장음표시 사용
31쪽
Gus matrem Superbiam, aut Ferociam, sepe σκitiorum cumulum, esse. DEflexio altera Impietas , sive Irνeligis, si
Graecorum sic licet vertere. Grande, di ut sic dicam, malorum malum i cum homo a ratione, imo k natura abit, contemptor Numinis aut negamtor , quod illa asseruit, & haec insevit. Eo veniri soleta sive a superba quadam re rudi Ferocia; sive vitiorum magnitudine & cumulo, quae animum manciparunt. Deo enim tum se subtrahit, & ne i Ium timeat, spernit: itemque praemia omnia futu ra, aut poenas. In seliees hi talest etiam in externis rebus successibusque : quia desertores sui Deus deserit, nee eadunt solum turpiter saepe, sed ruunt. Quam scedi etiam sunt super omnes Superstitioinsos i quia ut illi connivent ad supremum Numeri, aut male vident; sc isti eareueiunt.& nihil vident. Quis autem neget caecitatem deteriorem lippitudine essh Eam elo in paucis exemplis proponam: lpaueis, & idipsum timide. nee aliter quam in tem- lplis malos Genios solemus,ad fugiendum & abhor
I. Omitto Veteres , apud quos veniam aliquam habuerit. in caligine errorum: apud Christianos qui potesti Et sunt tamen,qui non vita solum eam prae- iserunt i sed impudenter lingua exprimunt. ut ille FREDERICUS II. Imperator, cui saepe in ore: Tres suisse insignes impastores, qui genus humanum seduxe runt , Mosem, Christum Mahumetem. Ο impure., o impiet te hoe dicere, quod gentilium quidam olim, Christum magum fuisse , O ex 2Evntomm adriis angelo
Fum potentium nomina haluisset
II. Mitior ALPHON SI X. Hispanis regis, sed non meliot vox aut sensus. qui solitus Providentia iden iidem
32쪽
ET EXEMPLA POLITICA. grtidem eulpare , re dicere r Si prineipia mundi ipse Desa fuisset , miata melius orssinati que condenda fuisse. Μiselle, sapientia supra Deum es t lingua quo abis, mens quo abisti Sed notabile, utrumque istum,& Frederieum & Alfonsium , illum imperio, hunc regno privatos , in publico odio & infamia obii M. Plura non addo , nec vel calamum aut chartam Ie- Iatione ipsa maculo.
Id considerandum, credendumque esse. AT tu qui Deum & Religionem eolis,etiam Fatum : id est Providentiam , decretumque divi num. Quid enimatiud in Fatum dicet pro me Minu ti us Felix ) quam id quod de unoquoque nostrum fatus euvem' De unoquoque nostrum, sed & de rebus omnibus quae sunt , fuerunt, erunt. IS enim i qui omnia fecit. dirigit eadem, movet, servat : καθjστορ
mans in se atque alligans, ne incomposite feratur. Pror sus ita est. per caussis medias , varie nexas , pruna illa caussa omnia temperat, suaviter , prudenter, utiliter : nec aliter est censendum. Hoc monitum
Mariam utilitatem Principi dabit. a Deo se & re snum; a Deo bona malaque externa esse : ideo nec in illis elate . nee in istis abjecte nimis agendum. Constantia ubique esto , & volens quaedam obe dientia deeretis divinis . Nam longe praestat lait Gregoras Nicephorus quietum ferri a ferente Fato, quam
obnitendo velut materiam o alimentum ei praebere. Hoeenim tale est,ae si quis ignem metuens ades jam eircumdantem, non extinguar eum , sed sarmentorum fasces agrarat,
ct oleum albundate arat si quis furente Borea ct tempestate. ς gua fragitique ινmba contra seu stus o per eos eluctaνι
33쪽
I. LIPSI MONITAeonetur. Altera etiam utilitas, inquirere levitet de modeste in Fata, & videre quo vis illa supera, ri stra haee trahat: proque ea inelinatione Ae & coninsilia adaptare. Magnus est fructus; de prudenti viro vix publica Fata conversionesque obscurae, ex signis quae praeeunt vel adhaerent. Ruere aut veri re hunc statum vult' consilia prava, de homines ta Ies erunt, qui ad gubernacula admovebuntur. De Iatio, adulatio, vanitas loeum habebunt: probitas, veritas, prudentia exsulabunt. Sed Ze, ut in cithainra, concentus turbabitur:& obseura primum, mox
salam discordia erit. Vult attollere t omnia alia. ocus consiliis , locus honosque virtutibus, etiam artibus t denique si quid aegri in Republica , sanatur ; siquid sani, fovetur. Vt qui libram tenet, in hanc aut illam laneem pondus adjiei jubet, de in clinat : sic Deus. de fortunam temperat, sed maniabus aut consiliis fere nostris. Atque haee ita palam, ut vel hebes mens videat, si non praevideat: & d
minum arbitrumque terrestrium rerum , eά eventis , illum e coelo agnoseat. 'o quam mira, quam inopinata stem ab illa potentia Nam & hoe ga
det atque amat, praeter opinionem trion enim rationem j quaedam facere , fle vel sic ostendere vim illam omnia subernantem re moventem. Haec universe : sed in Exemplis etiam distinctius vide mus . & monita pro iis aptemus. Primum esto, NON. I. Revia ct Reges a Deo dari. I. Quid clarius 7 quae vis, gratia, aut commenda tio AGATHOCLI regnum in Stellia dederunt 'Paviter ei figulus. pueritiam in luti sordibus, adolescenistiamin Jmpudicitiae, juventam in libidinis egit. Ab omni parte infamis, odio civium & inopia, ad latrocinium compellitur. En gradus , quibuS ad se pirum veniatur l Sed mox miles, & dux E militer id quoque eum infamia , quod defuncti Damasionis,
cui meeesserat, uxorem stupro antea cognitam , sibi ceperat, & eum ea ingentes opes. His fretus, o
cupare imperium patriae bis conatus, bis repellitur;
. - denique Disitirco by Corale
34쪽
denique in exilium agitur. Quid fit i iungit se Siculis, Suracusiorum hostibus, palam bello patriam petit. & obsidet: nihil essicit, cum Poeni in auxi- sum evocati strenue propugnarent. Vi desperata,
ad fraudes se vertit, Hamilcarem Poenorum ducem
ad pacem invitat s ea species & honestus titulus
fuit: in revera ad pactionem, ut cederet, & traderet sibi Syraeuias. Ita factum. regnat, caedes populi MPrincipum facit: de miro iterum fato, ipsis conci liatoribus sceptri Poenis bellum infert, & in Afri eam transfert. Praeter spem varie victor, & praeter spem quoque mox victus,deserto exercitu, liberis, amicis, me solus in Siciliam effugit. Sem attamen regnum,etsi in varia sorte: immoritur ei, sed ita ut hi uxorem Iiberosque videret . & ab nepote id eripi, non diu fruituro. In his talibus ubi ratio alia. quam summa illa Ratio est, Fatum nobis dicta II Hare in uno illo rege. quid in quattuor septem in universum fuere in ROMANORVM t Primus Risistiti, & tertiuS Tullus Hostilius, uterque ex pallore ad sceptrum pervenit: quintus Tarquinius Priscus, e pete rino & exsule: sextus Semim. quod Ipsurranomen praefert, e vernula & servo. Quid haec aliud
sunt, quam . PSidus, ct attulti miranda petentra fatis III. Nam de C. MARIO minus mirum in po vulari electione, si ad summa pervenit ipse popul ris. Sed ex ima tamen plebe ac municipali , miles mox factuS in caliga,tum Centurio, tum Tribunus: re in urbe etiam petere honores ausus, saepe repulsus. foretus, irrupit tandem in Curiam magis,quam pervenit. Ex illo tamen Mario tam humili , tam fastidito, ille Marius emersit qui Africam vicit, re gem Iugurtham formidatum Romanis In trium
phum duxit: re parum est : ille Marius , qui
Cimbros, o sitamma peruula rarum
di trepidam non Italiam modo , sed urbem de se dit. Ille, qui post sextum Consulatum s r ured
35쪽
I LIP SI MONITA .eertulaue spei, quod olim iuveni in agro aprieanti,
randi scilicet flanmi Imperii eventus. Rediit. hostes vicit , urbem & Cori Bul tum septimo inivit , di in eo exspiravit. Q. sperandi ει timendi, cum Fata volant, inru
me in Africam revocat. qui mortuo patruo suecedente, & mox illo quoque -t fraudem exutus regno & privatus , arma sum sit.ae denique victoriae re illius compos fuit. Sed
non esu ea avisus, & hoe fruitus, a Dpm rem
hellum excepit et qui justo proelio eum fudit. In montem Balbum eonfumr x, π r Praefectus regius eum pepulit, ad maram paucitatem redactum, ut vix quattuor equiti Imi
edime e gerit. ventum erat ad flumen, nec vadari
voterat: id facis Masanissu & tuum Fatum meis in iugente in id se eonjieit, & duobus comitum zit te abreptis, ipse eum duobus alus inter virgul- ulteriora delituit. Fama tamen sparsa submersi, putares s ut quisque in eum affectus 9 erexit. aut terruit: cum ille vulnus nam & id acceperat in in une. avia curans , latrocinio duorum equIV per dies aliquot vixit. Mox ubi Σ Pa fuit . audacia ingenti pergit iret in e Ru Jςcu
randum i quibus praesidus t haud plus quadraginta equitibus, qui in via se addiderant: auctisque pauia utim ad v t. millia peditum . in I. equitum eo piis , paternum totum regnum recepit. Sed nota. Ium finis fatalis dispositionis. Iterum pellitur, vi ctus a Vermi -filio , quem rex in eum ima strat. Ibi omnibus opibus, sed non spe aretussa, cum T vv eouitibus effugit ad Garamantum terramἔ
Seipione missus eum classe appulisset. Iunxit se, &magnum nomen , etsi exiguas vites attulit: peritia tamen militiae de loeorum, aliquod ad victoriam momentum. Quae mox secura. victa CarthHimen. a MDiuili od by Corale
36쪽
ST EXEMPLA POLITICA. 3sses de Syphax. i ste periit, re regnum ejus Scipio
totum Masinissae donat, finibus etiam auctis. Quid deinde nee sie fideliter Fortuna et ridet. in ipso aditu jactatur, sed Veneris insidiis, non vi Martis. Erat Sophonisba, Syphacis antea uxor, mulier insignifacie, facundia, & astu. Haec regiam ingredienti occurrit, deIecta, maesta, sed quod deceret: & statim Numidam in amorem sui rapit. Iubet igitur bono animo esIe , dextram & mox eorpus jungite sed petenti antea jurat, Neminise traditurum eam R-mano. In his erat, cum Laelius supervenit, & S phonis bam dedi postulat: fluctuante Masanissa , in vehementissimi amoris testibus, illam desereret, an amicitiam Romanam. Sed ratio & utilitas asseinctum vicit: illa vita abit, iste ad Romanos redit, de adhaeret. per eos regnum stabilit, auget, quod ad posteros etiam transmisit. U. Inserit se his exemplis Se mmina. Erat Leontii
euiusdam Atheniensis pnilosophi filia, AΤΗENAIS
nomine, multo ingenii eorporisque lepore, aut Venere. Pater occulto aliquo de fortuna ejus praes Sio , omnes opes moriturus duobus filiis relique rat ; huic solos centum aureos , cum elogio, Suf-cturam ea fortunam suam. Igitur cum fratribus litigat, ut injuria assecta. sed infirmior sexus aliam etiam accipit, & pulsa ab iis Constantinopolim venit, ut viam futurae magnitudini aperitet. Insinuat se, M commendat caussam Pulcheria Imperatoris sorori reui statim ita placuit, ut percontata , ecquid virgo esset in aulam acceperit, sed baptismo . rudem ad id Christianae religionis, prius ablutam. Nomen ejus in E UDOCIΑΜ.mutat: ae sic denique amat, ut fratri TlModosio, apud quem omnia poterat,eonju-sem desponderer. Hem , ascensus a sed ecce, & de jectio. nam diu felix eo conjugio, amata di amans, in suspicionem probri incidit . & contubernio excidit, hae caussa. Imperator insigne , de praegrande pomum dono acceperat : quod porro uxori suae blandiens transmisit. Accepit illa , & idem mox Pausimo, facundo re erudito viro , ideoque eruditae
37쪽
6 I. LIPSI MONITA minae caro, nihil sequius cogitans dedit. Quoaille, ignarus unde emet, iterum Imperatori, ut T gium aliquod munus offert. Mirari ille. & primum ambigere ; mox agnoscere. & suspicari. atque ita propere ad uxorem veniens, callide pomum ab ea repetit, antea donatum. Haec totius facti ignara. temere & iuveniliter asserit, sese edisse: iterumque rogata dicit, atque adeo jurat. Imperator serio tum offensus. & men/aeli arguens, pomum profert: nee satis. de amore occulto & improbo suspieatus. Paullinum oeeidit, illam abdicat, & relegat. o uis terque amans, vestri misereor i etsi haec quidem ea-
sum fortiter tulit e de ivit Hierosolyma, & pie casteque vivens ibi moritur, sed praemortuo mavi VI. Multa hare in historia veterit nostri sevi uis num addam. PHILIPPUS II. Hispaniarum rex, quid nisi fato in illud Lusitaniae etiam venit Qnodita fundatum firmumque in eopia suceessorum
videbatur, ut locus non esset aut rima vel improbae externae spei. Ecce Emam et XIIII. Lusitaniae rex . tres uxotes duxerat, & ex omnibus liberos tulerat. primam , Isebellam, maximam natu filiarum Ferdiis nandi & I sabella Hispaniae regum. Proles ex ea nata MinaEl: qui si vixisset, certus heres omnium isto- Ium regnorum erat, quae nunc magnus Hispani rum rex tenet. Obiit puer, & ipsa mater ejus h pa tione. Ergo alteram tunc filiam Mariam, quae tertia
erat eisdem Ferdinando & Isabellis, nuptiis iungit: nam Ioanna secunda, tradita Philippo Austriae o fuit, e quo eonjugio Hispaniae isti reges. Emanuel igitur ex Maria numerosam sane prole gignit, sex mast los, duas filias:denique a tertiis etiam nuptiis, quas cum Leonava Philippi Austrii filia eoivit. duos liberos, filium filiamque. obstoea, te obseero. an non haee fundata domus , in tot fuleris , ut se dicam, regni t Iam ad liberos istorum veni, quanta series Giginti νιο erant, qui Philippum regem anteibant.& successione legitime arcebant: & tamen quo Fata vocabant, venit di successit. Praemortui omnes
38쪽
ΕT EXEMPLA POLITICA. 3 illi sunt, qui di nisi ut unum facerent
seapcd Magnus favor Numinis nec semel in
hae gente s Austriam dico 2 se ostendit . quae per haereditates & adventitia incrementa fere crevit. MON. II. Regna a Dea is Reges tolli. I. Vis illustre exemplum CYRVS erit. qui per annos triginta, in magna gloria rex Persarum, finitimis , deinde longinquis, subactis. longius manus etiam ad scythas porrexit. Venic cum magno dirvictore exercitu. 5 aedem, i 1 -mma vincendo.
Thamris ea erat, quae genti praeerat, & filium ad n-nes regni repulsurum vim externam miserat: sed victus est, bciniumsli Cyro circumventus. Ergoiosa molem regni ultimam excivit,& dat se animose obviam, atque iisdem fraudibus circumventum di clausum. ipsum copiasque cecidit. Ducenta Peringrum millia erant: ingens elades: adde ludibrium. Caput mortuo resecat,& in utrem sanguine plenum merso exprobrat: Satia resanguine, quo expler rimu sti. Regnum longa mole fundatum , ubi es t rex
ot annζ felix & victor, ubi es t quo Fata & ordo
rerum miserunt . a summis ad ima decidisti. II Iam POLYCRATES , rex Samiorum, non fortunati, sed Fortunae nomen videbatur. Nihil ei in vita adversum: ante Vota, supra vota, omnia aderant id est, priusquam vellet,& plusquam vellet. C Ium , terra. mζe favebant. aut serviebant: ω exemplo raro dixit: Anulum in mare abie cit Quasi Nemesi placandae: quid fit in pisce mox bitem servitutem,& audiςnxi RV ς' S S.,, a Per vi Fati incidit. Bellum, magnis viribus, Sapia 3
39쪽
3s I. LIPSI MONITAsarum regi fecit: sed eo fine , ut victus & vivus in
manus hostium veniret Imperator. Barbaro fastu victoria usi sunt. siquidem Sapor , ut catenatum mancipium ei reumduxit; & quoties equum eon scendere. non manu eius, sed inelinati dorso, adjutus innixusque est. Quis hominum se subito deuineere de caleare Principem rerum potuit, praeter dis vinum supremumque deeretum IV. Assidet. quod BAIASIΤES PRIΜVS, quem Gud. Chan a fulmine Tureae dicunt, magnus animo, & rebus Imperator fuit. Atque is varie, ω per decem amplius annos victor, magno illo pra tio eum Tentire Chana, quem Temir. laneum a claudieatione item vocant, conflixit. Vtrimque ingentes copiae. robora virorum & militiae usus a Tureis: Fatum aliunde stetit. Nam & auxiliares copiae Talarorum in ipsa pugna deseruerunt Baiasitem.trannitione ad hostem facta r idem milites, e regione Germiani & Mentesii. Solus se non deseruit, eum immoto Praetoriano agmine , Baiasites : & murusillie belli. Sed vis ae multitudo perrupit, ipse captus , filius ejus Mustaphas caesus, & quidem felicius. Nam pater ad victorem Temirem perductus. honeste primum exceptus est : eum & obviam P des extra tentorium ivisset illi, in equo adventanti . Cum descendissit ; uterque pro more gentis, humi in tapete eonsediti atque ibi Temir operae Pr tium visum, fide Annalium Turcieorum verba daret O man, inquit, magnas uterque Deo gratias debemus d ego, quod claudus ire ab ipsis India finibus ad moenia SHasta imperium extenderim; tu, quod a Sivasta, ad ipsos Pannonia fines. orbem terra inter nos partiti paue sumus. Debemus igitur gratias, atque ego reddidi , ct reddam e in vero parum fortasse memori grataque mente fuisti , ct ideo hac calamitas intervenit. Sed age mi man, si ego in tua se potestate , quid ageres f Le libere . veraciter. Ibi
aiunt Bajasitem. qui feroci & elato animo erat,stbiecisse r Equidem te, si numen vimriam adnuisset, ars ferream eaveam inclusum circumduxissem , de lacnti θ . semul eunctis. Temir eo audito . sententia hae m ipsum
40쪽
sp atri est usus,& se inclusit. M i ser triennium fere ita vixit: & cum desperata liberatione audimi in Tatuos se abducendum . eaput validis iteratilque ictibus caveae ferreae incussit . re indignantem animam sie emisit. Multi & pulehri ludi in hoc Mundi theatio: sed tragoediam belliorem raro, aut nec te Nisi lubet re ad Saeros apiees venire,& videre quomodo nec iis vis ista parcat. CARO LUS CAMR AF FA a Paullo IIII. Pontifiee designatus Cardinalis fuit: ejus frater IOANNES Montoria Coinmes & Dux Pallani factus. Omnia isti apud Pon tificem , quae vellent, poterant :& plus quam aequum decorumque erat, volebant. Mansit aura s eunda . quamdiu sidus illud luxit: post erus oce sum.Pitis seuartus in Pontificatum assumptus, Idque opera & gratia snotabile est)Carassamm maxi me Led iste inter primas fere publieas actiones habuit, Carassas evertere : fecitque initium VII. Idus
Iunii, ipso die , quo CarMus pillei honorgon π
fuerat . in earcerem eo con3ecto. Additus Dux Ea
liani, frater : Comes Allifanus , aliique propinquieorum aut clientes. Novem menses in arce Sancti Angeli habiti , non nisi crimina & mortes audi runt & hane denique sententia Ponti fiet a subierunt Cardinalis nocte, carnificis manu strangulatus Dux eapite truneatus, una eum Allifano ComIte - ω eadavera in publicum spectaculum exposithouissensus & oeculta vox , tibi Roma tunc fuit eum multi Pontificis severitatem . re ingratitudi nem, accusarent: sapientiores, incerta rerum hu manarum . sub illustribus exemplis , agnoterent, α vilium reorum poena atque ignominia perusse, qui dignitate & opibus culmina paulloante fuerant rei Romanae.
NON. III. Et causas quasiam medias, sed in
I. Adstruit & asserit se ubique prirtius,cum caussae quaedam mediae sub v,