장음표시 사용
351쪽
decantatum omnibus scenis Phocaei iuvenis laudet ossicium; Pythiam esam si videtur, dicat&Damona, quorum alter in amici morte se vadem obtulit, alter ad diem vadatae mortis occurrit. Ut haec esse vera credamus, quae mendaciis vati iiii in plausus aptata' cavearum ,' fidem tempori debent: num3 praestare credendo plus possumus, quam ut illos , qui amicitiae laude censentur amicorum fuit Ie, quam sui diligentiores putemus p Sed cum instituente natura plus fere filios, quam nosmetipsos diligamus, omne vicit exemplum, qui amicos his praetulit, quos sibi praesciebat. Sed tu quidem, ad exonerandam debentium verecundiam , quae in tuos confers, io non vis videri praestare, sed reddere. Geramus tibi morem, & beneficiorum summas tuorum pro tua voluntate ducentes, quidquid familiati bus tuis tribuis non expendi potius, sed rependi putemus ; enimvero cum leviter cognitos, aut etiam semel visos iis honoribus simul ditas, quibua& amici possent esse contenti, nonne omnibus vis probare amicum tibi is esse qui bonus sit 3 Cuicunque quid publici mandatum fuerit os scit, praemium spondetur, & redditur. Sibi humilitatem & tenebras suas imputet jacens virtus , quae non obtulit se probandam.' Quod conscientiae tuae susscit, honoratus est qui probatus. XVIII. Uclim tamen dicas unde , cum 'tantis promissa persolvas, ro quid cui promiseris scias, nec te vel reipublicae cura , vel ipsa illa tuorum beneficiorum turba confundat, 'ut parcior, tardiorve , tempore quem, modove decipias. Quis dcbitor verecundus ita mutuum ad diem reddit, ut tu, quod promittis, appendis p Nec imponi negligentibus arbitreris. Quotidie ' in beneficia tua quaerimus, & memoriam convenimus, & ne zue singulis insidietur oblivio, cum altero quisque conferimus. Unum invenire non possumus, cujus spem atque expectationem non dicam seselleris,
INTERPRETATIO. a V tustati Lbret quod fiam saciant.
b Ut consulas pudori cerum quos obstrisin. c Et summa tua b reficia ex arbum. a mne a tua animo compuramur , O
a. Cavearum. J Cavea proprie est area in medio theatro, in qua equitum subsellia constituta esse consueverant, quod velis tecta caveae similitudinem referrent. Saepe tamen uti hoc in loco pro toto theatro sumitur ut AEneid l. s. 3 o. Hic totum cavearans sum ingentu cte.
3. Sed tu quidem. J Fortasse O tu quirim,
ut notat Acidalias : inconcinnum enim
quiddam habet repetitio particulae se 4 x. ad cisse tiae tuis. J Respexit ad Pan. 3. n. IO. dies imputet quifruu uti noluit
memoria repetimuε ae ne quis u in errum ob miscatur, inter nos de ira quas ea comparantes co olvimur.
T dri beneficio tua , nee se Zignum vita jugo viticu per t/ luerer ut viveret, tu quis suscit censilentia tua: etiam non merentibue pepercisti. i. Tantis. J Pro tet. 2. Ut partior. J Ita ut alicui aut id non des quod promisisti, aut non des eo tem pore quo daturum te promisisti. 3. Nec imponi J Sie agis cum iis quibus promit sta, quali existimes eos ita diligen
ter observare promissorum modum tem
pusque , ut iacile decipi non polluit.
352쪽
sed, quae delicatior est querela, distuleris. Solamne me, Imperator benevolentiam tuam mirari putas Θ At ego miror etiam memoriam. Nam cuit Hortensio, Lucullove, vel Caesari tam parata unquam affuit recordatio , quam tibi sacra mens tua loco momentoque, quo jusseris, reddit omne depositum ρ ρ Utrum te tamen ipse admones p an ut illi majestatis
cias. Nemo iam, nemo beneficia, quae dederis , ab eo credit tempore computanda, quo dederis, quia tam sint certa, quae spondes, ut tum Iovideantur accepta, cum spondes.
XIX. Jam idipsum, quod' ante promittis , nonne de semmo puri L
sinae mentis candore proficiscitur Z nam cujus est animi nec vota hominum fatigare, nec adhibere muneribus anciri dissicultatis, sed denunciare praestanda, ut & prolixior sit sensus bonorum, nee repentina felicitas fa- a sciat attonitos, & similes reddat ingratis ρ animos enim nostros , subitis affectibus impares, proinde laetitia ac dolor , si deprchendat, i externat. An non illa Romana pietatis notissimae mater , nuncio mali Cannensis exterrita, filio reduce, quem flebat ; ' diriguit in mortem, nec par esse gaudio potuit ouae supernierat orbitati λ Conscius igitur coelestis arcani, Poci naturalium= depositorum, mavis hominibus sperata procedere , quam
INTERPRETATIO, c Lange minar. a Mortis flara rigefacta 67.
DEIcMiεν ι'. J Delicatiorem vocat dilati, quam non dati omnino beneficii querelana; quia promissa denegare hominis est nullius fidei : differre vero, negligentiae cujusdam quae in hominem quemvis cade
re polle videatur. . Hortensio , LucuΩve. ' Praestantem huius memoriam commendat Tullius Tuscul r. de extremo de Oratore L 3 ubi de Hortensii meminit, itidem & in Bruto n. 3oi. Caesarem vero tradit Plinius l. 7. c. 21. scribere edi ligere simul. iactare'audire soci-
rum , epistolaae vero tantarum rerum quater
nus pariter fibrariis dictare: auis nihil ataduerat, septenae. De aliis praestantis memoriae exemplis a nobis supra dictum est. 6. Utrum te tamen. t Alii utrum autem ipse te.
an Pacatus Christianus fuerit incertum est.
Jovi autem Martianus Capella l. i. Parcas superum Ibrarias re ait, ejusine snten.
tras excipere. Quod de scire suo more reseit Lucianus, 366. Poetae Graeci & mythologici dicunt Pareas esse scribas Jovis. g. Tamsint certa. J Fortassie tam sunt certa in ad oram editionis suae notat Livineius ex Viennensi codice. l. Ante promittis. J Promittis , ante quam beneficium ullum conseras. a. me vota haminum fatigare. J Id est. cito votis hominum annuere, vel etiam vota beneficentia &. liberalitate ante
3. Externat. J Attonat. Catul. in Amgon. e Ah miseram assiduia quam lumbis eneraravit 1DUM Erycina feroni in pectora
4. Pietatis notissimae mater. J Ita reserunt Plinius l. 7. e D. A. Gellius l. 3. c. I . Ua ler. Maxim l. s. c I a.
s. Dustorum. J Arcanorum, quae pauet
353쪽
insperata supervenire beneficia. Nec immerito. Namque fugitiva successuum repentinorum voluptas si ut occupat, sic relinquit ; selicitas longior est,' expectare securum. Itaque cum hactenus a natura esset statutuin, ut bona sua homines nescirent, & tum primum inciperent felicitate gaude- re, cum coepissent esse felices, tu promittendo praestanda invenit si tempus, quod nobis natura subtraxerat, ut quos adepta solum juvabant, etiam adipiscenda delectent. XX. Pari benignitate cum plures asscere honoribus velles , quam honorum loca admitterent, & angustior esset materia voluntate , necio meriem tuam quamvis diffusum caperet imperium, quem nondum aliquo provexisti gradu, tamen ' dignatione es solatus. Atque haud scio, an quibuslam consolatio ista suffecerit. ille cohonestatus aifatu , ille mensa beatus, ille osculo consecratus est. Ita omnibus, qui te principe sibi jure confiderent, aut prochsst dignitas, aut satisfecit humanitas , humanitas inquam, quae tam clara in imperatore quam rara est. VNam citin indiscreta felicium pedissequa sit superbia . vix cuiqua in contigit & abundare sortuna, & indigere arrogantia. Cuius quidem ita majores nostros perta sum est, ut graviorem semper putaverint servitute contemptum , ejusque impatientia snt coacti post ' bellatores Tullos, t Numasque sacrificos, Sceto Romulos conditores regnum usq te ad nomen odit Ie. Denique ipsum illum Tarquinium execratione polirema hoc damnaverunt maledicto ; &hominem libidine praecipitem , avaritia caecum , immanem crudelitate , surore vecordem vocaverunt superbum , & putaverunt susscete convicium. Quod si per rerum naturam liceret, ut ille Romanae libertatis asse 23 tor, regii nominis Brutus osor, ' plectriae redditus vitae, seculum tuum cernerct studiis virtutis, parsimoniae, humanitatis imbutum ac rcfertum; nullum toto orbe terrarum superbiae, libidinis, crudelitatis extare vesti
gium ; jam te ipsum qua publice , qua privatim videret priscorum duria
INTERPRETATI P. a Dignartu es hunc stari. l e Et tarere superbia.b Nam cum superbia eorum qui beati l d Imp trata precibis arta vitam reditu.
eorum fidei commissa sunt , atque ut ita
di eam in eorum manus deposita. Gruterus mavult repositorum, ut infra n. ar. nisi essistra repositum 5cc. Vide hunc locum. 6. Ut eccupat. J Quam repente occupat, tam cito relinquit.
7. Expectare ses m. t Expectare aliquid certi. I. Honorum J Ita sensus postulare mihi videtur , non bonorum. Itaque suspicatur. Puteanus ut ad oram editionis Livineianae adnotavit post Rit tersitusium. a. Bautores αβοι J Tulli Hostilii in sabinis Albanisque subigendis nota sorti
3. Numausacrificor. J Numae Pompilii secundi Romanorum regis celebrata est insignis in instituendis sacris pietas de religio. 4. Romulos conritens. J Cui non notus Romanae urbis conditor Romulus Zs Brutiis i Respexit ad illud Martialis
l. a I. ep. s. de Tra ano: Si redeant vis crea
354쪽
. tia ducum , castitate pontiscum, consulum moderatione , si petitorum comitate viventem ; mutaret prosecto sententiam tanto post suam ; de cum Romanam dignitatem ae libertatem probaret, meliore in statuimperatore te esse quam consule se fuisset, ne cellario fateretur Tarquinium submovcri debuisse, non regnum. sXXI. Sed quod facere magnas urbes ingressi solemus, ut primum sa cras aedes, & dicata numini summo delubra visamus , tum sora , atque gymnasia, & pro suis extenta porticibus ambulacra miremur, ita in laudibus tuis sanctos palatii ritus , de priscis aequanda caerimoniis instituta venerati, gradum ad illa proferimus, quae in medio constituta & ad pu- Ioblicosiisiis facientia, 'non partim , sed incommune conducunt, nec pa rietibus, sed orbe clauduntur, nec tecto, sed coelo operiuntur. Velut priamum illud est, ne statim summa captemus, quod 'creber egressu expe ctantibus V populis te fateris, nec videri modo patiens, sed ' facilis a diri, e proximo accipis vota hominum tuorum : ut, quisquis ille consultor est, is etiamsi meruerit, quod est rarum , repulsam , qDrat tamen visi numinis conscientiam. At quam alter illorum principum mos fuit, quos loquar notum est, qui majestatem regiam imminui & vulgari putabant, nisi eos intra repositum palatinae aedis inclusos tanquam aliquod Vc state secretum veneratio occulta consuluisset, nis intra domesticam umbram iacentes 'solitudo provisa, & flentia late conciliata valla sient. Quin si quando in lucem venire, & diem ferre potuissent , 'lecticis tensisque subvecti , &densissima circum supraque cooperti virorum armorumque testudine sensim atque adnuineruin movebantur. Tum longe populus abigebatur, nec
INTERPRETATIO. a Crebra in publicum prodis. b Intuendum te praebes de agnoscendum. e Ut qui uis ad te de negotio abrust
iuentia nemina patres. El m liceat si va
se quoque infernis revocatis Ditis ab umbru, si Cato reae tur , Caesarianis erit. 6. Petiterum comitare. J An legendum praeterum comitate, ut Balduino placet 3 Satis apte ad illud Plinii paneg. n v. Vos mihi in tribunatu quietu , in praetura modessae dce. Fort.isse etiam perireres sumuntur pro candidatis.
I. Non partim. J Id est, non privatisn , inquit Puteanus. Aliqui legunt patentia,
Intra penetralia sacrae assis.
g Nise intra domesticos parietes sessitas quaesita Oc.
3. A se secretum. J Alludit ad ignem illum , qui in intimis Vestae penetralibus
summa cum religione a Vestalibus custodiebatur. Lecticis. J Leetieas ante Ciceronis tempora in agris, non in urbe , ad iter tantum , non ad desidiam uibanam adhiberi solitas notat Lipsius t postea vero eas dein ita communes factas, ut ad certas personas, aetatem , ae certos dies restringi illas oportuerit. Vide tipsum Elect. l. r. c. ις. ubi plura de lecticarum varia sorma.
i. Tm rue. J T sae, seu ut alia scribunt.
355쪽
otiosa viatoris manus plebem verbere submovebat: ut secretum ' esset in publico. At noster hie omnibus spectandus affertur, nec magis communem hunc diem atque solem quam nostrum imperatorem videri licet. Quin, cum vicinum habeam permissa fastidium, nunquam iste mirantes s explet oculos. Magis magisque visus expetitur, &, novum dictu, praesens desideratur. XXII. Miremur in urbibus tuis, & a tuis populis te videri , quem sere nulla in Glo suo natio externa non vidit, idque ita crebro, ut penetam notus sit barbaris vultus iste quam nobis λ Nec frustra, cum aestates Io omnes foris, hyemes domi ducens, civibus hostibusque pari sorte anni spatia diviseris i de liqui sorte sunt barbarorum, qui nondum virtutis tuae
fulmen exceperint , nominis terrore perculsi & velut amati quiescant.' Tua enim, Imperator, auspicia non hae tantum gentes tremunt, quas ab orbe nostro silvarum intervalla, vel flumina, montesve distinguunt, sed I quas aeternis ardoribus inaccessas, aut continua hyeme separatas, aut in tersus is aequoribus abjunctas natura disterminat. Non oceano Indus, non' stigore Bosphoranus, 'non Arabs medio sole securus est ;&quo vix pe
venerat nomen ante Romanum, accedit imperium. Dicam ne ego recep
. tos ad servitium t Gotthos , castris tuis militem , terris susscere culto iaeto rem p Dicam a rebellibus Saracenis poenas polluti foederis expetitas 3 Dicam interdictum Scythis Tanaim, & imbelles arcus etiam fugientis ς Albani λ Quaecunque natio barbarorum robore, ferocia , numero gravis unquam nobis fuit, 'aut boni consulit ut quiescat, aut laetatur , quasi amica , si serviat. Persis ipsa, reipublicae nostrae retro aemula, & multis
INTERPRETATI . a Fortunam tuam. b Praeclare seeum putas , lusti frua:ωr pace.
thensa , erant sacri currus, quibus in ludis oreensibus deorum simulacra vehebantur. 6. Viatoris. J De his dictum est. Pίnu
tum eum in publico versabantur, in secreto et Ie viderentur. r. Frigore Balbo rem. J Populus Sarmatiae Europaeae versus Bosphorum Cimme. rium . ubi nunc pars Tartariae Precopensis. De huius regionis frigoribus eum Geo.
praphi omnes, tum in primis multa habet Ovidius ti b. de Ponto. a. Non Linabr sis. J Ex ipso Arabum colore nigro, unde in sacris litetis AEthiopes dicuntur, satis patet quanto servore iolis regio illa ardeat. 3. Gorthos. J Qui Athanarico rege suo mortuo . sese Romano imperio dedide
4. Sara enis J Saraceni populi Arabiae felicis. s. Intressisum se Iis Tan . J Ita re
fert Oros. l. 7. e. 34. dc ZOnaras 3. tomo annal. Duplex autem est Tanais: alter in
Mosco via, qui Asiam ab Europa dividens in paludem Maeotidem se exonerat: alter in Scythia orientali. qui ex Parapamiso monte in mare Caspium profluit. At . que is quidem laxartes proprie dieitur. sed
a Macedonibus Tanais nominatus est.
6. Ocbam. J Populi sunt orientis inter Iberiam di mare Caspium, quos Strabo iaculandi peritos fuisse tradit i a. 7. Aut boni est tibi. J Frequens apud Tullium loquendi modus. Bom censulere ,
356쪽
Romanorum ducum famosa seneribus , quidquid unquam in principes nostros inclementius fecit , excusat obsequio. Denique ipse ille rex ejus, dedignatus antea confiteri hominem, jam satetur timorem , & in his te colit templis, in quibus colitur : tum legatione mittenda , gemmis, sericoque praebendo, ad hoc triumphalibus belluis in tua esseda seg- sgerendis , etsi adhuc non est foederatus, jam tamen tuis cultibus tribu.
XX l II. Ne tamen. , Imperator, existimes cuncta me ' ad aurium gratiam locuturum , ' triumphis tuis Gallicis , stupeas licebit, i rast i
mur. Dum in remota terrarum vincendo procedis, dum ultra termi- σnos rerum , metasque naturae regna Orientis extendis, dum ad illos
primae lucis indigenas, & in ipsium, si quod est solis cubile, festinas, invenit
tyrannus i ad scelera secretum. O quam parvis veniunt summa mala principiisl Sic in ultimum prope Italici generis excidium , effracto Cnaei Lentuli ludo mirmillonum agmen emicuit. Sic bella consulibus II ancipiti Marte pugnata ' Cilix pirata conflavit. Sic tenentibus arma fugitivis Romana diu pila celIerunt ferro ergastulorum. Quis non ad primum novi sceleris nuncium hominem risit 8 nam res infra dignitaatem iracundiae videbatur , cum pauci homines , & insulani totius incenadium continentis adolerent , & regali habitu exulem' suum illi ' exua 1 les orbis induerent λ At quantos parturiebat fortuna motus , quantum reipublicae malum pestis augenda , quantam tibi gloriam rcstinguenda iN o T AE.
seu aequi, bonisue tensulere. S. Ipse in rex. J Artaxerxes , si ve alius suit, qui Richomere. & Clearcho cossi per legatos cum muneribus missos, pacem a Tneodosio petiit, ut aiunt Socrates i. s. Narees limis Comes . & Claudian. de 6. coni illa tu Honorii: m rue rogatum faedera Persarum precerer eo.
s. Non es faleratus. J At postea fuit ,
Mi observat Puteanus ex Aurel. Victore,
qui Persas eum Theodosio pacem pepigisse ait. Quod confirmat Orosius. I. Ad aurium gratiam. J Tale est illud Trebonii ad Tullium : Noli putare, mi Cice
ro, me hae auribtis tuis dare. Tullii Ep. l 11.
Ep. t 6. Id est , ne id putes a ine dictum,
adulandi causa. a. Triumphis tuis Gaditis. J Maximus enim Gallias occuparat. 3. In remota terrarum. J Pacatus Romae loquitur & coram imperatore Romano.
. Retra Orientis. J Theodosio uni Orientis regnum obtigerat Gratiani a Maximo interti iti exde. s. e Isc. rasecrιtum. J Lociun aptum ad tyrannidem nefarie occupandam. 6 Effracto Cn Lentuli iuri. J Tangit servile be; lum . dictum Spartacium . quod in
Italia iuscitatum an. V. C. fis a. auctore Spartaco . oenomao . N Crixo : qui effracto Capuae I .entuli ludo in quo alebantur cum 7 4. gladiatoribus quos Mirmillo. nes appellat , vocatisque ad arma servis occuparunt montem Vesuvium & Claud. Pulchrum legatum, ae P. Vatinium praetorem bello vicerunt. Hor- c. 2 . Eutrop. Epit Vimrii.
. Ciax pirata J Intelligit bella pirati
ca a Pompeio confecta. Floris. Cilix autem populus oram Amano, de Tauro monti
bus , Pamphylia, di mari circumscriptam habitabat. S. Tenentibus arma fugi iris. J Intellige de bellis servilibus, quae gesta anno V. C. 68i. Ec 68 . resert Florus. s. Suum. J Maximum , Origine Britan
357쪽
servabat praecipue cum ' perfidia ducum, defectione legionum contra rempublicam foret versum quicquid pro republica fuerat armatum. XXIV. Nolo tamen usquequaque miscrorum vel factum ' onerare, vel fatum, qui dum carnifici purpurato, tua se & assinitate& favore j 3 et anti, infeliciter credunt , gravissimum omnium nefas fecerunt affectu innocentium. Intelligo quam dissicilem in locum scopulosumque devenerim. Nam cum V revolvi id lustrale justitium, aures tuae r spuant, laudes petanti; gloriaeque intersit ad praesentium commendationem bonorum mala decursa reputari, contra vero clementia summa beneficium suum Io malit imminui, quam tristium enumeratione cumulari, necessir erit me, vel tacentem publica incommoda, vel loquentem , aut ingratum virtuti , aut onerosum esse pietati. Sed tamen, Imperator, exiguam sensibus tuis injunge pati cntiam. Nam si dulcis in bonis miseriarum recordatio est, si nautas tempestitum, si medicos juvat memini ite morborum, cur non tu quoque mala nostra audias. ut tua beneficia recognoscas p Unde igitur ordiar, nisi a tuis mea Gallia malis λ quae ex omnibus terris, quas illa pestis insederat, haud injuria tibi vindicas privilegium miseriarum, non auribus modo, quarum 'sensus est levior, sed coram oculis ferre compulsa victoriam Maximi, i interitum Gratiani. ' Alta licet vulnera, quod fateneto dum est, proximus nobis Italus, & contiguus ostendat Hispanus ; sed in dolore summo habet suum uterque solatium. Tyrannidem ille non vidit, hic tyrannicidium vidit. Nos primi impetum belluae serentis excepi mus , nos saevitiam ejus innocentium sanguine ; nos cupiditatem publica paupertate satiavimus. Apud nos semet exercuit crudelitas jam secura, &Ι N T E R P Ra e ramine. b commemorari. e Lbam adjecta rerum tribrum narratura ardari.
ii. Perfidia dueam. J Nempe Merobau. dis, inquit Vulgaris Prosper in Chronico. 3. Luqeati Justiri ..J Quinquennium intelligit, quo per vim di absque ullo le
gum & aequitatis usu tyrannidem Maxi. mus occupavit.
1. Senser es levior. J Nam ut ait Horatius de Arte poetica. Seon irritant animor, demissa per aurei, quam quae sunt oculis Iubye cita si tib . . Interitum Gratiani. J Qui, ut ait ho eloco Pacatus, item de ZOsimus ae Pros. per in Chronico, a Maximo victus; iuxta aliquos vero ab exercitu proditus , atque a
d Irae omnium terrarum quaae tyraon
icti populat in es Travis e vexata es merata
cum trecentis equitibus Parisiis Alpes Zel taliam versus ad Valentinianum fratrem confugiens Lugduni per Andra pathium a Maximo immissum intersectus est. . Alta luet. J Quamvis ad Italiam de Hispaniam Gallus conterminam Maximi fama pervaserit , ea re certe utraque recreatur , quod issi, id est , Hispania Maximi furorem non viderit: Hie, id est . Italia ejusdem caedem viderit. Nam apud Aquileiam , quam Plinius in decima Italiae r gione collocat, Maximus occisus est. Nora autem Pronomen, hic ad remotius nomen , i u ad propinquius contra solitum referri.
358쪽
adhuc inops avaritia. Alibi malum publicum aut coepit, aut destitit; in Callia sedit. XX V. 'Quis se nobis calamitate contulerit λ Tyrannum & cum aliis tulimus, & soli. Quid ego reseram vacuatas municipibus suis civitates, impletas fugitivis nobilibus solitudines λ quid perfunctorum honoribus
suinmis virorum bona publicata,i capita deminuta, vitam aere taxatam λVidimus redactas ' in numerum dignitates, &t exutos trabeis consulares,&senes' sortunarum superstites & infantium sub ipso sectore ludentium sendam securitatem ; cuin interim miseri vetabamur' agere miseros, imo etiam cogcbamur mentiri S beatos, & cum domi atque secreto solis con . jugibus ac liberis credidissemus furtivum dolorem , procedebamus in publicum si non nostrae fortunae vultu. Audires enim dicere delatorem. Quid ita ille tristis incedit λ An quia pauper ex divite est 3 Non enim se vivere gratulatur 3 Quid ita hic publicum' atratus incestat Luget, credo, fratrem. Sed habet filium. Ita fieri non licebat amissa, metu reliquorum. Serenos ergo nubilis mentibus vultus induebamus, & ad illorum vicem, qui degustato Sardorum graminum succo . feruntur in morte ridere, imitabamur laeta moerentes. Est aliquod calamitatum delinimentum dedille lacrymas malis, & pectus laxasse suspiriis. Nulla ni .jor est poena quam esse mi serum, nec videri. Spes inter Laec nulla praedonis expicndi. Nec enim , ut natura fert, copiam satietas sequebatur, crescebat in dies habendi fames, & parandi rabiem parta irritabant. Ut aegrorum sitim po-
INTERPRETAT Ioiaa C in terrae calamitas caem msba em - l b Pro in feris nos gerere. ferri potestt c utares. N o T AE. s. Capit. J In Britannia ; destitu in Italia. . Capita diminuta. t Diminutio capitis apud Jurisconsultos est prioris status per
mutatio, cum scilicet aut libertatem, aut ei vitatem, aut familiam amittimus. Quare triplex est capitis diminutio , maxima , media , & minima. De quibus Jurisconsultos
vide. a. Innumerum dignitates. J seu is orae em: utrumque enim eodem sensu saepe apud Tullium aliosque scriptores dicitur, ducta metaphora, inquit Lipsius. vel a militia .vela magistratibus. Quippe quia inter milites sunt extra vel supra ordines legati, tribuni , &c. ii cogi in ordinem videntur, cum spoliati suo munere pares habentur gregariis. itidem in magistratu qui eminet, nec est in vulgi classe vel ordine, is redigi in ordinem dicitur , cum auctoritas ejus spernitur aut violatur.3. Exules trariis. J Id est , consulatus insignibus spoliatos. 4 Fortunarum β'r'. ter. J Id est . senes prius fortunis, quam vita callos. s. Credidisemus J Clanculum de malis
nostris conquesti eramus. 6 Non nostrae foris . J Vultu non conveniente nostrae conditioni. 7. Atratias. J Atra vestis propria fuit virorum in luctu. Nam quod ad scemina, spectat, alia aliis temporibus suit': modo nigra, modo alba. 8. Sardarum succo. J Notum est , quod de Sardoa herba ferunt, ita eoruma quibus degustaretur ora contrahente, ut a gerent animam veluti ridentes. Unde Sardonicus risus eelebratus pro sisto, aut amamuc mori. u. Quanquam non desunt, qui aliam
359쪽
tus accendit, ut ignis arentibus non obruitur , sed augetur , ita coacte publica egestate divitiae aviditatem jejunae mentis acuebant. XXVI. ' Mabat ipse purpuratus ' ad lances, & momenta ponderum, nutusque trutinarum pallens atque inhians exigebat. Comportabantur in iterim spolia provinciarum, exuviae exulum, bona peremptorum. Hic aurum matronarum manibus extraetiim, illic raptae pupillorum cervicibus bullae , istic dominorum cruore perfusum appendebatur argentum. Numerari ubique pecuniae, fisci repleri, aera cumulari, vasa concidi ; cuivis ut intuenti non illud imperatoris domicilium, sed latronis receptaculum vide-ID retur. Sed tamen latro raptis abutitur, & ablata aliis sibi reddit ; nec ideo vias saltusque obsidet, ut illesaurum struat atque desodiat , & cum scelere riniser sit ; sed ut gulae ventrique suppeditet, nec desit sumptus impendiis. Nam & effundit & negligit, eadem perdendi & quaerendi facilitate. Noster ille pirata, quidquid undecunque 'convrreerat, id nobis sit 1 bique periturum, in illam specus sui Charybdim congerebat. Charybdim loquor Z quae cum plena navigia serbuerat, dicitur tamen rejectare nata
fragia , & contortas fundo rates' Tauromi nitanis litoribus exponere. Bona nostra ad aerarium una & perpetua via ibant, nullas eorum reliquias , nulla fragmenta vel sero victa saltidio illa communis vorapo revomebat.
eo XXVII. Est improborum principum postrema desensio, auserre donandi gratia, & invidiam rapinarum magnitudine munerum ' deprecari ;quae, malum i ratio est, abstulille omnibus , quod nullus habiturus sit 3 Et privatorum quidem avaritiae licet mala , tamen aliqua defensio est, timetur inopia, &'reponitur senectuti, & prospicitur heredi. Quam aD seri causam concupiscendi, qui, quantum ubique est, habet Z Quin ego, si
huius rei originem reserunt. Saria autem, Sardiniae insulae populi. i. Stabat ias. J ατῶπασις hominis
nequiter attenti ad eorum bonorum venditionem , quibus summis perfunctos honoribus viros . matronas , pupillos ac provincia iotegras spoliasset. 1. Nutu ue mimarum. J Nutus trutinarum appellat. cum altera lanx deorsum vergit, propendetque. 3. Ce ui . buza. J Buza suspendi is caca
in anti is munuis solet aurea , tiberrim scorrea. Asconius. Quem morem a Tarquinio
Prisco inductum serunt, cum filium suum annos natum de Sabini: victorem hoc tonore donavit. . converrerat. J Ita Balduinus post complures alios legit, pro convenerat, uti est in aliis editionibus. s. Cha bim. J Fretum inter Italiam de Siciliam, eontrariorum fluctuum collisione rapta quaeque absorbens & erui ctans. Charybdim autem poetae serunt mulierem fuisse rapacissimam, quae cum Herculis vaccas rapuisset, a Jove percussa
fulmine, in monstrum conversa est. 6. Taurommitam litorib-. J Taurominium urbs est Siciliae, cum portu in ora orientali inter Messanam dc Catanam , ho
. Reponitur sin auli. J sie apud Horat. serm. l. a bat. i. hoc metite labarem seseserre
360쪽
sas piumque mortalibus existimare coelestia, nullam majorem crediderim esse principum felicitatem quam feciste felicem, &' intercessisse inopia & vicisse fortunam, & dedisse homini novum fatum. Itaque imperatori propriam majestatem bene aestimanti, non tam illud videri suum debet, quod abstulit, quam quod dedit. Nam cum intra ipsum volvantur om- snia, & ut ille, qui cundita ambit oceanus, quas suggerit aquas terris r cipit e terris, ita quidquid in cives manat a principe redundat in principem ; & rei & famae bene consulit munificus imperator. Lucratur enim se gloriam, cum det pecuniam reversuram . . XXVIII. Sed illi quidem stulta omnis ratio captandae laudis vide- Iobatur , qui, praeter insitum pessimo cuique boni exempli odium, 'summam selicitatem habendi ac nocendi fine determinans, non solum ut quam plurimum quaereret, sed ut nihil cuiquam reliqui faceret, laborabat. Nec enim, qui rcgibus mos est, 'exercendis invigilabat metallis , ut latentia naturae bona in usum arcesseret, & pararet innoxias nullo pauperiore di- IIvitias. Parum ille pretiosium putabat auruda , quod de montium venis, aut suminum glareis quaesitor Bufus, aut scrutato ' Callaicus eruisset,
illud purius splendidiuique credebat, quod dedissent dolentes, quod hom
ininum lacrymae, non amnium aquae abluissent, nec e terrenis specubus
egestum, sed e cervicibus jugulisque caesorum ellet ei flum. Sic cum im- romitis tyranni & stilus timeretur & gladius, transierat in vota paupertas, & ut postemus effusere carnificem , optabamus si subire sectorem. Quod si cui ille pro ceteris sceleribus suis minus crudelis fuisse videtur, vestrum
'es . aiunt , ut m etia tuta recedant ....
Hut parvula nam exemplo est magni serinical laris. I. Exercendis metallis. J Aut eruendis, aut conflandis, aut signandis. a. De montium venis. J Aurum invenitur i. in fluminum glareis, ut in Tago Hispaniae. Pado Italiae, Hebro Thraciae , Pa. ciolo A siae . & Gange Indiae. 2. In puteo
rum serobibus 3. in ruinis montium ac ter. in visceribus. Ita ex Plirui l. I. c 4. notat Puteanus.
ciae ad Haemum montem incolentes, quos scrutandi per cuniculos auri peritissimos reserunt Uegetius l. 3. e. ii. & Claudianus de
cons Malui 39. Lei M. Duiu evolvitur amri: quidquid luci procul venas rimata μquaces abdita paBntis sedit selertia Bessi. . Canis . J Populus Hispaniae eam
regionem incolens . quaenune Gallaecia dicitur. Ubi magnam auri copiam liuise tradit Plinius I. I 3. c. 4. s. Et stili . J Id est . proscriptiones. Verbum iuris est , sic Tullius pro Cluentio stilum Censerium, gladiumque Dictatorium appellat. 6. Subire femrem. J Budaeus eos pro prie dicit se Drra appellatos . qui delati nibus iaciendis confiscationes a principi. bus impetrabant . ut homines interdum insontes fortunis omnibus everterent. Itaeenset Asconius & post eum Jurisconsulit pene omnes. Supra vero mentio est pue-