mordaces s fiscipiunt,dolore concitan tur. At ubi morbus in oleuit, ac cu natura coaluit, non magnopere doloribus infest antur, quod inter
se consentiant, atque humores corporis comercio, ac qua utitur consuetudine, flaccescant, atq: aliorum humorum mixtione, ut vinum meracum a se
suenti aqua, diluantur. Semper tamen Vestigia inhaerescunt, veterisque morbi reliquiae relinquis G tur, quae si in pulmonem decumbunt, raucos illos Ficos emis esse , atque anhelosos perspicis : Si in articulo po- nes o --dagrae ac Chiragrae, S: quae subinde recurrit, ischia-grici,ncretico dolori obnoxios. Sic omnes ficosi articulari morbo
210쪽
Ino ibo laborant: at non omnes PQ dagrici aut cori Xendico cruciatu asse isti, morbi gallici labe imbuti sunt. Quod si in extimam cutem diffunditur liuomorum colluuies, scabra cute efficiuntur, ac corti
cosa, lychenibus, impetigine, menta gra ac porri agine, in facie deformati, non sine capillorum deas in Dis v, fluui Q. Simile enim quiddam illis euenit, quod arat,atis A bo b Oribui ac virgultis , quibus lotium aut Laisugosa liaque inquinata eluvies affusa est. Vitiata enim
radice folia decidunt, ac rami marcescunt non tamen arbos a stirpe interit, atque emoritur, sed lana guescit, atque aegi e refocillatur.
sua ratione moribundi etia conflante adhuc mente raucum murmur edant, ac sinitum recipro
cantem, quem Lelgae populari voce Den rotel
I N Belgica regione, totoque Septentrionalis
plagae tr ictu, morituri certa argumenta proferuntem: grandi, edito sonitu murmuloso , nec est, qui' absque huiusmodi indicio vitam no finiat Si qui-M biandi dem imminente mortes dum edunt tanquam a Umis ratio quae labenti spei salebras, locaque anfractuosa atq;murmu incurva, murmur, aut qualem sis hune uti ac fistu Osum Ionii lae in aquae luctibus sonitu excitant Cum enim vo P ni. calem arteriam occludi contingat, spiratus qui cA fertim erumpere gestit, nactus angustum meatu, collapsamque fistulam, gargatasmo quodam prodit,ac raucum per leuia murmur efficit, scatebris quearentes desesit artus. Conglomeratus itaque spiritus, spumaque tu igida coinmixtus, sonitum excitat, reciprocanti mari S aestui assimiles n. Quod ipsum in non nul lis etia fit ob panniculos ac membranas in rugas contractas, sicut spiritus oblique ac sinuoso volumine decurrat. Hi autem, qui Va-