장음표시 사용
281쪽
rario , sis nece Gario , sis Judiciali.
tia enim hic titulus superiori de rebus creditis , ut in edicto perpetuo , & hic
quoque apte cohaeret: non vero quod quidam tradunt , quasi iusiurandum freque lius detur de pecunila creditis. Ac nominatim certa est testimatio , si in litem futatum fuerit quia iussurandum istud in litem nihil aliud est , quam litis seu rei in Iudicium deductae, seu interessise , ab adtore facta , per jusjurandum a Judice delatum , testimatio . riit. 3. de in
litem iurando . 3. Denique certa gemmatio est Promutui , quod est instar mutui : cum videlicet pecunia aliqua alteri data, promissave fuit, non mutui. quidem contrahendi animo, verum data promissave sine causa,
apud alium residet , quae condictioni, seu repetitioni locum facit. De quibus condictionibus' post titulum δε rebus creditis o de jurejurando in Edicto perpetuo pariter actum fuit , ut hic. Huiusmodi porro condicticnum quinque genera hoc libio pertractantur: Uel en jm
282쪽
datum quid fuit , promissumve ex causa, vel sine causa. I. Ex causa rursum , vel futura , Vel quasi praesente: Futura, i. e. ob rem vel finem aliquem, eumque vel honestum, vel turpem . Si ob finem honesum res aliqua data promissave fuerit, veluti ut Romam fas, causaque secura non fuerit i. e. Romam tu non ieris, ejus repetitio omnimodo competat, 'uae condictio diciturdni, causa non fecuta. de causa dati
nam ita reponendum , non causa sata iaci
fa non secuta . 2. Si vero ob turpem causam datum promissumve quid fuerit , non omni modo, i. e. non semper condictio c-- petit : nam si dantis vel promittentis tu ritudo aliqua ea in re Versetur , res co
ies non potest . 3. Cui similis est quoque condictio ob in1 Iam causam: si videlicet quid detur ex stjpulatione per vim extorta, & sic ex principio dandi iniusto. sit. 3, de condictione ob turpem υel infusam
a. Quasi ex praefente causa, seu quasi existente, cum tamen revera nulla causa existeret , si quis quid per errorem promiserit, dederitve, condictio ei pariter competit , quae indebiti condictio dicitur . Tit. 6. de Condictione indebiti. Postremo condictio competit , si sine M causa
283쪽
.166 DIGEsT. PABs III. LIB. XII. causa ulla res data vel promissa fuerit, vel redrit ad non justam causam . tit. Mit. de condictione sine causa: cuius tituli lexa. speciem aliquam praebet. Et sic ut su- , periora summatim colligam condictio competit dati promissive: I. Sive quia ex principio injusto quid datum promissumve fuit,
veluti vi , vel ob turpem causam. tit. 3. 2. Sive quia ab initio causa nulla existebar,& sic per errorem. tit. 6. 3. Sive quia ex causa , verum quae secura non est . tit. 7. . Sive quia ex causa , quae fnita est , rediitque ad non causam. tis. ult. Ex his autem causis quandoque incerti etiam condictionem competere docent l. aa. E. de cond. indeb. l. 3. de condifῆ. sine causa .
Et hactenus quidem de certi petitione certa aestimationis . Ex LIB.
284쪽
1. DE CERTI PETITIONE INCERTAE aestimationis . r. DE MIXTA ACTIONE, modo ceristae , modo incertae aestimationis. 3. DE INCERTI petitione, & contram-bus Uinus PRINCIPALITER uti litatem continentibus. a. TMertae variaeque aestimationis certi
L petitio est , quoties res quidem libello certa petitur, condicitur , seu designatur , varia tamen admodum incertaque rei petitae aestimatio est , ac proinde iis a Iudice aestimanda venit. Incerta, inquam aestimatio : idque variis ex causis ,' I. silveratione iisteresse alicuius : a. silve ratione legis, obligationem inducentis : g. sive ratione subjectae. q. tandem ratione Ioei. Et sic quatuor hujus generis incertae aestimationis condictiones sunt.
De quibus in Edicto perpetuo hoc ipso situ, ordineque actum fuit. r. Condisio furtiva prima in hoc genere est : nam cum ea condimo domino , singulari furum odio , ad rei furtivae perin, M a secu-
285쪽
secutionem , contra ius commune quo eondictio alioquin domino non datur , de tur, in eamq; actionem veniat res, quamlibet mortua apud larem, &sic eius aestimatio: item ioe quod interest agentis , ac proinde in ea in litem iuretur ; apparet utique, rem aliquam, etsi certam veluti servum surtivum), incertae tamen adhuc aestimationis ea condictione peti . tit. I. de Comi istione furtiva . a. Item ex lege condictio incertam aesti mationem continet. Ex lege condictio est, quoties Lex novam aliquam obligationem inducit, neque tamen satis actionis genus determinat, seu nominatim exprimit: tum quippe indefinite ex lege condictio datnr. Ea vero incertae & variae aestimationis est,
quia & obligatio varia & incerta est. Exemplum huius rei ponebat Cujacius in condictione ex lege Iulia , & ex lege Cincia . tir. a. de Condiction. ex lege . 3. Huius generis est etiam Condictis
Triticaria e nam cum alia atque alia cae- lterarum , praeter pecuniam numeratam,
specierum s quarum nomine haec actio sive leondictio competit J aestimatio sit, ad aestimationem utique res necessario deducitur. Atque haec est illa condictio , quae Triti- earia , non triticiaria dicitur , a tritico vi- ldelicet, specierum ut potissima , seu insi- l
286쪽
Da m T. PETIT. IucERT.umTIM. 269gniore, & necessaria maxime, ita & omnium maxime . incertar aritimationis , &revera arbitraria , quia aritimit in ea Judex rem arbitrio suo, habita ratione utilitatis temporis & loci. m. a. de Gndisii
. Denique actio seu condictio Musqucid certo loco ex stipulatione , vel testamento dari veluti Ephesi J debuit , pr
xime superiori de condictione triticaria optime cohaerens , urpote cum in ea aestia matio rei petitae pro loci quoque rationae fiat, incertam aestimationem continet, &arbitraria est : Nim cum commemoratio
e)us loel , quo dari res debuit , item loci quo dari petitur, in libello fiat, magna autem loci utilitas sit, quia varia sunt rerum per singulas Civitates pretia , & pe- cupia quoque alibi locorum facilius & levioribus usuris invenitur, alibi vero difficilius & gravioribus , arbitrio utique Iudicis, qui huic actioni addictus est , hoc
omne aestimandum venit, tum in gratiam rei , si is alio loco conveniatur , quam quo eum con eniri eius interest: & retro in gratiam Actoris j eius intersit alio loco rem accipere ; nam haec actio utriusq; utilitatem cantinet, i .e. alterutrius: Inde
igitur condictio , seu actio haec arbitraria diserte dicitur de qua est lis. q. de eo
287쪽
12 o Bis. PARs. III. Lin. XIII. quod certo loco dari oportet. II. Mixtum quoddam actionis genus nunc sequitur , quo modo certum petitur,
modo incertum: certum rursum modo cerrae , modo incerta aestimationis , puta actio de pecunia constituta , seu constitutoria , id est de pecunia citra stipulationem , pro se vel alio jam obligato , promissi in diem locumve plerumque certum d Nam in eo stitutum veniunt & aliae species praeter pecuniam numeratam , quae omnes tamen
recuniae appellatione hic veniunt. Et haec est sententia tit. 3. de Pecunia con tuta . Quique adeo superioribus ita recte coinhaeret, uti pariter cohaesit in Edicto perpetuo , non vero quasi hic titulus eodem pertineat, quo superior, nempe quod eo quoque peti possit alio die locove, id quod alio dari debuerat, verum medio loco inter certi petitiones s sive certae si ve incertae aestimationis eae snt J & incerti petitiones , quia eadem actione modo certum petitur I idque modo certae aestimationis, modo incertae J, modo incertum.
III. Incere; tandem petitio est, cum res libello petitur ex obligatione aliqua seu contractu aliquo, incerta generali & vaga
formula I puta, quia ita formula Uncepta
288쪽
. s. DE INCERT. PETITI M. et rest o Quidquid te mihi ex hae vel illa causa dare oportet est fide bona &c. unde &bonae fidei Iudiciis nomen inditum . De quibus hoe ipso loco in Edicto a
tum fuit. Porro contractus isti , ex quibus incertum petitur , sunt quinque generum , &varias ideo quoq; praestationes recipiunt. Nam inconnexionis ratio hic reddi potest. Quanquam & haec non displicet; stil. peti Incertum vel ex obligationibus, quae recontrahuntur; res , puta quatuor, Ommo dato , Pignore de quibus duobus titu-- lis postremis huius libri ra. ζ Gesta alieno& Deposito de quibus I . I 3. I 6.
2. vel ex obliga trinibus, quae consensu cuia trahuntur. lib. I 7. I 8. I9. I. Prima species horum contractuum, ex
quibus incertum petitur , & quidem eX obligationibus, complectitur Commodatum di Pignus, in quibus etiam unius princi-
taliter e contrahentibus negotium geri uti Ii ta que verti videtur : Commodatum Q. cum res utenda gratis cum modo , sive ad certum usum datur: si ve certo loco
aut tempore datur ; quod plerumq; solam
commodatarii utilitatem continet. 3. s. a. commodati: cuius etiam nomine
289쪽
et a DrorsΥ. PARs III. LIR. XIII duplex actio proponitur: Directa domino,
rei suae recuperandae gratia ; contraria vero ei, qui commodato accepit , variis ex causis. tit. 6. Commodati vel contra. 2- PAgnus cuius utilitas in usum irrepsit Quod quidem etsi dicatur utriusque gratia dari , & debitoris, quo magis pecunia ei credatur: & creditoris , quo magis ta
R in summam , ut dicitur eleganter a P piniano , pignus proponitur supponitur , opponitur propter contractus fidem, ac restituendae rei vinculum;& pignus debitor distrahere potest, ut ad suum commo in duin perveniat . l. 6. F. de diurast.. pign. altamen creditoris potissimum utilitaterra Continet. Eius porro nomine pariter duae actiones competunt: una directa, quae datur debitori adversus creditorem ad pignus recuperandum , soluto debito: Contraria , creditori adversus debitorem , ad impeα- sis forte in rem pignoratam iactas recupe-Fandas . in te amones Pignoratiliae dicuntur nam de hypothecaria , quae adversus tertium possessorem competit , agetur proprie libro ao. tit. in. de Plan ratisia actiora, Est contra .
290쪽
ex ALrEU GEsTo dantur , vel nou. ai CEcunda contractuum, seu obligatio. I num Re species , ex quibus incertum petitur , est eorum, in quibus alterius alicurus quam contrahentis negotium geritur quaeriturq; adeo, quatenus seu in qu3Π- tum alter teneatur , & retro is actionem habeat ex alterius gesto, ut quinque cair-bus sequentibus : de quibus hoc eodem loco ordineque actum fuit in Edicto. I. Exercitoris i .e. ejus, quia1avem exercet. negotium geritur a Magistro navis i .e. ab
eo, qui navi praepositus est J . Nam si ab illo negotinm aliquod gestum fuerit, ejus rei nomine cui impositus est , in ipsum Exercitotem , s i .e. dominum ) actio eo nomine in solidum transfertur, quae ab e Xe litore, exercitoria dicitur. tit. I. de Exerineitoria actione.
a. Vectorum quoque id est eorum, qai
eadem navi - vehuntur ) a convectore vel Magistro navis , negotium quo4ammodo geritur quodam quasi contratius cum ali ' initi genere . J Et quippe , qui se maxilucerto una cum aliis vectoribus credidit