장음표시 사용
91쪽
HIST. NERDI L. CHINENSIUM. 67 tbiculis planis, nam hoc etiam licet,) poteris
eos vel juxta seinvicem collocare vel super sein-Vicem cumulare, prout tibi commodum videbitur. Duarum Unitatum Jactius unum Frustulum
tanquam deperditum seponit 'deditque: vel si pro pecunia luditur, perdit unam Decimam partem, lucrando seu retinendo sibi reliquas Novem partes. Qui jacit Duernionem aut Ternionem,incipit movere per duas aut tres Lineas, & sic deinceps: nam ad Lineam illam ad quam ducit Jactuum Numerus, semper procedendum est.
Si jeceris Dupla, Usubleis, tum moves ad
Lineam quae dimidio talium Duplorum numero respondet: idque sigillatim movendo vel unum semel Frustulum ad dimidium numerum, Vel duo simul ad totum amborum numerum : nam hoc casu, vel unum vel duo simul moveri possunt. Si jeceris Qui iternionem & Senionem, qui faciunt Undecim, & ad undecimam ducular, poteris movere unum Frustulum ad quintam Lineam seu Casam,& alterum ad undecimam ; vel alias duci Frustula simul movere ad Lineam seu Casam decimam, & deinde eorum alterum ad proximam quae est Undecima : nam quovis modo Jactiis sui Numerum conficere & persequi licet. Et sic de aliis Iactibus : nam si sigillatim, tum pro singulis numerandae s t tot Lineae; si junctim, tum aliter, ut dictum. Poteris rem tua m ita movendo comparare ab hac vel illa timea numerando, ut penultimus tuus Numerus in ipsa Adversa
92쪽
merus & quae ab eo pendet Motio, usque ad Adversarii limitem super eadem vel proxima Linea protenditur & terminatur.
ΡRoximd quasi Nerdiludio assinis venit Indicus
Ludus Tchvur, siC nominatus veterum
prachmanorum lingua Indice dicta Sanseroo seu sui vulgo exiliori sono elegantiae causa San-
fcreet; non autem Hansereet, ut minus recth eam nuncupat Κircherus.
93쪽
LUDO I CHUPUR. 6ς Luditur erectis Frustulis ligneis, qualia in praemisso Schemate cernuntur. Dicta Frustula lusoria fiunt ex Dentrificio Ligno quod sexd instar Suberis levissimum est, & apud Orientales audit MMA Misaea . si ichi, i. e. Dentifri-
ria arbor, quia ad instar Serarum fibrosum est hoc Lignum, ex quo itaque Dentium Verricula quasi naturaliter parantur : nempe dicti Ligni
eXtremitas aliquantulum contusa,Verriculi usum praestat.
Istius Ludi Schema constat 4 Alis, ut ita simul ludere possint Homines, quorum quisque possidet Frustula concoloria, quae s secundum Te ferarum Jactum,) Collusorum discoloria cape re satagunt. Et quidem primus Frustulorum situs quo inchoatur Lusus, Numeris minoribus seu barbaricis I, a, 3, 4 in Schemate notatur. Ibi etiam sunt quibus luditur Tessetae duae cubico Oblongae, quarum quatuor tantum oblongiOra latera Notulis seu Punctis signantur, duo autem extrema seu breviora latera manent vacua; aded ut in eis notentur tantum Numeri 1, 3, , 6, desiderentur verb a, s.
Indus quem do hoc Ludo consului, fuit Scriba satis peritus, ab officio in Navi sua dictus IeSara tab, Anglich Usalmatii seu Uourson Ad eum vero sic. ad colloquium ejus) aditum
mihi aperuerunt Viri humanissimi tam natura quam civilitate Fratres, DD. Le is, qui Hono ratissimae Mercatorum Indicorum Societati Se cretarii fidissimi. Dictus autem Indus non po
94쪽
tuit me commode docere modum ludendi, quem itaque ulteriori Mercatorum nostrorum disquisitioni relinquo ; petendo etiam ut vellent in India inquirere quinam Ludus sit os, qui dicitur sere similis Ludo Scachorum. Tabella verd talis est quae praemittitur, quam una cum frustulis lusoriis & Tesseris ex India possideo. Sequitur Ludus Promotionis Mandarinorum, qui ratione Frustulorum & Tesierarum, praecedentibus assinis est, ideoque in proxima Sectione exponendus venit.
dar murum. HIcce Magnatum Chinensium Ludus Sinice
audit Shing quon tu, i. e. Promotionis Mandarinorum Tabula,in qua se rh totius Regni Chinensis ossicia & Dignitates ludicro modo repraesentantur & nominatim recensentur. Ita ut fermEtotius Politiae Sinicae sorma hoc uno Schemate ob oculos posita cernatur. Mandarinortim autem nomine intelliguntur omnis generis Osciarii. qui a mandando appellantur Mundarim lingua Lusitanidia: quae unica Europaea est in oris Chinensibus obtinens, quan er-gd omnes illuc Missionarii sex quacunque fuerint Gente) addiscere tenentur.
Hujus Ludi Tabella in qua exerceri solet, est plerumque
95쪽
plerumque lignea, vel alias magna aliqua Charta istius Ludi Schemate delineata, in cujus medio
pingi solet Regis Palatium seu Curia, ad quam omnis generis Viri spraesertim Medici, Philosophi, & Milites,) certatim contendunt, Promotionem anxid quaeritantes & ambientes; ut scit. promoveri possint ad aliquem Mandarinatus Gradum, qui sunt varii. scit. Superiores, inferiores, medii, & omnis generis, iique permulti.
Nam in Tabella ad quatuor Palatii Regii latera seu plagas scribuntur pro Lusorum lubitu plura
aut pauciora Mandarinatuum Nomina: via. uni
plaga sunt Cancellariatus & Secretioris Consilii Mandari natus, qui possideri solent a Mandarinis maximis; alia plaga sunt Studiosorum &Militum Mandari natus; tertia & quarta plaga sunt Mandarinatus Medicorum, & alii minores. Et Regii Palatii ostio heic adstant duo Satellites, in quorum manu est Almrba seu Lanceola, Hispanis Alabaria dicta. Hic Ludus exercetur Tesseris Sinich dictis Teuteu fu, sduabus vocibus Synonymis & expletiva su) quae sunt numero Sex, quae jaciuntur in Vasculum medio Tabellae positum, ubi Collus res quotquot sint, alternatim suis vicibus jaciunt eisdem Tesieris. Et sec. harum Jactum, promo- ventur Ludicri Viri Candidati seu Mandarinatus
Competitores, qui exprimuntur tot erectis Frustulis ligneis aut eburneis, quorum quodque sui Possessoris seu Lutoris personam suilinet repraesentatque, & tam in hoc quam in aliis Ludis
96쪽
vocantur qu, i. e. Recula Nam tam in hoc quam in aliis Ludis singula Frustula tot Virorum personas sustinent: cum in plerisque Ludis sit inter duas partes contentio seu Duellum,ubi Duces sub se habent Milites plures aut pauciores qui pro suis partibus contendant: in hoc autem quisque pro te seorsim Actor est, qui Frustulum ligneum sui in Tabella Locum-tenentem seu Substitutam constituit, cum ipse in tam parva Tabula, sua
persona movere nequeat. In hoc itaque tot ligna, tot Collusorum seu Candidatorum Virorum loca occupare supponuntur. Sed Frustulorum planorum loco, res ipsa quasi ad vivum melius repraesentari posset tot Ligniculis figuratis seu Virunculis ligneis, ad imitationem Homunculorum qui dictas Promotiones ambire solent. Frusta lusoria plerumque sunt numero Quatnor diversorum seinvicem colorum, pro distinctis Collusoribus, s nam tot, aut aliquando plures
simul ludere solent, quorum quilque suum distincti coloris Frustulum post det, ut ab eis sociolum Collusorum dignoscatur. Quini & superior vocula su, non tantum Frustula, sed quoque Tesserat ipsas quas etiam Reculas appellare gestiunt,) subinde notat, ut hujus Ludi Numeso
vi I visitur. Ne autem tam magna & intricata Tabula sit ad instar inexploratae Sylvete aut Labyrinthi, unde Luser tyrocinium agens se extricare nequiverit, directionis ergd ego addidi numeros Romanos qui hancProvinciam percurrerendi ordinem monitrent, & simul Numeros Barbaricos indicantes ad
97쪽
ad quemnam alium Romanum Numerum pro ratione linuum transeundum sit, sive ad Promo-aionis live Submotionis locum. Et ex his per-
ipiptur ordo circuiendi & ambiendi, donec ad Regiae Curiae Portam & Supremi Mandarin*tus seu Co-lai ossicium perveniatur. Nam pri- nat, in curiae Regiae extremo Limbo sAngl. oe
tropius accedere non audentes, nisi Tesierarum
ceu Virorum gratia ac favore Regis pollentium' ductu ad .meliorem doctura deducantur. Jacto enim secundum Puncta) aliquo Numero Romano, eidem subscriptus Numerus Barbaricus
certa ludendi methodo statim dirigit ducitque ad proximum semper locum ad quem jasiendo& ludendo Lusor ulterius procedere debet. Hoc autem Ludo qui est Ambientium Scena, Promo- tiqnem expectantes semper pro virili contendunt ad eas Stationes qui viciniores sunt Regi, quod Jactuum ductu fit regulariter, & res solis Tesseris tanquam Cusialibus viris) gubernatur, nec Arti aut Peritiae locus est. Adeo ut hic Ludus sorti ac fortas ae subjectus sit & obnoxius, uti sunt ubiaque omnes Promotiones, a Curii Regia dependentes, quae non solent dari dignioribus, cum iReges plerumque aliorum auribus & oculis audi .re & v idere gestigni. Quoties autem in hoc Ludo aliquis 1 Dignitate quam obtinuerat submovetur&Heterior fit,
a Gradu d quem aspiraverat depositus, id Europaeorum more vocamus Liturum, cum sit quasi
Macula aut Iabes in ipsius Honore, dum scit. la-K befactatus
98쪽
befactatus in pejorem conditionem seu statum detruditur. Talis Litura Sinice dicitur PQ, i. e. Delictum seu Culpa, cium causa aliquis inquavis re delinquens labefactatur & deponitur. Talis homo Arabich dicitur Amisit, i Depositus Ἱs vero postea per meliorem Iactum. poterit squasi pro Delicto compensando talem Liturametollere &abstergere; teipsum hoc mondo emaculando & Labem abstergendo, adeoqus pristinum utatum ac . conditionem recuperare, imb & superare ; nam seliciori Jactu lucrabit irtot Motiones quot jecerit Quaterniones. In Lu-sorum gratiam, aliquot Jactuum Numeros in Tabella exprimendos curavi, & paucas aliquot Regulas laeto praescripsi, quot nempe per temporis augustiam Chinensi meo inquirere licebat. E-jusmodi enim omnia accurate notasse & perqui sivisse, prolixum fuisset. Notata sunt Incipiendi Loca, vel saltem eo
rum praecipua) ubi quisque Lusor pro sua F icultate ludere incipit. Et quidem inter jaciendum, optimus habetur ille Iactus ubi veJ omnes Tesserae eandem faciem vel omnes divertam faci-rm exhibent: nam ut talis Jactus est maxime dissicilis, &raro cadit ; sic idem quando cadit, maximE Lucrativus habetur, uti in Talorνm Ludo est Iactus Veneris. Et talia jaciens mox addito etiam Bis Quatuor,) statim sit O-lao seu Cancessarius totius Regni, di omnia pro Dibus Luditur Depositalucratur & aufert. Dethdd si omnes Tesserae excepta una eandem aut diversam
99쪽
M . A 'N D A R I N O R M. 7st faciem dant: talis Jactus est bonitate proximus. t Et sic deinceps de uuatuor aut Tribus Te steris sil militer cadentibus judicandum ; hi.enim Jactus
bonixate proximi sunt praecedentibus: sed idemi non est dicendum de Duabus. Sic de lucrativis; mox de damnosis Iactibus dicendum. In quovis Jactu non ossicit Una Unitis, quip-
quae nec noceat nec juvet. Sed Duae Unitates officiunt multum, & Jactus bonitatem minuunt; nam contrahunt qa,ig seu Delictum, & Lituram inducunt. Et sic Llures Unitates quotquot sint. Nam Jactorem inferius remittunt & detrudunt: tali enim Iactu submotus & retractus, a Dignitate quam obtinuerat delapsus censetur, ut procul expectet. Tales autem Unitates prima vice aliquid valent, sic. motionem sortiuntur; posteae
non item. Quin & quaevis Duae similes Tes erae Numer1ve, si sint Bis et, Bis 3, Bis s, aut Bis 6, aut aliqui horum Parium, sexceptis LXVIII, LXIX,) pessimi sunt & omnium infimi, Dignita-
tem minuentes ; contra quam faciunt omnes
Duerniones, aut omnes Terniones, δα.
Et notari velim, qudd quamvis dicta Bina Puncta in 'Tabella vel prorsus negligantur vel eorum loco adscribantur tantum puncta simplicia,
tamen pro Duptionibus seu Binis inter ludendum
numeranda & reputanda sunt: quod monendum duxi, quia Sculptor non semper expressit Duplicia; excepto tantum in primo loco, qui sit pro reliquis omnibus locis Directio &'Index. Adeo ut quamvis Iactui Cuet adscribantur tantum 2, 3,ς, 6 tamen Pares seu Bini ejusmodi Numeri ii
100쪽
16 PROMOTIONES.telligendi sunt, scit. 2-a, P3, 3 et N am ubicunque in Tabella occurrit vox Cung, ibi ta Ita Puncta vel expressa vel subintelecta sunt cia Lus ore supplenda.
Sed post Omnium similium aut Omnium dis misi uni Jactum, illi Jactus qui bonitate proximi sunt,
ex Quaternionibus constant. Nam post Sex Vuaterniones ut in praedictis, s aut aut 3 Quaternia ones sunt suo bonitatis ordine eis proximi :quot enim quisque habet Qua ern es, tot i eius & Motiones hac ratione sortitur. Imb Duo Uuaterniones faciunt satis bonum Iactum; qui ad Gratiam & Favorem apud Regem semper di cit & ad lucrandum juvat. Duplorum seu Dupli onum Jactus, sit sit Bis Unum aut Bis Quatuor, dicitur Chutet, id est, Par. Si autem vi Eis Duo, Bis Tres, Bis Quinque, aut Bis Sex, tum vocatur Cung, id est, Par: & tale Par aut Talia Paria aliquando gemio alis vocibus aut triplicatis vocantur Cung Cung, aut cing Cung Cung. Sic enim illiusmodi Par ab hujusmodi Pare nomine tenus distinguitur. Et quia talis numerus Par qualis est Cuiet, Dignitatem minuit, ideo Cuet alias exponitur minor-gratia seu mediocrir favoris Vir. Quin & Cung eodem Chara istere scriptum, est etiam Artifex seu Opis , quippe cujus status sit minor seu minatior quam Mandari noruna. Vide
Num. LXVIII. LXlX. J Sed praeter dictas Regii Ias, hic Ludus aliquando in China cum pluribus
aliis varietatibus difficultatem creantibus exercetur: aliis autem de eo ulterius disquirere re