Nahumi de Nino vaticinium

12쪽

q. l. DE NOMINE NAHUMI.Νahumi vaticinium de Nino editum priusquam deinceps enarremus, primum disputandum nobis de vate est. Nee multa sunt, quae hac in quaestione licet indagaro. Nomen eius et origo in titulo notata reperiuntur; dein, quo tempore et quonam loco fuerit vaticinatus, concludendo eliei atque definiri potest; praeteroa nihil statuere pro certo valemus. Age igitur in nominis inquiramus significationem. Nomen ta in repetendum est a. v. I; habetur autom in eorum VV. numero, quae altera radicali I. reduplicata et producta

eius vocali formantur, c . EWALDI avssuhrI. Lehrb. 1844, j. 155 b; quo in genere pronuntiatio ad passivam et intransitivum portinet notionem, cis. EW. ibid. , d; q. 143, d; eis., pn N; significatur igitur is, qui plenus est eo, quod indieatur verbo. Iam vero cina, quod in L Κal non legitur, in reliquis

speciebus plerumque .notat consolari; cis. GΕSΕΝII thes. n. v. ; ulciscendi enim potestas paucis tantummodo locis invenitur, v. c.

Niph. Ies. I, 24; Eg. IV, 13. XXXI, 16. XXXII, 31; Hithp. Gen.

XXVII, 42. Possit ergo duplox sensus verbo subiectus ESSE:nut eius, qui solatio affectus, solatio plenus est, aut eius, qui ulciscitur, qui non sine ultiono offenditur. Ac si verbi respicimus usum, priorem illum praeseremus, praesertim cum nomina omnia Duili Corale

13쪽

ab hoc verbo derivata non ad ultionis, sed solatii notionem pertineant, v. c. cri, misericordia IIos. XIII, I4Σ Ο ,

1l; Iob. XV, 11 all.; neque vero nomina Propria, quae huc cadunt, alterum stagitant sensum, zma I Paral. IV, 19. I DII, Neh. I, 1, 'IU I Neh. 7, tam V 2 Reg. XV, IT ss., Uriari 2 Reg. XXV, 23. Recto igitur significationem nominis reddidit CARPEO-vIUs : qui solatio affectus est; sensum potius eXpresserunt HIERONYMUS, Lil THERUS, A BARBANEL, eum interpretarentur: consO- lator; nam si quis magno ipse golatio assectus est, alios quoque probe valet consolari.

Haec autem nominis potestas vaticinii indolem uberius paullo post explicandam adeo persecta comprehctndit specie, vix ut temere inris videatur Opinari, non personae nomen, sed appellationem ossicii illius, quod deus vati iniunxerit, eXpressam in titulo indigitari, quemadmodum Malachiae nomen a gravissimis quibusdam interpretibus expositum est . Quod quominus admittamuS, monemur primum eo, quod adiecto eius oppidi nomitio, unde Nahum fuerit oriundus, certa quaedam vatis persona innuitur; tum vero quod Nahumi nomen apud Iudaeos haud ita raro reperitur M; v. c. inter Iesu etiam maiores in tabula genealogica v S. Luca exarata nono a Iosopho loco commemoratur Nani se βτου 'Eσλέ III, 25 . Iam vero vix est, quod notemus, cum antiquis omnino temporibus, tum apud Israelitas nominum tam origines quam significationes in amplissimo loco fuisse constitutas; pleni enim sunt i l. ss. oXemplis eorum, quorum nomina, Vel Parentum spe et desiderio nuncupata, vel inspirunte deo imposita, ingenii indolem et vitae rerumquo gestarum rationem expressa sere atque praeclara reserant imagine; quo in genere magna praesertim prophetarum pars est asserenda, Elias, Iesaias, Sachariabuli. Potest autem ea natura, quam Nahumi nomine descriptam vidimus, aut ad deum referri, aut ad prophetam; ubi illud sta-

HrrZIGIt proli. in Nah. WINERI Reat worterti. a. v. GAsENlo Ructore illes. R. V.ὶ in Phoeniciis quoqiae marmoribus exhibetur.5ὶ Sie enim LXX reddiderunt nomen.

14쪽

k. I. DE NOMINE NAHUMI.

tuimus, CAsPARII 3 verbis ratio rei optime illustratur: OZu alienZoilon gal, es in Israel et liose Personon, die in thren Namensur sicli selbst und thro Vol ksgonossen ei ne immerwahrendst um- hemandeinde Predigi Waren von dem heresichen Wesen und dengrossen Thalen Jeho vah's, thros Gottus, sci xvie davon, Wie das ΙIerz etu ilim stehen und was man von thm erbeten und erWarten solito. Quod ubi ad nostrum nomen transfertur, licet satis Praeclarum Praebeat sensum, negari tamen nequit, de iis potius nominibus valere, quRo cum V. composita sunt, atque adeo aptius adhiberi in explicando v. 'UII, quam simplici V. ci II. Quare, si ad hominis potius atque vatis reserendum naturam vide tur - nisi forte nomen puero a parentibus temere nec ulla sensus rationo habita impositum esse putandum est, quo in genere affirmari nihil potest- existimabimus Nahumi sorsan parentes Israelitas cum regnum Ephraimiticum gravibus plagis ad internecionem usque concuteretur, constituto insantis recens nati nomine similia nuncupasse vota, qualia fecit Lamech, cum nasceretur Noach, Gen. V, 29. Utcunque est, praesagium nominis egregie evenit. Nahumo enim contigit, ut potentissimi hostis funditus evertendi species per visionem divinitus excitatam ei offerretur, unde summo ipse assectus solatio Iudaeos simul Manasse rego suo privatos, perniciem atque exitium ab Assyriis metuentes, consolMetur; nec eos solum, verum omnes omnino regni divini cives, qui seculari potestato unquam forent oppresSi atque pessumdati. Ac licet ad notionem nominis hunc in modum explicandam , ubi initium praesertim libri spectamus, magis idonea esse cogitatio ultoris videatur: altera tamen illa et praeclarior est et cumulatior; hostium enim delotio, ut I. H. MICHAELIS utar verbis, Mecelesiae est consolatio. 1 Ueber Micha den Morasthiten p. 19.2 CD. g. 2.

15쪽

PROLEGOMENA . CAP. I.

q. 2. DE ORIGINE NAHUMI. Quoniam de nomine diximus, quod vaticinio praefixum reperitur, iam de origine agendum est ibidem declarata v. ;quo secundum amplissimam exemplorum similitudinem docemur, Nahumum natum suisse in oppido A. vico Elkosch. Deprehenditur enim consuetudo in I l. ff., ut eorum prophetarum qui nec nobiIi quodam genere orti nec eximiam ipsi celebritatem nacti fuissent, Putriam una cum nomino inscriberent in titulis, qua ab aliis eius

d Em nominis viris distinguerentur. Sie Ahia declaratur Silonital Reg. XI, 2: , Micha Morasthita Micha I, 1, Ieremias Anatho thensis Ierem. XXIX, l. Antequam autem do situ huius oppidi quaeramus, absolvenda

Porum opinio est, qui patrem prophetae v. 'porem indicari existimaverint. Quae non exorta recens est; HIERON. in prooemionsseverat: , quidam putant Helcesaeum patrem esse Nahum, et

secundum h braeam traditioncm etiam ipsum prophetam fuisse nec ignota CYRILLO erat, cum diceret: δεεκλθφέ;1ιεθα γραP, Oι 'χως ἐκ παzρεις, csς εκ TLmον ιαλλον του 'Eλκεσαίοσκαὶ τουτο spasιεν ἀναγινωσκον ζων εχοντες την παράδοσιν. et apud EPIPHANIUM de vitis proph. c. XVII, ubi de origine Nahumi disserit, adscriptum est in margino: υιος 'EλκεσHos απῖ'Iεσβεί. Putant etiam nonnulli v v. dd. IONΛTII I largum huc

reserendum esse; ut verba eius 'u R in utramque partem possunt torqueri, GROTH autem et DRUSII sententia, qui scribae mendum urguunt pro 'IUR N , coniecturae vix superat dignitatem. Secutus est hanc omnino opinionem VATABLUS, cum SuS- pensi inter utramque et inopes consilii haererent ΛΒΕΝ-ΕSRA, ΚIMCHI , VITRINGA typ. doctr. proph.; grammatica quidem ratio utramque admittit sententiam Τ; at vero i) longe saepius, ne quid confunderetur, prophetarum maiores notantur v. N, cis. IeS. I, I;

2 de patro Nahumi nihil omnino traditum memoriae est, eum do vico Elkosch sat multa acceperimus. Quare eorum quoque nugis praetermissis, qui symbolicam illi quam notionem e nomine elicuerint pluviae serotinae v. tu se U , quia post Ionam cocinit 1 CD. Ggsκmi Lehrgebaude q. 122, 2.

16쪽

k. 2. DE ORIGINE NAHUMI.

rum tum nostratium quam veterum vv. dd. sublevati consensu

e quibus v. c. asserimus R. SALOMONEM IARCIII, qui affirmavit: π)ν cito confestim ad gravissimam quaestionem dositu Elcesi instituendam transeamus. Nostra memoria in duas omnino partes abierunt interpretes.

Alii iique et longo plurimi et vetustissimis adiuti testimoniis locum in terra sacra quaerendum existimant, alii in Assyria, haud proe ut ab ipsa Nino; ab hac parte constiterunt EICHII ORNI Us Introd. q. 3M, I. D. MICHAELIA, GRIMMIUS, HETZEL Bibel-Werk VII, p. 175, ΕWAI.DUs , RITTEu Erdkunde vol. IX, p. 742 As., TUCIIIUS comm . de Nino urbe, LAYARD Nineveli p. 125 ss. Age

utriusque fundamenta et argumenta eXaminemus diligentius.

I. Et hosch fuisso in Palaestina situm 1 primo loco ex antiquitate testimoniorum patet. Tradidit enim H1ERONYMEA in Prooem: ,, .... cum IIelcesaei all. ΙIelcesei, Elcesi usque hodio

in Galilao a viculus sit, parvus quidem et vix ruinis veterum aedificiorum indiculis vestigia, sed tamen notus Iudaeis et mihi quoquo a circumducente monstratus Τ. Quod testimonium eius viri, qui in ipsa torra sacra Vivebat, CYRILLI ALEX. Onfirmatur verbis, qui eodem fere temporo do v. 'Eλκεσέ docuit: δἐ auro πάκτως που τῆς ' Ιοὐδαίων χωρας. Quo addendus etiam videtur EUAERI Us, qui in Onomasti eo S. S. nihil quidem habet praeter haec: , ζεικε σέ, καὶ μονιι ὁ Ελκεσαῖος tamen, si vicus non suisset in Palaestina, sed

in Assyria situs, nescio an notasset. Eodem fere ab aliis ducimur auctoribus, etiamsi minor eorum videatur gravitas esse. PSEUDO-DΟROTIlΕUS de prophii. Hic

1ὶ Cuius testimonii vim infringere sibi videbatur GEs Ius, cum thes. a. v. RSSeveruret: is Crederem homini, si vicum Ethos monstrasset, sed viculum ELcnsi ut tunc legere solebant 'IURIN desectivo scriptum in monstranti non magis credo, quam mystagogo nostratium, qui peregrino homini germanice non admodum docto de oppido Halli solio, Hallensor sciscitanti, ne quid ignorasse videretur, consestim vicum oppidumve Proximum quodquo ostenderet. Minime certam do ea re extitisse traditionem, vel ex diversitate eius apparet. At minus temere iudicasset v. d. , modo diversis nominis pronuntiandi modis atque traditis a veteribus de situ eius opinionibus quidnam subiectum esset commune, diligenter reputavisset; ut omittam Hieronymum, qui maximam vitae partem in Palae stina degit, vix peregrino alicui Halas praetervolanti fuisse comparaudum.

17쪽

vI PROLEGOMENA . CAI . I.

Nahum erat ab Elitosi Eleusi trans Bethabaram, do tribu

Tονβαρεὶν, ἐκ φυλῆς - postremo IsIDOR. HIAPALENSIAlib. quaesit. c. XLVII: ANahum de tribu Simeon in Helcesi trans

Betharim nutus ibique mortuus iacet in tumulo. Iam ut ab EPIPII Io proficiscamur, Bryragad frustra in omnibus terrae sacrae partibus quaeritur; neque enim confundi debet cum Βογαβρί, uti scripsit TIIEOPIIYLACTUS, et quod IOSEPIIo testo b. Iud. V, 26 non trans Iordanem, sed in Idumaea situm erat; imo sequenda nobis HVETII et RELANDI erit sententia, qui Bryragae ex DOROTHEI Bethabara censuerunt corrigendum , quo et aliorum etiamsi corrupta tendunt nomina Betharim, Tri νβαρείν, all. Licet autem Bethubara magnopere regione disserat a Galilaea μ, et testium illorum in minutis rebus dubia maxime fides sit: hoc saltem ex hisce etiam patet nominibus: secundum traditam do inceps Iudaeorum et patrum sententiam Elkos eh s. Elcesi suis se in Palaestina situm. 2 Quo accedit, quod aliunde etiam haec sontentia confirmatur. Fertur enim Ebioniticae huer eos Elcesaitarum ', alias Sam-1 De utriusque fido et auctoritate ch. DRLITEscin diatri ben de Pseud Dorotheo et Pseudo-Epiphanio, commentationi de Habakuki proph. vita

ae ino Zeit Ι, p. 88. 17 l. 176. - Io. CONR. ScaWARZIt eomm. de Elcesaitia et eorum erroribus monimm . ingeniorum tom. III in usum meum convertere non licuit.

18쪽

q. 2. DE ORIGINE NAII EMI.VIIpsaeor una appellatue , quae Traiario imperatore exorta Origenis etiam et vel Constantii tempore commemoratur, auctor suisse vir quidam Εlxat, cuius nomen satis diversa a patribus scriptura Oxhibetur; ab Epiphanio enim varie nominatur , 'Hλ-

I Cis. Erit v. haer. LIII. 2 EPu i Νius luculentissimis verbis in aeres. XIX, edit. PETAVIus v. I, p. 39 ss. ATraiani tempore Elisai pseudolirophetam ad Ossenorum s. Es-Senoriam sectam, cuius asseelae in Nabataea, Ituraea, Moabitide, Λ rei litido incolebant, accessisse tradit atque opiniones eorum ut amplificasse et immutavisse; horam autem clementiam ad suam usque durare memoriam , cum Constantio imperatore sorores duae ex ElxaI genere ortae divino honore efferrentur, Marthus, nuper mortua illa, et Marthana, quae etiam tum viveret. Quocum pugnare videtur, quod EusRBIUS I. l. post

sexagesimum Origenis annum eis. VI, 36ὶ hanc haeresin exstitisse doceι καναρχε rni . νῆ κ ὲ ἄμα ri4 αρξασθω tins yq. At ipsa OnIc Is verba, quae laudat et undo suam do illis notitiam delibasse videtur, non docentium demum eos eXOrtos esse, sed ea tempestate γ. 247 p. Ch. ecclesiam Palaestinensem infestavisse 'Eλῆλυθέ τις ἐπὶ τοῖ παDοντος νων ἐπὶ του δειδεσθαι πρεnβευειν γνώμης ci θέου καὶ α σεβεστάrης καλουμένης Ἐλκεσαινῶν, ν/conrί ανισtαμένης ταις ἐκκλησίαι ἐκείνη ἡ γνωμη οία λέγει κακά κελ. . Neque vero ideo quod in libro κατα πασ.ctInεσ. quem alii Origeni tribuunt; I con Deut sche Zelisehr. 1851. Iun. et B sRN l. l. Hippolyto vindicaverunt , ultimo loco Elcesalino commemorantur, eum haereses chronologico ordine ibi recenseantur, novissime

tunc exortos tuisse credamus eis. B sΕΝ I. I. p. 17 l. I TM; imo nihil indo Patet, quam quod medio sec. tertio magnam denuo celebritatem fuerint nacti. Nam quae EPIPHAmus, cuius hac in re amplior quaedam auctoritas est, quoniam mirificum ΕlxaI librum, quo opiniones eius expositae erant, probe videtur novisse lais. GPRORRER. I. l. p. 375. 392 all. quae igitur de rebus Elcesaitarum et dogmatis tradidit, ea HIPPOLYTI libro magnopere omnino comprobantur cis. locos supra citatos ; in quo notandum maxime est, quod novam peccatorum remissionem tertio Traiani anno futuram ab Elchasai enuntiatam affirmat eis. Orig. philosoph. ed. Mi KR p. 292 . Haec ad diiudicandam Eus Em sententiam de origine eorum prolatam. Nec secus alia illa verba erunt explicanda: η καὶ ωμα νεν ἀρξα-oθαι ἀπωβη, quibus adstipulavit NicEpsonus hist. eccles. V, 24, cum abonisExa haeresin illam confestim exstinctam esso traderet eis. SEIDEL I l. p. I9ὶ; quae reserenda videntur eo, quod turbare ecclesias desierunt nec magnopere postea inuoluerunt. 3 CD. COTELERil monumm. ecul. Graecae I, P. 775. 4 D. WALcn. l. l. P. 590.

19쪽

POLYTI libro κατα πασῶν αιρεσε υν nuper reperto illo 'Hλχα-σat; quibus omnibus exarandi modis unam subiectam esse sormam , vix poterit negari '; et si Elcesaitae ipso Epiphanio

auctore ducis nomen interpretabantur: re, vis abscondita , ita nostram consormabimus sententiam, ut nomen eius proprie notasse Elcesai tam a. Elcoschitam putemus, tum vero translatam esse a sectatoribus eius ad Secretam illam potestatem, quam ingenio eius contineri crederent; id quod fieri eo facilius potuit, cum Galilaei l. Π non aliter pronuntiare solerent quam P . Quare licet non certo inde probetur, veri tamen similius redditur, quod tu Palaestina vicus quidam situs erat ElkOsch. D Temere autem HITZIGIUS et ΚNonEMUSA Hieronymi testimonium augere sibi videntur eo, quod celeberrimum oppidum Capernuuip Kαπερναο use s. Κεφαρναουμ aliqua cum nostro Nullumo contineri ratione existimant. Probo quidem nomen illud non interpretantur ,,Oppidum solatii, uti placuit nonnullis, sed ,,vicus Nahumi A; hoc tamen ad aliquem omnino Nahumum referendum est; nostrao quaestioni lux inde afferri nulla poterit. Nam Elcesi antiquum sorte oppidi Capernaum fuisse nomen, in V. T. non commemorati, cogitari Omnino nequit, cum Hieronymum tale quid fugere non debuisset; probe igitur IIITE. hanc opinionem in I ' comm. edit. declaratam in altera destituit; at ne hoc quidem coniici potest, Nahumum Elcesi natum Capernat degisse; nam cum sub Manasse et Assarrhaddone essot vaticinatus, regio autem illa a. 722 a Salmanassare esset evacuata, fieri non , potuit ut diu ibi commoraretur, ne dicam posterus gentes oppido

inde imposuisse nomen.

4 Iam vero si cum eo, quod hucusque elaboravimus, Nahumi

comparamus vuticinium, egregie utrumque Videmus concinere.

Omnino enim a Israelitarum, decem tribuum dico, nullam habet rationem, inter quos vixisset, si in Assyria situm esset Ethosch; quorum certe commemorasset periculum, in quo aggredientibus Λssyriorum hostibus in vicinia Nini versabantur; nam

20쪽

q. 2. DE ORIGINE NAHUMI.

II, 3 alio sensu accipiendum esse, infra probavimus p. 55;b doinde imaginibus utitur e terra sacra petitis, ch. Ι, Φ, p. 18;e denique omnis eius oratio reperte spectat Iudaeos, tum nominatim appellatos II, 1. 3, tum aliis indiciis sine dubio indigitatos, I, 9. ΙΙ, I.

ΙΙ. Pergamus autem ad alterius Aententiae examinandam ra

tionem. Est vicus quidam, duobus itineribus a Mossula distans ubi sita olim Ninus erat , Athosta s. Elkosch, in

cuius vicinitate celebre quoddam monasterium reperitur Sti. Antonii ibi Nahumi prophetas ostenditur sepulcrum, Iudaeis aeque ac Christianis sacrum, et creberrime a poregrinis adorandi caussa petitum . 1 Primam eius memoriam tradidit ΛSηΕMANI M, quo auctore Marcus, monachus illius coenobii quidam, s. XVI med. , in literis ad Busbolium datis, huius viculi et Nahumi sepulcri fecit mentionem. Sepulcrum ipsum nulla omnino permagnae antiquitatis fert vestigia A. - Quantopere igitur ipsa testimoniorum antiquitate haec sententia altera illa superaturi 2 Accedit, quod illustrium virorum sepulcra passim in oriente innumera exhibentur, omni plerumque auctoritate carentia; atque in ipsa illa Nini regione non solum a Ionae tumulo vicus et ruinarum acervus nomen accepit' Nebbi ranus M, verum Obadiae etiam et Iephthao y aliorumque monumenta et sepulcra a credulis ostentantur incolis. 3 Porro cum eas reputarent regiones, in quas decem tribus abducti ab Assyriis viderentur, alii huic sententiast patrocinati sunt, alii extiterunt adversarii. Monuerunt enim HITEIOIUs et ΚNOBELIUS, non in illas propriae Assyriae plagas transportatos esse Israesitas, sed in Mesopotamiam, Babyloniam, Mediam, Gozan all.; contra WICII ELIIΛUA' in ipsa Adiabenes, quae postea