Canones breuissimi grammatices et metrices pro rudibus pueris

91쪽

gram.' sicut Hostor troianos, tutudin- duorbus molis: respective de ablatule, Respective dire poni quando ponitur determinater ut Hercules suis sortissimus hominu , Absolute ponitur quando post se casum no recipitaut Aiax fuit fortissimus: Stiles doctissimus in soluitur per maxime & positiuum 4. maxime sortis & maxime doctiis.Dicimusquot absolute Tu es q doctissimus S multo doctissimus

ponitur multo pro ualde. .

Terminationes superlatino' simi hec MiSimus ut fortissimus D in ramus ut marimus . i. LLimus ut facillimus . . . I II. l/ΩRimus ut pulcherrimus .. i l . ,U I una Tremus ut postrem i l .az lFimus ut infimus - Timus ut vitimus . Nimus ut minimus i r UI 1 a Q a 44

Mus t ut primuM ἰ deueniunt superlativa. Formantur aut superlativa a genitinis nominum adiectivo ' secunde dc tertie declinatiolara gcnitivis secunde:addita s & simus:ut iustus iusti: addita s N sinam fit iustissimus. A genitivis tertie addita simus ut sortis:addita simus fit sortissimus disic de citaru . exceptis a m lis N irregul ribus , si Superlativa anomala ses Bonus irregulariter seruiat optimus proi bonissis mus. Malus format pessimus pro i lissimus .

92쪽

Magnus Armat maximus pro magnissimus. I . Multus habet plurimus pro multissimus Paruus sormat minimus pro paruitanus. Mas cus somat magnificcntissimus sto iri nisi Munificus format munificentissimus pro munificiissimus . Licet apud ueteres reperias magnilicissimus murusicissimus .:g-superlativa ini limus .

I Restis format Gllunus pro facilitIimust stilladi pia uole . Agilis agillimus pro agillissimus:dextro & legiem Gracilis format gracillimus pro gracilissimus:*biccto dc sottile . Humilis istinat humillimus pro humillissimus: humile de basso . Sim:lis format simillimus pro simillissimus: simile. Et haec omnia i duplicane in supcrlativo: uis habe ant simplex l in politido . I Superlativa in rimus . si Adiectiva nomina terminata in re formant superlativa in rimus a Nio singulari addita rimus ut a pulcher addita rimus fit pulcherrimus de suralia. Dexter autem irregulariter dextimita iacit pio dex/

terrimus .

Sinister sinistimus pro sinisterimus.

Vetus seu ueter format ueterrimus: sed ucter no est Maturus format matruissimus in usu Matur quod non est in usu seimat maturrimuS h in

93쪽

Iuuenis

Adolestens rarent superlativo Nequam adiectivum format neqvissimus; id esHasciuissimus .ss Superlatiuum a uerbo . A uerbo unum tantum superlatiuu habemus intimus quod sit a uerbo detero: a quo solum comparativum deterior et de quo diximus . JESuperlativa a pinsitionibuS . a Post prepositio sermat postremus' o

Extra extremus uel extimus . . Infra infimus. Vltra ultimus. at . D t lSupra supraemiis uel summus . is lIntra intimus . Qua citimuS.

Prope proxunus Sta proximus quando denotat es :im in homine no est superlatauu sed positiuum quod habet comparatiuu proximior sine suptati . si Superitiua ab adverbiis . Pridem adverbium se at superlativum primus quod ad plures resertur sicut prior ad dum tantum l.

ut supra diximus . .

Nuper format nuperrimus: licet Plautus nuperum hominein dixerit:sed melius ςst a nupe r Saepe Brinat sepissime adverbium superlatiuu . Na Deo comparauuu sepior ne I ii cu furerlauuum. i

94쪽

ῖ sepissimus fit ab adverbio saepe: scit tantu .auer

. . saepius de saepissime . Diu format diutissime ι ne format penissime . litus penissime et quae posuit Plautus. ' Constructio superlatiui . uperlatiuu co struitur post se i glorui Adaillessuit sortissimus graecos . qui grus significat totum .

Potest tamen costrui sicut comparativum cum casu sui positiui:ue tu es simillimus psi tuo sicut similis patri tuo:id est ualde similis:nam nunc hoc superla- tiuum ponitur alablute. O cero . Similiminia te deo

iudico. test quoi costrui post se cu gio singulari collectivi nominis:ut Tyrides sortissimus gentis Danaum: ut Caesar strenuissimus Romani populi. E Multo pro ualde ut dictis est eam superlativo et

Comparativo iungitur et ut multo doctissunus ualde doctissimus:& longe doetissimus sicut multo docias :& ualde dc longe doctior . E Postremo si dixeris Socrates fuit sortissimus asi onorum:significabis Socratem fuisse asinum: dc homo est sortisvinus taurorum: significabis hominem esse a tauruna.Ideo hae orationes false sunt: licet in granio

matica congruant. Nam res comparata dc res cui cararatur eiusdem species debent esse . I De adverbiis localibus. Duerbia localia appellantur a Ioco quem denotant inam sex modis locu significane Nam aut significant stata in locotaut mo/

F iiii

95쪽

tum ad Beumraut motu de loco taut motu per lacu aut motum usis ad locum: aut nMtum uersus lovi. Signiurantia flatum inloco lunt liac. quae insta I nuntur.

inquesto loco . . t si

in quello loco in colesto loco: ero in questo

de suae .

Foris latus

Vbi doue.& ponitur quatuor Hodis,latera rogatiuet ut ubi suisti c inlative: ut ego sui Rome tibi tu non fuisti:id est in qua Roma-Infinitenti nescio ubi sueris.Admirative:ut ubi fulta o miser Ibidem in quel medesmo loro. VbicunUVbiubi in qualuncha loco. Et hec tria subium sunt silai aliam orationem . Vesuis. Vbis in Kni Ibini Nuncubi id est num in Kni loco: ponitur iii rerrogati rut nuncubi inuenisti sidem c. Sicubi se in alcimico 'Ein equutipost se ali E. Orationem

Alicubi Alibi

Nullibi

hiusquam in nessuli latapin aliun Ioco in aluo loco

96쪽

Utrobis in hellum, Ioeo dcnelialuolam Supra de s ralafra de s log Adverbia significantia motum ad locunt . Huc ad questo loco Illue ad quello loco

Istue ad colesto loco ouem ad quessu Inixo dentro Foras sora Quo doue :id est ad quai loco . Et ponitur

quatuor modis.laterrcsative:ut quo uadisc Relatioue z ut ego tui Romam quo tu non tuisti: id. ad qua Rinna Infinitenti nescio quo ieris, Adnuiatiueuc quo ruis o miser . 'Eo ad quello loco

Alis ad altro loco Aliqua ad ala loco MNequo i l l l C. Nuiquam ad nesian loco' ' l

Squo se ad alcula loco:& requirit post se ali/

am oratronem .

Nunquo num ad alique locv:dc ponitur incerro/Eodem ad queI modesmo loco atrue Usquam' ad aloen loco IQuocula II .lQuoquo Quouis ad qualuncta loco4 Et requirunt post se aliam orationem .dolibet ad quaiso te place ν

97쪽

Supra de Ana

Infra de sotto Vtrol aliuno εc allatim lom. EAduerbia significantianaorum . I. per locum. id est transitum iunt han quae sequuntur urim per questo loco ιIllac per ciuello loco 'Istac per colesto loco: ero per quessura per quello loco QVJ per quat loco. Et ponitur quattuor modu Interrogative:ut qua transiuisti s Relative: ut transiui per uineam qua n5 transiuisti tu: id est per quam uineam.basinite:ut nelaio qua transiueris. Admirative et ut qua traiisiuisti O miser , Siqua se per alcun loco.Et requirit post se aliam orationem.

aliam orationem.

latus dentro . Foris sora

98쪽

Adverbia significantia mota de Beor id est discessum sunthaec. Hinc de questo loco Illine dequesto loca ιIstanc de eotesto locinouem de Meta. . . Intus dentro

de dondet id est de quat locho . Et ponitur

quatuor modis . Interrogative:ut unde uenis Relao cive:ut uenio a uinea unde non uenis tu id est aqua uinea Insanide:ut nescio unde umias . Admirativerut unde uenis o miscrude de qucllo loco Sicunde se alculi loco. Et requirit post se aliam

orationem .

Aliunde de altro laco

aliam orationem .

Vndelibet de quat loco es place trini de Iuno dc de Ialtro loco Superne de sopra:haec mulier sorinosa supcrae . Inferne villo inferno:& data parte de topra . ut si dicas Mulier illi est formosa superne. sed inferne deformis est . Celitus dat Glor ut hoc celitus erit . Fundituo dat laud. . ut Troia sumlitus ruit .

99쪽

E Mirerbia significantia versu

Horsutii ' uerse questo loco IIloriam uerso quello loc*Istorsum verso colesto loco ouero quessu lacu. Quorsum uerso quat loco Et ponitur quatuor modas Interr Sataue:ut quinum uis ire s Relative: Mibo Roma uerius quinium tu non ibistidest: uersus

quam Romam.Infinite.ut nestio quorsum eam. Aliorsum uerso altro loco: ero altia parte Aliquorsum uerso alcun loco 'Introrsum uerso dentro

Retrorsum uersis in retro

Dextrorsum ueris la mano dirittabinistrorsum Duorsum uerso Ia mane sinistrama fSurium uerso in su . . t

Quorsumquorsum

insumlibet Quorsumuis uerso qualuncta laco tu tro1 . inducibia significantia usi ad imum. Hucus p infino ad quem loco Illumst infino ad quello loco Istucael infino ad colesto loco et ouem ad que Quousis infino ad che loco Foris deriore νEt ponitur quatuor modis. Interrogatiue t ut Quo usi uis ster Relative: ut ita Romam uis quousis

100쪽

rum ibis tur id est usi ad quam Roniam ii finire r

I De propriis nominibus Vibium

quin o adverbialiter pol tur .

omina prime declinationis oria urbiu dc seruo de significantia statum in loco adverbialiter in gloponunturint sui Romae fui intrebit . Significantia

uero motu ad locu pinutur in acto sine prepositi ut uado Romam: uado Viteriau Significantia moo rum per locu dc motu de loco ponuntur in ablativo sane prepositione: ut transiui Roma de Vitcrbio: 5cuenio Roma dc interbio . quis h c propria urbium mina cum prepositioni S comperiantur. Si uero n9mina urbiu tii, pluralive declimmotur tam prime uel secude de tertie declinatiois significantia statu in loco uel motu per locu : uel motum de loco ponunε in ablativo sine V . ditione: ut sui transiui: venio Pisis:Gabiis:Trallibus. Significantia motu ad locu n ponuntur in accusativo line prepo ositione:ut uado pilas bimaralles dc similia. I Si autem nomina urbiu propria sint tertie declio nationis significantia statu in loco dc motu per locuta motu de loco ponuntur in ablativo bne prepou sttione:ue fili: transiui:uenio Neapoli . Significantiam atum ad locum ponuntur in acto sine prepositione ut eo Neapolim: eo Tiburido similia . Veru ut dixi omnia hec nomina propria urbiu cuiuscunt sint deri tionis vi prer tionibus notaliter reperiucur ti