장음표시 사용
2쪽
EQUIΤΙ ΕΤ D. MARCI PROCURATORI
D. MARCI PROCURATORI CETERIS se υ E
3쪽
ESΤ, ADVERSUS EOS GRATUM SE AC MEMOREM PROFITEATUR; ACROAS IN HANC MONUMEN ΤΙ CAUSSA, UIGILIARUM SUARUM FRUCTUM QUALEM CUMQUE , DAT, DONAT, DIC ΑΤ, CONSECRAΤ LUBENS MERI ΤΟ
IOANNES ΛNTONIUS VULPI Us PUBLICUS ELOQUENTIAE DOCTOR.
4쪽
ONspECTus Vester, Audit res, multo jucundissimus at, criorem me facit ad publicum hoc munus ossiciumque sungendum . Summa igitur vestrum omnium erga me humanitate confisus , cum hoc anno reliqua componendae Tragoediae praecepta
jussu Amplissimorum Rei Litterariae Triumviram , ex hoc pleno dignitatis loco tradere debeam; primum omnium hodierna schola, quid utilitatis hoc poematis genus priscis temporibus afferret, exponam ; idque pMstabo nonnullis verbis Aristotelis, quae obscuritate laborant, declarandis , meoque de illis interponendo judicio : deinde ostendam , minorem longe semctum ex Tragoedia, ceterisque Dramatum generibus hoc tempore eolligi: tum rationem ac viam Comoediae potissimum emendandae monstrabo . Adeste, ut soletis , aequis animis , &rem cognoscite. A,
5쪽
Absolvit philosophus definitionem Tragoediae
ωαθαμνιν: id est, Per misericordiam ese metum pertum
bationes hujusmodi purgans. Haec verba propositum Τragoediae finem comprehendunt : docet enim Aristoteles, tragicum Drama excitandis misericordia & metu , horum affectuum ope, ipsas,& hujuscemodi alias perturbationes hominum animis penitus insitas , tamquam pharmaco saluberrimo, corrigere, mitigare, atque purgare.
Quae tamen verba philosophi neque enim dissimulabo cum varie omnino a variis accipiantur& explicentur , crucem interpretibus fixerunt, multasque perplexas & judicatu dissiciles controversias inter viros doctissimos exsuscitarunt . Dissicultas vero explicationis aucta propterea& exaggerata est , quod uberrima illa Aristotelis de perturbationum purgatione disputatio, quae, ut ipse testatur libro de Republica 8. olim exstabat O , cum duobus libris posterioribus hujus operis injuria temporum amissis penitus interciderit : quemadmodum &illa omnia quae de Comoedia & jocoso loquem di genere idem praeceperat. Unum igitur hoc tantummodo nobis reliquum est, ut, non secus ac illi qui lumine Solis defecti, manibus iter praetentant, conjectura & divinatione ut mur ad eruendum & intelligendum , quid sibi voluerit Aristoteles his verbis addendis in Tragoediae definitione . Sumit profecto tamquam certum & ab omnibus concedendum, esse quam- . dam
6쪽
dam purgationem affectuum & pe turbationum animi: deinde, hanc subsidio poeseos, ac Tragoediae potissimum essici posse. Tum aperte decernit, purgari affectus per miserationem & metum, neque omnes promiscue, sed
tales, vel hujuscemodi: ait enim , Λιουπιν παθημα ν .
Incipiamus a significatione harum Vocum, purgo seu κάθαίνω, & purgatio seu Purgare igitur est a sordibus liberare, item sordes iptas eluere: dicimus enim purgare alium , pisces , Deum, δε-rum , urbem, nec non purgare bilem , pituitam, &alia similia . A sordibus , pravisque humoribus corporis translata suit haec vox ad vitia & tu bidos motus animorum ; quod videlicet sicuti medici succis quibusdam & medicamentis affecta & impura corpora sanare solent , detractis
quae nimia & vitiosa sunt, ita philosophi, qui
sunt medici animorum, animos perturbationum aestu inflatos ac depravatos, consiliis, praeceptis, exemplis, tamquam optimis pharmacis & saluberrimis , quieti, moderationi, tranquillitati restituant. Quo pertinent versus Horatii Epist Ia l. librἰ. I. Fer et amaritia, miseroque cupidine pectus Sunt merba ery moces quibus hane lenire dolorem Possis, sty magnam morbi deponere partem. Hoc tamen diligenter animadverti debet; pu gationem affectuum non esse illorum exstincti nem atque internecionem, cujus opC ad πιαλγωνίαι illam & απαε-- tantopere a Stoicis jactatam, doloris nimirum & reliquarum perturbationum
7쪽
vacuitatem , perveniri possit; verum temper tionem tantum & sedationem; ut feri & indomiti affectus, qui homines transversos agunt,& a recta rationis via secum abripiunt, cicures fiant, &, quasi frenis inlectis, in gyrum prudentiae compellantur . Nam alioqui affectus a stirpe evellere , iisque omnino carere , natura hominis adversatur. Immo videre est nonnullos ita ad misericordiam , metum , iram , pudinrem, alium denique animi motum proclives,
ut nullo studio, nullis praeceptis institutisque philosophiae hasce perturbationes satis regere possint, atque in ossicio continere. Nonnumquam enim ab iis ante occupantur quam caVere &providere possint: morbi enim semina in ipsis latent, quae , tamquam ignis e silice , inflictu
rerum externarum subito eXsistere atque erumpere solent. Hoc pulchre admodum significavit Lucretius lib. 3. his versibus: Sic hominum genus es. quam is dostrina politos Constituat pariter quosdam, tamen illa relinquit Natura quo seque animi mestigia prima. Nee radicitus emelli mala posse putandum est,
suis proclimius his iras decurrat ad acres, Ille metu citius paullo tentetur: at ille Tertius accipiat quadam clementius aequo. Inque aliis rebus multis disserre necesse est Naturas hominum marias, more ue sequaces.
Et sane cum Horatius exclamat in Arte Ρoetica V. 3oi. O ego latus , sui purgor bilem subierni temporis horam 3 id certe non vult, qui
8쪽
quid bilis in corpore habeat, ipsum sibi detra
here, ac foras pellere: sed tantummodo hum rem illum καθὰ γιαιιι medicamentis imminuere, ne si praeter modum abundaUerit, saeviat atque eL
servescat , non sine magno mentis & sanitatis incommodo . Respondet igitur , sicut videtis, purgatio animorum & perturbationum purgationi corporum & morborum . Quae purgatio nisi homine vivo per sapientiae studium absoluta esset, crediderunt veteres , eam fieri, &perfici oportere apud inferos, ut Plato & platonici praecipue litteris tradiderunt. Hanc inpinionem pulcherrimis versibus exposuit Vimgilius AEneidos lib. s. Audite, quaeso, divinum Poetam: Igneus est ollis evigor, sty caelestis origo
Seminibus, quantum non noxia corpora tardant, Terrenique hebetant artus, moribundaque mem a. Hinc metuunt, cupiuntque, dolent, gaudentque: neque auras
Dispiciunt clausae tenebris οὐ carcere caeco. uis su supremo cum lumine mita reliquit, Non tamen omne malum miseris , nee funditus
Corporeae excedunt pestes: peniturique necesse est
Multa diu concreta modis inolescere miris. Ergo exercentur paenis, meterumque malorum
Supplicia expendunt. aliae panduntur inanes Suspensa ad mentose aliis sub gurgite masto Infectum eluitur scelus, aut exuritur igni. usque suos patimur manes: exinde per amplum
9쪽
Minimar Elusium, dies pauci laeta arva tenemus Donec longa dies perfecto temporis orbe Concretam exemit lasem, purumque reliquit
AEtherium sensum , atque aurai simplicis senem. Interea, dum homo viveret, magnam vim ad concitandas , & levandas etiam perturbationes animorum, in cantu & musicis modis positam
esse, antiqui sibi persuaserunt. Scimus profecto, harmoniam phrygiam id peculiare habuisse, ut
audientes in furorem induceret: Doricae contra , quae gravissima omnium erat maximeque sedata, proprietatem suisse, ut affectus moreret quidem , at simul temperaret atque leniret . Porro , cum antiquis temporibus iidem essent Musici qui Poetae , ut non semel ostendimus anno superiore, & ideo poesis cum arte musica plurimum commercii, & cognationem quamdam habere videretur ; iccirco putaverunt, etiam poesi Vim ααθαργιαά. seu purgativam inesse , qua tantopere musica excelleret: nemo enim ignorat, hasce duas disciplinas amice conjurare, &alteri alteram quasi mutuas operas praebere. Az-que haec inter alias caussa est , cur Tragoedia si legatur tantummodo, sine apparatu, concen tu, hypocrisi, multum de lacultate sua amiti re videatur. Verba enim a poeta composita,
quamquam elegantia & suavia, non ita semius intimos pervadunt, & ad animum usque descendunt, quemadmodum si musicae lepore ac jucunditate condiantur : & rursus harmoenia , nullis verbis, nullis sententiis subjectis,
10쪽
' avres quidem titillat, & α, -i, quamdam essicit, sed inanem ac sterilem: sentiunt enim audientes se commoveri ; verum quo tendat , quo serat hujusmodi morio, prorsus ignorant. Quod si concentui addatur sententia aliqua mundo poetico, ut ita dixerim, ornata atque expolita, jam delinimentum illud ac pharmacum auditoribus medullitus propinabitur utor Enniana locutione quod non solum αι,..., , sed et iam aegrorum animorum perficiat. Quare autem philosophus, omissis aliis poestos generibus, purgationem hujusmodi, Trago diae potissimum tribuit Z quae tamen nempe oratione musicis modis condita, non semper utitur , sed tantum in cantico & ch ro Z An quod Tragoedia proponat exempla calamitatum alienarum, eaque in theatro spectanda exhibeat ξ hinc enim fieri videtur, ut spectatores a cogitatione malorum quae ipsi pat,untur , ad breve tempus abducantur, dum ali rum insortunia considerant; atque ita recreentur, & miseriarum levamentum accipiant. Propter hanc sane caussam Timoctes comicus, apud Athenaeum lib. c. existimavit, magnum commodum a Tragoedia afferri civitati. Nam si quis , ajebat, cum egestate conflictatur, huic valde proderit Telephum exsulem in Tragoedia contemplari , mendicum , & stipem ostiatim rogantem . I nsanivit ne quispiam r aut per imtervalla quaedam delirio ae furore tentatur ξ is Orestem & Alcmaeonem iurentes aspiciens, mose B x hi