장음표시 사용
211쪽
lido sunt, vastoque corpore,&qui violenta mortet ereunt, grauius te sonant, diutiusque cum morteuciantur ob humoris copiam, ac dei)sos crasso sq: spiritus. ljs vero, qui extenuato sunt corpore, aclen pruita morte contabescunt, minii S impetuos lenique sonitu fertur spiritus, ac sensim placideque extinc mu Moscguuntus, ac quodammodo obdormiscunt. extinguim
Nortem hominu, rerum, existentium interitum. esse contra naturam, parum i appo ite natura
lem dicit. Sic tamen obfrmadus animus, Ut mors non itformidanda, licet non ne ratione omnes illam exhorrescatit. C a P. XV I.
QV A N QV A M ita natura comparatum sit,
atque hominis praeuaricatio hoc sat consequuta ac promerita, ut ad interitum spectet, mortiq; sit destinata: hac tamen ratione euinci posscte video, Mortem non esse secundum naturam, illique prorsus aduersam . Principio generi animantium omni hoc est a natura tributum, vise, vitam, corpusque tueatur, declinetque ea, quae illi nocitura videantur, atque omni cura incolumitati suae prospiciat, suaeque conseruationi insistat. Quis est enim, qui Nora Non obseruat, quanta cura, quantoque studio hoc mortis memines ductu rationis, brutaeque pecudes instinctu tu coratre- naturae, se ab interitu vindicare tuerique studeant atque enitantur : Omnes si quidem illum exhorte scunt, nemo non ab illo se abducere tentat. Quandoquidem inuadente morte, natura extingi itur, esseque desinit. Sic Christus, qui commonstraret voluit insitam naturae hominis imbecillitatem, ut a quo praeter morbos & peccatu an, humani nihil a lienum erat, mortem exhorruit, illaque deprecatus est. In Petro quoq; naturae a flectus,carnisq in. Dan a
212쪽
firmitas exprimitur, cum Christus ter stipulatus ab eo erga se amorem, erga vero gregem summa pascendi curam ac studium, commonstrat quid illi impendeat, & quem expectet vitae exitum. Curri esses, inquit, iunior; ambulabas quocunque libi tum erat,& cingebas ipse te: velum ubi senueris,alsus cinget te,& ducturus est, quo nolis. Quo indicat naturae humanae aspectum atqj imbecillitatem, quae mortis metu ac terrore concutitur. illamque admodum grauate adire velit, tametsi mes alacris Dan. 2 i. est&prompta. Cum itaque mors naturae sit aboli.
io ac priuatio, qui statui possit, id esse natur S consentaneum ac familiare, quod vim, quod interitum, totiusque naturae adfert extinctionem FScio equiden hoc promeruisse hominis prauitatem ac
delictum , per quoe degenerauit 1 sui dignitate Scprae stant i a , suoqtie opifici fuit inobsequiosus, di
ctoque minus audiens, ut doloribus, ut cruciatibus, ut morbis, fame, siti conflictaretur, ac mentis inquietudine , postremti morte poenas lue-PoeeArtim rei. Verum has clades ac calamitates non naturaemo brim et vii iuris, sed peccati labes illi inuexit. A lapsu si qui morbos in- dem primi hominis omnia immutata sunt, versia uex,t. que in contrarium sic sidera, morbi, elementa, d*mones; belluae , homini minantur, illique infesta sunt Q n S uniuersa creatura, hominis causa, ut Romi Paulus ait, vanitati ac corruptioni subiecita est, Omnisque rerum ordo ac series, menteSque Ang licae finem laborum statui exoptant. Caeterum iri tanta calamitate ac miseria constitutis solatio est. mentesque nostias erigit, alterius vitae certissima
spes, summaque in Ch ristu fiducia, qui collapsam
hominis naturam restaurat, pristinaeque integi Ita-m metumque mortis aurare nil nis nostris eximit. Stabiliter enim nos fulcieuc amoret eius resurrectionis recordatio, quT hoc effeci th
213쪽
effecit,ut hominem non aboleri, sed mutari in me- ii, mesil talius credamus, mortemqs non esse interitum, sed maeniari alterius vitae vestibulum ac ianuam. ScimuS enim, mit . ut Paulus ait, tametsi terrenum nostrum domicili- a. r. . um huius tabernaculi destruendum sit, ut dissolui solet compages atqs aedium contignatio, quod aedi- Similes absicium habemus a Deo, domicilium non manufa- aedium conctum, sed aeternum in coelis, quod in hoc ipsum pa textu.rauit,ut immortalitatis gloria per resurrectioneni fruamur. Deus autem Spiritum suum pignoris lota Galat. co,atqs arrabonis vice nobis impertitus eis,ac spem summamq; fiduciam rerum suturarum praesenti suo assiatu confirmat: quo uno certi reddimur, quod qui suscitauit atq; a morte erexit Dominum Iesum, nos quoq; suscitabit virtute ipsius, atq; essi- colos a. ciet communi resurrectionis gloria consortes.
Ebrietat ac temulentiae incommoda. Et quae illi obsistant ac medeauthr.CAP. XVII
INOLEVIT consuetudo apud Germanos atque Aquiloni expositos Diugas, ut neminem propemodum sibi deuinctum cupiant, fidum os amicum ac familiarem exoptent, quam qui strenuum se potorem praebeat,atque impigre (ut Plautus ait v cloacam vino proluat. Quamobrem Operaeprecium e facturum sum arbitratus, si nonnulla, quae e- Ebrieris coibtietati obsistunt, referam: o quisque sibi pro- tanda.spicere posta in eo certamine, Ut aut vino non sta cumbat, aut quam minimum offendatur. Principio nemo se inter initia plus satis facilem praebeat, promptumq; in exhauriendis exiccandisqtie poculis,sed tergiversetur, acciuiliter recuset, morbumq;praetexat, ac valetudinem causetur. nonnunquam N cxcsi.
214쪽
excogitandi sunt astus ac stratagemata , quo illos deludas,qui te sibi scopum praefixerunt quem aetant, tibiq; plus satis infesti sunt. Captanda intexim occasio, qua aut te ut micturientem tacite subducas, aut pateram abduci cureS, in eaq; re te callidum esse decet ac cautum, magnaque dexteritate id perficere. Nam si deprehendi technam contingat, multo cumulatiuS,ac cum foenore in te hoc munus refundetur. Caeterum quis is pro insita naturae calliditate atque astutia, varias cominisci potest: rationes ac modoS, quibus poterit eluctari, ac combibones fallere. Interim constituat sibi quis iante oculos huius illaudatae consuetudinis, erroristis inueterati pr mia, perspiciet luce clarius quia noxae, quidue detrimenti, cum corpori, tum anim Ssitempera menti is inferat vini intemperati a. Primum enim ria imme Memoriam rem omnium pretiosissimam non so
moriae F - lum labilem, fluxamus facit: sed prorsus obruit acciri labefactat. Oculos caliginosos efficit, ac caecutienteS. Genas pendulaS, artus tremulos ac titubantes.
Multaque alia incommoda immodicum vini potum comitantur, quorum unumquodq: frigidum De temp. est vitium. Nec enim vinum (vt Galenus testatur semper hominem excalefacit: sed ubi plus bibitur, quam vinci posset, frigidos morbos parit. Extinguitur enim calor nativus, ac suffocatur,no secus, quam si exiguae imbecillaeque flammae confertim multum olei infundatur . Haec praefari visum es , nequis existimaret ansam ministrare me, aut fenestram cuiquam aperire ad nequitiam. Cum hoc potissimum sit in votis, ut homines aut moderate
bibere consuescant,aut si occasio inciderit ut largi- Prouero rari bibendum(nam ut habet Proverbium , sacra Cρ - site, aliter non constant ne desint adminicula,quibus ebrietatem propulsare possint inter quae ama xa refero, dc quotquot humores aqvssos per urina
215쪽
expurgant. Hac enim ratione effici solet, ut alio Amaris quam ad caput fumi deferantur, ac vinum venas brietati os subire prohibeatur, exiccante etiam amarore humi sistunt. ditatem Sic amygdala amara id efficaciter piae stat
quinas enaue ante coenani assumpta. Persicorum
quoque nuclei parem cum ijs effectum obtinent, di foliorum Persici arboris expressus succus iciuno affumptus cyathi mensura, qua facultate pollent,& absinthi j Pontici dilutum, ac nux muscata. Hae eenim omnia meatus recludunt, ac perui os laxos sessiciunt, quemadmodum & olei ex oliuis expretia C si m-s, aut sesami semine sextans ioces unciae duae ano eraseae cus petelucano haustae . lubricam si quidem reddit aluti /or b- no- meatus lxie urinarios dilatat sic ut liquor corpori m. non inhaereat ed continenter defluat, modo nequis esculenti S xentriculum plus satis oneret Qui enim potationi insistere cogitur, parcius illum cibo uti conuenit: quod si panis buccellam copioso
melle imbutam deuoret, non inconsulte fecerit. Mel siquidem vini vim diluit sum OSCue acreS ac mordaces retundit, atque hebetat. His omnibus
praefertur Brassica Catoni ad Ladtidium usq: nobi- . At. litata, quam vulgus Caulis nomine delignat, quod nulla stii pium cole sit amplior. Huius cum piri res sint differentiae, illa ad discutiendam crapulam accommodatior, quae plus caeteris rubescit, si ex cauliculis dentibus expressus succus deglutiatur, aut eadem cocta inter primae mensae edulia manducetur. qua tamen maritima , quae Alpibus Zelandicis copiose innascitur, multo essicacior tum Portulaca marina, qua in ijs aeeta rijs ac condimentis utimur ad appetentiam acuendam. Po
tus enim , cibique auiditatem incitat, irritatque, atque insita facultate ac viribus conficit. Quo fit ut nulli vinosi halitus, vaporesque caput tentare possint, ut qui per aluum , ductusque vri. N a uarios
216쪽
cap. 2 Ecclegi. 32. Vomitu commoda.
narios expurgentur. Sunt huius generis pleraq; alia, quae temulentiae aduersantur,ac ne quis ebrietati iuccumbat, muniunt: sed omnia referre longues et . Caeterum si quem vino obrutum esse contingat,qui ijs praesidi js non est instructus (nam vinu, ut Abacuc ait, sapientem decipit) illi succurrenduvomitu. Quod Sapiens etiam consulit: Si fueris ad ingluuiem coactus, subduc te, ac vomito. Postmodum testes, parteSq: genitales aqua gelida macerari debent, madidost: mantili, aut sudario inuolui: foeminis vero ubera, mammaeque in eundem modum fouenda . Confestim enim auersis vaporibus, omnis vinolentia discutitur. Ititerim exhibenda acida, ac subacerba, pomaque succulenta ac vinosa. Cuius generis sunt Arancia malaque Citria, cerasia, Persica, Oxia canthae baccae, omphacium; corna, quaeque infrigidantis reprimentisque sunt naturae, ac nonnullam incidendi abstergendique vim obtinent. Tametsi enim ccsiet, sopitaque sit ebrie ras vel vomitione,vel somno : caput tamen etiam postridie indolescit, ac fumis pertunditur. Quem affectum Festus Pompeius Helucu vocat. Quae vox languidum sonat, semisomnum, atque hesternovi no oscitantem. Tertullianus hanc vocem pro asefectione usurpat,qua procliues in somnum reddimur ex pridiana crapula, cum inquit: Hederae vis ac natura est, caput ab Heluco defensare, vi discussoria atq; exiccante, qua etiam a crapula tutoS praestare creditur,foris capiti admota, vel praesumptis acinis aliquot, qui coloris crocei sunt.
Intemperantia potus, quam cibi nocentior.CAP. XVIII
SVNT qui statuant, potu minus offendi ho-ines, quam cibo,si horum alter immoderatius,praq; naturae vires ingestus sit. Quod ea Hippocratis
217쪽
etatis sententia stabilire nituntur: Facilius est im- Libr.r'. pleri potu, quam cibo: Qui toto coelo errare mihi pho. ii. videtur. Hoc siquidem ille indicat,Humidum col- Humida est ligendis restaurandisque viribus potissimum reme Aquida ex-dium. Extenuatos enim citissime reficiunt liquida, tius alunt, quae licet non simili ter nutriant solidis alimentis: distributionis tamen celeritate illis longius praestant. Quamobrem verissima est , nec Hippocratio contraria Cornel. Celsi sententia, Vbi ad cibum ventum est , nunquam utilis est nimia satietas, s spe lainutilis nimia abstinentia. Quod siqua intempera- 'tia subest , Durior est in potione, quam esca. Quo indicat immodica vini potione plus detrimenti, damnique inferri corporibus,quam cibi ingluvie. .
Potus si quidem omnes meatus co festim penetrat, atque incoctus Venas subit, neruosq; ac cerebrum tentat: Cibus vero in ventriculo haeret, dum concoctus est, qui si oneri est, minimo negotio vomitu excutitur,quod non aeque naturae procliue ac facile est in potu Argumento quod canes,seles,glires, sorices,si veneno medicatas offas aut buccellas deuorasse contingat, irritata ad excretionem naturae facultate nulla molestia euomunt, quod in liqui- Heraenal
dis factu difficillii num, qub fit ut venena in potu et
exhibita magis quam in esculentis, sint noxia. Tapitur enim citissime in omnes corporis partes Vi-xuS,ac vitalia corrumpit, destruitq; maxime, si ex vino propinetur. Interim cibus immodicus suffocationis periculum adfert, eoque ventriculus adeo intumescit ac distenditur, ut disrumpi videatur, praesertim ijs, qui dissicile ad vomitum incitantur.
quocirca moderatio utrobique laudem meretur. Caeterum potione venenata nihil nocentius, ino,
do ne quid pinguedinis subsit: Sic enim virus segnius in venas dimanat aut diffunditur, nec confic-ctim vitalia corripit, citiusque vomitu excutitur.
218쪽
P. Brutis Ita si quando venenatis potionibus obsistendum,nenis ossi- butyrum , Oleum ac pinguia quaeque exhibenda,
unt, minus enim adhaerescit venenum acit assigitur corpori, nec venarum conceptacula subit vel penetrat, denique incitata vomitione euestigio excuti, tur . Qua ratione etiam ebrietati obsistunt. alioqui ubi diutius in hoc scrit, partes interna S exulce, xat ac corrosione vitiat, sibique ad Cor vitae fontem patefacit aditum. QE circa ab assumpto veneno aut cibo aliquo exitiali ac noxio, euitanda reprimentia, acida, acerba, stiptica, quaeque mearum,us Occludunt ac constipant, prae caeteris autem Somnus. Memadmodum enim, qui peste cocis. ij piuntur, cum somnolenti sint, si se somno &quieti dedant, citius inficiuntur, ac natura segni- us contagioni obsistit: ita quoque in morsibus vi, ' - 1ulentis, ac venenatis potionibus, si somno opprimuntur homines, grauius assii guntur, ac tum virus promptius vitalia corripit. Qt ocirca vellican di, quo vigiles persis iant, ne malum intus grassmmio Ab setur, atque ad paric, principes ecferatur. em-holet,li,nsul admodum enim hostes minimo negotio, nulla ' elegans. que propemodum molestia Vrbes ac propugnacu, la diripiunt ac diruunt, nullo obsistente, ac ciuibus seu excubito libus vino somnoque sepultis :ita corpus humanum in morborum insultu , velasiumptis ebibitis de venenatis potionibus, aegre subsistere potest atque eluctari, quin opprimatur : cum facultates ac potentiae naturaleS, Oppressis o sopitoque somno corpore, segnes sint atque oditiosae, nec se ad expugnandum orbum alacriter accingant Quo efficitur,vident manu S, ac cedant succumbantq; valentiori, non Valetudinis modo, sed vitae etiam iactura ac detri
219쪽
MIRACULIS LIB. II. Issalia vi ac ratione vinum inebriat, alitera homines ascit, quaen Sicera, Vel Otim, nobi ab vomcata Cereui a. CAP. XIX. C E R E BR V M tametsi natura molle sit atq:vdum, ex eo tamen nerui producuntur, velut excolo cui lanugo linumque annexum est, telae, fila- mentaque, quorum coniugationeS in omnes corporis partes disti ibuuntur. Ex hoc si quidem principio ac fonte nerui in omnia membra derivantor, velut ex arbo1iS caudice ac trunco ramorti propago ac soboles in imulta germina diffunduntur. Simile aes a Corpus aut vi uersum per eos sensum motumq; mora arbi*percipit, quibus affectis, parteq; principe laesa, illis re. munerib priuatur, aut suas facultates ac muniata guide perficit, eoq; fit, ut ebrii delirent, Vacillenicii E ac titubent, quod cerebrii crassis densisq; vaporib. obnubitetur. Clim autem omnes madidi, vinoq; perfusi ridiculos. Comico hie mores exprimant, tum nulli magis moriones agunt, risum qi obuijs excitant, cum vultum atque oculos gestus q. spectamus, quam qui ex Zytho, quae nobis biria dicitur, temulenti sunt. Illi si quidem no in omnem parte corruunt, sed retrorsum duntaxat, ac supini. Qui
vero ex vino ebrietatem contraxerunt, antrorsum
proruunt, ac proni decumbunt. Sicut isti genas, frontem, faciem, naresque mutilenti illi scapulas dc occipitium, ubi in terram deuoluuntur. QMd ipsum etiam spectare licet, ubi inter pocula somno corripi solent. Ex Cereuisia enim uvidi, capite in ceruices deuoluto, hiantiq; ore dormiunt. Ex vino autem facie mentoq; in pectus inclinato Ratio est, quod fumi vapore qtie ex vino sinciput, partecvitie corporis anteriores occupant. Ex Cereuisia
220쪽
oo DE OCCULT. NATURAE Occaput parietque posticas obsident. fit, ut i Procero crassi corpore homines aliquando minus Titales, quam graciles, minus, animose morbis obluctari. Exigua autem flaturae homunciones plerumgymi capaciores, quam obesii, ac serius trinulentia tentari
CI P. XX. FL AC CID OS esse plerunque vasto obtioque corpore homines, ac morbis minus fortiter obsistere, quotidiana exempla commonstrant. Onera enim est illis corporis moles, ac spiritus minus vividi, minusque alacres , &erecti . Quo fit, ut angruente vel lenissimo morbo, vel quouis incommodo, pusillanimes efficiantur, ac susspiriosi, cre-rOq, ingemiscant Ad primum siquidem insuli fiammo de ciuntur, illisq; mens labascit. Quod si terra marim pericula adeunda sint, aut sinistri aliquid inciderit, ilico trepidant, ac contremiscunt, metu is exalbescunt. Id euenit quod calorem natiuum languidum habeant, spiritu Sq. exileS, ac sanguinem minus feruidum. deinde quod virtus naturalis longe,late is diffusa sit, quae in existuo corpore Unita coactaq:, dispersa est praestant or. Quo spectat illa Hippocratis sententia: Qui natura sunt
valde crassi breuiore vita fruuntur, quam qui Eram ciles tum altera: Statura corporis longa, neq; indC-cora, nec illiberalis in iuuentute: In senet a inutilis moles est, & paruitate deterior . Incurvescit enim senescentibus corpus, fitque graue ac gestatu permolestia. quanquam itaque hi membris molest; valent pusilli tamen insita vim, naturaeque facultates validas obtinent, multaeq; in iis se proferunt cuanimi