장음표시 사용
331쪽
. veritatem, neque in adeundis, si res poposcerit, periculis animum, ne que in sententia simpliciter serenda fidem, neque in hominum voluntatibus pro republica teque laedendis libertatem, neque in laboribus perserendis industriam, neque in augendis imperii tui commodis grati animis benevolentiam de turam ; idque omni vitae meae tempore summis opiabus enixurum, elaboraturum, effecturum , ut honores in me tui non quia necesse fuerit ad quemcunque delati, sed quia oportuerit recte positidi ratione collocati esse videantur.
FLavius T Η 1 o D os I u 1 ΛEN DR, sive MAGMus, patre non Theodoro , ut ait Aur. Victor. sed Theodosio , de matre Thermantia. nascitur in Hispania, ubi educatus est in urbe Cauca Gallaeetae provinciae , ut Iesert Zosmus,vel ut Marcellinus ait, Italicae in Trajam, a quo genus ducebat, patria. M. V. C. Iris. Christi 366. Valenti uio Valentii imp. 3. Theodos atat. 1i. Cum esset adhue adolescens praeclara habuit in patre bellicae virtutis exempla, namque is Francos, de Saxonas ad Rhenum de Vahalim in Batavia, dc ad Bononiam attrivit. Pasiat paneg. M. V. C. IIxo. chri' 367. Valmi anio Valentu Aura. imp . Gratiari imp. l. Threaeos aetat. 22. Theodosius pater in Britanniam cum exercitu missus quadriennio totam pacat , Valentinum tyrannum onprimit. Utroque in bello Theodosium Lub p tre meruisse indicat Ammianus . cum ait Maximum antequam in Britannia tyrannidem reprimeret. Ibea ossi principis in DrHtannia com Itonem fuisse. n. V. C. 3323. Grai 37o. Valenim m
Theodosius pater soli pacatam Brin
332쪽
tanniam Constantinopolim redit. . V. C. HI s. Christi 3 1. Valentire. er
Dum pater tum equitum magister Alamannos metu dispersos aggressus per Rhae. tias partim caedit, partim in Italiam abducit , ipse Moesiae dux eum esset, lium con. tra Quados infelici exitu susceptum instaurat dc Sarmatas reprimit. e mi με s. An. V. C. x s. christi 373. V lentis. O
Theodosius pater Firmum Africae tyrannum ad deditionem cogit, atque ite rum rebellantem ad laqueum adigit. Ain mianus. Idem Carthagine in Alitea post susceptum baptismum iniquissima nece aD sectus est a Ualente , quod huie de successore per magicas artes inquirenti, prima illius nominis elementa prodita sinitent T N EOD. Theodorus vero quod sibi ob innitatem nominis imperium praesiumeret, scelestae cupidinis iustas poenas persol vit. Quaesitus ad parem subeundam soristem Theodosii filius iam bellica virtute clarissimus fuga suae saluti providit. . V C. 3 32. Christi 370. Gratiari l3.
Valentin. jun. s. Tristis aetat. 3 .
Cum Gratianus imperium a Germanis Gotthilque gravis lime vexatum videret, Theodosium ex Italica patria. quo se post patris mortem ad declinandam Valentis serociam receperat, evocatum imperii consortem facit Sirmii l quae civitas est Illyrii )x 4 aut juxta Socratem in Kal. Febr. Statim Gratianus in occidentem profectus Alamannos vincit. Theodosio committitur Orientis cura. Is Gotthos, Scythas, Taifalos , Hunnos , foederatis viribus adversus se congressos cum magna strage e Thracia pellit, a quibus acceptis obsidibus firmata pace ad Gratianum redit. ει- m. Mat. Pressor. Theodo α. An. V. c. ii 33. Christi 33o. Gratiani l .
Theodosius primum consul Thessalonicae
ravi morbo correptus ab Acholio eius uris antistite viro sanctis linio baptisatur, statimque convalescit. Sancit 3 Kal. Mart. ut ne quis aliam fidem profiteretur , nisi quam Damasus Ponti sex Romanus & Petrus Alexandrinus a divo Petro acceptam fidelibus praescripserant. Procurante Graistiano, propterea quod , ut ait Socrates, Theodosius aegrotaret : pax firmatur eum Gotthis 2. Lal Decemb. Maximum
Philosophum Cynicum , de quo multa in Juliani vita dicta sunt. e Constantinopolitana. cui is praeerat, ecclesia pellit Theodosius. Greg. Natioῖ. Const.intinopolim ingressius Is . Kal. Dec. Arianis ecclesias adimit. Gregorium Nazian Zenum in ecclesiam introducit 6. Kal. Decemb. Socrater, Matiis, Marce is Comen M. V. C. ii 34. Christi 3gr. Gratiani tr. Vatinim ran. 7. Theo of imp. 3.aerat. 36.
Theodosius Athanaricum Gotthorum regem a suis pulsum, suam opem Constantinopoli implorantem perhonorifice excipit 3. Id. Januar. eundemque g. Κ
Febr. mortuum regiis plane exequiis cohonestat Qua Theodosi munificentia deliniti Gotthi ab incursationibus abstianent. Mai. Zo -. Presser. Marcell. Comes. Eodem anno secunda Synodus Oecumenica
Constantinopoli habita est. in qua ab lxo. episcopis contra Macedonium de Spiritus sancti divinitate decretum editum est cum fidei symbolo. M. V. C. Ii I s. cΓrasti 381. Gratiani is.
Theodosius Valentiniani Magni anno Christi 3 s. in Galliis apud Bergentionem cum Quadorum legatis responsum daret
apo plexi a mortui cadaver deportatum LX. Kal. Mart. regia munificentia excipit. Interim Clemens Maximus sic enim a Severo appellatur) origine Britannus in Britanniis tyrannidem oecupat, de sede imperii Treveris collocata Uictorem filium imperii consortem adhibet. Zείλω. Acro: ἔD. e uret Dr.
333쪽
M. V. C. 3136. Chriss 383 Gratiani i7. Valenim. v. Thestius imp. s. aetat. 32. Theodosius filium Arcadium Augustum sacit i . vel ut ait Socrates I . Kal. I ebr ad quem moderandum Arsenius vir
non minus integritate morum, quam eruditione insignis, a Damaso Papa Constantinopolim mittitur. Cum Maximus tyrannus Gratianum Germanicis bellis debilitatum aggressus Lugduni S. Kal. Sept. dolo per Andragathium peremisset , is a Valentiniano ad imperii societatem, at ex necessitate admittitur. Iheodosius eius legatis id ipsum a se postulantibus nil ut certi respondit, ne inlidiae quoque Ualentiniano a uniori ab eodem Maximo struerentii r. antequam collectis copiis pupilli imperatoris pueritiam armis possiet tutari. Hoc subodoratus tyrannys. quam vis foedus cum Valentiniano inisset, Me diolanum ubi Valentinianus versabatur
venturus, numero lum exercitum apparat.
Ille eum matre Justina de Probo Hyparcho Tlicssalonicam fugit , Theodosii opem
imploraturus. Martinus Maximo praedixerat futurum. ut si in Italiam adversus Ualentinianum veniret, primo quidem impetu victor esset, at parvo post tempore periret, Dat reipsa contigit. M. V. C. ii 37 Christi 334 Valent m. Io. N..d sit p. 6. aerat. 39. Theodosius Persarum legatis ad se Constantinopolim pacis petendae causa missis votum eo lubentius annuit, quod de bello adversus Maximum gerendo cogitaret. Relicto itaque Constantinopoli Arcadio filio cum Augusti nomine, Valentinianum Thessalonicae convenit. Interim ei ex Placilla uxore, ut aiunt MM. er Maned. nascitur Honorius s. id. Septemb. Themistius sextam orationem Theodosio panegyricam dicit. Iterum Ambrosus ad Maximum Iegatus mittitur ad Gratiani corpus repotendum, M. V. c. ii 8. Christi 3ss. Vobnim. I i. Th . Ut hv 7. aerat. - . Theodosius Arcadio Augusto consulatum dat. M. V. C. II 39. Christ 3 5. Valentim ix.
Honolium Caesarem simul ec consulem
facit. Ipse una eum Areadio trἰumphans, ut referunt Mat . Marcellaris, risimus, Constantinopolim ingreditur 4. Id. Octobris ubi Placilla priore conjuge extincta . Gallam Placidiam Valentiniani Senioris αJustinae filiam ea eonditione ducit, inquit Zosimus , ut iam meditatam animo Ac pi miliam saepius adversus Maximum expeditionem Ocyus conficeret: promissis stetit. statimque justinam cum filio Valentiniano& filia Galla navibus impositam Romam ablegat. m. r, C. ii o. Christi 337. Valentis. II. Theia si imp. 9. aerat. 42. Theodosius cum filio Areadio, ut ait Matio quinquennalia celebrat indictionibus de ludis. Sub id tempus teste Marcellino
Maximus repente in Italiam, quo Valentinianum cum matre & sorore advenisse audierat, irrumpit. Ille metu perculsus iterum Thessalonicam ad Theodosium fugit , cui quidem tendere in transitu insidias Maximus frustra nititur. M. V. C. ii l. Christi , et S. Valint m. I . TMedos imp. IO. Har. I. Cum Theodosius secundum consul ad bellum eontra Maximum sese compararet. novum quoddam tributi genus Antiochenis indixerat. Illi exacerbati Placillae statuam eversam per ludibrium raptant. qua injuria vehementer commotus Theodosius, missis iam qui poenas expeterent militibus , Flaviani Antiochensium epiccopi sancti de prudentis viri legatione placatur Interim Maximus tota , praeter Mediolanensem urbem quam episcopi sui Ambrosii sanctitas α industria servavit, vallata Italia in Urbem cogitabat. Quare Theodosius Sanctorum in primisque Joannis Anachoretae ac Senuptui precibus commotus Aquileiam contendit. Hic ut ait S crates Maximi exercitum plane delet via al. Sept. eumque captum dc a Theodo sit oculis abductium irati milites regiis oris namentis exuunt dc interficiunt teitio ab Aquileia milliario , Kal. Aug. Uictor Maximi filius haud mulio post per Arbogas em Comitem in Galliis occiditur. Es.mtio. Andragathius eius Comes qui fretum Ionium tenebat cum ingenti classe, audita
Maximi nece sese praecipitem in mare misit.
334쪽
An V. C. II 42. Christi 339. Valm . s. Theodosi uni II. Hat. 44. Theodosius Mediolano digressus cum Valentiniano & Honorio filio suo admo. dum adolescente quem Constantinopoli eam ob rem ad se evocarat victor ingreditur idibus Junii, Valentiniano non Italiam modo quam tenuerat, sed de Gallias, Hispanias , Britanniasque omnes quas ipse nunquam , sed soli pater avusque habuerant . ultro restituit. Ille Latinus Pacatus orationem panegyrieam victori Theodosio dixit. Iustina autem Ualentiniani mater ne regnum cum siti reeiperet, morte praeventa s. Prosper Pithoei, Sozomen. . V. C ti 3. Christi 39o. Valentia. 16.
Thessalonieenses Boterichum in Illyri. eo militiae praefectum perimunt: quare ita exarsit imperator ut populum ad circentes ludos invitatum sine discrimine per milites eam ob rem in theatrum immissios ad septem hominum millia interfici iusserit. Id post eae luna Eugenium contigisse ait solus Sozomenias. Ut ut est . Tneodosus publicam poenam ab illo impositam insigni pietatis exemplo persoluit. Rufret.
la Theodosii eoniux per Areadium privignum suum ejicitur. Marciam Ax. V. C. Π Christi Is . Valentis. ν7. Ites sit . I 3. aetat. 4 6. Theodositio eam e/rera omnia praeclare Hop Uast . urbis gubernationem Valen mrax. reliquit. Inde cum filial Honorio Consantina petis iter capis, eoque Muentat usdem Tatra. m. Summachordis coss. Idus Novemb. So
As V.C. xi s. Chri ' 392. Val Im. II. ra oris imp I .atat. 47. Valentiniano ab Arbogaste Comite apud Viennam in Gallia occiso; inbuases
struaenaeus egente Francorum , quem secundum a virine duce viro eius temporis omnium potentissimo, laeum Gratianus impera:ar G-tinere iusserat, ido re bis humanis exempto ,D- tuu industria sua , citra principu auctoritatem,
imperium sibi mi Itare visaeuawrat. Is habebat in aula sibi a Ricomere commendatum A traditum ludi inera rv.magistrum
Eugenium, eui summa doctrina pari conis juncta vitae integritate de morum elegantia magnam in Galliis auctoritatem iecerat. Igitur amoliturus a se assectatae tyranniAs invidiam, simul ut ipse sub eius
nomine administraret imperium, hunc Augustum in occidente acclamat. M. V. c. ri 6. Christ 393. Tyredas imp. rs.
Theodosus tertium consul contra tyrannum Eugenium ante sibi conciliato precibus ae ieiuniis d vino numine, relictoque Constantinopoli Arcadio, atque etiam , si Socrati credimus, Honorio. quem Augia stum in Hebdomo renuntiarat. 4. Id. Ianuar. ut ait idem Socrates, vel. ut alii omnes volunt ii. at Decenib cum numerosissimo Transistrianorum exercitu , quibus Gainem dc Saulum praeiecerat, Alpex ingreditur. . V. C. II67. Christi My . Theodos imp Ict
Theodosius primo quidem praelio quod
Septembris initio datum . decem millia suorum perdidit : ita n miremta Dest, in quit Ruilinus . non ut Theod in vinceretur. 1sed ne per barbam vincere vadratur. Nocte vero prostratus in pedes Theodosius a, Apostolis duobus de vi choria, quam ante Joan. Anachoreta . Theodosiusque ubi praedixerant, certior fit. Igitur pugna postridie mane commissa ad rapam amnis cui nomen Frigida prope Aquileiam . sublatum
repente ventus Vehementior, e utere clypeos de manibus hostium, abripere scuta . tela in ipsorum ora retorquere. Hic vero. incredibilis Eugenianorum pavor de stragem sese suis sagittis confodientium. Eugemus captus. ac detractis insignibus imperatorii eum demississime vitam precaretur, interfectus est. Arbogastes rebus desperatis
Theodosius Aquileia , ubi post caelam
Eugenium aliquandiu restiterat Mediolanum re vel sis Arcadium 5c Honorium Constantinopoli ad se evocatos in ecclesia suscipit de Ambrosio traditos commendat. IIonorium unam ζΥoc tum esse alipii αλ
335쪽
serunt, eumque a serena stiliconis coniuge dc Theodosii ex fratre nepte ad eui esse deductum . ac Stiliconis tutelae commissum. His rebus ita compositis Theodi sus aqua intercute II. Kal. Febr. de nocte, cum ipse mane ludis circensibus interfuisset, obiit aetatis anno non ε . ut vult Socrates, sed so. imperii vero i7 Vi-EDr. Prosper . Marcemis. Corpus eius magna pompa Constantinopolim transsatum ibique sepultum et . Non anus imperator aut plura aut dissiciliora bella sortius suscepit , consecit
celerius & gloriosius, ut dubitari possit.
sortior iactit, an telicior 3 Non sibi sed aliis vincebat : oppressiorum regum defensor simul de strenuissimus , & integcrrimus. Vir animo rerum omnium capaci, quique ut nomen ipsum indicabat, ad totius Orbis bonum de pacem divino quodam mu nere concessiis videretur. Ad haec Clitistianae religionis pietate insignis, perpetua belli consiletudine nihilum efferatus . in omnes ossiciosus, imperatorum nulli secundus , si ad ceteras virtutes in iracundia moderatio accestisset.
Huius orationis auctor est Latinus
Pacatus Drepanius, non Italus, aut biculus, ut inepte quidam suspicantur . sed natione Gallus. ut apparet ex Paneg. n. a . unde igitur ordiar, inquit Pacatus . nisa tuis mea Ga za malia 3 Patria Burdegalentis suit. ut Elias Uinetus in Ausonium notat ex paneg. n. 1. ubi idem Pacatus Transalpinum se dicit, de ex ultimo Galliarum recessu. xua tittia , inquit , eream cadentem ex cipit selim, ae de relassis rems ferale misce rur et mentum Praeterea fuit ei eum Ausonio Burdegalensi magna familiaritas, qui eum proconsulem non uno in loco appeliat, ipsique nonnulla opuscula . ut epigrammata. ludum sapientum , techn pae-smon , dc grammaticomastigem inlcripsit. Eundem eximium poetam appellat Idyll.
τ. Tamen utruin idem fuerit cum eo. cu
ius extant psalmi, hymnique aliquor, ac alia earmina, de in iis epistola elegiaca ad
Augustodunensem episcopum , dubitat idem Elias Vinetus in Ausonium. Noster vero Pelius Franciscus Chimetius in Paulino illi,strato negat hunc Pacatum nostrum eundem suiu e atque is, qui ad Uranium scribens S. Paulini vitam vincta numeris oratione scripturum se receperat. Sed hune Pacatum nostro tribus de quadraginta annis iuniorem ait ad quem Symmachus mittit epistolam iχ. i. g. de ep 18 S est. libri 9. Pronunciatus est hie panetyricus Q. Christi 3ς i. secundum Haloandri rationes;
ad Kal. Septembr. ut traciit Marcellinus Comes; Romae, quo relatam de Maximo tyranno victoriam gratulaturus e Gallia missus erat, coram imperat lae,quem compellare praesentem videtur ; spectante senatu, ut ipse ait panegyrici hujus initio.
IN E XO R DIO. Cum multa sibi dicenti metum assierant , tum in pri
mis commoveri se ait, quod coram imperatore , coram Ienatu , Romae,
homo Gallus dicat: accedere se tamen ad laudandum Triodosium ; 2 quia lon
336쪽
tiuo locorum intervasto eam ob rem Romam venerit ; cst quia laudaris ni cipis nulla incumbit necessias. Dis TR iau TIO. Videtur hac esse I. vita Theodosii nisata; II. sita ejusdem publica laudatur. I. PAR s. Theodosim disscissimis temporibus ideo a Gratiam in imperii societatem adsciscitur , ut inclinantem in praceps rem publicam sustineat , n. i. Non alium eligendum fuisse declaraυ , Uus patria , n. q. parentis v ctoriae , domus splendor , n. formae Hastantia , n. 6. aetas integra , ct matura imperio , n. 7. - fortunae donis transit ad anima dotes. Umbelli quo puer jam fingebatur ad imperium , n. g. res praeclare in bello gestae,n. Io. modestia m recusando imperio. , D. II. in eodem administrando , --nuendi que palatinis sumptibus frugalitas , in sinciendis legibus providentia ,
D. II. m sis, quibus committeret arcana, quos promoveret ad magistratus, mligendis prudentia, n. II. egregia in amicos fides, n. I 6. in exequendis promissis religio, n. I7. erga eos, quorum ambitioni pro magistratuum paucitatefacere salis non poterat, singularis humanitas commendatur, n. 2Ο. II. PAR s. De publicis ejus virtutibus. Quam bonus cst civilis in arimittendis ad si omnibus, in eorum querelis auAendu , n. 2I. De vultu non minus hostibus, quam civibus notus. . Memoran er ejus victoriae de Got- is, Hunnis, Saracenis, Scythιs, Albanis, ct Persis,n. 22. In extremam Galliarum partem cum exercitu progreditur adversis Maximum Galliae t)rannum, multarum legionum de sessione , n. 23. quinquennis impunitate inflatum, perempto Gratiano in Gallia caedibus, rapinis , ct omnι genere crudelitatis grassantem , n. 24. Non sine divino auxilio factum , ut t)rannus isse foedus cum Theodosio utcunque initum violaret , n. so. ut Theodosii adventum siussinere non potuerit , n. RI. ut ad Asciam fluvium fusus ac pla- se deletus sit , n. 32. ut Marcellim pariter exercitus profligatus si , n. 3s. Theodosius abiicienti arma vitam condonat , n. bis. Haemonam ingreditur mitior r quanto populorum concurseu , n. 37. ε Maximus quo fugiat incertus, Aquileia se includit, n. I8. Huc cum exercitu mira celeritate convolat Theo. dosius, n. 's. singulas imperatoris virtutes in huius triumphi partem venisse, iis imis felicitatem qua factum es ut Maximus voluntaria nece turpiorem, qualis stetera debebatur, mortem non effugerit, n. o. ut spoliatus regiis ornamentis ad Theodosii pedes captivus ad Etus, n. M. ut statim ab Imperatoris conspectu abductus eo inficio peremptus sit , n. 4 . futurus posteris vindicataer annidis exemplum. Laudatur summa victoris clementia , n. 4 . Cinnae,
Θlia, Marii, Caesaris dbssimilis, n. 6. Theodosii in Urbem ingressus. Leges ab eo sapienter instaurata, n. ADIM FiNE. Postremum sibi gratulatur, quod tantarum rerum testis futurm e Gallia Romam venerit. Quanta alacritate excipiendus sit a suis ciavibus, ea quae iti viderit narraturus, qua auditorum frequentia stipandus. est quam multa poetis 2 oratoribus suppeditaturus argumenta scribendi.
337쪽
I. I quis unquam fuit, Imperatot Auguste , qui te praesente dicturus' ante trepidaverit, eum profecto me elle & ipse sentio, & his L I ' qui consilium tuum participant videri polle video. Nam cu te semper ultra omnes retro principes laudari oportuerit, nunc porro utis tra quam alias praedicatus es, in ea urbe conveniat dicendo celebrari, cujus & libertatem' armatus alle ruisti, & auxisti dignitatem togatus , quo tandem modo consequi majestatem utriusque vestrum oratione mea pol ro, hoc Praecipue in tempore, quo ambo ita mutuo crevistis, ut nec tu fueris adhuc major, nec illa felicior λ Huc accedit auditor senatus , cuito cum dissicile sit pro amore quo in te praeditus est de te satis fieri, tum di
dio rudem hunc & incultum transalpini sermonis horrorem , praesertim cum absurdae sinistraeque jactantiae possit videri, his ostentare facundiam. quam de eorum sonte manantem in noliros usque usus derivatio sera trad 13 xit. ' Quibus equidem cogitatis adeo solicitor, ut non eos tantum hodie arbitrer interesse quos cerno, sed assistere obversarique dicturo Catones ipsos, &Tullios, & Hortensios, omnesque illos oratores putem. qui me in posteris suis audiunt. Ita multiplici circumventus metu, quasi parma habeam timere quod video, si video quod timeam.
INTERPRETATIO. a qui tibi sint a confisus.
b Nune eum prato laudes quilias olim re lebratis e , laudandis f/ ni ea urbe ere. e P ter innatam ct quam a ma-
,ribis accepere facundiam , iudicitas s utim Ita er imperfecta hominIs trans alpra
nati oratis non taeaeo Ν , atque aris berenaea videatur. d xuia quidem ua me eruciat, ut Oe.
eodice est , iure trepidaterit: in Bertiniensi, in re trepidaverit, in aliis ore trepidaverit. . Armatus. J Nempe victo . caesoque Maximo tyranno. Tuatus, id est, sapientissinus legibus. 3. α L. J Roma, de Theodosius. . Atque haereditaria. J In aliis est , M.que adeo haereditaria.
r. In posteris suis J Quasi hodie in posteris suis reviviscentes nuic meae Orati ni coram intersint.
6, Vitas ruisti eam. J Illud vidon quod
338쪽
II. Quid ergo novusne me pavor, &' inopina trepidatio in ipso dicendi tempore deprehendit λ Mini vero ii omnes quibus haltrinsecus ja
ctor aestus diu ante meditati, longeque projecti sunt. Sed cum admira tione virtutum tuarum 'ab ultimo Galliarum recessit, qua litus Oceani ca' dentem excipit solem, & deficientibus terris sociale miscetur elimen' stum, ad contuendum te, adorandumque properassem, ut bona quae auribus ceperam etiam visu usurparem: timui, fateor, laboris ossicium ipsa taciturnitate corrumpere. Ita dum obsequio interpretor impudentiam, dum in eundem hominim non puto convenire gaudium & silentium, duas res diversissimas junxi, metum & temeritatem. Quin & illud me impulit ad Iodicendum ; quod ut dicerem nullus adigebat. ' Non enim jam coact a laudatio ,& expres, metu voces periculum ' silentii redimunt. Fuerit, abieritque tristis illa Τ facundiae ancillantis necessitas , cum trucem dominum auras Omnes plausuum publicorum ventosa popularitate captantem mendax assentatio titillabat, cum gratias agebant dolentes. & tyrannum non prae- sdicassi tyrannidis accusatio vocabatur. Nunc par dicendi tacendique libertas, & quam promptum laudare principem, tam tutum siluisse de princi C. Libet igitur redditam postliminio securitatem loquendo experiri; li- et inquam, quia neminem magis laudari imperatorem decet quam quem minus necesse est. . Q
IlI. ' De te igitur mihi sermonis hujus auspicium erit ille felicitatis publicae auspex ' dies, qui te primus inauguravit imperio. Nam ut divinis
rebus operantes in eam coeli plagami ora convertimus a qua lucis exor I N T E R P R
a Repentinis metis isvasit.b Utraque ex parte .c Et extremis terris eluitur Oceanus, as
te vadendum cte. d Sie tam ab ruit nomine excuso impu-
est in editione Puteana, addendum visum est ex Livineio de Balduino. Sensius vero est , quasi non satis timoris incutiant,
quae versantur ob oculos, nempe senatusci imperator ι occurrunt praeterea aliae ii moris causae, nempe veterum oratorum
cogitatio,quos hic intueri mihi videor. . Ab utrimo Galliarum ruUR. J Ab Aquitania , ubi natum, de inde Romam minsum Paeatum diximus.
Σ. Non enim. J Respexit ad illud Plin.
g stuam eum quιm lauiania necessitas bis me umbit. τ F. 3. Laeunaeia mei antis. J Servilem in modum blandientis. 4. Trucem dominum. J Alludit ad Ner
I. De te igitur. J Pulmannus legit. det igitur mihi talis freminis initium iEe cte. Ita etiam Ant. Sconliovius ex veteri codice. L. Dies . qui t primis. J Dies quo Theodosius a Gratiano primum ad imperii societatem est adscitus , fuit decimus quartus aut iuxta Socratem II. Kal. Februatii
anni Christi 3 s. a. Ora convertima. J Fuit haec olim pa
339쪽
dium est, sic ego vota verborum quae olim nuncupaveram soluturus, id oratione mea tempus arripiam quo Romana lux coepit. Jacebat innumerabilibus malis aegra , vel potius dixerim , ' exanimata respublica , barbaris nationibus Romano nomini velut quodam diluvio superfusis. Sed par- cam replicare causas, &si placatum vulgus ostendere. Nam cum per se vivax sit recordatio calamitatum, tum ' mihi metus hanc gaudiorum praesentium lucem tristium commemoratione suscare. Faciam ergo quod facere praestantes scientia medicos saepe vidi; aliorum vulnerum cicatrices, postquam cutem sanitate duxerunt, manu pendente tractabo , praesentisse, dero singulos universosque rogitasse contentus, an cum inter omnes liqueret sessis rebus medendum, tali aliquo viro publicis gubernaculis admovendo, qui ' imperatoris unius tueretur aetatem alterius juvaret laborem , po tuerimus hujusmodi principem vel optare. In integro itaque rem totam esse faciamus, &in quodam orbis terrarum comitio quaeri putemus quis nam sit ille qui debeat tantam molem subire, de nutantia Romanae rei fata suscipere. Nonne is omnium sust agiis hominum' tributim centuriatimque legeretur, '' cui felix p tria, cui domus clara, cui forma divina, cui aetas integra, cui militarium civiliumque rerum usus contigisset I V. Cuncta igitur a capite proposito ordine prosequamur, jam pro- O Dicto constabit eum principem declaratum qui & ab omnibus legi debuerit, & ex omnibus. Nam primum 'tibi mater Hispania est, terris omnibustcrra silicior, cui excolendae, atque adco ditandae impensius quam ceteris gentibus supremus ille rerum fabricator indulsit. Quae nec Austrinis obnoxia aestibus, nec A retois subjecta frigoribus, media fovetur axis utriusque
I temperie. Quae hinc' Pyrenaeis montibus , illinc Oceani aestibus , inde
INTERPRETATI O. ta Inreor ne prae tu hujuo uti iis snsum rerum rei acm retorsatioue mini m. N o Τ A . anorum itidem de Christianorum censuetiido , ut ad orientem solem conversi preces suas iunderent. Tertuli. Apologet. ad gentes de Christianis. Suspicio ess, inquit , solem nos adorare . ems semotuerit ad Orientis reginem precara: sed er puri rue s se fecta: isne aliquando er caelestia adorandi, ad solis er tum labra vibratis. . Exanimata respublica Τ Α Germanis,
Gotthis , scythisque gravis lime vexata. s. Sed parcam. J id est . sed abstinebo a pervestigandis tot malorum causis. Insta
n. 6. parcam arcanum caeleste rimari.
6. Placatum vulgis J Alii legunt pla. eatum ulcis. ut dicat nolle se vulnus illud imperii jam sanatum refricare. 7. Imperatoris unius. J Valentiniani iunioris, qui mortuo patre apud Bergemio nem in Galliis, ipse eum adhue quadriennis esset. ibidem creatus erat imperat Ori
8. e fiterius. J Gratiani, qui eum Gotthos, Taifalos, atque omnium atrocissimos Hunnos, de Alanos .. a Thracia de Dacia expellere unus non posset, consortem imperii Theodosium ex Hispania evo
9 Tributim, centuriatimque t Unde Co
mitia alia centuriata, alia tributa, alia curiata dicebantur.
io. Cui felix patria J Habes hie totius
1 Iibi mater Hi ania. Theodosium genere Hispanum suis te in eius vita diximus. 2. Irenaeis menti . J Hi sunt Hispiniae limites. Pirae is montibus a Gallia, lividi-
340쪽
Tyrrheni maris litoribus coronata naturae solertis ingenio velut alter orbis includitur. Adde tot egregias civitates, adde culta , incultaque omnia vesfructibus plena , vel gregibus ; adde auriferorum opes fluminum , adde radiantium metalla gemmarum. Scio fabulas poetarum, auribus mulcendis repertas , aliqua nonnullis gentibus attribuisse miracula ; quae ut sint vera, sunt singula. Nec jam excutio veritatem. Sint, ut scribitur,' Gamgara proventu laeta triticeo, Mevania memoretur armento , ε Campania censeatur ' monte Gaurano, Lydia praedicetur amne γ Pactolo ; dum Hispaniae uni quidquid ubique laudatur a Sugat. Haec durissimos milites, haec 'experientissimos duces , haec facundissimos Noratores, haec clarissimos vates parit : haec iudicum mater, haec principum est. Haec Trajanum illum, naee deinceps Adrianum misit imperio ; huic te debet imperium. Cedat his terris i terra Cretensis parvi Jovis gloriata cunabulis , & geminis 'Delos reptata numinibus, & alumno Hercule nobiles Thebae. Fidem conitare nescimus auditis, deum dedit Hispania, quem videmus. V. Erat justae compensationis occasio, ut qui de patriae tuae laudibus pauca dixissem,' patris saltem virtutibus praedicandis prolixius immorarer ; sed quid faciam λ Novam quandam patior ex copia dissicultatem.
Quid, inquam, faciam Θ Quae Rhenus, aut Vahalis vidit aggrediar λ Jam
tur, oceano vero Ze mari Mediterrane in .star peninsulae tribus lateribus circu flua est.
3. in sint vera. t id est, etiamsi vera essent : quomodo apud Horatium Epod.
lib. Od. I. Non ut aest, auxili latura piau praesentibuν. Plura ejus generis exempla, referre abstineo , ne infinitus sim. . Gargara. J Vertex est montis Idae, item oppidum est ad ejusdem montis radices . apud Ilium urbem . Pergamis proximum, ubi planities maximae ubertatis. Ipsa δε- mirantur Gargara messes. Virgil.
tumnum fluvium in via Flaminia. Pro pertii patria , pascuis uberrima quam ideo Lucanus l. i. Tauris eram vocat. Ultu Tauriferis ubi se Mevania eampis ere. 6. Campania. J Regio Italiae inter Anienem fluvium & Tiberim, iuxta mare Me diterraneum extensa, pars Latii antiqui. 7. Monte Gaurano. J Gauranum mons Campaniae prope Puteolos. S. d a. J Asiae minoris regio , inter Ioniam ad occasum . Phrygiam magnam ad ortum de boream: de Lyciam ad meridiem comprehensa.
9 Pa Iob. J De Pactolo Lydiae fluvio
aureis arenis notissimo supra pan. 4. n. 16.1o. Experiotismos ducis. J Ut Viriathum ducem strenui illinum , qui cum C. Laelium Praetorem . . Fabium Maximum Amilianum Procontulem di servilianum ejus fratrem consulem adversus se mittas variis praeliis fregisset, tandem a Servilio Caepione corruptis suis legatis doloperemptus est an. V. C sit . II. Oratores. l Puta Quintilianum &
12. Clarismos vates. J I. ucanum Cor.
dubensem, Martialem Bilbili haud ignobili oppido Celtiberiae natum. Senecam eum qui tragoedias scripsit. I 3. Terra Cretensis. J Insula haud multum distans a Peloponneso, J ovis natalibus inclyta, Candie. I . Delos. J Maris A gaei insula ad quam Latona cum Diana di Apoll: ne liberis adrepsit. ix π eis. J Civitas Baeotiae primaria ad Ismenum fluvium , Pindari patria. i. Patris. J Is Theodosius suit , non ut Victori placet, Theodorus. a. Rhenas . aut Vahal r. J Id tangit Zosi