장음표시 사용
141쪽
IIo I. LIPSI M ONITA eum. Et vide ingenium saevitiari certum eli, non alia re hominem magis abjiei, re animo conatuque cadere,quam Exsectione illa aut Exegeratione. Qui aut virum viro, aut Iumen demit: nihil ab eo viri
ultra formidet, de in poenam aut ludibrium modo
XI. sed elaudo hoe totum de Ambitione , uno eoque iocoso exemplo. CHAN TARTARORUM eorum Prineeps sie dieitur eum Stephanm haudita nuper optimus fortissimusque Poloniae Rex obiisset, in comitiis de Rege creando, ipse quoque per Legatos intervenit. Dixit & proposuit istar Parentem se esse , ct posse myriades aliquor equita m s vera
sunt 3 educere ἶβuis terris, Polania 1Menda vel augenda. Item striatim se ct conrιnentem esse, ae sine ultis ciborum deliciis. sua equina in fame contentum. πιπιo. quod ad Religionemiae qua di tari aiaiebat. Tuus, inqisita Panti
fex , inem Pontifex esto; suus Tutherus , meus Tutherus
octo. Si risu excepta Legatio fuit, nemo quaerat. eL fuso maxime r de ecce hominem paratum omnia Dcra & deos deserere, regnandi cauta.
Detreiores eos sepe fieri, ct mutari. NEscio qua caussa oecialia raeter apertas, etiam evenit et ut eum in aliis artibus usu homines discant, re meliores fiant, in hac regendi fere comtra, & Principes inclinentia omnis aetas dicet.& raro decursum ad metam aequabiliter hunc cursum. Caussae partim in Principe, partim Nobis , partim Principatu ipso videntur r atque obiter examin mus. In Principe,quia initio magis intendit.& p dor est, & bonae famae studi lim: quae calaat paullatim. & in omnium obsequiis audaciam, & Proterviam, de contemptum sumit. Itaque rumor ille ait Lampridius) qui plerumque nomis flat dominari Prancm Diuili do by Corale
142쪽
. ET EXEMPLA POLITICA. 13xpibus.nis ex summis virtutibus non permanet. Bene initio audiunt . de faciunt: sed raro constans est ilix virtus , nisi firmo fundamento nixa & instructa. Seeunda mussa, ab infirmitate ingenii humani est. grande illud imperii pondus aliquamdiu recta ce viee sustineri .vix semper potest; lassantur. & se in nectunt. Quo facit natura,prona in vitiar& magis, ubi non metus aut poena retinet; sicut in Prinei pri. qui est super ista. Et nisi ipsum illud Honestum eum teneat. & Religio: quis est qui possit Aec dunt depravatoreῖ. insitum Aulae malum r & qui Irave etiam facta laudantes , magis istue ducuntoraque ut qui vinum bibunt, initio pares sunt, de
sensibus subsistunt: mox alienantur, & compotores etiam invitant aut urgent: sie in potentia, eum nova & modica,ferunt: diutuma corrumpuntur, ει sunt ebrii,& magis tales faciunt adulatores. Pan gyrieus scriptor recte r Vbi sub tanta onere infirmitets psa es. faciunt tirentiam de parectate : habenas omnes
ingenio suo & cupidini laxanti Caussae etiam in Nobis & subditis, sunt istae. Credulitas prima. quod temere initio, etiam de malis aut ambiguis bene speramus t & quid mirum igitur fallit Neque illi se mutante sed nos opinionem. Inde jactatum
apud nos proverbium e Flandros amara futtires Primi
p s. Odisfastis. Cum praesemesenim dispheerit,alios adspici mus & optamus: atque ut aegri, mutationem remedium destinamus. Secunda, quod refractarii saepe & pravi simus. & communiter etiam erga optimos ingratir donee esse desinant. Id Principes
gavantur di indignantur, & paullatim affectum
curam a talibus abducunt. Magis autem, cum se ditio, rebellio, aut insidiae sunt: tum & juste putant se opprimere aut amigere . & plurium noxam omnes luunt. Ausim dicere, bonos Subditos sacere aut servare Prinei pes bonos. At eaussae in Principis tu ipso sunt. quod is ad Superbiam & eontemptum invitet:& ves firmi ros convellat.& a statu paullatim abducat. Sicut eaeli a supero illo abri-Pauritur, di quamquam contra nitentes obsecuri-1 α dant: Diuitiaco by Cooste
143쪽
x22 I. LIPSI MONITA dant r se Principes ab ipsa illa potestate. Videme privatos homines in opibus magnis, aut prolimrit te, depravari, re a veteri via di vita flectere e idem fit istie. Potentia impotentiam gignit,licentia libis dinem, vitiar & ut pondera ab alto lapsa, in pra ceus eunt. Quid, quod interdum ipsa Infelieitas mutet ut quibus domi aut militiae res suntumpet specie, ipsi fortunae, ipsis substitis etsi extra eulpam obirascuntur ; & ut in tempestate, clavum ab3Desunt, fle dant vela ventis. Privatim saltem oblecta. menta quaerunt, convivia, ludos, muliereulast pinhlicum omne decus aspernantur. Exempla horum
''Insigne ptimum in DIONYSIO IUNIORE
mtanno Stelliae: qui mortuo patre, mire temen tem se exhibuit & benignum. Tria millia nex rum, ob aes alienum, solvit; tributa per triennium remisit;alia, in gratiam re famam populi. Sed mox iam dominationis certus, rettulit ingenium, quod caullisper seposuerat: avunculos interfecit, quos verebatur aut timebat; item fratres suos,nequis mulus superesidet;mox in omnes pro scue saeviat, ille Dion si s effectus,cuius non tyranni, sed tyrannidis. nomen habetur . . . II At hie natura pravus: mussis,& vi aut vitio Regni. 3PHILIPPUS Maeedonum rex paenulti.
muro eui eum Romanis bellum fuit. Erat sane illel Polybius testatur, qui novit de vidit in pleribue
cotibus eorporis atque anim I ornatus: vultu decorus, eorpore erectus,eloquentia promptus. , rigeniore memoria validus, lepore &dictis etiam facete; atque omnia eum regio quodam deeotere malectate. Aeeessit virtutum studium In toga, re in bese
alium tanta indole aut spe Regem Maeedonia aut Graeeia viderat. Sed mee momento omnia Vertunis tur: sive Fortunae culpa, quae adUersa ei in Roma.
nos . animum infregi v ab ilistituto ad gloriam cursu revocavit; sive delatorum vitio & suo , qui aures eis temere dc facile praebebat. Sane optimos quosque Diuitiaco by Cooste
144쪽
ΕT Ex EMPLA POLITICA. 133 quosque se sprevit,veneno & ferro grassatus e sed nee sanguini re filio suo Demetria tandem parcenS. Denique ille Philippus, de quo omnia bona sperata& videri ecepta, m omnia mala desiit, pravus , i visus, infelix. III. HERODEM Iudaeae regem Iieet addere, insignem , mitem, magnificum . primis sex annis , si
quem alium t reliquos triginta & unum sic imma Dem. trucem in suos alienosque, ut septuaginta Se natores regiae stirpis interfecerit, uxorem suam, Mires filios: denique moriturus,ex omni Iudaea nobilissimum quemque, quasi ob aliam caus , ev cari ad se iusserit; & eum venissent, ambitiose ab amicis petiit, ut inelusos Cireo , ad unum interficia militibus curarenti non ob noxam, sed sui aiebat quo verus iustusque dolor funeri suo exhiberetur, eum nulla familia immunis ab hac clade esset. IIII. Quid TIBERI vM Romanum Principem
Ioquari res pernota est, bonum fuisse, donee Ger manicus ae Drusus superfuere; mixtum virtutibus aevitiis. matre incolumi; post in omne scelus, sapitium,& infamiam prorupisse, ut ipsum quoque in terdum non factorum solum lanimo torquente
sed vitae paeniteret. v. NERO in eadem re Romana notatur,magnus initio Princeps , magnum postea monstrum e dc Trajani elogium de illo fuit, Omnes etiam eptimos Principes longe a primo quinquennio Neronis abesse. Quod in aliis fortasse verum fuerit; sed domi tamen v neno frater sublatus, secundo statim anno, dedecorat hane laudem. Plura exempla notare est : plura
imo plurima: sed fastidium paritatis vitandum est, de nihil hic, quod singulariter narretur. C AP a
145쪽
I 6 x L IPSI Mor NI TAriel filius. ita assiduus in rebus, ut vix sero Citium
caperet. Cumque idem moneretur aletudinem &vires eordi habere,respondite misato quidem Bomini omne temptu tabi esse.eam id luberi amistit: at Resias u men mum non abrieat, id filum, quo vacat.
VI. Itaque rebus hominibusque se dant , etiam vilioribus: nam & ii.Principatus membra. Insignihla monito RPB OLFI Imperatoris A relata: qui eum submoveri a satellitio suo tenuiores quosdam videret , ad se affectantes, non sine stomacho edi. xiii Per Demm sipia ejus verba sunt sinite ho-ines ad me τε ra. Non enim idos ad imperium jum ---. in inaremiameludar. Melius nihil possum, desino, re hoe infigo. C A P. VIII.
Ea De re ad Virtutes aut Vitia subditar m. π Rineipem ob se bonum eo oportet, sed etiam A Ob alios equos talis emendat, aut alius depravat. Nam homines inprimis ad alta ista flectunt Ios,& exempla sibi suis inde moribus sumunt. Salin Iustius usui magno imperis praediti . in ores atatem
agunt, eorum facta euncti murales nevere. Ita maxima fortuna, minima licentia eis. Sicut igitur regulam maxime rectam esse oportet, ad quam cetera dirigit turr sic Prineipem. Et ut in corporibus gravissimus est morbus, qui a capite diffundatur: sie qui ab illo. Pindari. ad Hieronem Siciliae regem, aurea dicta sunt: A hiae κελ- sistεμa -ΑΡ'
146쪽
Attamen cmetior enim miseratione divi ia Ne omitte hane M. guberna cto Haruo p ulum. Verare Me ad incudem Fabriea tinguam. Si enim vel lave eruerit, Magnum feretur Abs te. moliorum dissenμιον Es et multi testis inrisque i.
I. ALPHONSUS reu Aragoniae & Neapoleos. eum de subditorum moribus disputaretur, diritaVt herbas quastam ad Salis motum; sic popviares in Pri
IL ALExANDER MAGN US cervice leviter incurva & panda fuit, quod ortatim proeeres deaullei imitati. quasi ipsum sie essingentes. Adeo deminuta observant,atque aemulantur: utinam sic imteriora & virtutes III. Luxus in eonviviis, veste, supeIlectile, familia,ad VESPASIANI tempora nimis Romae in valuit: nee vel legibus potuit e reeri. at statim, illo Prineipe, sponte exolevit. Caussa in Tacitos Prae pums adctricti moris auctore Vespasianus fuit, antiqua ipsec rem victaque. obsequium inde in P eipem.O am in iamor. vatissiora quam paena ex iasibus O metus.
Quam Prinreps in se , O suis. semen IN ter omnes autem virtutes, sunt quaedam velut Regiae, de Prinei pales. ut Iuctitia pr1mum. qua Homerus Reges δο-misas appellavit, elucus -- patas O versantes. Nihil iis convenientius . nihil dignius e di servata, rebna servat. Servanda autem. etiam in iis quae Prinei pes, aut qui eirea ipsos sunt. tangunt. Mali doctores, qui a legibus eximunt: qui cum Caligula censent. Omnis ipsi. O in amnes. licereis
147쪽
AT Princeps , ne inelinet si e & labatur, sed bonus sit & perseveret:quid magis eum fulciat de firmet, quam Finis semper in oculis , quo spectet Neque enim Principatus ipse finis est, absit, aut altitudo illa & splendor : sed populi bonum. id est
directio eius di tutela. offerum eis ini pyrere . non regnum . ait Seneca noster. Graeci ἄν-s; reges diκerunt, ut Plutarchus interpretatur, b τύ ἁ κquod est curam gerενe, ct tueri. Certe debent. Ipsum Regis nomen apud Latinos eodem vocate ut ordinem servet,composite imperet: quod qui neglegit. non regit ine, sed dissipat & perdir. Cogitet secum
Princeps: Ego ex omnibus mortalibus placna. Mec siques . qua Deorum vice in terris fonserer et ego vita neessique
gentibus arriter: qualem quisque starum sortemque habeas. en mea manu eu positum. O aignitas ivicarium Dei esse, & non esse aemulum v ide ut ille ab orbe con dito dispenset, di regat, aestates, hiemes, anni tempora; fruges .fructus, tot usui nostro aut voluptati: cmos, terras, maria, omnia in statu & concordia, etsi maxime di seordia, servet; pareat plurimum, in terdum puniat;verus pater simul di dominus geri ris humani:quid desideres, praeter hoc exemplum Subsequere: & h Deo reges. ad Deum eant. Sint igitur in assidua cura, sed eum tranquillitate M pater& haec utraque suis, quantum potest,procurent. Absit otium. neque em n oecae tenus t ait Panegyri Res J ae nomine , sortuna m erit consideranda es . Sunt trabeae.& fasces, de stipatio, de fulgor,& quidquid aliud huie dignitati adstruximus: sed longe maiora sunt, quae vieissim nobis, auctoribus fautoribusque potentiae, debent. A mittere in animum torius respulli ι .e curam, o petisti fatas rapere o oe εθυι- quodammodo Dia
148쪽
ET EXEMPLA POLITICA.'ilentibus vivere. Accipere innumerabales undisue nuncios, terrilem mandata iamittere,de tot urtibus, nationibus,
O prominetis euitare N O CTES OMNES DIESQ VE. perpera selicitudine. PRO SALUTE OMNI VΜ tur-tare. En breviter tuum munus,& in fine Finis. Ρ
puli salus. Exempla addamus, qui fecere aut facturos se sunt professi. Inter istos I. TIBERI US Imperator. qui pulchra voce tuti nam & rel) testatus, in pleno senatu : Dixi ct nunc.
saepe alias P. C. bonum is salutarem Principem . quem vos tanta π tam libera petinate instruxiHι, . Senatuἡ SERVIRE deberi, O UNI UERSIS civibussaepe ac plerumque erram SINGVLIS. neque id dixisse me paniteris
Pulchra. inquam,voce, re quam sine Numine con CCptam non reor, aut emissam. Quid verba Dei mus in instruendo Principe tecce hic compendium. Serviat . id est audiat obsequaturque Senatuι & bonis consiliatiis: simiat uniυerss. in bono omnium procurando : serviat singulis, in Iustitia administranda. injuria arcenda. Sine istis, non est Princeps , sed tyrannus. II. Quod TRAIANVS , item Imperator, considerans, cum Praefectum suum Praetorii, de more, gladio suecingeret, daretque vitae & necis potesta tem : Cape hune, inquit: ersi quidem recte Θ EX UTILITATE OMNIUM imperavero , pro me; sin aliter, contra me utere. Optimam optimi illius vocem l Vivam. si rei publicae vivo : si mihi , arma haec in me
III. Iam HADRIA N US Imperator quoties au ditus est dicere Ita se rem ulticamsessurum . uisciret REΜ POPULI esse.mn sisam. Iterumque, quod e dem ducas : Talem se prattiturum Imperviorem qualem sibi Optasset privatus. IIII. VESPASIANI etiam caeleste dictum est, qui sanus valensque, semper in publicis occupatus, etiam aeger perseveravit: & revocantibus amicis, utque sibi parceret, Imperasorem inquilistantem mori
U. Inferiore aevo HENRICVS Imperator Fria
149쪽
AT Princeps, ne inelinet se fle habatur, sed bonus sit & perseveret:quid magis eum fulciat re firmet, quam Finis semper in oculis , quo spectet Neque enim Principatus ipse finis est, absit, aut altitudo illa & splendor: 1 ed populi bonum. id est
directio ejus& tutela. offeιum eis impraere . mur In m . ait Seneca noster. Graeci αναώλ reges dixerunt, ut Plutarchus interpretatur, ob τὰ ανακοῦς IUQquod est curam gerενe, O tueri. Certe debent. Ipsum Regis nomen apud Latinos eodem vocate ut ordinem servet,composite imperet: quod qui neglegit, non regit iηe. sed dissipat & perdir. Cogitet secum
Princeps: Ego ex oravibus mortesibus piarns. eterit quesum. ui Deorum et re an terris fungerer e ego vita neerseque gentibus arbiter qualem quisque starum sortem me habeat. stu mea inanu est possum. O aignitas vicarium Dei es.se, & non esse aemulum v ide ut ille ab orbe convidito dispenset, di regat, aestates, hiemes, anni ter Pora; fruges, fructus, totusui nostro aut voluptati: Caelos, terras, maria. Omnia in statu & concordia, etsi maxime discordia, servet; parcat plurimum, in terdum puniat .verus pater simul de dominus geri ris humani quid desideres, praeter hoc exemplum Subsequere: & h Deo reges. ad Deum eant. Sint igitur in assidua cura, sed cum tranquillitate de pace:& hare utraque suis, quantum potest,procurent. Absit ovium. neque enim oecie tenus t ait Panegyri- Res) ac nomine , fortuna Imperii eonsideranda eis. Sunt trabeae.& fasces,& stipatio, fle fulgor, re quidquid aliud huie dignitati adstruximus: sed longe maiora sunt, quae vieissim nobis, auctoribus fautoribusque
potentiae, debent. Admitteve in animum torius respubli
150쪽
Di,gentibus vivere. Accipere innumerabιles un lique Dunis rios, undem mandata dimittere.de tot uctibus, natronibus.
O provinciis e stare. NOCTES OMNES DIESQUE. perpera solicitias . PRO SALUTE OMNI VΜ tWι- rare. En breviter tuum munus,& in fine Finis. Populi salus. Exempla addamus, qui fecere aut facturos se sunt professi. Inter istos I. TIBERI VS Imperator. qui pulchra voce tuti nam & relὶ testatus, in pleno Senatu : Dixi ct nunc,
o sepe alias P. C. bonum o salutarem Principem, quem mos tanta π tam libera petereate inBruxiae ι, . Senatu, SERVIRE debere,o UNIVERSIS civιbussaepe ac plerumque etiam SINGULIS. neque id dixisse me panatet.
Pulchra, inquam,voce, & quam sine Numine conceptam non reor, aut emissam. Quid verba Dei mus in instruendo Principe tecce hic compendium. Semvsat . id est audiat obsequaturque Senaitii & bonis consiliariis: semiat universs. in bono omnium procurando : serviat sintilis, in Iustitia administranda, injuria arcenda. Sine istis, non est Princeps , sed
I I. Quod TRAIAN VS , item Imperator, conli derans, cum Praefectum suum Praetorii, de more, gladio suecingeret, daretque vitae & nee is potesta tem : Cape hune, inquit: edi si quidem recte ct Ex v TILITATE OMNI VΜ imperavero , pro me; sin aliter. contra me utere. Optimam optimi illius vocem l Vivam, si rei publicae vivo : si mihi , arma haec in me
III. Iam HADRIA N VS Imperator quoties au ditus est dicere Ita se rempublicamgessurum , uisciret REΜ POPULI esse.mn siuam. Iterumque, quod e dem ducas : Talem se prauiturum Imperatorem, qualem
IIII. VESPASIANI etiam caelelte dictum eli. qui sanus valensque, semper in publicis occupatus, etiam aeger perseveravit: de revocantibus amicis, tarque sibi parceret, Imperatorem inquιit stantem mori