장음표시 사용
241쪽
. ollae ac lebetes elixandis carnibus destinati, maturius concoctionem perficiunt, operculis obducti, quod nihil caloris, nullusque halitus emanet : Sic etiam calor in corpore humano coactus cohibi l tuSq., celeriti S cibu concoquit. Itaq. his, qui flacci Inhelois do sunt fluctuantique stomacho, subinde halitum cohisitus cohibere consulo, tum iis, qui tussi singultuq. iden concoctiotidem infestantur. Hac enim ratione calorem ex citari contingit, ac noxam discuti. Porro ubi occlui se ore noctem transegerunt, cibici ; cococtio pera cta est, tum demum consulo, ut popis mate, sonitu ial que bomboso fumi ac fuligines expurgentur, quarta nae dijs spatijs inhaerescunt.
precationes parentum, quibus exsigenitos ex crantur, ac maledictis incessunt, aliquando in Sueni tum essectuini rati. Bonas quoque ominationes, quibus illu faelicia a alutaria quaeque exoptant; ad latum extrum esse adiumento, at que ex progeliitorum Voto omnia conseqhi.
IN tantam delapsa est natura mortalium, exuta humanitate, feritatem , ut non solum in extral ne os, sed in sua etiam pignora, quibus optime con-l sultum oportuit, sint crudeles Quis enim per com-lpita passim ac vicos execrandas voces non audit Et quibus suos immaniter diris deuouent, atque hor renda quaeque ijs imprecantur: quorum pleraque effectum sortita memini, atque in calamitosum funestumque exitum deuenisse. Quamobrem Pla, Lib. 6. to nihil parentis imprecatione filiis censet pericu losius. Pueri siquidem cum ita incandescere pro Infantes genitores vident, tamque atroces execrationes in no exaspei se congeri, obstupescunt, trepidant, perturbantur, raradis tui, ac terrore metuque concussi, vel in spasmum aut verba .
242쪽
epi lepsiam incidunt, vel f rore ac rabie corripi uno tur, menteq; atque an imo alienantur. Tanta enim fit in huiusmodi corporibus spirituum, humo rusti concursus atque agitatio . ea intemperies, ut sensuum instrumenta conuelli contingat, omnesque animae facultates in uerti Quo fit, ut non solumias tenera, sed etiam ad ultior, quae reueretia ac pudore erga parentes ducitur, repentino terrore, subi laque animi consternati orie, tanquam fulmine concussa, magna rationis mentisque iacturam pa- Gen. e. p. tiatur, nere minorem in corpore cladem percipiat L hortis a Quo mihi optime institutam habui iste adolescentiam visi sunt veteres Hebraei, qui liberis salutaria tuendi. quaeque precari solent, beneque ominari, ac domi forisque non fortunae, sed Dei munere prosperum successum exoptare. Quin & fili j ossiciose magna que religione ac pietate parcntes colere atque ob seruare consueuerunt, summisque votis, blandi mentis, obsequi js, boni ominis voces ac benedicen di formulas extorquere Hac enim ratione immunes se fore a malis ingruentibus considebant, ac supremi numinis beneficio. cui curia hi, tum progenitores sua vota nuncupabant, aduersus rei uinhumanarum casus atque incommoda, summa se curitate ac fiducia posse subsistere.
Om ut, ut iuxta vulgare prouerbium et Nemo propemodum ex morbo , aut longa peregrinatione melior euadat, vitam I emendatiorem assu
C a P. XXIX. morbo IN OLEUIT opinio quaedam ac persuasionemo eme- in Belgica, quae obiici solet ex morbo conualescen datior. tibus : Neminem ab ancipiti morbo diutino cis, aut
periculosa peregrinatione meliorem essici: quod plerumquc
243쪽
plerumque ita viuuenire palam est. Ea si qui deest
natura mortalium, ut quamlibet tauis morbis diuexata fuerit, qua nitimuis anxia terra mariqsperegrinatione, atque erroribus fuerit agitata, ubi eluctari contingit, profunda subeat obliuio, atque insistant homines vivere laxius licentiusque adco, ut posteriora illis sint prioribus deteriora , atque
insequens tempus, antecedente deploratius. Id eoi mihi euenire videtur, quod magnus sit mentis neglectus, nullusque cultus interno homini adhibea tur, qui insitos errores affectus'. vitiosos eximat, nempe Dei amor ac fiducia, eiusque doctrinae co regnitio, cui se ratio ac voluntas subiicit, omnesque , factiones ad illius amussim exigit. Haec enim essici
unt ac praestant, ut subducamus nos ab ijs vitiis, ei quae in morbis & periculis sumus detestati: alioquii specios, illae pollicitationes,atq; emendatioris vi
l tae propositum , multaque alia, quibus nos astrin-l gimus, irrita sunt, nulliu Sque momenti. Nam ubii pristino vigori sumus redditi, ad mores natura reti currit damnatos, fixa ac mutari nescia. Proba ergo Doctribis vitae ratio, rectumque viuendi institutum, quod a. eoosiciae Minimo concipimus, nulla re nisi doctrina coelesti, ac, is histrili
diuino spiritu perfici potest, qui nisi discus imbi ''
bo menti nostrae insederit, non facile resiliemus a concepto emendatioris vitae proposito, quod non sine latenti affatu dolor extorsi : sed constanter illi adhaerebimus , quamlibet multa ad desectionem solicitent. Extat praeclara Plinii iunioris epi Lisre . stola , qua ex amici cuiusdam aegrotatione admonitum se testatur: Optimos esse nos dum lecto su mus assi xi : quem enim infirmum aut labido inci tat, aut avaritia solicitat, non est amori deditus, non appetit honores, opes negligit, animosque demittit, ac ferocire desinit, postremo vitam prorsus innoxiam, beatamque destinat, si contingat
244쪽
Vr animi euadere. Itaque arrepta hinc mone di occasione i e ponitum cum sibi, tum amico praecipit, Vt tales esse perse felicem Fuc uerent sani, quales se futuros profitentur infirmi. cessum ob- Quae quidem exhortatio salubris est: ac frugifera.rmesit. At ignorabat is, nec commonstrare potuit, quo dace, cuiusque assia tu, atque adminiculo haec essent pei ficie da. Nisi enim virtute Dei, erusque doctrina fulciri nos contingat, oblata leuissima quaque occasione, in pristinos errores labimur,atque Sstus
rerum humanarum alio nos deuehit, quam ad in tegritatem, ac vitae innocentiam, moresq: probos
atque in culpatos. Si quidem affectus humanus vi tae correctioris promissa extorsit, non fides, no so-Cuis res h da vlla doctrina verbo Dei fulta ac stabilita. Cae tertim si quis rationem naturalem exigat, nulla eme lior. mihi videtur magis probabilis, quam quod ad morbo des o nctos certatim confluant congerrones lepidi ac festiui, illosque ad iocos, luxum, lasciuiam,
delicias, omnesque Voluptatis illecebras invitet, incitentque . hinc comessationes ac soteria in orbem reducta , quibus adeptam sanitatem illis gra fulantur. quaepiael unque obscoenis canticis per trepunt, dictuque pudenda spectantur. Haec Sc pleraque alia facile aegrotum ac nutantem animum,
suique oblitum in deteriorem partem applicant. l. heis His adde cibos delicatos ac delectabiles, qui adau i, Ob, si is humoribus lumbos stimulant, obscoenasque fomenta. parte scalpturiunt,actentigine assiciunt. Hinc ad luxum atque ingluuiem , ad profusas libidines, ad
foedos concubitus, ad enormes atque effrene scuta p: ditates reditus: Sic jutiebis, recurruciat dis is Dam rara Os xv rac mutari nescia. Tania est eni in naturae humanae ad deteriora pr6-
pensio ac procliuitas, ut nisi Deus salutis nostrae a uidus, cotinenter aurei vellicet, ac calamitate sub
245쪽
inde nos exerceat, omnia in profundam obliuionem devergant. Sic iuxta Esaiam, Tantum so- p ro sa vexatio intellectu dat auditui, laoc est, Nemo nisi ingruentibus periculis, Obortaque calamitate ex pergiscitur, atqs aures arrigit: nec Vnquam tirucialis ac moderati victus ratio in mentem venit, auti ulla subit, aut concipitur emendatioris Vitae cocii l latio, nisi illata clade, aut cum febribus morbisquel oppressos, saeuissimis doloribus excruciari nos coni tingat. Nihil est alit, quod homine a Deo iram S a- pi Uertit, atq, alterium efficit,quam rerum omnium ri affluentia ac prosperi successitis: Afflictio una est,
i quae ad gemitus ac suspiria, ad sanioris vine propo Ed. A,
l situm nos reuocat. Nec cuiquam persuaderi potest iseis tot ovit displicere Deo vitam suam, mores, studia, instituta, iusti nisi animus moerox e aliquo atque aegritudine; cor s pus morbis identidem affligatur Ita enim ad falcis taria quaeq; monita ac Vellicationes obsurdescit a-l nimus, sic meris peccandi assuetudine occalluit ut mitiores castigationes vel respuat, vel non maon OperCIjScommoueatur, nec ulla resipiscendi spos se proferat, nisi acerbiora remedia admoueatur. Hinc
illa Dei per Esaiam comminatio: Quoniam populus non est reuersiis ad percutientem se, ideo noes auersus furor eius, sed manus illius adhuc ex- Cap. 2. tenta, ac denuo ad feriendum exporrecta. Similis est apud Hieremiam querimonia: Frustra percussi ,
filios vestros, disciplinam no receperunt. Rursus, Percussi eos, de non doluerunt, attrivi eos Sc renuerunt accipere disciplinam, induruerunt facies suas supra petram,& uoluerunt reuerti, magnificati sunt, ditati, incrassati, impinguati, de praeterier intsermones meos pessimo. Quocirca Deus aliquTado nos premit acerbius, quo ad frugem, mentemque Laniorem reuocet. Sic Alexander Macedonum Rex, qui sibi diuinos honores decerni passus
246쪽
est,sagitta percussus, conspectisque effuse promanante sano uine, hominem esse se meminit,ac confestim ferociam fastumque remisit. Quo spectati Llud Psalmographi: Humiliasti tanquam vulneratu,
superbum: omne illius robur contrivisti. Quam ob xem cum res maxime secundae existunt , omniaq; ex voto atque animi sententia succedunt me quis prosperitate successaque nimio elatus se iactet insosentius,aut immoderate exultet, scd quisq; secum ipse expedat, ac meditetur res aduersas, damna, clades, pericula,calamitateS, morbos, infortunia singulis momentis cuique impendere, eaque Deum homini nonnunquam inferre ad emendatione imac medelam, ad erratorum castigati Cnem, & quo resipiscat, certamque salutis fiduciam, erecta in Deum mente concipiat. Quod cuique testatum esse vult, ac nulloS non attente obseruare, cum in qu ri: Si dereliquetint filii eius legem meam; ac mandatis meis non fuerint obsequuti, visitabo in Nirga iniquitates eorum,& in verberibus peccata illo tu: misericordiam autem meam non auferam ab eis, neque nocebo in veritate mea. Quibus palam sta cit. castigari nos ad emendationem, non ad interinitum : quo domitis cupiditatibus,cohibitaque peccandi licentia,ad probitatem ac vit* innocentiam, ad integros atque incorruptos mores quisque se coferat. Est si quidem Dei in nos animaduersio, quo, niam a paterno affectu proficiscitur, summi amoris argumentum , ac beneuolentiae testificatio.Qudem enim diligit Dominus, castigat, flagellat
autem hominem quem recipit. Quos vero Deus patitur Vagari licentius,ac vivere laxius om nibuique corruptelis inuolui; nec tacito affatu ab errore reuocat, quoniam pro desertis habet ac destitutis. Non visitabo, inquit, nec animaduertam in
filios ac filias vestias, cum fornicati fuerint, nee
247쪽
in sponsas, cum adulterio se contaminant. vi sunt nonnullae, quarum etiam nostra aetate edita sunt exempla, quae se alijs subicceiunt, antequam cum Adulteriis sponso cui paulo ante solenniter se addixerant, Corunt r. congrederentur, ita ut illarum pudicitia a riuali ac competitore cxpugnata sit, aut alius quispiam illam delibarit, vulgo aiunt, ghepro C, antequam peracta nuptiali pompa ac celebritate, intorti Genialem se collocarent, sponsum amplexu Ide. ita Deus irritatus scelerum continuatione, ac pecca dias uetudine, manum a percutiendo suspendit, ac sustinet illos labi ac corruere in omne dedecu S, probrum, ignomiam, suisque desiderijs obsequi, quo
vivendi errore primum consequuntur turbulentam atque inquietam mentem , qua nihil homini Obtingere potest, aut calamitosius aut assiichi Lis de inde praeter infelicem exitum ac mortem acerba
in qua nihil habent,quo se fulciant,sempiterna poenam atque intolerandos cruciatus.
Siquando itaq; homini a fluant res domesticae,
opes facultates, diuitiae,auri argentique immensa pondera, es splendidae, sumptuosa su pellex, vestes exquisitae, quibus omnibus cumulate fruitur,nuinquam illi excidat illius memoria ac recorda tio, cuius munificentia haec tam affluenter obtige- Gratirnis xunt,atque oblata sunt. Nihil enim viiij habet aediu erga Deumsac villarum magnificentia, pecuniarum, praedioru exigitur.
latifundiorum, iugerum possessio: modo usus spe etetur de commoditas: deniq; quod praecipuu est, di potissimum exigitur, si erga Deum adsit gratitudo, atq; in tenuiores beneficetia. Commonuit tale
quiddam, ac sedulo inculcauit Moses Iu deorum ex O retria m Dei praecepto ac traditione legislator , nequis Vn- quam admittat, Vt in obliuionem is deueniat nos nostraque debemus. Cum comederis, inquit,& satiatus fueris, ciboque expletus, denique P et aedifi-
248쪽
aedificia splendida extruxeris,atq; accumularis tibi
auri algentiq. vim, pecudes atq: armeta, omnibuscqtie rebus auctus fueris: Obseruato ne eleuetur aut ex tumescat cor tuum, di excidat menti tuae Dominus Deus tuus, Omnium istarum rerum largitor.
die quoque id exprobretur atq: objjciatur ingratis atq. obliuiosis,Butyrum de armento ac de ovibus cum adipe agnorum de arietum, medullam tritici. di sanguinem uuae maracissimum affatim illis Dominus attribuit: verum ubi i ncrassatus est delectus, recalcitrauit, impinguatus, satiatus, obesus factus, obliuioni dedit Deum conditorem suum, & ingratus fuit erga auctorem salutis suae. Quapropter huiusmodi desertoribu S atroces minas ac terrores Moses proponit, multasque clades atq; horrendas calamitates illis obuenturas denunciat: quo ex his posteri documenta capiant, ac perspiciant, ut apud
Hieremiam Deus pronunciat, tui in eodem argu mento Versatur,quam malum sit, quamque acerbuatque amarum reliquisse Dominum Deum suum, nec ullum esse timorem, aut reuerentiam erga ipsum,dicit Dominus DeuS exercituum.
1apide u gemma terra marii erutae, vel animatium corporibus exempta, qua vi ac facultate polleant, quave ratione aliquid esciant.
CAP. XXX. Gemmis ac lapidibus non deesse suos effectus,
modo ne adulterini sint,ac facti iij, cum ratio, tum experientia comprobat. Itaque annuli gestamen, aut monile non minus decenti quam enicaci gemma decoratum & oculos oblectat, aspectuque gratum est ,&vim salubrem in corpus exerit, idcis non abdita solum occultaqtie proprietate , quam ab astris,ut Marsilius censet, consequitur, sed ab emanante
249쪽
nante virtute, effluxuque latenti, qua spiritus vitales assicit ac recreat. Ut enim gemmae ex ambiente at aere obnubilantur, densamque auram concipiunt, Ee pinio. atq: halitus copiosos imbibunt: Sic etiam ex se in uisibilem tenuemq, vim eiaculantur ac vibrant. Quanquam e him res solida sit, calor tamen nati-uuS. deniqs contactus, attritus,confricatio vim qua imbutae sunt, elicit, cordique ac cerebro illam communicat Era non si quidem gemmam, quae vulgo Turcosa dicitur, saepius mutari conspexi, atque eL-
pallescere natiuoque colore destitui, ubi qui hanc gestat, languescit, aut valetudinarius existit, eander ursu S cum corpore reuiuiscere , ac colorem amabilem nempe qualis est serenissimi caeli, caeruleum exhibere,ex natiui calori S temperamento. Nec est ulla propemodum gemma, quie non mutationem sustineat, si homo vel intemperans est, vel non chiis pro dignitate continentiam seruet ac tueatur.
Deperit enim illi vis insita, omnisq; nitor sordes,
cit, atque obscuratur. Quo fit, Vt qui se adulterio co mas contain taminant,thorumq; legitimum ac Genialem com minant.
maculant, tum qui vago sordidoque concubitu se polluunt, nunquam speciosas nitidasq; gemmas circumferant sed fuliginosas & nubilas, tum, quae inquinamenta contrahant ex foedo halitu, quae cuab illis tum scortis emanant Contrahunt enim aliquid viiij ex putidis corporibus , quae viruS exhalant, illasq; venenato halitu inficiunt: Vt mulieres menstitio inquinatae speculi nitorem obfuscant Caeterum si inefficaces es ent gemmae, nulliusque
effectu S, non tam accurate, tantoque studio MoseS Exo rigindumentum Pontificis, quod rationale vocant,
duodecim gemmis decorari praecepisset, quarum EZechiel quoque ac Ioannes in Apocalypsi meminerunt: in quibus non solum spectari voluit ornatum ac coloetum blandimenta, sed etiamvim miri-
250쪽
sicam, effectusque varios atq: admirandos, de qui- bus cum abunde multa ali j, de lapillis nobis insti tuetur sermo, qui animantium, alitumq; ac pisciucorporibus eximuntur, quorum plerique ventricu tio, nonnulli capiti inhaerent. Eruitur autem ineun- te autumno crescent eqs Luna ex hirundinis ventre te Aldbui lapillus ab ea auicula Chelidonius dictus, qui prae-
-- eth, u sentanea vi pollet aduersus morbum comitialem. inarius. Valde enim eXiccat, absumit is humorem tenacem ac olutinosum,qui huic moibo praebet seminariis. E si quidem hirundo, cuius excrementa Tobiae a- Toria a. oculos, calidae siccaeq; naturaeiquo sit ut in fornicibus acco camerata testudine ex udo mo I. lique limo tam artificiose nidos suspendant & assiciant. Contactu enim suo humorem absumunt,coguntq; lutum indurescere. Hinc Medici cataplassmata ex ijs conficiunt, atq; hirundinum combustarum puluetem in discutiendis gutturis anginaeq; Limacius tumoribus efficacissimum experiuntur. Limaces caera quo j quoq; ac grandiores cochleae lapillos nobis exhibet fectu possi- candidos, sub longos, scabios, ima sui parte conca- t. uos, quo Se capite expresibs, in multos usus reseruare soleo. Vrinam si quidem stranguriosis moliuntur, meatusq; virinarios lubricos efficiunt ac leniunt comminuti, atque ex vino exhibiti. Concrescit
id genus lapidis ex liquore muccoso, atq; humore lubrico, qui humoribus facilem transitum perficit. Qua ratione & partui auxiliantur hi lapilli: dilatat
enim laxantq; locos, atque uterum cogunt dehiscere. Linguae autem subditus unus aut alter, mira vim obtinet in cienda saliua. Quapropter aridis ac siticulosis in ore volutandum praecipio . Udam enim efficit linguam, atque humore fluitantem, sitimq; ac calorem comprimit. vidc Chrystallus pollet, si subinde aqua gelida maceratus ori immittatur. Ex herbis eadem praestant Portulaca,cucumis