Canones breuissimi grammatices et metrices pro rudibus pueris

발행: 1511년

분량: 145페이지

출처: archive.org

분류: 어학

111쪽

inc ethera carent plurali nuntem , Dicitur autem haec aethra uel hax aethera Sal pro mixtimento masculini generis est r& neutra in sireulari Quando uero est masculini generis ha/bet pluratiue alest licd nomen significat sicecias quasdam & urbanitates. Quando uero generis mustri est caret pluralissic sigruficat condimentum. si Haec stamussim carent plurali, Hoc triticum humentum ex quo fit Panis Hax oriza et rim Hoc eruum leguminis genus Hie orobus leguminis genus Hoe pisum uel hare pila leguminis genus Hala lens lentis: pluratiue inuenies lentes.

Frumentum autem generali & comune est Tritico .

Ordeo, Auenae. Milio. Oriuae, Oli , id est Speste quae Aca quom dicitur . Ads genus est farris:olim aptum sinis de undeoclinabili est 5c neutrum: ab adorando appellatum tui uoluit Priscianus:uel stam Festum ab Aendouel ab durandoagne enim tine fiebat . Vis sedin Priscianu omnes casus habet Est aut licto, clitum quia in gio habet uis productam culit tertie declinationis: quae in gcnitiuu singulari habet is correpta:preterea debuit habere seni iuu in itis: uciis litigiis glitis. Preterea debuit habae riuratim i

112쪽

in emi uestri uestes puri puppes Dicatur tamen inres de non ues Potest tamen dici in accusativo plurali uires uel uis:sed uires est, in usu. I Qisserentia inter duo dc ambo. Duo nomen est colicinuutideo habet uocativum. Ambo non habet uocathnim quia distributivum ais fir tiuum duorum est. Hoc in ossisurius omnes habet in utriny numero . Hoc os crissin iugulari habet ora casus, In plurali uero tantu ora habre: in Virgilius dixerit oribus. Ops Opis et per omnes caias in iuCulari Dea terre . contagitur esse et tellus quot dicta . Opis in nominatiuo Nympha fuit:quam finxerunt D cte Saturni uxorem. Opis in no dc generis seminini auxilium significat α iacultatem:ut Iuno lucina ser opem dc no opis est nostrae:& tunc earet lato singulari toto plurali , a Dpm opum plurative tantum signivcaldiuitias N potentiam. iEgo pro medici quoi heterositu est:quia nomis nativus cia aliis casibus nulla habet conuenientiam est aut a graris sumpta huius pro is declinatio . Inoerrogatiuar distributiva: infinita:relativa nota

me iussiMς Vesperus: siue hic uesper u ris

tertie declinationis dicitur. Est autem Bella quae ante Doetim apparet Mane autem Lucifer a latinis z a Sta is uero Phosporus appellatur

113쪽

ti pera neutrirest extrema pars dieit hoc autem ueθ. sper non reiste dicitur.

IV pertina salutatio lio recte fiet. Dicant ergo qui uolunt inprincipionoctisaliquε

salutare Bona uesperames ianum v peruna: uel bonus uesperi uel bonu serum . Nam serum die apud probatissurios auctores frequenter legimus.Qui uepro dicunt bonum sero ineptissi dicunt no tabeant precor sexum nessi lactas aliquid: sed habeant utina

bonum sero:quod est tarde . M.torum cantant re rarum tympana pulsant . Et uesperos de uesperas non memini me leMe .

si Ficus a Tum de quo note gramatis certam dc adhue sub iudice lis est:tam pro seu stu et pro arbore gencris seminites est.Pro fructu uero magis uterer secunda declinati Vc pro arbore quarta. Omitto auctoritatas

quas in ipsis auctoribus satis abunde comperim g Indoles . si Indoles numerum pluralem non habet est autem in pueris signum future uirtutis uel uitiorum. I Presto .EPresto a nonullis inter nosa ponis nullum in habet casum:sed solu eum substantivo uerbo tam nominaliter iungiturtiit presto sum l. accinctiis re preparatus Nam presto adsum poetice magis dicimus.. si in Penu . PHoc penu interdum indeclinabile reperitur . Dis

114쪽

Mir rarim haee penim mas. i. dialinatio/ri .Et hoc penus penoriS tertis. Significant aut momnes quae ad usurn longioris temporis reponunturdo ni & ad priuata usum pertinent . Nam illa quae ad publicu utilum speremt mmeatus appellantur quar Annona quot daci potest quae no solu Himentaria est:sed camia piscia dc alias hinoi rerum

CPcnariu ureo neutri generis ut docti Varro:locus est ubi hax omnia reponuntur sis Instar HE In 'ar quida nomen esse uoluerunt indeclinabile

significat aut ad similitudinemnungiturigenitivo sine prepositione adet ut Instar montis equum graeci

I Repetundarum & de repetundis. E Accusatus repetundaru uel de repetundis aliquis dicitur qui in Minciali gubernatiue aut ui aut dolopecunias abstulerit:preciosa uasaetuestes: frumenta et nurnos. quae sub pecuniae nomine intelli ne . Nec dictavis in aliis c sibiis cum de laac re i uim ruscum dicis repetinuas subintellige pecunias et & dea ciuitari intellige pecuniis . Dubium autem est utrum participia an mimen debeat appellari cr titi reri es iPartas noctis & diei. n Artes noctis solidae sitiit Uespera. Conticiis. nium.Inrempestum alli cinium. Lucifer. ut inquit Seruius .c Partes uero diei sunt, Mane. Ortus. Melidus α

115쪽

Macrobriis uero libro satumalaia pruno ait Diem qua ciuile Romani appellauere a sexta minis hora

oririviae dies ita diuidirur. Primu tmire diei dicitur medie noctu inelitrat: de eo initi cu & galli eontis e re homines tu quiescunt. Deinde diluculum cu incipiat di sit dies.

Inde mane ca dies clarus.Mane autem dicitiam: aut

quod ab inseris locis id est a manibus exordiu lucis e t . aut quod uerius mihi uidetur ab homine boni nominis. im lambini mane pro bono dicunt . sicut apud nos quot contrarium in immanerui imo manis belua uel immane facinus DeInde a mane ad meridie hoe est ad mediu diei. Inde ia supra uoca tempus occiduussic mox supina potestas:hoe est dicinouissimum tempus.Sicut expisum est in duodecim tabulis Solis occasus suprema tepefas esto, Deinde vespera qJ a graecis tractu est Illi enim in II. ραμ dicut a stella Hesperio: de Ochesperia Italia quod occasui subiecta sit nominae ab hoc tempore primalax dicituraDeinde cocubia: ec inde intempesta quae non habet idoneum tempus agendis rebus . haec est diei ciuilis a Romanis Meruata diuisio . Longum esset here clim' pene infinitum nume/xum recensere:ρος omnia apud Mustos usum uario modo declinata reperiuntur . Omne enim superuocuum pleno de corpore manat.

si De Figuris . am quae a Parcis schemata appellantur

116쪽

intanis pcire ravneres est.Sed que ad Gramaticos Pertinentiniae sunt dieti statis locuti scilla constructiorus . De sibus aliquas magis rutcssarias tra/demus: de an primis hoc modo figuram diffinimus . Figura est naiaus loquendi in oratione latina ab au ibus repertus ad ornatum uel ad necessitatem. De Barbarismo dc soloecismo . In primis cauendu est a barbarismo 5c soliocishini Barbissimus enim est uitiu iri pronutiatione dicti mMut si corripias hoc nomen Annona et quod habet penultima longam:& si producas hoc nome cestias et quod habet penultimam breuem et sic de singulis Exit quos barbarismus si utaris uocabulis barbaris ut si d: cas tregua dc guerra pro indutiis 6c bello.

Sol cismus autem eth uitium per incongruitatem Parcium orationis r ut mulier bonus: magister ma ola:& uos currunt & similia.

comitto de barbarismo & sole sino longas ambages: Nam satis erit pueris si nouerint ita ut breuio ter precipimus cauere ab his duobus uitiis. aetera uero poterunt per semetipsos ociosius intelligere . . CConstructionis figure .'

Giguti: -- cistoniidelicet.Euocaθrioa pDbrio. diptiosi sylepsis Prolepsis Zeugma SynthesisAMUt is ylicdoche. I De Euocatione Euorario sit cii prinia persona uel secunda euocat ad se iistiam paritet sine copulanil ego Cantalyctus studeo tu piser dormis an qua quatuor requi cur

117쪽

pers via euocans ersona euocata:remotio eopuli:&uextam quini curia perisua euocante concordet.

si in Apposui e . Appositio hi cum due dictiones copulate ponuntur siue sint adtestiua siue luestatui .ut igna=uum fucos pecus a presepibus arcent. fucos apposi=tiue pecus ignauum . Et per duo adices tua si dicas Parim candidus coloratus. ec Theinitus taculus Syracusanus vi Fuscus florentinus, Requirunt Uin ea figura tria Duo substantiva in coacm casu: ecid quod magis commune est sere semper praxedat . Haec autem figura inuenta est triplici ratione et aut causa refringoadegeneralitatis:ut animal canis:uel causa remouende equivocationis et ut leo signum leste uel causa proprietatis attribuende: ut Virgilisus poeta summuS .

I De Cinceptione siue Sylepsi

CConceptio siue sylepsis fit cu dignius concipit minus dignu:ut Socrates ec Faustina sunt albi . Nati nunc masculinum quod est dignius concipit semininum minus dignum . Concipit etiam neutrum , ut Socrates de hoc brutum sunt albi Femininum quinycmacim neutrum tam minus dignu: ut Faustina ochoe brutum sunt albae. Et per uim sunt leges εἰ pleol scita coacte 'it quoi sylepsis numerorut semilis cocipiat singulare:ut discipuli dc preceptor student. Fit in persona cum prima persona concipit ranil disgnior ferundam dc tertia minus dignas: ego dc tu ille currinius Secunda etia cocipit tertiam τ ut na

118쪽

&ille'nitis S tit quot conceptio si dixeris. Et puli cu magistro sunt studiosit id est de tragister de

Remo cu fratre quirinus:id est & starer . tu merum Ddemus:id est re tu dc ego Iphitus de Pelias mecur id estαego:ut est apud Virgiliu. Sed non fit recte quia persona dignior que concipere debet concipiis. Erat insuper lepsis sidixeris:hic tuae laudes hic tua doctrina narrabitur Nam quotienscul nomina pluralis de simularis numeri connectuntur responde mus ut ait Seruius uiciniori: ut hic illius arma:hie currus fuit.Eadem & in diuersas generibus est obseruatio et ut magis uicino siue masculinum siue semioninum respondeamus t ut uir dc mulier magna adire e uenit. Si autem plurali numero uelimus uti ad masculinum transeamus necesse est: ut uir & muliora magni ad me uenerunt. Requiruntur autem ita hac figura quin yHustio concipiensχlictio concepta copulatim coniunctio uel preposicio cum et uerbum vel adiectivum pluralis numeri: dc quod concordet cum persona concipiente.

Est autem sylepsis duplex r directa εἰ indirecta . Directa est qua do si per similcs numeros: perlanas dissimiles:& genera dissimilia, Indirecta est quando se per pares per onas;pas ta genera : dc Fres nume

I De prolepsi . Prolepsis quae latine dicitur presumptio premittit

totum N posti sit mrtes r ut Aquilae uolauerunt . illa ab occidente. Aut aquilarum hee

119쪽

ab oriente uolauimila ab occidenre. Est autem lapsis duplex:explicita de implicita.Explicita est in

qua concuriunt omnia Prau requiruntur ad eam . Implicita est et quae non omnino exprimitur rut uos amatis alter alterum:& alter alteri onera portare

Requirutur in ea quini et tumianes: distributio

Partium*roprietas dc ordo .

I De Zeugmate og Zeugma est confusio unius uerbi apte colinareta diuertis clausulis: ut Troiugena interpreS diuum . qui numina phoebs . Qui trepodas clarii lauros qui numina scntis r ut est apiid Vergilium . Est autem Zeugma triplex:scilicet a superiori: hoc est quando Proprietas seu uerbum preponiturrui I go Noec tu A medio hoc est quando uerbu ponitur in m onit ego lego dc tu Ab inferiori: hoc est quando uerbum Postponiturrui ego dc tu lego. dc hie illius arma hiecurrus sulcilicet hie possit esse Sylepsisut diximus. Requirunturi in ea tria . s. duo aut plura diuersa substantiua copulata Proprietas seu ucrbur ae quod

concordet cum uno illorum substantivorum .

si in Synthesi. Γ Synthesis est unius orietatis attributio uni uel

pluribus copulatis: quod fit no uocis sed significata causariat turba ruunt & populus currunt: dc pars ira laustra secant di preneste sub ipsa r nam preneste crisit generis neutri dixit ipsa: reserens uocem ad signa ficatur significatur enim ciuitas quae est semimni generis Et Therentius dixit in Eunuchu sua respicita

120쪽

ad comedia Et triste lam artriaci .

Requiruntur , ut Synthcsi tria . ismum lubitastum μ' a copinata:Woprietas ae attributio proprie tatis cum lignificato concordat' η non cum uoce τρο i ii pulcher. t. si Re Antiptosi. ntiptosis est positio casus p casu sub aliqua proe ς te: ut populo ut placerent quas secisse tabulasi bulas pro sabule:ut urbem quam statuo uestia est pro ures: uis aliter illud apud Therentium de lice' d Virgilium possit impetrari. In hac requiruntur. tria et unum iubie minat una proprietas et octa ius pro casu insatus .rro plurali ponitur:&a Cicerone intellestio appel/latur:ut hostis pro hostes:& miles pro militibus ubi Ponitur pars pro toto. Synedoche autem figura contuinctionis est attributio parcis ad aliquid totum ista proprietate uelia uel adiectivir ut homo albus sentes: dc nympha nuda genu : dc mulio rcd ita capillos: dc hos humerosi deo similis: dc sic sit per 'adiectiva.Interdum per uerbanit doleo pedes: lolco put. Fit dc 'r uerba passim: ut expleri mcntem nequit dc simitia . Requirunturi in ea triar totum proprietas:&-in accusativo posita . Γυ. Synedoctae. Dedoche figura duplα est, Locutionis conmstructionis. Locationis est: Φ numerus singularis

SEARCH

MENU NAVIGATION