Vitarum Italorum doctrina excellentium qui saeculo 18. floruerunt decas 1. 6.. Auctore Angelo Fabronio

141쪽

DEL P A P. Λ ras ille potius prudentissimus & sapientissimus fuerit. Nam cum Vanni liber non modo Ceteris litteratis non probaretur , sed ne

ipsi quidem Eschinardo Jesultae ut ejus

oratio quam Romae habuit in nescioqua Ac demia indicio fuit Joseplius silentio & i dicio doctorum virorum parere sibi victoriam maluit, quam editis responsis molestiam adversario exhibere , & in pericu Ium sese inferre perdendae tranquillitatis animi, cui summe studebat . Itaque non solum ea responsa pluribus & gravissimis rationibus fuIta suppressit, sed etiam Van num laudavit nesciens quorsum ejusmodi laus evaderet litteris ad eum scriptis comitatis, & obsequii plenis et cumque aestate , quae sequuta est , Florentiam Venisset , ad eumdem non semel , sed saepius invisit domum , devinctumque sibi hominem officio, & observantia putaVit At ille post non multo in secunda disputatione adeo magnifice eas litteras expli cavit , ut mutasse Iosephus sententiam , assensisseque Peripateticis videretur . . Hoc

142쪽

ta6 rosa ν Mus quoque sit Iosephi bonitatis exemplum , quod habere ea de re querimon iam nefas duxerit, ac sibi , amicis, veritati confirmarit se fecisse satis editis, aliisque , quos deinceps ederet, libris i ex quibus cognostere cuique liceret , in eadem se sentemtia perpetuo mansisse. Igitur neque conscripta a se contra Bariolum responsa vulgavit, & ob eam potissimum caussam, quod is non rationibus , sed assertionibus, contemptu , R irrisu rem se confecisso arbitrabatur. At Peripatetici implaeabile odium in philosophos recentiores suscepe'rant . Namque ante id tempus iudicio omnium fere gentium erant in philosophia

principes , tum autem mechanica ratio ne , qua recentiores magnam partem in volutarum obscuritate naturae ixerum faci

te, dilucideque explicabant , factum est 3 ut omnes prope Academiae ad eorum se cietatem se applicarent, & Peripateticos puderet eam scientiam nescire , & disce' re . Itaque tantum bellum adversiis re sentiores , di praesertim Academiam Pis '

nam Diuitiam by Gom e

143쪽

nam exarsh , ut nunquam pari periculo fuerint . Illi ira incensi , cum intelligo. rent , sibi cum viris strenuis , omnique doctrina & virtute ornatissimis negotium esse , inierunt consilia , non rationibus, qui bus modicum valebant, sed malis dolis , potentiaque Principum tollere novam , &defendere suam veterem philosophiam . Adorti nobiles homines & aulicos , dederunt operam eonsiliis clandestinis, ut Atomistas in suspicionem Principibus , Episco pis , Magistratibus adducerent, tamquam alia , atque Catholicorum docet fides , sentirent. Aiebant , nemini sapientum virorum dubium esse , quin brevi tempore vera in Deum religio subverteretur , Scanimi Sc mores adolescentium corrumperentur , si ii philosephi de novarum opinionum commentis disputare , scribere , ac iuventuti tradere pergerent . Necessum esse illorum coercere , ct opprimere insolentiam , iactationem , procacitatem . Penitus ac nimis diu insederant praecepta Peripateticorum in animis mortalium s

144쪽

adeoque altis radicibus Aristotelis erat defixum nomen , ut cuique in religionem v niret. His igitur prospere res incoepit cedere . Namque Pisis Scotista Theologiae Praeceptor cogitur , ut ea disciplina dimisis, ossicium & partes scholae Peripateticorum suscipiat , subtilique suo disserendi genere Atomistas opprimat. Ad vetera autem sustinenda Galeni placita Senis arcessitur Pisas, annuo DC. nummorum argenti stipendio , Rusticus Medicus decrepitus senex . Bononiae quoque , ut Marcellus Malpighius memoriae prodidit , in recentiorum philosophiam saevitum fuit . Postquam enim Capponus doctor contra illos vehementissime declamasset , collegium Medicorum conscripsit promulgavitque peculiare edictum, ne quis doct ris laurea decoraretur , nisi conceptis iuraret verbis, nunquam se veterum auctorum , quos Academia Bononiensis usque ad eam diem sequuta esset , desertorem sectae futurum . Neapoli vero Mantelmus

Cardinalis , Husquς urbis Archiepiscopus

145쪽

DEL PAPA. I 29duictus studio religionis , quam Peripateticorum calliditate captus in magno Ireric lo esse existimabat , propter liceMiam libertatemque disserendi ab A tomistis invectam , ex suggestu so soncionatus suis , ut populo persuadere ad veritatem vesue rit, eos esse homines sine ulla religione Sc fide . At Romae aliter Atomissi a rudit , si quid accidit. Nonnulli Medici ' in numero eorum erant , qui novos i philos phos de labefactata religione accusabant.1i sublimitate doctrinae , qua pestere dic bantur, cum magnam gloriam possisiorum apud Romanos essent consequuti . muribus Pedibus , ut aiunt , noctes pie de dies id sunt conati, ut auctoritate Pontificis Maximi opera Petri Gas di , ac saeterorum philosophorum. contra Aristotelem sentientium proscriberentur . Delata caussa ad selectos iudices ex Cardinalium Collegio, in medium protulerunt indicem eiusmodi lia

brorum . Intercessit Cardinatis Etraeus , atque apud Collegas contendit j, inIigrum

esse improbare Gallendi opus , limianisi in-

146쪽

tegri himi , Gallu, Catholici ' licen tiam permittere legendi sin minus appro-hare Aristotelis idololatrair libros , quibus

cona plures h contineri i errores & falsas opiniones , ex . eodem Garano cognosci plane ad veritatem posse. Praeceptum illud , eum ebrporisius simul animos interire , ab Aristotele i tradi et . quo sancto extingui &R11ditiis i deIeri religionem=. Hac ratione sapientissimi patres adducti, divinaque auctoritite permoti et traditum a Deo in nomdis rationibus hominum, tit hi non inveniant opus , quod operasus est Deas , ab initio usque ad finem e consiliis .accusatortim obstiterunt. Itaque idecreto Innocenti XI. , Pontificis Ma ximi cautum init , . ne i qiri squam auderet voce scriptoque reprehendere censoria a ctoritate Seas propositionesi, de quarum Disitate pzonunciatum tia' sede Apostolica non, effet iudicium δt, negligere nonnulli Peripatetici , decretum Pontificis Maximi maluerunt ρ quam taceret, . Hi i Vero quo lam spectarent, eum Sot6major , Scariat s. dici Stilarius, . aliique socii collegii FIo-

147쪽

D E L ' p ' Λ P A . 1 -rentini in publicis disputationibus deelar verunt , tum maxime Niger in eoneioni bus, quas in maxima aede sacra ad populum habuit Pisis . Namque hic eum eju-lans semel clamitasset r si veterem suam recuperare dignitatem, gloriam ', felicitatem cives Pisant 'vellent , continuo non solum a libidine ceterisque omnibus crimi- nibus desisterent, sed etiam suis ex finibus

perniciosas lilias , cieroque sanctis Fidei

'Catholicorum ' dogmatibus' contrarias opinione, perpetuum exlefminarent , quae in urbis' Academia tradebantur ; iterum p ' strema 'in' concione in eamdem sententiam loquutus est , ' usus testimonio Pauli Apost

li: eontristavi vos , sed non me paeniter 2 Int -rim Josephus det Papa , postea quam vidit non dari sibi facultatem sectam Atomist rum profitendi , quin Cosmum III. MagminDucem 4J & reliquos Melliceos Principes of- fendesert, 'quod Peripatetieis faverint pa tibus ,'ix hecasionein sua: i amplificandae for- tunae dimitteret ; t sic se gessit, ut studiis

obsequentur: suis S re orem Principiun-ij I a sine

148쪽

r3η IOSEPH Us sine offensione retinςret benevoletitiam is .

Nam etsi quaed: idi philosopbicarum disciplinarum praecepta dictando commutavit , tamen omnia explicando dixit eadem . Haec

quidem in Lyceo timide 2 pedetentim

conatus .est , domi vero non modo loqui , ac disputare libere, sed etiam impulsu Redi dictare copiose ac definite plerisque discipulis nonnullos 2 tractatua in ejus sectae sententiam coepit. Atque idoneum tempus ratus conficienda: rei , ad Cosmum Magnum Duςem adiit, & apud eum liberrime proloquutus est Peripateticossaucupari potius sibi famam obtrectatione philosophiae recentiorum, quam studere religioni . Ecquod enim haec accipere detrimen

tum posset ex nova ratione naturalium explicandarum serum quam neque praefantes . sapientia viri, neque Pontifex Ma--Σimus reprobarit Z Nescios esse Peripateti--eos eiusmodi rationis Sc disciplinae 3 quare intelligere magnum se existimaticinis detrimentum hacn constituta facturosM. Qui si

vicissent, neminem inum dςinceps proba-

149쪽

bilem in universa Etruria futurum Medi, cum. Hac re audita optimus Princeps alia quantulum placatus animo in Atomissas . Iosepho det Papa indulsit , atque delatis in eorum sectam edictio quidpiam derogavit . Hoe Pisis initium fuit conservationis Duia giferae philosophiae , hoc . robur auctae celebritatis nobilissimae Academiae ., Neque minus Senensibus ad colenda mi Philosophiam atque Medicinam recentica um J sephus det Papa , adiumento fuit . Namque

eo cum venisset anno MDCLxxxv. Francis,

cum Principem Mediceum Praefectuinis provinciae Senensium sequutus , dc ani, madvertisset , Pyrrhum Gabriellium studiis physicarum rerum sic esse deditum , ut

agendorum experimentorum gratia machinam Pneumaticam svo sumptu construxisset , illum confirmavit , & assidue . cum

eo de fructuosa philosophia & medicina

tradenda sermonem habuit . Petro autem Bering uccio qui , cum genere , prudentia , virtute , omnique eruditione claresceret , educator dictus fuit Joannis Gasto.

150쪽

nis Cosmi III. filii persuast , ut Cro istentium Vasellum magni ingenii , adole scentulum Pisas sua pecunia mitreret , ac aliquot. annos aleret, quo iis disciplinis apprime erudiretur . Quo factum est , ut ea praeclarissima genera iludiorum tum Gabriellii opera conservata. , deinde Vaselli industria ac labore confirmata maximo ornamento & utilitati praesertim Senis -rent . Quamdiu ibi Iosephus fuit ad Academias illorum ventitavit 3 quare attingere coepit italicam poeticen , quem brevi fuisturum gravem ct ingeniosum poetam iudicavit Redus , cognoscique potest ex non-: nullis eius epigrammatibus italicis , quae extant . Sermonibus, quoque Gallorum Hispanorum succissio temporum dedit . Sed poetices expers esse suavitatis maluit M

fendere. pietatem. Nam poetae minus erant huic probati Duci , quod cum ex illis quos dam liberius vixisse' intelligeret , ita esse omnes perperam suspicaretur , Sci eorum carminibus iudicaret incendi ,animos cupi-

-οῦ . . ditate Duiliaso by Coral