장음표시 사용
261쪽
crucifferorum a polinis caesa sunt,ta vanoram tamen in castris Alim. in militantiumseptem millia trucidata fugatas in primo conflictu.
2ὴ 1 G E SI MVS QVARTVS MAGISTER
' Henricu, Comes Planensis, sub Sigismundo 3s. Imperatore, m
Damae 23. pontifice electusese. Hic Polebat apicibri iniuriam quae a Planis Crurigeris illata erat, sed antesquics inciperet ab officio dei huest, Enge burgae in carceres coniectus, deinde ad Le stea missius γbi septimo anno in Duculis peram facis coucesii sepultus uariem
' se ne sis Imperatoriae culis e Magister, Sigismundo 3 p. sceptrum tonenle, Er Ioanne zy mano pontifice, ordini praepsitus est, Anno Domini i io. Primo anno cum suscepisset officium Iouisis Reeriunt eum titua Poliuiae G Vitοldus Dux Lithvaniae oster tradam Hel burgenstris sata Episcopatum, Rel burgam, Elbingam, in Christburgamciuitates de. populati sunt. Argentoratum Obsederunt,ire tamen infecta discesserunt, nouem annis ordinis curam 'sit. Postea are deponeretur precibus obtianuit, Gedam auitam finiuit, uari burrae assero sepultities
- fensis, Sei undi N. Imperatoris in Martini pontificis tempore, is, . Vis steriisestudinem consecutus est, Anno Domini i as. Hi mitil. - citi t pystre provinci . Gitates Prusi e ad Redem Poloniae C iii
rigeratis mentes. rlim defecerunt, ex iugum Crucigerorum excusserunt, officium nouem annis hic agister retinui mortuus tandem uari burg q. sepultus.
Erlibusiu Alberti N. 'mani Imperatoris tempore officium fuisscepit, Anno 3 3 R Hic a bello quoaduixit abstinuit, nimio do.
lore ob fratrum peruersitatem consumptus eis, uaret butine mortuus ibideum vultus.
Herlibusius sub Gesare Friderim huius nominis R. fratres re is
Priami Crurigem ne Gepit anno I s P. Huius tempose Prusita ab ordine desciuitrum imgμm ς ad Regemq. Foloniae Casiimirum maior hars eorum defecit. Milites
quos ordinis praesidiaris uarienburgam Refauno Domini i 4s . pro summa
262쪽
pro summa 4 6ooo. 'renorum Pendiderunt, cum aliis castris cir ci. Marioburrauitatibus. Postea x Poloniae capta arce Cho nicte pacem cum Ceu. Ἐς ti cisteris iniit, algab hoc tempore Pomerania Remo Polonia adiuncta Pori rauia Puti eis, pro qua Poloni iso. annis perpetuo cum Crucigeris belli eruaui. nia a iungitur.
us Comes Planensis die itatem Muni tersi asecutus in, sub Di. derico huius nominis 3. Imperatore, anno Domini i ψ 6 7. Vndecim hebdomadis osticis praefuit, Iomonti in Cathedrali Ecclesia torrae
Comes g bterberris sis Amio Domini i o. of cium μ.scepit prae sidentibus Imperatore Sixto pontifice huius vom uis s. Fuit zur rigidus, furibundus, Theodorum Episcopum Prusiae c. ptum, tu diaculis fame peremit. ordini anuis emem ρr luit, Rediom . Begum Ared tisepultus est, huius tempω e bellum sacerdotum in Germania fuit. tum.
In IGEst MVs PRIMUS MARTINVS TRV. in
cura I crba enisir, sub Diderita 3 Imperatore, Sixto pontifice ordini praefectus en, tr. auris praefuit, Casii uiro RSN Polo. niae obedientiam praestitit, Regio nonii mortuus ibidemqsepultus en,
Danues de Tresenex Helvetia celebri familia oriundus, uaxi. nisiliari ceptrum tenore, e Iulio pontifice prae sidente, ordinem tu tuistellam suscepit Anuo i 8 9. Eodem anno Polonia isti lumineuis tum praestitit. Postea eidem leti Ioanni Alberto auxilium contra M. lanos ferens cum exercitu pro fligatus, i et peremptus eis. Iion utum delatu, ibidem terrae mandatur.
TRIGESIM Us TERTIUS FRIDERI CVS m
Dux Saxoniae, Turins rumoHermandurorum Marchio, anximiliani Imperutoris . Iulij Pontificis temporibus Anno Domini 1 98. Infesto disi uichaelia tionibuti Magi Datum juscepit. Nun .ai Poloniae iuramento se obtritistere voluit, qua de causa a Polanissaepi. iis infe latus in patriam suam Hermanduriam profectus ubi ia. annis extraordinis fines exactis mortuus est. Huius tempore Ioannes Albertus Rex Poloniae e Piuis decessit, cui in Remo Alexander frater germanus succe t. Tresi mu
263쪽
.. TRIGESIMVS QVARTUS ALBERT VA
archis Braudenburnensiis, Casiimiri Rau Poloniae Nepos, ua. ximiliani Caesaris . Diis Pontificis temporibus, ordini solenniter cum ingenti pompa Rulomonti praefectusent Anno Domini i s 1 a. St. a mundo Reri Poloniae auunculosuo iuramentum praestare noluit, sed
arces nec ellariis omnibus muniuit, Pt se contra polonorum incurium defenderet, magnum in diuturnum bellum cum Dete Poloniae habuit, in quo ex Piras multi parte ceciderunt, eam ob causam, quod iuraimento fleobstringere Segi noluiisset.
mo Domini is iv. in Autumno, inter Sisimumdum Redem poloniae GP AM nistrum Priopiae Albertum Marchionem bellum ortum εI , anno Is et O. Alberatus March:o fe)lo die Circumcisionis Christi, Bransberram inopinate occupauit. Eodem Anno, Viricia, uilinilyn Reti traditae sunt cum aliis plurimis ciuitatibus castris. sincisno sit mali tempore mense Aprili copiae Setu Glaud ciuitatem . arcem Iab Magistro caepe.runt, cod m anno Nandenburga arx in ciuitas a Polonis capta . h. populata cst. Anno Domini is zo. Volsangm Dux Schonenburgensis cum exercitu ordinis decem millibus peditum ooo. equitii coniungens, Gedanum oppugnauit, ex episcopi; monte Pt uicto ricant ) riuitati in virenti ooo.globos tormentorum bellicorum, in ciuitatem fruini t menexonentauit, nullum enim hominem laesi, sibi Pero ingens damnum tu tormentis inglobulis intulit, nam ex muro rivitatis tormentum Pnum praestantistimum in nulle frusta concussum eIt, . si aliquis ex exercitu. se ostenderct in hunc quatuor stet quin tormenta ex turribus ciuitatis .; a chia exsto abantur, t tri miseria in penuria omnium, urigerorum milia testin tes afflicti erant, Pt multis suorum desideratis quibusdam captis fuga sibi ab obsidione consulere cogerentur. Interea de re Poloniae sex insubsidium Gedanensibus letooo. equitum electorum misiit, ut milites Cruci.
gerorum a Gedani obsidiove iscedentes insecuti sent, plurimo si ex eis
264쪽
trucidauerant, quosdam captiuos abduxerunt, multi etiam a Casubiis et Ponienariis hin Liti sumit. Postea Regius exercitus Dirschoniam es Sta Cardum arces occupauit, C iis cc quo arx cum riuitate capta est. Fostea caeter e ciuitates in arces Phrobe Regi Poloniae obtulerutit, in milites ordinis ama cum Crucueris ex Frinia su/it eiecti Anno Domini i s et o die octava Aprilis, Frinia quampriis num religio si Cruci ri Didelicet tenuerunt, in mundanam policiam . principatum secularem γ' it. Albertus enim Marchio Brundeburgensis
inordine 3 .-ὶltimus uari lar Crucite rarum, belli cum Reae Polo. nise per esius, difficile contru stimulum calcitrare Didens, Retem sibi per internuncios fatres in asiues uos reconciliauis, in Craconiam te Magi es riti aeuiens iuriamentum selenuiter Repi Polauiae Sic mundo in Mane tat D me S. Regia ad id fabricata in medio fora Cnicoviensisedenti Sualibusi induto praestitis, multis principibuου pro eo fide imbentibus. Ibiq. praedictum AJbertum Vrrchionem Bnundenburgensem, pose innumentumsolenniter praesesumo igismundus Rex Principem faecularem,equisemq. api Pocant clunatum creauit. Ternase omnes Prusine certis sub conditionibus eidem et fendati clientis e subdito suo concesiit, 2 exiliumq issi suum sub in. minis Solonicis dedit. at hic finem ordo ille Pt Pocant Teutonicorum Crucis rorum in Pristia habuit. Postea anuo Domini is 26. Albens Frusitae Duci,soror Regis Dani in matrimonium data est, ex qua sua scepit filium, Albertum Fridericum modernum Ducem Pristiae, qui citiam post mortem patris, Reri Poloniae Sigismundo Augusto, moderno Regi Soloniae innumentum bovigium solenniter praestifit,nunc quo ora dinem quibus caeremon se hoc innumentum praeolitum fit, quoniam ipse praesens rerumspectator Di breuiter dicam. Anno Domini a s 69. mense Iulio in comitiis Regni aen aliastu Lublini celeb ratis, Albertus Friderim, Marchio ruandenburgensiis, Alberti Discis Prusitae praedicti filius, patri in Principatu succedens, M. .' iuramentum Regi Poloniae praestitit hoc modo. Decima noua die Di a coiriu r
amplissimum siclotum siue Vagestu πι dicitur Retia ) tectumserisceis is aureis Idi stulis tapeti . pretio sis in suburbio Lublinen si sunm
ptuose errigitur, 'ubi Rex fessurus esset. Concursim fit ad forum immensae hominum multitudinis, opplentur,iae omne I plate , quacutis tuis sim emi, fatogit pro se qui q, aret ornatus splendido die titu, 'vel armis instructius apparere. Iuterim Vade istas RCia ex arce in tronum prosicis scitur, cingitur in enti e P stlendida Senatorum Procerum Diiuersi Regni corona, praecedentibus Principibus, Diris, ac omnis ordinis conmbariis aulicis. Vexillum'pulcherrimum Grampi stimum album,no,
265쪽
vo Duci de more cum insinvise donandum, Dumm DAinsit Cautelari Vestitis stremi Regni sitim praeferebat, postea Rex in domum quandam suu sis oppo i/ Uurrisit M. tam diuertitur,ibit ornatu Raali induitu Sanda se Pidelicet aureis, alba Dalmatica, ex Chlamide, siue Piuiali ex panno aureo confecta, Corona Reria aurea nimis lapidibus praetis is concinnὰ affabres ornata, chirotecus quot annulis gemmi ornatas manibus imposuis. Induta
Vagestas ria o Ramotis Reralibu, de domo illa insu me tum procedit media int0 Reuerendistimor Dominum Iacobum Iriba, V A ubivisio. pum Gesnensem primatem Rerni,ac Dominuin Padnieris i Episcopi ou utensi oraecedentibus e bubsequoi tibiti conteue primanis Dominis,&nsiiliariis, Spiritualibus, Sacularibuli Gladium evaginatum au. cipitem Dominus Aud His morori sit Gladiutor lat dicitur Retu pro erebat, Anium aureum Cruce ius ruitum Petrus Aboroum P. latium Sen Amisiensiisportabat, Sceptrum Stanis , Mino sit Pa. latinus Cra utensiis ante ferebat. Cum itaq Sacnu Ruia uane situs in folio
Iedit, quattuor Germani proceres Prusiae nomine Ducis fui supplices Penerunt Moenubus flexis lanu, eorum Onutionem facundo lepore ad S. V. recitauit: Onutione finita, R Ita Vagestasquatuor Gnsiiliarios suos cum illis quatuor Germanis ad Ducem Frusitae accersiendum misiit
Veniens ita; nutrissimus Princeps Albe, tu, Fridericus disertissima facundia onutionem fecit ad S inlularem fidem supplicitate orisb. Dctisu testante. Restonsim est postea ipsi principi Guliliarii et eius Latinis Perbis novilue Redis, Sacram R V. tam ipsum Princi quam
omnes j bditos, optimates eius omni fauore manati a complecti desiuderel Pelle. His finitis accesiit Princeps adtolium o pedes Reriosae. nufexm cum f. ma reuerentia accepit, accepit g de Sacnu Regia ua.. gestate manibub Pexillum album tu signitum Aquilla nium, cum literis Se A. colli ratis in pectore, cum institutione ore Regio fastu his Perbis γε ba Ruis ad Nos Sigismiandus Aut tub Rex, amiuentes Pestris Pe trorum Iub. D- me ditarum precibus trudimim concedimin Issu tritati tuae prout parenti tuo Dustrissimo inadideramus in faetidum tenus, ciuitates, oppida, marces in Prusti m ad eas Illustritatem tuam inuesti nub per huius N. xilli traditionem, ac instituimus utia cir benignitate no inu qua Illi tritatem tuam Pti nepotem nostrum charisiimum complestimur, speream squod eius beneficentiae no strae Sr memor cina uia fideli Issu tritae, tua sit futura. Deinde Princeps Prusitae caudam Pexilli tenens super lubro Euangeliorum iu haec Perba Dinumentum prae litit. 'Ego Alberim Fridericus Varchio Brandenbur ensis in Priusii Eretinensis, Pomeraniae, Stiuorum, Casiiborum Dux, Princeps Ru giae, de Bur.
266쪽
a , ω Burgi abius Norimbergensis, promittoin iuro, quod Serenisii. mo Principi ac Domino, Domino Sigismundo Austusti Redi Poloniae Iusictissimo,Mgno Duri Lis uani G Rufingac omnium terrarum Frussae Domino es figeredi, sicut meo naturali haereditario Domino, cirem Sacrae Maiestatis haeredibus; successoribus inibus, in 'uno Poloniae ero fidelis Urobsequens, et1 g Mage statis ac Heredum totius Remi Poloniis bonum procurabo, damnum praecavebo, ac omne id faciam, quod ad fidelem vas allum fendatenas pertinet, ita me Deus adiuuet, in hoc janctum Dei Euangelium. Accepto huiusmodi iu. ramento Musas Restia adium ancipitem a Gladiatore R iu Domi. no Andreanorossis iaccepit, nouumg Ducem ter praecinxit inclina. tam de more dicens: Accingere gladio tuo super femur tuum potentisii. e. Postea ei torque auream Regio munere non indigna imposivit. Mox omnis Ordinis Nobiles qui ad Equebire munus contendebaut cin quorum ego numero eodem more princinctus fui praecincti sunt. Quibus omnibus ex ordine olenuiter peractis ac depositis Reralibuι indumentis, tum toto illo remitatu, Ducet Prusitae cum suis praecedente in arcem
na, in oportunis Portubus maris Ballici maxime commoda, Prbisi Elustrium, oppidorum, arciumq frequentiastopimis incolarum diuitiis opibusi. ac terrae labertate Dpm modum claret. Pecoris omnigeni ininstimabili copia, piscationibus, venationibu g, in bivis fructuosi imis aeri temperie cum amaenitate coniuncta praedita est, posts fidem
Christianam Prusita suscepit, Tr. arces praecipuas/62. ciuitates pris ciuitates in Prusicipales habuit, a Crurigeris domus Teutonicae errectas, quarum uulneis rus nunc temporis successu plurimum creuit, multae enim in frequentestiuitates ac oppida, munitione . tam a Solonis quam Crucigeris Pario Marte Ptring decertantibus extructae sunt. Longitudo eius ex Aqui. lone in Austrum a Torunia Prbe confini Masouiae 2 fg ad uemulam castrum cum oppido quinquaginta octo miliarsim extenditur. In latitudinem Pero quinquaginta miliaribu3 Lituanos in uasonitas contingens
Flumina praecipua cir principatia in Prusii a duodecim reperinlitiir, Flis aptarIstula siue Vistula qui Sylesiam, poloniam, Maseulam, Pr iam praeterlabitur, similiter Cronou siue Nemen ex Lituania decurrens, gat, Elbinga, Mesem, falsaria, Alla, Praegri, Ossa, Drum Lisca, Lania. Extant quog alia pinna flumina omni genere piscium ab Mia
267쪽
damia, minus tamen hominibus praecipuὰ externis cognita. Lacubus plu.rimis aliquando septem miliaribus Psonicis patentibus, piscibus; omnisge ieris exundantibus Pudis Icaret. Gumi quo genus lucidijyimi quod succinum siue Gessum Ῥulgariter Bur'in catur, in littorema. ris Ballici copiose colligitur. Cum autem Prustia ut copiose luperius aescripsimus barbarorum colonia antiquitus fuerit, Polonorum ae Teutonicorum armis subactam fur siniciatam stagnoscit, qui in eam
coloniis fuas barbaris penitus fere extirpatis deduxerunt, nunc tam Polonis quam Germanis equitibus pariter ciuibus agricolisique frequens eII. Barbarorum tamen reliquiae ad Curiandicum lacum bu. cu . supersunt, qui, cum Liu ibin in Lituanis Picinis idismate mori. bus habitus concordant. Porro nulla in Iniuerso Poloniae R is Domi. nis retrio reperitur quae tam frequentibus ciuitatibus, arcibus, in Oppiadu lat Prusii a abundet.
Hinc autem Prusi latio amplissima, omnium fructuum tam exter a quam aqua nascentium abundati si a duplex est, Ducalis in Regulis, nam Duraratia Pro Atiniae in suis ciuitatibu3starcibus inte. Prinia duplex. ore rerum potitur,Nγ astus in studalis ac beneficiarius lini. RPO. Mig quae ese riuitas maritima sedem suam habet,in qua en collegium
comunis studii, esb Alberto praefato primo ex Varim Duce creato fundatum. Ea autem Staius mons emporio clam, ad eam enim merces ex
P septentrisuu regionibus copiose apportantur, in banc sedem suam M aistri inun tulerunt de Marietiburga nobilissima eas munit sima arce, M totius Frisiiae propugnaculo, gine cum se expugnari non pateretur, Casiimiro Rassi Poloniae it diximus pro certa stipendiorsi militibuι μῶ nu perlolutione deditaese, in ea idue milites praesidiari,a POD M. i Murga. ni asseruantur, Pictum omnibus ad bellum necessariis tam apprime prouilavi hex annorum ob sidionem sustinere psit. Est euim Regalis Prusii id en, illarum artium. iuitatum quata Rex elereis extra Diucem armis maiorsi μοrum acquisiitas popidet,) caputouetropolisa sedano septem miliaribus distat. Plurimas nobiles ciuitates Garares qua superius evnumemuimus Prisita complectitur.
Episcopatus rura quatuor Galboticos postquam fidem Christianam suscepit Pristia babebat, I armiensi , Cum siem, Sambiensem,
D ζορουε- c pomefame em, nunc Sambiensis Imrmiensi, Pomesaniensis autem Proia. Culmeiisii adiuncti. Imrmiensem Episcopatum qui estprincipum, '.
uereudsi mus Dominus Mani satis Hosius Polonus, Sacrae Corem. etaclesiae Cardinalis tunsiimus, singulari pietatae . Pitae sancit itate ac docIrana coelesti in scriptis diuinis corruca is adiiunistrat, qui Λίa.
268쪽
DEsCRIPTIO. Fol. Ipseus Haereticorum indefessus,st Otholicae EcclesiDe propugnator stre.
num iure censendus est. Culmentem Epistopatum Reuerendisii Dominus N. 6sca 'virtutum in doctri me speculum in igne. Nunc de pomerania Regione amplissima dicendum nobis occurrit, quae etiam Polonorum armis antiquitus perdomita imperio eorum paret, uam Bole. famisae bellicosissimus Anno Domini 1 o o Rostiae Pinucibus debellatis, strenuo Marte contusis, perpetuum auctoriae monimentum Herculeum imittatus opus, tres ferreas columnis in Boristem fluuis collocauit. Deinde Anno Domini I o o 8. Saxonibus bellum iv. tussit,in omnem illorum regionem circa Oderum ad Albim in Salam flu.sios Chersionesumet Cimbricam quae hodie Dania appellatur summa belli dexteritate ditioni suae subiugauit. Vrbes earum regionum mari. mu partim seu aequauit, partim suis Polonis muniuit, gentemI 'PH. uersam pomerauorum basianum . incultum, ad fidem Christianum D. scipiendam armis cogit, ex ut sempiterna memoria dictoriae foetici iam. eapud posteros extaret, in Albi er Sala Osag fluuiis columnas aere. ω inclitus triumphator locauit, cir tatam Pr iam ac Pomenumam Cisi
pluuis insisti Omins perdomuit.
longo tractu iuxta mare Germanicum extenditur, lande e uomen habet. Pomotae enim Mauis mari adiacentem 'ILonem si uisicut. In bac lasone natis Mavonica antiquitus considerat, sed nuuc Germani magna ex parte eam incolunt. Has praecipuas ciuita. tes a mari procul sitas complectitur, Stremiam viae Ducatu3 Stetinem fis dicitur, Neueardiam, Lemburgam, Stagardiam, Ber madum, Caismenectam, Publinam, Grifensor eam, in alias complures. si eγero ma
necol, Louenburet, Hecul e c. Iulinum in hac Sezione 2 rbs erat cele. berrima nunc ruinis deformis iacet, pro hac Regione Poloni cum Prute. nisgentilibu, Er Cruci geris, longo tempore acriter decertabant, nuncti. tulo eius Rex poloniae, qui in ea maiori ex parte rerum potitur, Dura
Prumae fetidalis Regis Poloniae Piuutur. GEDANUM Hie Dalitiscum bula, Rusenis Vetropolis, Prbs amplisiima tar in Quis a mari Germanico amo miliari abeII, eam celeber c a rimus fluui.
269쪽
rimus fluuim Vistula praeterlabitur, ibidem amplissimis Ostiis in mare
exoneratur, in ea totius Pomenaniae Prusitae celeberrimum emporium
est, ex Plinu marinis enim Regionibu3 longinquis, Anglia Britania, Sco. tia, Gallia, Hillania, Suetia, Dania, in x 'egia, naves ad eam appellunt. Ex Lituania quo Risita, Volinia, Poloutat arariin merces, fluuiis nauigabilibus in eam deseruntur, praecipue *ero siliginisqsin. menti ligens copia ex supra nominatis Regionibus aduebitur, Regi λ. laniae subiecta est, Gostellanum a Rege praefectum babet. Ex mari in τrbem perducta en fis a qua naues maximae intra maenia Peniunt. Burrubius cum proconsulibusWconsulibub regio nomine riuitatem admini. strant. Cives omnes fere Germani sunt, mercatoresqditistimi ita Pt Ge. dunum aedificiorum pulcherrima dispoisitione, commerciorum Parietate, maris Vistuling oportunitate, incolarum . externorum incredibili multitudine, risium diuitiis, En instrumentorum bellicorum ad hostes propulsandos ac machinarum aenearum numero, cum praecipuis Europae Pyrbibus meo iudicio conferenda sit. Praetorium maximo sιmpto eos regio exaedificatum cum superba turri, aedesq sacrae, cum priuatis ingenti auri pondere, artificiose errectae, Geldag publicum *rbis palatium, ac bo.
rologium diuinis fere manibus elaboratum, cuius campanae minabilem quendam CP suauisiimum concentum edunt Iecundum artificis 'Poluntatem, in temporis conuenientiam, in adminationem omnium gentium ad. Menas atmabentes. Propugnaculu munitio num in ipso maris Fortu extractum, frequentibus dii rectis machinis armatis militibus custoditur. Vexillum totius pomerauiae aquilam nigram in collo coronatam, gla.dium evaginatum manu humana tenentem pro Stemmate in campo aureo
aestat smilem Prusine, quam in eius principio ex presiimus. ELBINGA Auitis lusiquis ad ostia Albis fini, in littore maris magnificentissime oesumptuose extructa, silendido citi tum opibus, e mercatorum diuitum frequeutia clanum btectabilemq. se reddit. Eim titulo Rex Poloniae scribens se Dominum terrae El. bingensis maxime in priuilegiis P titur. Dilli nctum enim amplisiimum circumiacentem. habet. Atl hinc de Prusita breui.
270쪽
ADdsta est quoque breuis narratis, quomodo haec Regio in ius Invictissimi Regis Potonsae Sugismundi Augusti, Magni Ducis Lituansae eesse. Et, ct quo 'pacto a Moschorum Principe& S.etiae Rege diminuta sub