Nahumi de Nino vaticinium

21쪽

X PROLEGOMENA. CAP. I. licebatur, regione sedes eorum distributas fuisse, comprobare nutus est, retque adeo veri etiam similius videri, ut Nahumi

patria suerit Athosch illud apud Tigridem situm. At vero omnis haec do exsilio decem tribuum quaestio in tam lubrico atque instabili versatur loco, vix ut quidquam inde concludi atque elies

posse Videatur.

4 Tum vero nemo usquam traditur propheta in decem tribuum exsilio suisso versatus; Nahumi igitur unicum et singularo esset exemplar; quod quoniam universo reprobationis statui, itiquo Israelitae suerunt constituti, vix possit adaptari, si nihilominus esset accipiendum, sat validis atque efficacibus argumentis commendaretur Oportet. At si Nahumi perIustramur vaticinium, mirari statim subit, quod nullo tangitur verbo, ipsi vati non minus, quam omnibus illis, qui in illa Nini vicinitate viverent, summum instare periculum ab hostibus, qui a septentriono et oriente accedere debebant. cis. supra ad I, 4. 5 Cui argumento non multum tribueremus, si ipsis Nahumi verbis aliter doceremur. Contendunt enim huius sententiae patroni, subtilem locorum cognitionem a vate probari, et singularem reipublicae Assyriorum et rerum gestarum morumque insuper Satis accuratam peritiam. Quae cuiusmodi sint, eXaminemus. Laudavit TUCHIUs I. I. p. 67 campos - circa urbem lata patentes commemoratos II, V. 5 nrvi mx rin ; quo tamen Verbo non campos apertos, sed plateas suburbii indicari probavimus in comm. p. 62; deinde propugnacula III, 12 et turres II, 2 haud secus ad interpretationem non probe institutam referenda sunt, uti a. lib. I l. ostendetur; aedificiorum materia III, 14 non peculiarem esse Assyriis videbimus; tum vero portis ad nuvium sitis II, 7 potentissimi regni caput munitum esse, aut audivisse ab ipsis Λssyriis potuit Nahum, qui toties Palaestinam peragrRVE-rant, aut concludendo etiam valuit coniicere, cum ad Tigridem positum esse constaret. Porro quod TUCHIUs delicatos civium mores affert reprehensos II, 6. III, 13, nullius esse momenti concedet, qui diligenter hos Iocos excusserit. Postremo quam rerum ab Assyriis gestarum asseverat cognitionem conspici I, II, ea vel tenuissimam cuiuscunque Iudaei memoriam vix poterant oflugere; nec minus sutile est, quod ex perfidia gontis III, 4 et mercatorum multitudine III, 16 reipublicae statum accuralius Per-SPectum coniecit. - Λt verendum mihi videtur, ne e mirifieo Diqili Corale

22쪽

k. 2. DE ORIGINE NAHUMI.

consensu, quo Nahumi verba cum monumentis contineri pra ertim in ro militari describenda saepissime ostendimus, sententiae illius patroni longe validiora eliciant argumenta. Quod ne admississe videremur, singulis sere locis monuimus, satis diu Assyriorum exercitus in Palaestina versatos fuisse, nec semel ante ipsas Hierosolymorum portus constitisse. - Ηaec igitur omnia vix ampliorem probant Assyriarum rerum cognitionem, quam quae de celeberrima et potentissima urbe inter omnes illo tempore de bebat constare . Ac si multa tam vivido apparent descriptantque ante oculos legentium posita, quasi ipse vates coram vidisset omnia ΕWALDUS : recolamus oportet, eas referri species, quae per visiouem animo eius extrinsecus hausto fuerunt oblatae. Nequo vero in hisco argumentis, quuo iamiam resutavimus, acquievit EWALDUS , sed ipsum sermonem quoque habere existimavit, quae Assyriam indolem olerent. Quo in genero affert tres voculas, quae sine dubio Assyriae essent: a XI II, 8, 'mata et: non: III, II; nt duas priores probe ex Hebraeo sermone notari posse infra videbimus cis. a. hh. ll. , et unum quod restat non: eis. ibidem ad caussas supra expositas reserendum erit; deinde singularis suffixi species a positico sermone repetenda est eis. ad II, I4 . ,,Tum vero assequi non valemus quid hisce sibi verbia v. dd. voluerit: ,,aus der Fassung der Worte

Ninive reden Wiirde, selion Vir aus der selir verschiedenen Hal-tung der Worte Sses. II, 13 - 15; quae verba nec adeo diversa

sunt ch. ad III, 19 et si quid disserunt, ad temporis et scopi

rationem satis diversam erit referendum. cis. infra P. 47. - ΡΟ-stremo, quod tam copiose notat vatem de sola Nino facere verba,

quam nemo e prophetis prioribus, vix est quod resutemus, cum in conditione populi, paullo post uberius explicanda, positum fuerit. 6 Quare cum nihil omnino esse intelligamus, quo vaticinium in Assyria editum esse comprobetur, accedit insuper, quod dudum monuit EICHHORNIUs, ῆ. 385: sedas Band, melches ilin andio an dereri Dicliter und die Duheren Propheten hiaupsi, ist viet

23쪽

PROLEGOMENA . CAP. I. Eu sest rasammongerogen, nis es der Fali sein honnte, menn ervon thnen gane unablinngig, ob ne sie gelesen au haben, ges lirie-ben lisitio. Nam Iesaiae non primae solum partis, quae dicitur, verum posterioris etiam loci aperto interdum a Nahumo recitantur eis. infra j. 3 ; at, si a parentibus sub Tiglath Pilosare vel

Salmanassare in Assyriam deportatis in vico Λlkosch prope Ninum sito natus suisset, quomodo, quaeso, Iesaiae cc. LI et LII, diu post Salmanassaris tempestatem in remota longe Iudaea conscripta illa in suum convertere usum potuisset pQuae eum ita sint, fieri omnino non posse apparet, ut Νnhumum in Λssyria natum ibique vaticinatum esse existimemus, sed in Galilaea vel ubivis in sacra terra oriundum, Ephraimitico regno destructo in Iudaeam commigrasse et, quod verisimile est, Hierosolymis gravissimo reipublicae tempore vaticinium edidisse. ΙΙΙ. Fuerunt nutem, qui utrumque ita coniungi posse existimarent, ut Athosch ab Oxsulibus in memoriam patrii oppidi Ethosch conditum videretur, quem::dmodum nostris temporibus persaepe in America tactum est ab iis, qui hinc eo transmigra-Verunt; sepulcro autem postea Nahumi nomen impositum esse; cis. BERTIIOLDT Eini. p. 1649. 52, ΗΕNDEMON Minor Propheis p. 270 ss; BLAC URN Nineveh p. 182. Quae suntontia habet quidem, quo in unimum sese insinuare valeat, siquidem possit probari, Israelitas in illas regiones revera fuisse transportatos; quod donec coniiciatur tantum, tutius agemus, si nomen Athosta aliunde repetendum, et Nahumi sepulcrum propter similitudinem nominum ab aliquo Iudaeo vel Christiano postea excogitatum

putemus.

Praeterea de Nahumi vita nihil corti traditum est. Si ΕΡΙΡΠΑ-NIo habenda fides ost, e tribu Simeonitica Ortus erat ; quae uu-1 CD. I. I.: ἐκ- πιών. Quae verba, cum eXcipiant nomen Bηγαβαο, ad nostram memoriam usque plerique retulerunt ad oppidi regionem; unus o Veteribus, qui EPIPHANII et DOR THEI verba seeuti sunt, Isisonus HisPALEnsis probe scripsit: -Ν nm de tribu Simeon in Heleest trans Betharim natus cl. At Simeonitarum sedes non continuis finibus circumscriptae erant, sed passim per mediam Iudaeorum portionem dis

24쪽

q. 3. DE AETATE NATIUM I. XIII teni de miraeulis eius et morio ille narravit, en apertae videntur

D. HVETII demonstr. evangel. IV, j. 5. CARP2ΟVII Introd. p. 38T. In Martyrologio Romano Beth arae mortuus atque sepultus -- traditur, et calendae DeZembres memoriae eius consecrantur . q. 3. DE AETATE NAHUMI. Iam vero aetatem Nahumi accuratius indagandam aggredientibus ingens statim v v. dd. occurrit discrepantia. Accidit enim Nahumo, quod alii quoque prophetae passi sunt, eX. gr. Obadia, ut per omne sere tempus, ex quo sacra Vntum Oracula scripto mandata ad posteros pervenerunt, diversis interpretum sententiis hic illic suus ei locus a signaretur. Quid 3 quod fuerunt etiam, qui vetustissimum omnium prophetarum quorum quidem vaticinia perscripta sunt Nahumum esse conserent cis. MARCKIi comiti. in XII proph. , cum IEHU et ΙΟΛCHASI regum aetate vaticinatum esse asseverarent. Eorum autem , qui cum ratione potius et deliberatione disputaverunt, agmen ducit IOSEPHUS, qui Arch. IX, 11 Iothamo rege, CL annis ante Ninum eversam, Nahumum Ionae vestigia pressisse tradidit. Deinde ab UssERIO annal. , qui temero ad expugnationem Nitii ab Arbaco factam resperit, quippe de qua narraverit Diodorus, Ac has i regno adscriptus est. Tum vero maxima interpretum pars eo convenerunt, quod His kiae aetatem maxime idoneam opinarentur, quo vatem cecinisse putarent, HIERONYMUS, THEODORETUS, THEOPHYLACTUS, CORNELIER A LAPIDE, CALO IUR, J GERUA au.; neque Vero in tempore distinctius definieudo consentiunt; alii enim Salmanas-1 Sequentibus diebus Habakuki et Zephaniae memoria, qui iudicii

imminentis praedicatione cum Nahumo continentur cis. IIAEVERNIcκ. Voril. siber Theol. des Λ. T. p. 160ὶ satis ingeniose assignata est; quod quomodo a temporis ecclesiastici ratione repetendum sit, ostendit F. STRAUssdas evangeliselle Κirchenjahr p. 87. 89.

25쪽

PROI MOMENA . CAP. I. saris expeditione praeteracta ante Sanheribi cladem, si non totum oraculum, primum tamen caput editum esse existimarunt, HURTIUR, MAR H38, DRURIUR, SAL. VONTIL, LIGIITFOOT Chronico n); alii omne vaticinium eo retulerunt, quo illi c. II et III, non poad eos annos, qui Sanheribi cladem et receptum Exceperunt, VITRINGA typ. doctr. proph. , CALMET, CARPZOVIUS, BERTI IOLDT, DR WETTIIIS, GRAMBERG, ΚΝ OBELIUR, UMB ITIUS, ΚΟΕSTERUS, HAEvΕRNICEIL s. - Porro luculentissimis argumentis M a n a s s i saetatem indicari, probe ut nobis quidem persuasum est, plerique intellexerunt Iudaeorum magistri, secuti sententiam in I. Sederolam expressam p. 55. 105 ed. MAYER , v. c. IARCHI , ΛBARBANEL, GANκ Zemach David ed. VORATIUS ; quorum partibus accesserunt L. CAPELLΓη, VATABLUA, IAIINIUS, GRIMMI UA, nee non ΚALINsKIUs, qui definitis verbis declaravit: siquando iam in captivitatem abductus fuit Manasses. - Ιam ut continuetur sententiarum conspectus, Propius ad eventum vaticinii descenderunt

EWALDUs et HirgIGIUs , cum ille Phraortis aggressum, hic oppugnationem Nini priorOm a Cyaxare institutam tanquam ansam vaticinii suspiciendam esse opinaretur. Sequuntur TREMELLIUS et Ιt NIUs, qui Iosiae notatem sibi delegerunt; longius etiam abiit CCEIUS, cui Ioia kimo rego vaticinium videbatur conscriptum; et CLEMENTEM ALEXANDRINUM, qui eo excessit ut -τρωst. I, 392 Zedo hiae tempestatem doceret, superavit etiam BocIIARTUS, cui vel immensa, quam comparaverat, doctrina non profuit, quin

Plialeg. p. 6 Ieremiam et Egechielem prius praedicasse quam Nahumum opinaretur, et quae illi de Asegyptiis nuntiavissent, ea a Nahumo esse confirmata cis. ad III, 8 8s. pag. 101 . In tanto tamque singulari v v. dd. dissensu, quippe quorum opiniones plus trecentis differant annis, mirum vix poterit videri, quod EICIIIIoRΝΠ7s do aetate vatis diligentius definienda desporavit; nihil enim pro certo amrmare ausus est, quam quod post

Iesaiam vixerit; reliqua omnia arbitrariis opinionibus et commentis adscribenda psso. Nos vero interprotum discrepantia illa non prohibemur, quin nihilomitius pro certo affirmari et demonstrari posse, quo tempore vaticinatus fuerit, existimemus. Neque vero Oleum et operam eo perdemus, quod singulas deinceps interpretum Sententias et argumenta eXaminemus, ea praeSertim,

quae ab interpretatione non recte, ut nobis videtur, instituta repetenda sint; sed, quae ad indigitandam vatis aetatem videantur

26쪽

pertinero, en ordine suo proponemus, aliorum autem placita gravissima, sun cuiusque oblata occasione, recensebimus. Quo facto speramus sare ut apparent, Manasso rege ab Assyriis Babylonem abducto, Nahumi vaticinium editum esse. 1) Ac primum quidem recolamus oportet, duodecim prophotarum librum ab iis, qui canonem V. Ti. ordino suo concinnaverunt , secundum temporis rationes dispositum esse f. Unde docemur, Nahumi aetatem post Michaeam et anto Habnkukum osso definiundam, i. e. intra nonaginta sere annos, qui inter primos

Hiskiao et primos Iosiae annos interiecti sunt. 2 Quem locum probe Nahumo assignatum esse, confirmaturiis vaticinii verbis, quibus aliorum prophetarum particulae aperto recitantur vel omnino respiciuntur, sicuti singulis deinceps locis brevi perstrinximus. Quo in genero ut omittamus singulare illud dicendi genus Nn 'xa' MI 'ID II, II, a Io ele mutuatum ΙΙ, 6, Ionae Oraculum sine dubio reserunt verba I, 3 a uti ostendimus inisa p. 10. Ad Michaeas similitudinem nihil

ita expressum est, ut certa inter utrumque ratio intercedero videatur; nam ,π imam nudiri Mich. II, 3, Nah. I, ii verbis tantummodo simile est, sententia longo utroque loco dissert. At vero luculentissima vestigia Iesaiae librum indigitant. Apparebit enim Ies. X, 27 recitari a Nah. I, 13; XIII, 16 N. III, 10;

XXIV, 1 N. II, 1; XLVII, 2. 3 N. III, 5; LI, I9 N. III, 7;

postremo LII, 1. 7 N. II, I, et LII, 8 N. II, 3. Ac si quae

sorte levius tantum videantur tangi, tamen, si una omnia comprehendamus cogitatione, gravissimum suppeditant argumentum. Primum enim, modo consideremus utriusque verba quonam Sententiarum nexu enuntiata sint, fieri non poterit, quin Iesaiam intelligamus sontem osse, unde Nahumus illa derivaverit; undosequitur, Nahumi vaticinium esse editum, cum omnis Iesaiae liber litoris esset mandatus, i. o. post extremos Hiskiae regis annos. Tum vero, quoniam Nahumi aetas ex aliis quoque iisque sat validis constet argumentis, novum habemus documentum ad resu-

27쪽

xvi PROLEGOMENA . CAP. I. tandam eorum opinionem, qui alteram Iesaiani libri partem ad exilii tempora rei erunt. - Deinde, ne altius descendamua quam ad Ieremiae aetatem, vetamur seo, quod in eius nonnullis locis Nahumi memoria resonat; eis. Ierem. X, 19 c. Nah. III, is;

3 Quibus argumentis cum eius loci comprobetur ratio, quo Nahumi liber in dodoliapropheto h rebetur, et eorum reiiciantur opiniones, qui prius eum vel serius vixisse, quam quo temporis spatio supra indicavimus: addendum est, sermonis quoquo indolem Iesmanam aetatem olere; V. c. 'UID I, 8 et I 'xo II, 2 a Iesaiae demum tempore reperiuntur usitata.

4 Alia autem indicia ipsa vaticinii verba suppeditant, ubi

recte explicantur, atque adeo id, quod iam olicuimus, partim confirmant, partim distinctioribus finibus describendum suadent. Quae ut ordine temporis proponamus, primum Sanheribi non expeditio solum et, qua Iudaeos affecerit, angustia apparet praeteracta I, v. b. I 2, verum ad necem eius etiam, quomadmodum

a Iesaia descripta constat XXXVII, 38 haud dubie respicitur

1, 14; neque negari potest insolentium Rabsahis verborum memoriam deprehendi ΙΙ, 14. cfr. pag. 86; nec male IIAEVERNICRIUS eam rationem, qua de Iudaeis dicitur I, Tr bonus Dominus, et munimento est die angustiao cti, Hishino tempestatem indigitaro contendit; nos nutem non hoc ei assentimur nomine, quod praesentis conditionis inde quaeramus indicium verum omnino Domini naturam describi existimamus, cuius praeclarum illud exemplum in recenti omnium memoria haereret; cis. P. 24. 5 Tum vero Assyriorum potentia, cum ederetur oraeulum, integra erat; cla. I, 12: ,,licet integri et ita multi sint ct., cis. II, 12. 13. III, v. 15-1T; id quod satis magni momenti est. Tomere enim ΠΑΕVERN. assevoravit: seschon bald nach Sanherib hann dies nichi mehr gesagi Werden. Charhaddon's Regierung be-goietinet schon die letetten Versucho und Anstrengungen , den alten Glanet wieder heretustellen; ut ea ratio potius invertenda est: nam post ignominiosum illum Sanheribi receptum auctoritatem et potentiam regni plane fuisse fractam, paullo post ostendemus; Λssarhaddon autem, filius eius, veterem imperii gloriam non Solum conatus est recuperare, verum revera restituit; ergo hoc demum rPgnanto potentiu eorum integra potuit appellari.

28쪽

6 Porro ad eiusdem Assariiaddonis regnum pertinet, quod Iudaeis videmus periculum ab Assyriis imminere II, 1 ,,celebra Iuda festa tua, exsolve Vota tua cis. pag. 49; quid 3 quod iugo eorum et dominationi subiecti sunt, cis. I, v. 11. 13. II, 1. Haec autem conditio illi tempori, quod Sanheribi cladem subsecutum

est, nullo modo adaptari potest. Nam qui KNOBELII sequuntur sententiam, qui Iudaeis existimat timendum suisse, ne Sanherib rex integris copiis collectis iterum peteret Iudaeam, ut acceptam cladem repararet, ii in idem incidunt vitium, quod modo not vimus. At vero Assarhaddon cum novos colonos' in Ephraimiticam terram deduceret, qui evacuatos incolerent agros, copiae eius erebro Iudaeorum etiam fines vexaverunt, et vel regem eorum Manassem, OccaSione oblata, eaptum vinctumque Babylonem asportaverunt.

7 Iam vero non omittendum est, quod nusquam Nahum peccata populi arguit, nec atrocem defeetum a Domino, quem admiserant, exprobrat, sed solam liberationem et salutem pra dicat. Tale quid autem, ne sorte in falsorum prophetarum numero haberetur, Omittore omnino non poterat, nisi ea populi erat conditio, ut poenis peccata subsecutis satis superque videretur oppressus atque pessumdatus, atque adeo, quantum seri posset, salutis promissae s0latio a desperatione revocaretur. Quaerendum ergo aliquod tempus est, quo Iudaei, Manasse regnante, graviter afflicti summas calamitates et vel exitium atque perniciem reipublicae pertimuerint. Cuiusmodi tempestas unica reperitur illa, qua Manasse rege in captivitatem abis ducto ipsi verebantur, ne, quemadmodum Ephraimitico regno,

ita Iudaico quoque interitus tib Assyriis propediem pararetur. eis. q. 4. 8 Cui sententiao doeumentum praebent Nahumi verba Ι, 13

declarata iset tincula tua rumpam quae ubi accurate comparantur cum Ies. X, 27. haud obscure ad regem vinctum captumque respicere videntur. eis. p. 40.

Quae cum ita sint, totius libri ratione videmus tempus illud, quo Manasse vinctus Babylone tenebatur, non commendari solum verum flagitari. Quod insuper suadetur eo, quod nulli praeter Assyrios commemorantur hostes, nisi sorte Aegyptii ; non multo post enim a Chaldaeis etiam timendum erat

Iudaeis.

29쪽

9 Quo Meedit, quod vindicino do Assyriis sumendae instrumenta nullo modo nec nominantur neque aliquo indigitantur indicio; hoc solum videtur moneri, non ab Aegyptiis Ninum soroeversam. Et cum ea sere consuetudine omnes deinceps prophetae contineantur, ut quo propius absint ab eventibus vaticiniorum, eo distinctius atque expressius, sicuti omnia, ita instrumenta quoque divinae voluntatis describant, non temere concludemus, Nahumi oraculum satis diu esse enuntiatum antequam veniret. Hanc autem rationem satis gravem plane neglexerunt EWALDUS et HITZIGIUS , qui, quantum posset fieri proxime ab eventu constiterunt; quorum sententiam ideo quoque prorsus improbandam censemus, quod humanue vatis menti atque deliberationi nimium tribuunt; id quod expressis EWALDi verbis illis comprobatur, quibus disputationem suam inchoavit: ,,die Wei Agagung musa duret, don ΚHegsgug muchtiger Feinde gegen Ninive

stosfen tamen id, quod proprie dici debet propheticum, funditus sustulit, cum asseveraret: Aallein foviel Eeigi die gange Haliung der Wolfingung, dass ein drohender Κriegsaug gegen Ninive bore iis in voltor Thi siti gheit War, dass die Greng- sesiungon schon si elen, et. ct., und nur die Art, Wie dies sichtbare Gesor im Verhsiliniss au den ewigen IV rhelten aus- gelassi mita, isi das eigonti ita Prophetistae. Ergo Nahumi vaticinium non videtur a visione repetendum divinitus Excitata atque moderata cla. I, I D n DC, sed nihil est quam - carmen didacticuml Iam vero temporis notatio illa, quam modo indagavimus,

quantopera cum universa vaticinii indole concinat, confestim apparebit , ubi rerum Iudaicarum statum atque conditionem diligentius descripserimus.

I Thebarum expugnatio, III, v. 8 - 10 commemorata, ad indagandam Nahumi aetatem nihil pertinere potest; missa enim interpretum longe plurimorum opinione, non praeteractam aliquam afferri cladem, sed prae- diei suturam existimamus; id quod luculentis argumentis comproha Se NO-bis videmur p. 98 - 102.

30쪽

q. 4. DE CONDITIONE IUDAEORUM. Sacros Israelitarum prophetas constat non temere nee nulla provocatos occasione et necessitate fuisse vaticinatos, verum summis deincepη temporibus, cum rospublica in periculo et discrimine Versaretur, et humani ingenii atque consilii impotentia divina luce et auxilio egeret. Hoe enim munus sacris Domini vatibus iniunctum erat, ut divino spiritu instineti atque illuminati , rerum a deo gestarum explicata ratione et suturarum specie Proposita, Praesenti cuique populi statui ita moderarentur, ut ad amplectendam salutem, si non universa gens, olecta tamen eius rudera consormarentur. Cuiusvis igitur vaticinii caussa et ratio e temporis sui conditione eruenda est. Iam vero, priusquam civitatis divinae statum, qualis Nahumi aetate erat, tristissimum ac paene desperatum enarremus, m moria paullo altius redeamus oportet.

Ubi Israelitarum historiam inde a primo templo absoluto ad alterum usque cogitando complectimur, medio fere inter utrumque loco interiectam videmus Ussiae regis mortem a. Ch. 758 . Exactis enim laetissimis Salomonis diebus, consestim pestis illa, sub superficio diu grassata atque interdum Palam deprehensa, summa eum violentia erupit: invidia decem tribuum erga Iudaeos diu cohibita potentissimam rempublicam in duas laceravit particulas, et defectus a Domino, cui Salomo primum conniverat, postea sese ipsum aperte dederat, ita auctus est, ut in regno Ephraimitico idololatria rite instituta sere ad aversionem usque semper duraret, Iudaei autem inter DQntini et idolorum cultum suspensi modo hos modo illum sequerentur; et cum decem tribubus statim destinaretur ititeritus atque internecio, Iudaeis tem