Vitarum Italorum doctrina excellentium qui saeculo 18. floruerunt decas 1. 6.. Auctore Angelo Fabronio

291쪽

XI. Theophilato Patriarchae Constantinopo inlitano concessit , ut is , HUque successores absque Paparum permissu Pallio uterentin . In hoc Dii sertationum volumine , extant trex aliae sane copiosissimae & ornatissimae a Jo- Laurentio dictae an. MDCCL. in quadaiIus Florentina Academia , quae per illa, tempora fuerat instituta . Harum in prima & s eunda exposuit deliramenta Ethnicorun1 s, atque Saracenorum de Deo divinisque quia busdam rebus , quibus ' eorum Religio principue continebatur , declaranturque etiam res , quae genuere eorum falsas opiniones , turpes errores , puerilesque superstitiones. Tertia ostendit tribus prioribus Ecclesiae saeculis Ss. Patres Platonis sectam propter si- utilitudinem multorum dogmatum secutos Disse , verὀque dichum a Sidonio Apollinari Ecelsa christi litare Platonis Acad miam. Quoniam πero errorem saepe creat similitudo , hinc. famini etiam fuisse' pro 'bat , ut multa praeclara ingenia, quae omne suum , studium in docteinx Platoniς post λrunt, in haeresimi inciderint. Dixit; quoque'

292쪽

posterionibus temporibus in eadem Acad mla Dissertationes alias, quarum tres sunt in manibus. His persuadere voluit audito ribus suis , quantam theologicae doctrinae copiam , quam reconditam & interiorem squam puram utpote ex S. Scripturae , Sc. SS. Patrum fontibus haustam sparserit Dantes in tota sua Comoedia , ac praesertim in ea parte quae inscribitur si Paradiso . Et dum Bertius ea persequitur, quae Dantem fuisse S. Augustini perquam studiosum demon strant , minime se continere potuit , quin in Augustinianae doctrinae hostes inveheretur nter caetera illud allaverans ab his profecto religiossimum Poetam relatum iri

in Iansenistarum numerum, si nostris tem' poribus . vixisset. Quoniam vero maximam vim rerum maximarum, idem ille Poeta a

sua in Comoedia construxit, sibi ignosci voluit Bertius , si auditoribus suis, tanquam in locupletem aliquam & plenam pretiosarum

mercium officinam eos duxerit, tantam .doctrinae copiam per transennam adspiciendam proposuerit. Atque haec delectationis, gratia

293쪽

B R OR T i u s. a gratia cum erat otium , scribebat Bertius, minime interea relinquens maiora opera , quibus rerum sacrarum scientiam magis magisque proveheret. Postquam abunda ter copioseque satisfecisset ecclesiasticae historiae studiosis & privatim & publice eos

docendo, maxime ipsis conducere putavit,' si in quodam Breviario historico retinendae, aut reparandae memoriae caussa habuissent summatim collecta , & ratione quadam constricta , quae fuse lateque iisdem explicaverat . -Collegit ex antiquitatis monumentis & ex si a patrumque memoria prope infinita quae duobus voluminibus complexus est , a Cbristi ortu ad nostra usquε tempora historiam ducens ,. Possumus ex i is quidem notitiam habere Ss. Pontificum, Caesarum , nec non virorum litteris , sanctitate , rebus gestis & erroribus etiam celebriorum , neque ullum est Episcoporum concilium , nulla magni momenti sanistio , neque pax neque bellum neque res illustris pertinens ad Historiam Ecclesiasti eam interdum etiam profanam , cum quacissa

294쪽

a 8 3 o A N N B s L A u R. necessario coniungitur , quae in ipsis via minibus suo tempore non sit notata ; ho que admirabile est tantas res tam breviter

potuisse declarari . . Illud ipsum summum studium de adolesceritium emolumento , quod a Bertio obtinuit Breviarium historicum , ab illo etiam opus impetravit , quod inscribstur e fugustini latinorum Patrum nobilissimi quaestionum de scientia , voluntate , O promidentia Dei , nec non de praedestinatione aereprobauione, vique de gratia 'eparatoris Dialucidatio . Fuit hoc propositum Bertio ratione & distributione accurata sub uno adspectu ponere quae erant dispersa in univer se suo opere et De Theologicis Disciplinis, ad 'easdem quaestiones pertinentia , effecitque ut quo brevior , eo dilucidior esset exposutio . Tales aliique labores Bertii pro defensione Augustinianae doctrinae magis magisque iram in eum commoverunt hominum contrariarum partium , hosque inter fuit Ve- .netus' quidam e Franciscana Familia , quae Minorum Observantium appellatur , qui di litis xxx II. italicis epigra mmatibus petu-

295쪽

lantissime invectus est in Bertium expositasque ab eo de divina gratia sententias. Profecto nullo teria pore defuerunt , scutinos quoque experti sumus , homines suri sae cujusdam temeritatis, quos intainiae suae neque pudet , neque taedet , hosque non

siripto coercere , sed contemptu quid enim iis potest esse contemptius ulcisci sapientis esse semper iudicavi. Verum aliter sensit Bertius , qui paria paribus sierespondit , ut & rationibus convincere obiurgatorem conviciatoremque suum & comtumeliarum aculeis ipsum vexare voluerit.

Sed quae hinc & illinc edita sunt carmina , iacebunt in tenebris, quod nihil in iis se

festivum , concinnum , atque elegans , quod valeat, homines ad legendum allicere . Ii vero qui habent cupiditatem notitiae rerum theologicarum , ex aliis, credo , malent , quam ex hujusmodi fontibus haurire. AEgrequidem ferret Bertius, si viveret, hoc nostrum sudicium, 'Nam eum Is natura facilis esset ad effundendos verius , omne id se tenere putabat, quod alit, ac format po

296쪽

ago so ANNEs L RUR. tam . Verum illa quae memoravi mus ea

mina & alia non pauca ab eodem relictatum italica tum Iatina c latinis enim vermbus instituerat totius vitae suae cursum e ponere huiusmodi certe non sunt, ut per ea ad nomen , laudemque poetae iure aspurare potuerit. Sed excelluisset licet in pomtica Bertius , modica haec pars famae Musdem fuisset nullo modo cum illa comparam da , quam ex divinarum rerum scientix collegit. Haec autem quanta fuerit eκ hoc maxime intelligi potest , quod raro at cuius momenti disputatio inter nostrates Theologos exoriebatur, quin Bertius iudex illius constitueretur 3 eiusque sententiae , a, que consulta undique requirebantur , in gnoque erant apud omnes in pretio Cum factus fui Tet Theologus Francisci I. Μa- gni Etruriae Ducis , utilem ei operam &fidem singularem praessitit. Consultu. etiam fuit a Lucensibus de. controversia quam cum Clemente XIII. habuerunt Etenim i consendebant Benedioum XIV. angustis . tem, .ms circumscriptiuo ius Romanorum Ponti- , c ficum

297쪽

Archiepiscopatui Lucensi , eosdemque potestate spoliasse illas, cui vellent, assigna di . Quae scripsit Bertius ut consulentibus

responderet , minime in manus hominum

pervenerunt . Earum tamen cauta minis

mas habuit molestias, animique aegritudo aut peperit, aut acceleravit ei apoplexim , qua

eorreptus fuit Florentiae anno .ΜDe CLIζII.

dum sacrum in aede S. Spiritus peragebat. Cum recuperasset aliquid pristini roboris exeunte aestate iter Venetias facere voluit. Venit etiam Bassanum acturus cum Typ .grapho Remordinio de recudendis editi iam scriptis suis , emittendisque in lucem aliis , quae perpoliverat. . Eodem tempore egit quoque cum Remon dinio ut imprime da susciperet Cardinalis Norisii opera cum corolariis praefationum , animadversionum. que suarum . Sed non omnia praestitit Remondiniust, ' quae professus pollicitusque fuit Bertio , sique praestitisset , minime dolere .mus aut periisse aut in obscuro loco latere multa doctrinae Bertii monumenta hom,

298쪽

num luce j immortalitateque , ut fas est credere , dignissima . Sensim interim enerumbantur in Berito hon tani corporis , quam animi vires , tantaque consecuta est mis ria. , ut is omnem fere perdiderit mem riam , qua antea pollebat adeo ut quae s eum commentatus esset ea sine scripto verbis iisdem , quod de Hortensio a Cicerone praedicatum est , redderet . Lacrymans sae-ne 1amentabatur 'ereptam sibi facultatem scribendi, vacandique suis studiis , quae se

cum ad extremam usque aetatem Victura osperaverat . Nequid vero intentatum relinqueret , quod ad levandum infortunium comducere posset , medici consilio calidam , quae ex Thermis Pisanis trahitur, perpotare coepit. Movit haec urinam ., stomaehique dolores ρ neque multo post apoplexis iterum

oppressi Bertium , dum sedens in claustro sui Pisani Coenobii quotidianas preces Deo persolveret , dieque nono ille consumptus est . Et verbis .& nutibus nam post biduum loquelam amisit opinionem confirmavit, quam omnes habebant de summa illius in. Deum

299쪽

a a R T 1 u s. .ari Deum pietate . Delatae fuerunt . solemnes exequiae in diem xxx. post mortem , 'quod haec acciderat feria v. maioris Hebdomadae . Mortuo sepulcri monumentum in aede S. Nicolai apositum fuit cum hae instris

D. o. M.

300쪽

. AUGUSTINI

TUTISSIMA AT INCONCUSSA . DOGMATA NON MODOAE IMPETU ADvERSARIORUM STRENUE DEFENDIT SAD LUCUA RATIONES SUAsBENEDICTO XIV. P. M. PROAAvIT AB EOQUA AMPLISsIMUM DOCTRINAE CATHOLICAE