장음표시 사용
291쪽
nubiae; tres quoque reges subditi, videlicet, Ce dious Albaniae, et Cultahet Venedotiae, utque
Brochmael Demetiae: qui in summum pugnandi desiderium ceteros duxerunt, et consuluerunt ut recenter castra Caesaris adirent, ipsumque antequam civitatem aliquam vel oppidum cepisset, expellere insisterent: quia si Sese intra munitiones suas reciperet, tunc foret dissicilius. Quo Iaudato, cuncti littora petiverunt, quibus Julius cratra et tentoria erexerat. Ibi dispositis in utraque parte catervis, manus hostibus immiserunt, pila pilis, ictus ictibus
objicientes; magna strages efficitur. Dum igitur tellus madet sanguine, obtulit casus Nennium et Androgeum cum Cantuariis, et civibus urbis Tr, novantum, quibus praesidebant, agmini quo imp rator aderat. Ut ergo comenerunt, pene dissipata fuit imperatoria cohors, Britonibus densa acie invadentibus, et cum viritim ictus ingeminarent, dedit casus aditum Nennio congressum cum Julio faciendi. Irruens igitur Nennius in illum, ultra modum laetatur se posse Vel solum viro tanto ictum ingerere. Quem Cesar, ut impetum in se facientem videt,
praetenso clypeo excepit, et quantum vires permis runt, cum nudato ense iΡSum Super cassidem De
cussit. Erecto iterum gladio, Voluit exequi primum ictum: sed cum Nennius calluisset, interposuit clypeum suum, in quo mucro Julii, ante cassidem maximis labens viribus, inhaesit, ita ut, cum tu mis irruentibus diutius congredi nequirent, ipsum
Imperator extrahere non Potuerit. Nennius ergo
gladium Caesaris praedicto modo adeptus, abjecit suum quem tulerat, et abstracto altero in hostes irruere sestinat; quemque cum ipso percutiebat, vel ei caput amputabat, vel ipsum Saucium praeteribat, ita ut nulla spes in eo maneret vivendi. Illi laudem sic saevienti obviavit Labienus Tribunus,
292쪽
qui in primo congressu peremptus est a Nennio. Denique multa parto diei emensa, irruentibus Britonibus, strictis turmis, et audaces impetus faciem tibus victoria, faventibus diis provenit: et Cesargese in castra, et naves suas laceratis Romanis r cepit. Deinde nocte illa resociatis sociis naves inis vit, et Neptunum pro castris se habere laetatur. UUMQUE sibi dissuasissent socii pret lio diutius contendero; acquiescens monitionibus eorum reversus est in Galliam. Cassibellaunus vero ob r ceptum triumphum laetus, gratos diis
consolVens, socios Victoriae convocavit, et quemque juxta meritum probitatis, maximis muneribus donavit. Angebatur tamen dolore ex alia parte, quod Dater suus Ninnius letaliter vian rarus in dubio vitae jacebat. Vulneraverat enim illum Julius Caesar in supra dicto congressu, et DI gam immedicabilem intulerat, unde XV. die Post,
vitam morte commutavit, et in urbe Trinouantum juxta portam Aquilonarem sepultus est. Exequi autem regias facientes, posuerunt cum eo gladium Caesaris in sarcophago, quem in clypeum Suum Pugnans retinuerat: erat nomen gladii Croceam 3, quia
nullus ovadebat, qui vix illo laederetur. Terga igitur vertente Iulio, et in Gallicana littora appulso, rebellionem moliuntur Galli, dominium Julii abjicientes,
arbitrabantur namque ipsum ita debilitatum, ut nu latenus eis amplius timori esset. Fama etiam apud Omnes una et eadem erat, totum mare jam navibun Cassibollauni servere, fugam ipsius insectaturis: unde audaciores insistentes cogitabant quo Caesarem
293쪽
UOD Julius callens, noluit anceps bellam cum seroci populo committere, sed apertis thesauris quosque noti,iores adire, ut singulos munificatos in concordiam reduceret: plebi libe tatem pollicetur; exheredatis mi Sas possessiones; servis etiam libertatem, qui prius Ieonina seritate fulminans, ipsis omnia abstulerat, nunc mitis agnus, humili voce balans omnia posse reddere laetatur: nec ab iis blanditiis quievit, donec pacificatis civibus amissam potestatem recupermit: nullus interim dies praeteribat quin fugam suam,
Britonumque victoriam recoleret.
MENfo itaque biennio, parat iterum Oceanum transhetare, et sese in Cassiuellaunum vindicare. Quod cum Cassibellaunus comperisset, urbes ubique muniit, dirupta moenia ren vat, armatos milites in singulis pomtubus statuit, praeterea alveo Tamesis fluvii, quo ad urbem Trinouantum Caesar naVigaturus erat, palis serreis atque Humbatis et ad modum humani sem ris grossis, subtus amnem infixis, ut naves Julii s perventurae illiderentur, et cum magno militum apparatu juxta maritima mansitat, adventum ho
tium expectans. Caesar cum omnia, quae necessaria
videbantur, parasset, innumerabili multitudine pudinatorum mare ingreSSus est, optatam Stragem
populo, qui eum devicerat, inferre assectans: quam proculdubio ingessisset, Si ille sua classe tellure potitus fuisset, nam dum per Tamesis flumen praedi tam civitatem peteret, naVes ejus palis, et harphag nibus sub aquis infixae, Subitum prasse sunt peric Ium, et fatiscunt: unde ad milia submergebantur, dum ipsas soratas ingrediens fluvius absorberet.
294쪽
Cumque id Caesari compertum esset, velis nis. Vi retortis ad terram revertere sestinat: ipsi quoquo qui in tanto periculo superfuerint, Iis elapsi cum illo tellurem scandunt. oo plane Cassiuellaunus ex ripa, qua aderat aspiciens, gaudet periculo Au mersorum ; sed tristatur ob salutem ceterorum. Dato igitur commilit nibus suis signo, impetum in Roma' nos fecit. At Romani, quanquam periculum in fluvio perpessi fuissent, ut terra potiti sunt, viriliter Britonum irruptioni restiterunt: a daciam quoque pro muro habentes, stragem non minimam secerunt: sed tamen majorem patiuntur, quam inserebant, periclitati namque in fluvio, paucibores incedebant: Britones vero singulis horis in
entia suorum augmentati, tricies majorem numerumh obant. Undo debellatis hostibus adopti sunt
triumphum. Caesar vero cum Se devictum intuer
tur, cum paucis ad naves dissust, et tutamen maris ex Voto nactus, tempestiris etiam ventis instantibus vela erexit, et Morinorum littus petivit, ingressus est deinde turrim quandam, quam in loco qui Odicea Vocatur, constrinerat, antequam Britanniam vice hac secunda adivisset. IMEBAT enim Gallorum fidem, et imstabilitatem, ne in eum Secundo ire erent, ut supra diximus ipsos secisse quando primo illum Britonibus terga Lucanus testatus estostendisse. Hanc igitur ob causam, turrim sibi in res gium aedificarat, ut rebelli populo resistere Valeret. Cassibellaunus autem secundo de Caesare triumphavit. Quare maximo gaudio fluctuans, edicit omnes
295쪽
PONTIcI VIRUNNII proceros Britanniae in urbem TrinoVantum convenire cum uxoribus suis oportere, debitasque solennitates more antiquorum patriis diis calebraturos, qui do tanto Imperatore sibi victoriam concessissent. Cumque omnes Dostposita mora advenissent, diversa
sacrificia facientes, occisioni pecudum indulserunt, litaruntque ibi undecim milia vaccarum, et centum milia ovium, diversorumque generum volatilia, quae
Iovitor sub numero non cadebant. Praeterea XXX. mklia silvestrium serarum criusque generis collectarum. Mox cum diis suis honores persecissent, combustis cauda, pedibus et capite, injectis intestinis postea resecerunt se Superfluis epulis, ut in sacrificiis fieri mos erat. Deinde diversis ludis incumbunt, sed dum luderent contingit inclytos juvenes, quorum unus nepos erat regis, alter vero Androgei ducis, pariter in palaestra contendere, et ob dubiam vi toriam litigare: erat nomen nepotis regis Irelgas, alutorius vero Cuelinus, qui ut mutua convicia invicem contulissent arripuit Cuelinus gladium, et nepoti regis caput amputavit: quo interfecto perturbata est curia, et rumor ad Cassibellaunum volavit, qui commotus, Androgeo praecepit, ut Cuelinum in cur,am coram praesentia Austadduceret, sententiam quam proceres dictarent subiturum, ut non inultus Irolgas foret, si injusto intersectus fuisset. Cumque de a imo regis dubitasset Androgeus, respondet SeSe c
riam suam habere, et in illa definiri dobore quicquid aliquis in homines suos clamasset, quare Si rectit dinom de Cuelino decrevisset appetere, ipsam in
urbe Τrinouantum ex veterum traditione recipereti Cassibellaunus itaque cum non posset nepotem ulcisci, comminatus est Androgeo, testans se ferro, et flamma provinciam illius populaturum, nisi petiti ni siue aequiesceret. Indignatus vero Androgeus
distulit Iaetitioni parere. Iratus Cassibellaunus
296쪽
vastat illius provincias, ille per cognatos, et amic08 supplicabat, ut ab ira desisteret, quod cum non saceret: scribit ad imperatorem Romanorum, auxit,um quaerens, hoc modo.
a Io Caesari Androgeus dux Trin
Vantum post optatam mortem, ορο tandam salutem. Poenitet me adve sum te hactenus egisse, dum praeliacum rege meo committeres, si enimmo a talibus abstinuissem, devicisses Cassibellaunum; cui post triumphum suum tanta irrepsit superbia, ut me, per quem triumphavit, a finibus suis exterminare insistat. Haeccine repe denda essenti Ego illum hereditavi: ipse me eis redare conatur: ego sum in regnum bis restitui; ipso me destruero aspectat. Me etenim contra te pugnante, omnia ista largitus sum. Numina coel rum tenor, me non promeruisse iram ipsius, nisi promereri dicar, quia diffugio nepotem meum ei tradere, quem injusta nece damnare adoptat. Quod ut manifestius discretioni tuae liqueat, causam rei adverte. Contigerat nos ob laetitiam triumphi no tri solemnitates diis patriis celebrare, quas cum peregi8Semus, juVentus nostra diversos ludos laci bat : tunc nepos meus lucta nepotem illius vicit, et Iacessitus probris, eo quod gladium quo eum percutere Volebat, capta manu illius, eriperet; cecidit
ille Super mucronem, consessusque morti subjacuit. EX Volebat puerum meum plectere, cui cum contradixissem, Venit V tans provincias meas. Quare misericordiam tuam implorans, a te Peto, ut ego per te dignitati meae restituar, et tu per mo Britannia potitaris. De hoc autem nihil haesitaveris; quoniam omnis abest
297쪽
proditio. Ea enim condit ne moventur mortaleS,
ut post inimicitias amici fiant, post fugam ad triumphum accedant.' J ullus autem consulatus cum suis, obsides quaerit, quibus securius applicare Varleret. Nec mora; misit ei Androgeus Scaevam Glium suum, qui postea inclytam sortitudinem sub
Caesare exercuit, et triginta juvenes ex cognatione sua propinquos. Datis obsidibus, tactus securus est Caesar, revocatisque catervis cum instanti vento in Rutupino portu applicuit. Interea obsidere coeperat Cassi bellaunus urbem Trinouantum, et villas provinciales vastabat, sed cum adventum Julii com-Ρerisset, deseruit obsidionem, et imperitori sest, nans obviat. Ut igitur vallem prope Doroberniam
intravit, aspexit in eadem Romanorum exercitum, castra et tentoria ponentem: adduxerat enim eos Androgeus eodem, ut illinc occultum impetum urbi ingererent: nec mora, advertentes Romani Britones
SuPerVenire, ocos armantur, catervas turmasque conjungunt.
T Androgeus cum quinque millibiis armatorum in prope Sito nemore delituit ; ut in auxilium Caesari occurrens furtivam et improvisam irruptionem Cassibellauno cum sociis saceret. Ut itaque hinc illinc convenibunt, Statim conserunt manus: cadunt saucii tamquam solia in autumno. Illis igitur corruentibus, egreditur Androgeus ex nemore, et aciem Cassiuellauni, ex qua totum bellum pendebat, a tergo invadit, mox illa in una parte irruptione Romanorum paulo ante Vastata; in alia vero a concivibus suis modo oppressa, non potuit Stationem sacere, unde dissipatis Sociis, arrepta fuga, campum deseruit. Astabat prope quidam mons Cotulus nomine, Sin
298쪽
sus et densum coryletum habens: ad illum confugit Cassibellaunus cum suis, postquam in debiliorem partem reciderunt. Summitatem Vero ejus nactus, sese viriliter defendebat, et insequentes hostes nece afficiebat: insecuti namque suerant eum Romani, et Androgei catervae, fugientes ejus turmas lae rantes: montem igitur ascendentes crebros impetus faciebant, nec praevalebant; saxa enim montis a duitasque ejus cacuminis Britonibus desensio erat, ita ut a summo occurrentes hostibus stragem darent. Obsedit itaque Caesar montem illum tota nocte, quae jam superVeniebat, omnes exitus praecludens, assectabat namque regem same ad dediti nem cogere, quem armis nequiverat. O admirabile tunc genus Britonum, qui eum bis in sugam expulerunt, qui totum orbem sibi submiserat Occidentis, cui quasi totus mundus postea nequivit resistere, illi otiam fugati resistunt, parati mortem pro patria ot libertate subire, Hinc ad laudem eorum canit Lucanus de Caesare. Territa quoentis ostendit te a Britumnis. MENfo jam die secundo cum non haberet quod oderet Cassibellaunus,
timens ne same caperetur, carcerem
subiturusCaesaris, mandat Androgeo, ut sese cum Julio pacificaret; ne dignitas gentis, ex qua natus suerat, capto ipso deleretur, mandavit etiam ei Se non pr meruisse, ut mortem ipsius optaret, quamvis i quietudinem intulisset. Tunc Androgeua nunciis respondit: Non est diligendus princeps, qui in bello est mitis ut agnus, in pace serus ut leo. Proh dii coeli et terrael orat me dominus meus nunc, qui prius imperabat: pacem nunc a Cesare petit, cum prius desiderasset Caesar. Non est illius victoria
299쪽
qui triumphat, sed qui pro illo sanguinem landit:
hoc debebat prius advertere, et quae pro illo ego ge sissem, tamen pacificabo si potero, quoniam injuria, quam mihi intulit, satis vindicata est in illo, cum misericordiam meam implorat. TATIMQUE ad Julium se confert, ac ejus genua umplectens eum supplicat: satis ultionis pro illo esse in Cassi- bellaunum: misericordiam de illo habe ; dabit vectigal Romanae dignitati.' Cumque nihil respondisset Caesar; iterum Androgeus ; Hoc solum tibi pactus sum, Caesar, ut Submisso Cassibellauno Britanniam tibi subdere laborarem. Rex Victus est, et Britannia tibi, auxilio meo, subdita est: non vult Deus dominum meum mihi implorandim a re vinculis vinciri. Non leve est interficere Cassi bellanum movivente, cui auxilium meum reddere non erubescam, nisi consilio meo parueris. Timore igitur Androgei mitigatus Julius, cepit a Cassibellauno concordiam cum annuo Vectigali. Erat autem vectigal quod spopondit, tria milia librarum argenti; et inde amici lacti invicem multis donis congratulati sunt,
mirabatur autem Caesar ejus proceritatem, et Vultum austerum. Deinde hiemavit Caesar in Brita nia ; et redeunte vere in Gallias transfretavit. Su cedente postmodum tempore, collectis undique omni genere militibus, Romam contra Pompeium De rexit. Cum poStmodum Septem anni praeterii sent, defunctus est Cassibellaunus, et in Eboraco sepelitur.
300쪽
BRΙΤΑΝ. HISTORIAE LIB. IV. MUI successit Theomantius dux Comnubiae, frater Androgei, nam An
rogeus Parvus corpore, sed animo magnus, cum Caesare Romam prose
tus fuerat. Diademate igitur insidinitus Theomantius regnum in dilia gentia obtinuit, erat ipse bellicosus vir, et vigorem justitiae colebat. Post illum promotus est ad culmen rogale Cimbelluus filius Suus, miles strenuus, tu dabili forma, quem AuguStus Caesar nutrierat, et armis decoraverat: hic in tantam amicitiam ven rat Romanorum, ut cum poterat tributum detinere, gratis impendebat. In diebus illis natus est Dominus Jesus Christus. Cimbelinus ergo cum Brita niam decem annis gubernasset, genuit duos filios;
quorum prior natu erat Guiderius, alter autem A viragus. Exinde expletis vitae stim diebus, cessit
gubernaculum regni Guiderio. Cum igitur trib fum, quod appetebant, Romanis denegaret; supe vonit Claudius, qui in imperium subrogatus fuerat: aderat secum princeps militiae vocabulo Laelius Hammo, cujus consilio praelia gerenda tractabantur. Hic itaque ut in urbem Porrestriarn applicuit, Mepit portas Hus muro praecludere, exitumque civibus denegare, cupiebat enim ipsos fumo assectos vel deditioni compellere, vel sine clementia perimere. IVULGATO itaque Claudii Caesaris adventu, collegit Guiderius exercitum
omnem, et Romanorum castra statim petivit, commisso deinde praelio, nee rime coepit hostes insessare, plus Solus cum gladio suo, quam major Pars e
ercitus sui perimens. Erat enim aspectu terribilis et animo terribilior. Jam Claudius naves petebat, jam Romani pene dissipabantur, cum Versutus