장음표시 사용
11쪽
probatione det P. F. Tomaso Maria Gennari Inquia uore , net Libro intitolato r Melctioris Cani ora dinis Praedicat. Discopi Canariensis, oec. non v' essereos' alcuna contro la Santa Fede Cattolica& pari. mente per Attestato deI Segretario Nostro , nient contro Prencipi, & buoni costumi, concedemo Lice 1a a nannr Mn re Mammirere, che possi effer stam pato, offervando gl' ordini in materia di Stampe , iapresentando te solite copte alle Publiche Librarie di. Venetia , & di Padoa. -
12쪽
suibus nonnullorum m ejus libros de locis Theologicis
Εgregia viorum illustrium de Meltatore Canotestimonia.
HISPALENSIS I. QIn biblisibeta Hypanica. Melchior Canus , vulgo Cano , Praedicatorum Sodalis, oppidum quoddam Toletanae Diarcesis Ta con appellatum patriam sortitus mihi videtur fuisse . Ibi enim edita est Anna ejus soror, Μelchioris alterius Cani, qui in eadem Dominicana familia eXcellentem vivus , moriens que pietatis famam sustinuit, mater ; quod Monopolitanus Episcopus , Historiae hujus ordinis parte 4. lib. t. cap. 3I. diserte assirmat. Parentis ipse meminit initio lib. II. de focis Theologicis, Viennae Austriae tunc extincti , cum absolvisset is superiorem huic librum ;Cujus quidem causa , non solum se hunc laborem suscepisse , sed &ei nuncupaturum , si viveret , fuisse ait Nomen autem cur reticuit ejus , quem dignum hoc munere , & apud mortales, qualis ille fuit , reliquum esse nullum, vir doctissimus , & prudentissimus non temere , ac impotenter dixisse credendus est λ Dominica nis se aggregavit Salmanticae ad S. Stephani amplissimam hujus ordinis domum. Profecit in Theologicis maxime, sub summo clatis 1 uae, & professionis viro Francilco victoria ibi docente; qui Cani ingenio, ut ipse ajebat, egregie delectabatur ; & tamen vereri se ad- Iungebat , ne bυς issolamia elatus, ct exultans verba audis ex
13쪽
principio lib. I a. de locis immoderate jactaretur, ει grandior effectu
non laete modo, S Iibere ingrederetur, sed tamere etiam, ac licenter praeceis
pioris vestia conculcaret . Quod Vitioriae judicium, ne in se com- Irobaret, sedulam dedisse operam, sibi ipse arrogat; quanquam il-os probare non soleat, qui velut sacramento rogati, ves etiam superstitione constricti, ut Fabius ait, nefas ducunt a suscepta semel persuasione discedere. Theologo quippe nihil est necesse utor semper elegantissimis, & prudentis imis ejus verbis, eodem loco) in emis uam jmare leges: Majus enim es opus, atque praestamius , ad quod L e tendit, quam ut Magistri debeat υestigiis semper insistere, si quidem Gfuturus Geologiae laude perfectus. Id vero ingenium tantae expectationis, non totum is scholae dedit, atque ejus conflictationibus, quod sere alii apud nos solent, nescientes quam non lauta sibi ea, quama Xime gloriantur, exinde cum pedem moverint , apparitura sit supellex. Ιmo cogitationes suas in id se aliquando contulisse , initio libri Io. affirmat , ut se quavis via , & ratione ab iis liberaret . Interim animadverso verum Theologum praestare illum vix posse, qui sine literarum saecularium, & historiae cognitione, linguarumque Orientalium peritia, jejune dijudicandis scholae quaestionibus, horas omnes impenderit; Non solum ab his disciplinis egregia sibi comparavit adjumenta, & ornamenta , sed & insignem eloquentiae cultum, veluti elegantissimam vestem pulchro corpori adjunxit. Quo magis instructus ad scholam rediit, cum academia Viros illos 1ummos amisisset, qui huic Doctrinae operam dabant; prudenter. existimans honestissimum se in eo exhibiturum officitim Christianae reipublicae, si animum in schola suum, ut ipse loquitur libro Io. vel repugnantem contineret . Victoria nempe ad M. D XLVI. diem suum obeunte, Canus noster docendi locum e cathedra principe suscepisse dicitur, qui sorte jam vespere militabat. Bari nolomaeus CaranZa, & Miranda, qui postea fuit Toletanus Antistes, florebat eo jam tempore in Provincia Castellae, non minus opinione literarum , quam dignitate quo cum no stro male conveniebat, adeo ut factio sua quemque, ab ejus cognomine appellata , in negotiis domesticis sectaretur. Unde nata est fama Mirandae calamitatis, de qua in ejus mentione locuti sumus, aliqua extitisse Canum ex parte authorent. Impatiens enim quisque eorum fuisse loci secundi in literarum laude , aut in sodalium existimatione videri potest. Academico isto conspicuus munere, Italiam ad Concilium venit sub Paulo III. Tridentinam ad urbem convocatum; ibique tam perspicaciae mentis, atque judicii maturitatis, quam profundae sapientiae, & singularis facundiae laudem eXimiam communi omnium collegarum sententia r portavit . Cujus rei satis idoneum testimonium praestare poterit S rra Pallavicinus S. R. E. Cardinalis Doctissimus , ante Paucos annos ViVis ereptus, dum in Concilii hujus historia, vulgaris Di iligod by Corale
14쪽
linguae Italicae , ViX usquam , quin simul commendet, Cani recordatur. In Hispaniam reversus, Salmanticae' adhuc docuit, succedentique vice Caroli Philippo filio gratus valde extitit : Cui nempe Regi author fuisse dicitur, non tamen sine totius Collegii Salmanticensium Theologiae, ac Iuris Doctorum suffragatione, consilii de justitia belli, adversus quemcumque suprema etiam in terris dignitate sublimem, pro defensione propriae ditionis excusabiliter inferendi. Quod quidem ingratissimum suisse dicitur Paulo Quarto, summo Pontifici, vixque ab eo obtineri potuisse, etiam pacatis rebus, ut ad nutum Regis Episcopus ille Canariarum insularum in locum Francisci de la Cerda ejusdem ordinis D
minicani , Caprae comitis filii , crearetur. Cum tamen huic honori, ne ab Hispania discederet , renunciasset; non diu post electus ante annum Provinciae suae Castellae praefectus. Saeculi superioris sexagesimo vitam cum morte Toleti commutavit , imis mortali praeparata sibi fama , in opere illo vix justi voluminis, quod vere tot laudatores, & admiratores, quot lectores habet, locorum scilicet Theologicorum lib. I 2. in quibus non modo vera refellendi universos Christianae religionis hostes, confirmandique sacra dogmata, ratio, ac uius eXacte ostenditur; verum etiam omnia sere, quae hodie in controversa habentur , luculen
Id non nisi post authoris mortem, primum Salmanticae publici juris factum fuit, apud Matthiam Gastium 1363. in sol. editionem promovente D. Ferdinando de Valdes Hispalensi Archiepiscopo, & Generali Hispaniarum Inquisitore, cui Canus edendum
legato reliquerat, nec tamen persectum. Destinaverat enim is decimum tertium, ac decimum quartum libros pro Colophone operis adjungere; ad quos non semel, aut bis nempe in fine capitis 3. lib. Io. cap. 2. lib. 8. cap. 4. lib. I 2. & cap. I. lib. II.
eorum, quibus hodie fruimur lectorem remittit . Venetiis dein prodiit opus ex ossicina Bartholomaei Rubini Is 67. in octavo, Lovanii Is 69. Coloniς Is 7 . iterumque Is 83. apud Bithmani noctavo, tertioque I 6O3. cum Relectione de pς nitentia, &c Prς ter loco, Theologicos, reliquit etiam Relectionem de Pςnitentia, habitam in Academia Salmanticensi anno is 48. super decimam quartam distinctionem lib. 4. sententiarum . Compluti apud Petrum Rombles is 63. in sol. Item Relectionem alteram de Sacramentis in genere: Quae una cum superiore Mediolani edita est 138o. in octavo. Iudicium quoque id, cujus meminimus, de secta Iesuuarum tribuit ei is, qui sub nomine Alphonsi de Vargas latere voluit, in Relatione ad Reges, S Principes risianos cap. 7. atque item Adversus statutum Ecclesiae Toletanae, quo infecti sanguinis homines a beneficiis hujus Ecclesiae arcentur,
aliquid scripsisse, idque in lucem emissum fuisse, alicubi legimus.
15쪽
La vindicatissibus Societatis Iesu . capise 28. ΡLacet hoc loco recitare, quid existimaverit hac de re, non a cutulus quidam Sophista , qui non tam Theologiam, quam Theologiae fumum, & umbram , per captationes , α scitamenta sectaretur . Sed Theologus evoluti saeculi pereruditus, doctrina pariter , atque ingenio praestanS , fama magnus, re maior. Loquor Μelchiorem Canum , qui aureo plane volumine hane ipsam de locis Theologicis tractationem , ante omnes & supra omnes est executus. Idemque primus fuit, reor, qui docuerit, & quod minus est, latinam linguam in lyceo divina effari; & quod maximum. Catholicos novatoribus bellum , & cladem inferre . Perinfensum nostrae familiae hominem laudo ; sed laus judicii munus debet esse, non voluntatis, & merito, non amori rependitur
Societatis Iesu, in apparatu sacro . Uod ad libros locorum communium spectat, negandum non est , quin e secundo, erudito, & facundo ingenio prodierint:
eo commemorandi magis, quod ipse nostra aetate primus ea brevitate, copia , dispositione, ac perspicuitate, de iis pei utiliter egeritia
E Societare Iesu, in Pringomenis Ευangelici concionatoris, de Ecclesiiς Canariensis proulibus . V Erissime possiam assirmare , unum Melchiorem Canum , si spicienda Monachalis Togae authoritate, acumine ingenii indisserendo, constantia, atque felicitate , argumentorum multiplici nexu vinctorum robore , in ipsa Doctorum instituti Dominicam Academia, potuisse integrae classis vicem praestare os Eis Diqitiam by Cooste
16쪽
Praelectione secunda de locis Theolastris. MElchior Cano natione Hispanus , professione Dominicanus, dignitate Canariensis Episcopus , Fratris Francisci de Victoria viri Doctissimi quondam discipulus, Dominici BanneZ Μondragonensis olim praeceptor , & denique primariae Cathedrae in Academia Salmaticensi aliquando magni nominis Praefectus : quem ego hominem de facie novi Florentiae, in AEdibus Divae Mariae novellae transeuntem hospitem . Obiit anno Domini 1s6o.
Me. Iesu lib. I 2. Comment. in Danielam, cap. 7. EX omnibus Theologis , qui Concilio Tridentino interfuerunt, Melchior Canus maximae, clarissimaeque famae fuit. Nemo ab illius aetate mysteria sacrarum Scripturarum melius explicuit.
De Scriptoribus Eccles sicis. ΜElchior Canus fuit vir politus , & elegans , atque in hist ria Sacra versatissimus.
A Bibliotbeca Fratrum Praedicatorum.
FRater Melchior Canus natione Hispanus , qui fuit aliquando Canariensis Ecclesiae Praesul , & postquam Episcopatui cessit,
factus fuit Provincialis Hispaniae , vir eloquentissimus , Graecae etiam linguae non ignarus, in Aristotelis, & D. Thome doctrina plenissime instructus , in Sacris vero litteris , & in Patribus adeo versatus , ut toto vitae suae tempore , in nulla re alia occupatus fuisse videatur . In historicis quoque evolvendis magnifice tritus , & undequaque doctus . Unde & in Concilio Tridentino etiam viris eminentibus admirationi fuit , & ab omnibus in multo pretio habitus. Scripsit librum illum eruditissimum , qui hodie omnium passim manibus teritur , ac merito , cui titulus est de locis Theologicis , in quo tam insigniter , & exacte , & tanta eloquentia firmat quae sunt Theologo potissima loca , ad suas firmandas Conclusiones, &Velu-Disi tiroo by Cooste
17쪽
ti bases , quibus nixa tota debet structura Theologica consurgere , ut nihil possit esse exactius , & absolutius . Edidit quoque relectionem quandam de Sacramentis in genere , aliam quoque de Sacramento Poenitentiae , dum publice Theologiam profiteretur in celebri Universitate Salmaticensi . Claruit anno DOm. Is o.
Prima parae, suo. prima, Artis. 3.INter Theologos recentiores diligentissime , ac cum mirabili eruia ditione Praeceptor meus Cano , in locis Theologicis pertracta dis supereminere videtur.
D Bibliograpbia Politica.UΤile erit Cassandrum evolvere , qui tot lites de Religione aperiste quidem componere tentavit & Μelchiorem Canum , qui hoc idem , sed occulte conatus est ingenio majori , quam pietate , ac propemodum admirabili judicio . Vix enim potest imaginatio consequi , quantum authorum hujusmodi lectione , Politicorum mentes acuantur , eXcitenturque ad saluberrime de rebus istis confluendum , quibus non unius , aut alterius hominis modo , sed universae plerumque Reipublicae salus , & belli , pacisque momenta
D Bibliotheca ora. Praedis. cenim . 4. ad annum Is 34.
MElchior Canus vir fuit summa eloquentia ditatus , in Graeca lingua , Hebraica peritus ; In Sacris litteris, in Patribus, in historiis , in Divi Thomae , & Aristotelis doctrina versatissimus.
In suo Eruditorum judicio , Gallice Parisiis edito , Tomo secundo I. partis. ΜElchior Canus Dominicanus , Episcopus Canariensis, criticus Evi sui sagacissimus , ac liberrimus ; ad aniles fabulas , erroresque populares , libris praesertim historicis insertos carpendos , perstringendosque a natura factus videbatur . De eo ubi de Theologis Di iligod by Corale
18쪽
gis agemus , sermo redibit . Id unum notare in praesentia satis sit . Criticam ejus artem Vossio maxime probari I eundemque censorum Magirum a Combefisio vocari solitum fuisse : quamquam ejus in censendo libertas nonnihil Cardinali Baronio stomachum moverit.
MElchior Canus sublimi ingenio pollens , non modo Philos,
phiam, & Theologiam apprime edoctus erat, verum etiam in historia , & politiori litteratura versatissimus , cultissimo sermone latino utebatur ....... Tractatus de locis Theolosicis opus plane auream est , omnibusque numeris absolutum , summaque eleis
. De Scriptoribus non Ecclesiasticis , tom. r. CAnus nomine Melchior, Canariensis Episcopus, Theologus Doctrinae , & eruditionis maximae , cui parem addidit pietatem, atque eloquentiam , condidit insigne opus, ac memorabile de locis Theologicis communisus ; in quo graviter , candideque praecipua Theologiae, ac religionis argumenta videtur tractasse.
Libro asi Academsis , doctis viris Hispaniae. SUmmi viri Μelchioris Cani, & Bartholomaei Μirandensis , Omnis illa ingeniorum, & doctrinae nunquam satis laudata facultas , ex monumentis ipsorum non ineleganter scriptis perspici potest : Quae & omnino absoluta est , perfecte diserta , in eoque conitituta loco , quem multi mirentur , & pauci attingant.
Libra s. Triologiae , dissert. prae ambula , seu commendaIis e Ioeorum Theologis rum .
DE locis Theologicis omnium primus methodice , nec minus eleganter egit Melchior Canus , vir litteris, & eruditione prae
19쪽
cipuus, moribus, in pietate insgnis, Pontificalibus etiam insulis conspicuus , & in rebus Theologicis summa eloquentia dicendis, nulli sui temporis secundus. Insignis ille author integrum, & aureum librum de decem locis edidit, quem vere thesaurum dicam,' ex variis fodinis extractum, in quo nihil non pretiosum . non obrysum , non numeris omnibus absolutum invenituro Nam secum advehit omnes priscorum hominum divitias , quas magnis aliorum voluminibus diffusas , compendiosa utilitate contrahit ;non arido stylo, sed locutione selecta, ornato verborum contexistu, & perquam exquisito rerum apparatu proponit. Patrum, &Ecclesiasticae doctrinae gemmas non parca manu, sed plena diffundit; Et cuncta, quae sunt vel difficilia dictu , vel sensu grandiora, vel digniora lectu, excerpsit, & in uno medullato volumine, Theologorum usibus profutura transtulit Hunc quisquis serio, &attente legerit, ultro fatebitur, vix ullum hactenus librum, aut
copia ditiorem , aut methodo commodiorem , aut varietate sera ciorem , aut oratione cultiorem , aut rerum omnium digestu illustriorem solis exceptis Ecclesiae Patribus post hominum mem .riam prodiisse: quippe in quo eximius elegantiς nitor, sublimis sapientia, & profunda eruditio de palma contendunt.
Iu biforia Ecclesiastica, saeculo I 6. D Bnopsi, articulo a. de Neologis saeculi 16.
M Elchior Canus Hispanus, Canariensis Episcopus ex ordine
fratrum Praedicatorum assumptus , vir non solum in Schois
lastica , sed in positiva Theologia eruditissimus, magnum sibi nomen in Concilio Tridentino sub Iulio III. peperit; Ingeniique sui, doctrinς , & industrio perenne reliquit monumentum, libros I 2. de locis Theologicis, elegantissimo stylo elaboratos, & Relectiones de Sacramentis in genere, & Poenitentia. Obiit vir laudatissimus , cujus ingenium prae ccteris Dominicani ordinis Scriptori- bus , post S. Thomae Angelicam mentem , maxime suspicio, TOIe
20쪽
CAPUT ILDiluitur prima in Mel iorem Canum accusatio. detis Gregorem Magno in Dialogis, ct Venerariis Redis in Anglorum Historiaraamquam tot virorum illustrium prcconiis celebratus sit
Canus noster, nonnullorum tamen censuras expertus est,
ut sublime licet ingenium, & omnigenam eruditionem. demirati, nonnullas tamen illius. opiniones improbarunt, nimiamque in alienis carpendis licentiam objecere . In iis eruditi nis fama, & dignitatis amplitudine princeps est Cardinalis Bar nius , quem doleo in Theologum laudatissimum fuisse aliquando minus ςquum ἱ ac tum maXime , ubi nullus , aut certe minimus reprehensioni locus erat . Hunc durioribus verbis excipit in annotationibus ad Martyrologium Romanum ad diem 23. Decembris, quasi nimis acrem in libros Dialogorum Gregorii Magni, necnon in Anglorum Historiam venerabilis Bedς, cen1uram exercuisset lib. II. de Iocis Theologicis cap. 6. Inconstantis, & inconsulti judicii
incusat , quod illos Gregorii libros de Bedo siquidem Historia nihil minutatim observat 3 quos jam mEle fere annis tam occidentalis , quam Orientalis Ecclesia , summa fide , digna wneratione , immensisquo es laudibus prosecuta, ausus sit novus assertor in eontroversiam reυocare, ac fide minuere . Hinc in Divi Gregorii laudes effunditur, multaque veterum testimonia congerit , quibus ejus Dialogorum libros commendet. Canum etiam adversus Canum adducit, quasi sui imm
mor de Gregorii Dialogis hoc ipso in capite mitius pronunciasset gdum videlicet leges tradens , quibus veraces historias a fallacibus distinguere , atque internoscere liceat , prima sex , inquit , ex bomia
num probitate , integritateque sumetur . Quae omnino res locum babeι , cum
quae narrant historici, ea υes ipsi se isa se testant. , vel ab iis , qui via derunt , accepisse . Qualia sunt pleraque in Epissesis Ambram, Cypriani , Hieronmi, Augustina; in libris quoque hujus de Crestate Dei , in Dies gis Gregorii; breviter, in omnibus fere Doctinum Ecclesiae probatissimorum seria
piis , in quibus mendacium suspicari, quod ad mem iam sempiternam transferre illi ferisexdo voluerint, piaculum est . Magnis quippe Praeclarisque vi turibus Viri sauctissimi , atque optimi id consequi meruerunt , ut in rebus hujusmodi , quas υeI spectasse se , ves ab aliis fide dignis , qui spectarim , se
audisse resari sum , fides omnino illis habeatur. Baronium imitatur Philippus Labbe, lib. de Scriptoribus Ecclesiasticis , de libris Dialogorum Gregorii Magni sermonem habens seque Melchioris Cani cavillos , ac machinas in examine dissolu